Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şehzade Bayezid (Osmanlıca: شهزادة بايزيد; d. 1525 veya 1526,İstanbul - 25 Eylül 1561, Kazvin), I. Süleyman'ın Hürrem Sultan'dan olma üçüncü şehzadesidir. Kütahya, Konya ve Karaman sancak beyliklerinde bulunmuştur.
| Şehzade Bayezid الأمير بايزيد | |
|---|---|
 Nahcivan Seferi sırasında Şehzade Bayezid'i Kanuni'nin huzurunda gösteren bir minyatür. | |
| Kütahya Sancağı Beyi | |
| Hüküm süresi | 1553 - 6 Eylül 1558 |
| Karaman Sancağı Beyi | |
| Hüküm süresi | 1546 - 1553 |
| Doğum | 1525 veya 1526 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 25 Eylül 1561 Kazvin, Safevi Devleti |
| Defin | Melik-i Acem Türbesi, Sivas, Osmanlı İmparatorluğu |
| Çocuk(lar)ı | Şehzade Orhan Şehzade Osman Şehzade Abdullah Şehzade Mahmud Şehzade Mehmed Mihrimah Sultan Ayşe Sultan Hatice Sultan Hanzade Sultan |
| Hanedan | Osmanlı Hanedanı |
| Babası | I. Süleyman |
| Annesi | Hürrem Sultan |
| Dini | İslam |
Babası henüz sağ iken kardeşi Şehzade Selim ile giriştiği taht mücadelesinde yenilmiş; sığındığı Safevi Şahı’nın sarayında babasının adamları tarafından oğulları ile birlikte boğularak öldürülmüştür. Oğulları ve kendisinin naaşı Sivas'ta bulunan Melik-i Acem Türbesi'nde yer almaktadır.
Hayatı
1525 veya 1526 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman, annesi Hürrem Sultan’dır. 11 Kasım 1539’da erkek kardeşi Şehzade Cihangir ile birlikte sünnet edildi. 1543’teki Macaristan seferine katıldı. 1546’da Karaman Sancak Beyliği ile görevlendirildi. 1548’de İkinci İran seferine çıkan babasını abisi Şehzade Mustafa'yla birlikte Akşehir’de karşıladı.
Kanuni, 1553’te Nahcıvan Seferi’ne (3. İran Seferi) çıkarken Bayezid’i taht muhafazası için Edirne’ye gönderdi. Ordu sefere giderken Konya’da Şehzade Mustafa’nın boğdurulması ve ardından Şehzade Cihangir’in de hastalanarak Halep’te hayatını kaybetmesi üzerine Bayezid, tahtın iki varisinden birisi olarak kaldı. Diğer varis, ağabeyi Şehzade Selim idi.
Düzmece Mustafa Olayı
Şehzade Mustafa’nın öldürülmesinden sonra ortaya çıkan Düzmece Mustafa olayında Şehzade Bayezid’in, isyancı kuvvetleri durdurmada ağır davrandığı, hatta bu isyanı onun tertiplediği iddiası ortaya atıldı. Kanuni’nin ona olan güveni sarsıldı, ancak yine de kendisini affedip Kütahya’ya gönderdi. Bayezid bunun üzerine babasına yazdığı mektupta “ben kulunuzu muradına irgürdünüz” diyerek teşekkür etmiş ve kendisini tahtın varisi olarak görmüştür.[]
Hürrem Sultan'ın desteği
Hürrem Sultan, kendi oğullarından birisinin, daha çok karakter bakımından Kanuni’ye benzeyen Bayezid’in tahta geçmesini istiyordu.[] Hatta Düzmece Mustafa olayında Bayezid’in affedilmesinin Hürrem Sultan’a borçlu olduğu söylenmektedir. Ancak Hürrem Sultan'ın 1558’de ölümünden sonra, Bayezid koruyucusuz kalmış ve kendine askerler toplamaya girişmiştir. Bayezid’in Selim aleyhine harekete geçmesinde, Lala Mustafa Paşa’nın rolü olduğu düşünülür.
Şehzade Selim ile taht mücadelesi
Oğullarının taraftar toplamaya başlamaları üzerine Kanuni onları birbirlerinden uzaklaştırmış, 1558’de Selim’i Konya’ya, Bayezid’i ise Amasya’ya göndermiştir. Bayezid bunu kendisine bir hakaret saydı ve Kütahya’da kalmaya çalıştı. Ancak babasının ısrarları sonucu Amasya’ya gitmek zorunda kaldı; 21 Aralık 1558’de Amasya’ya vardı.Kanuni onu çeşitli vaatlerle oyalamaya çalışırken, o bir mektubunda babası için “padişah olan yalan söyler mi” dedi ve taraftar toplamaya devam etti.
Kanuni, aynı şekilde Selim’in de asker toplamasını söylemiş ve Sokollu Mehmed Paşa’yı ona yardıma göndermiştir. Bu arada Bayezid’in sancağından çıkması isyan olarak değerlendirildi ve Şeyhulislam Ebusuud ve başka din adamları tarafından öldürülmesinin vacip olduğuna dair fetvalar verildi.
Bu esnada Amasya’dan Ankara’ya gelmiş olan Bayezid, 30 Mayıs 1559’da Konya önlerinde Selim’in ordusuyla çarpıştı, Konya Şehzâdeler Muharebesi denilen bu çarpışmada Selim'in düzenli ordusu karşısında üstünlük sağlayamayıp yenildi. Bunun üzerine Amasya’ya dönmüş ve müftü Muhyiddin Cürcani’yi babasına, affedilmesini dilemesi için gönderdi.
Safeviler'e sığınması
Kanuni, Bayezid'in af talebini reddedip yakalanmasını emredince Bayezid oğullarını alarak 7 Temmuz’da Amasya’dan çıktı. Ağustos ortalarında Safeviler'e sığınmak zorunda kaldı.
İran’da Şah Tahmasb tarafından Kazvin'de büyük bir törenle karşılanan Bayezid, onun aracılığıyla babasından affını diledi.[]Tahmasb, Selim ve Kanuni arasında Bayezid’in teslimi konusunda yazışma ve