Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şâh Ali Hüsâmeddîn (tam adı: Şah Muhammed Ali Hüsâmeddîn en-Nakşibendî; Arapça: الشيخ مُحَمَّدْ علي حسام الدين نقشبندي) ya da Hazret-i Şâh, Bâbâ Ali (1861; , Irak - 1939; , Irak), evliya, islâm âlimi ve mutasavvıf. Hem seyyid hem şeriftir. Seyyidlik aynı zamanda ceddi Battal Gâzî'den de gelmektedir. Doğum yeri Irak'ın köyüdür.
Hazret-i Şâh Muhammed Ali Hüsâmeddîn en-Nakşibendî | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1861 , Irak |
| Ölüm | 1939 , Irak |
| Din | İslam |
| İmza | |
 | |
Soyu, şu şeceresi ile iki cihan serveri Muhammed’e ulaşmaktadır: Şâh Muhammed Ali Hüsâmeddîn b. Muhammed Bahâeddin b. Osman b. Hâlid b. Abdullah b. Muhammed b. Dervîş b. Müşerref b. Cum’a b. Zâhir (ki bu zat Naîm cenneti ile müjdelenenlerdendir) şehidlerin Efendisi Hüseyin bin Ali bin Ebu Talib.
Hayatı
Zikir, fikir, irşad, tezkiye evinden yetişen bir zat olan olan Şâh Ali Hüsâmeddîn herhangi bir kimsenin kabzası, terbiyesi ve hükmü altına girmeyecek bir şahsiyettir. Dedesi Osman Sirâceddîn et-Tavilî öyle buyurmuştur.
Şâh Ali Hüsâmeddîn, 31 Ağustos 1861 Cumartesi gecesi doğdu. 1867'de daha 6 yaşındayken dedesini kaybetti. 1881'de babası Muhammed Bahâeddin'i de kaybedince genç yaşında, 'nde dedesinin yerine irşad vazifesine başladı. Üstün çalışkanlığı ile ilim sahibi oldu. Daha sonra 'a geçti ve orada bir tekke inşa ettirdi. Bazı vakitler dedesinin Tavila'daki makamında oturan Şâh Ali Hüsâmeddîn'in şöhreti çevreye yayıldığından herkes etrafına toplandı. Türk, Arap, İngiliz, Rus, Kürt, Zaza, Azeri, Afgan, birçok ırktan, farklı ülkeden yüzlerce insan onu görmek, sohbetine nail olmak için kilometrelerce yol kat etti. Dünya'da yaklaşık 24.000 halifesi olan Şâh Ali Hüsâmeddîn'in, 9 ayrı tarikata halife olduğu bilinmektedir: Nakşibendî, Kadirî, Rüfâi, Sühreverdî, Kübrevi, Dusuki, Bedevi, Şazeli,
Tavilî ailesinin Osmanlı-Rus savaşları sırasında gösterdiği yararlılıklar ve Osmanlı ordularına binlerce kişiyle verdikleri silahlı destek Rusların ilerleyişini durduracak kadar etkili olmuştur. Aile bireylerinden Şeyh Ali Hüsâmeddîn’e mücahedat ve hizmetlerine karşılık teveccüh ve teshilat gösterilmesi emri de ailenin bu yönünü ortaya koymaktadır.
Dönemin İngiliz İstihbaratçısı Cecil John Edmonds kitabında şöyle anlatır:
"O dönemde, Şeyh Ali Hüsâmeddîn'i görmeye gelenler arasında Hazar Denizi'nin güneybatı köşesinde Rus topraklarına bitişik olan İran bölgesi hanı Emir Muktedir'in de yer alması Avrupa'daki papaların konumuna sahip olan bu Nakşibendi şeyhlerinin nüfuzlarının ne kadar geniş olduğunu gösteriyordu; bu müridin, manevi rehberinin elini öpme ayrıcalığına erişmek için 650 kilometrelik mesafeyi katetmesi alışılmış bir olay değildi." - Cecil J. Edmonds, 1921
Kurduğu tekkeler
- Bahekon Tekkesi (Tavila Takkesi ile birlikte Bahekon Tekkesi’nde irşad faaliyetlerini yürüttüğü bilinmektedir.)
- Tebekel Tekkesi (Zelem Nehri’nin kenarında yer alan aynı isimli bir köyde bulunmaktadır.)
- Gulp Tekkesi (Bu tekke, babası Muhammed Bahâeddin tarafından yapılmıştır. Onun vefatından sonra Şeyh Ali Hüsâmeddîn tekkeyi genişletmiştir.)
Şahsiyeti
Kendisi güler yüzlü, yüksek ahlak ve vekar sahibi ve heybetliydi. Konuşmada belagat sahibi, hatip, Arapça, Osmanlıca, Farsça, Türkçe ve bölgedeki dillere vakıf olan ve bu dillerde yazan bir kimse olup birçok eserleri vardır. Aynı zamanda büyük bir servete hükmeden ve bununla birlikte muhtaçlara yardım eden Şah Hüsâmeddîn akrabalık, kardeşlik, yakınlık sevgisine önem veren ve her yönüyle örnek gösterilen bir şahsiyetti. Arazinin ıslâhı ile ağaç ve bahçelere büyük sevgi ve merakı olduğundan, ağaçların kesilmesini yasaklamıştı. Verimsiz yerleri ekip elverişli bir hale getirmeyi, su kanalları ve yolları açmayı sever, çalışmaları sonucu elde ettiklerini yolculara, ziyaretçilere ikram ederdi.
"Şeyh Ali Hüsâmeddîn’e manevi otoritesini daima düzenin ve yasaların yararına kullandığı ve hükûmetin hizmetlerine karşılık olarak kendisine teklif edilen şeyleri sürekli olarak reddettiği için büyük bir saygı beslemişimdir." - Cecil J. Edmonds, 1921
Ölümü
Zamanın büyük alimi olan Şah Ali Hüsâmeddîn tüm ömrünü ilim öğrenmek, öğretmek ve İslâmiyeti anlatmakla geçirdi. 60 yıl boyunca bu vazifeyi devam ettirdi ve 80 yaşında vefat etti. Türbesi, Irak'ın köyünde olup hâlâ ziyarete edilmektedir.
Tarîkat Silsilesi
Dedesi Osman Sirâceddîn et-Tavilî kanalıyla süren silsile, Şâh Muhammed Ali Hüsâmeddîn'in oğlu 'den (ö. 1971) sonra (ö. 1989) ve şu an onun oğlu ile devam etmektedir.
Şâh Muhammed Ali Hüsâmeddîn silsilede en uzun süre irşad eden zattır.
Şâh Muhammed Ali Hüsâmeddîn'in dergâhında, dinci, ırkçı, mezhepçi, materyalist, nasyonalist veya siyasal bir islam anlayışına yer yoktur. Dergâh, Zühd dönemi tasavvuf modeline yakın, liberal, hümanist ve çevreci bir çizgidedir.
Eserleri
- Sirac-üt Tâlibin
- Mektubat
Kaynakça
- ^ Evliyalar Ansiklopedisi-IX (TDV İslam Ansiklopedisi, s.97)
- ^ a b c d e f Osman Sirâceddîn-i Tavilî (en-nakşibendî, el-evvel) ve Ailesi (s.24, Osman Muhammed, 2017)
- ^ el-Beytâr, Hilyetü’l-beşer, II, 1052; Müderris, Yâd-ı Merdân, II, 9-10
- ^ Gönül Sultanları ve Hak Sohbetleri, 1996, s.163
- ^ Muhsin Müftî, Gevher-i Hakîkat, 119-120
- ^ Cecil J. Edmonds, Kurds, Turks and Arabs: Politics, Travel and Research in North-Eastern Iraq, 1919-1925, London, Oxford University Press, 1957 (p. 229)
- ^ Müderris, ‘Ulemâuna, s. 260
- ^ a b Sirâcü'l-Kulûb (Çeviri; Selahattin Alpay, s.69) ISBN 9789751625472
- ^ İngiliz İstihbarat Raporlarında Fişlenen Türkiye (Bülent Özdemir, s.131)
- ^ Osmanlı'nın Wikileaks Raporları (Bülent Özdemir, s.218)
- ^ Cecil J. Edmonds, Kurds, Turks and Arabs: Politics, Travel and Research in North-Eastern Iraq, 1919-1925, London, Oxford University Press, 1957 (p. 211)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sah Ali Husameddin tam adi Sah Muhammed Ali Husameddin en Naksibendi Arapca الشيخ م ح م د علي حسام الدين نقشبندي ya da Hazret i Sah Baba Ali 1861 Irak 1939 Irak evliya islam alimi ve mutasavvif Hem seyyid hem seriftir Seyyidlik ayni zamanda ceddi Battal Gazi den de gelmektedir Dogum yeri Irak in koyudur Hazret i Sah Muhammed Ali Husameddin en NaksibendiDogum1861 IrakOlum1939 IrakDinIslamImza Soyu su seceresi ile iki cihan serveri Muhammed e ulasmaktadir Sah Muhammed Ali Husameddin b Muhammed Bahaeddin b Osman b Halid b Abdullah b Muhammed b Dervis b Muserref b Cum a b Zahir ki bu zat Naim cenneti ile mujdelenenlerdendir sehidlerin Efendisi Huseyin bin Ali bin Ebu Talib HayatiZikir fikir irsad tezkiye evinden yetisen bir zat olan olan Sah Ali Husameddin herhangi bir kimsenin kabzasi terbiyesi ve hukmu altina girmeyecek bir sahsiyettir Dedesi Osman Siraceddin et Tavili oyle buyurmustur Sah Ali Husameddin 31 Agustos 1861 Cumartesi gecesi dogdu 1867 de daha 6 yasindayken dedesini kaybetti 1881 de babasi Muhammed Bahaeddin i de kaybedince genc yasinda nde dedesinin yerine irsad vazifesine basladi Ustun caliskanligi ile ilim sahibi oldu Daha sonra a gecti ve orada bir tekke insa ettirdi Bazi vakitler dedesinin Tavila daki makaminda oturan Sah Ali Husameddin in sohreti cevreye yayildigindan herkes etrafina toplandi Turk Arap Ingiliz Rus Kurt Zaza Azeri Afgan bircok irktan farkli ulkeden yuzlerce insan onu gormek sohbetine nail olmak icin kilometrelerce yol kat etti Dunya da yaklasik 24 000 halifesi olan Sah Ali Husameddin in 9 ayri tarikata halife oldugu bilinmektedir Naksibendi Kadiri Rufai Suhreverdi Kubrevi Dusuki Bedevi Sazeli Tavili ailesinin Osmanli Rus savaslari sirasinda gosterdigi yararliliklar ve Osmanli ordularina binlerce kisiyle verdikleri silahli destek Ruslarin ilerleyisini durduracak kadar etkili olmustur Aile bireylerinden Seyh Ali Husameddin e mucahedat ve hizmetlerine karsilik teveccuh ve teshilat gosterilmesi emri de ailenin bu yonunu ortaya koymaktadir Donemin Ingiliz Istihbaratcisi Cecil John Edmonds kitabinda soyle anlatir O donemde Seyh Ali Husameddin i gormeye gelenler arasinda Hazar Denizi nin guneybati kosesinde Rus topraklarina bitisik olan Iran bolgesi hani Emir Muktedir in de yer almasi Avrupa daki papalarin konumuna sahip olan bu Naksibendi seyhlerinin nufuzlarinin ne kadar genis oldugunu gosteriyordu bu muridin manevi rehberinin elini opme ayricaligina erismek icin 650 kilometrelik mesafeyi katetmesi alisilmis bir olay degildi Cecil J Edmonds 1921 Kurdugu tekkeler Bahekon Tekkesi Tavila Takkesi ile birlikte Bahekon Tekkesi nde irsad faaliyetlerini yuruttugu bilinmektedir Tebekel Tekkesi Zelem Nehri nin kenarinda yer alan ayni isimli bir koyde bulunmaktadir Gulp Tekkesi Bu tekke babasi Muhammed Bahaeddin tarafindan yapilmistir Onun vefatindan sonra Seyh Ali Husameddin tekkeyi genisletmistir SahsiyetiKendisi guler yuzlu yuksek ahlak ve vekar sahibi ve heybetliydi Konusmada belagat sahibi hatip Arapca Osmanlica Farsca Turkce ve bolgedeki dillere vakif olan ve bu dillerde yazan bir kimse olup bircok eserleri vardir Ayni zamanda buyuk bir servete hukmeden ve bununla birlikte muhtaclara yardim eden Sah Husameddin akrabalik kardeslik yakinlik sevgisine onem veren ve her yonuyle ornek gosterilen bir sahsiyetti Arazinin islahi ile agac ve bahcelere buyuk sevgi ve meraki oldugundan agaclarin kesilmesini yasaklamisti Verimsiz yerleri ekip elverisli bir hale getirmeyi su kanallari ve yollari acmayi sever calismalari sonucu elde ettiklerini yolculara ziyaretcilere ikram ederdi Seyh Ali Husameddin e manevi otoritesini daima duzenin ve yasalarin yararina kullandigi ve hukumetin hizmetlerine karsilik olarak kendisine teklif edilen seyleri surekli olarak reddettigi icin buyuk bir saygi beslemisimdir Cecil J Edmonds 1921OlumuZamanin buyuk alimi olan Sah Ali Husameddin tum omrunu ilim ogrenmek ogretmek ve Islamiyeti anlatmakla gecirdi 60 yil boyunca bu vazifeyi devam ettirdi ve 80 yasinda vefat etti Turbesi Irak in koyunde olup hala ziyarete edilmektedir Tarikat SilsilesiDedesi Osman Siraceddin et Tavili kanaliyla suren silsile Sah Muhammed Ali Husameddin in oglu den o 1971 sonra o 1989 ve su an onun oglu ile devam etmektedir Sah Muhammed Ali Husameddin silsilede en uzun sure irsad eden zattir Sah Muhammed Ali Husameddin in dergahinda dinci irkci mezhepci materyalist nasyonalist veya siyasal bir islam anlayisina yer yoktur Dergah Zuhd donemi tasavvuf modeline yakin liberal humanist ve cevreci bir cizgidedir EserleriSirac ut Talibin MektubatKaynakca Evliyalar Ansiklopedisi IX TDV Islam Ansiklopedisi s 97 a b c d e f Osman Siraceddin i Tavili en naksibendi el evvel ve Ailesi s 24 Osman Muhammed 2017 ISBN 9786059261760 el Beytar Hilyetu l beser II 1052 Muderris Yad i Merdan II 9 10 Gonul Sultanlari ve Hak Sohbetleri 1996 s 163 Muhsin Mufti Gevher i Hakikat 119 120 Cecil J Edmonds Kurds Turks and Arabs Politics Travel and Research in North Eastern Iraq 1919 1925 London Oxford University Press 1957 p 229 Muderris Ulemauna s 260 a b Siracu l Kulub Ceviri Selahattin Alpay s 69 ISBN 9789751625472 Ingiliz Istihbarat Raporlarinda Fislenen Turkiye Bulent Ozdemir s 131 Osmanli nin Wikileaks Raporlari Bulent Ozdemir s 218 Cecil J Edmonds Kurds Turks and Arabs Politics Travel and Research in North Eastern Iraq 1919 1925 London Oxford University Press 1957 p 211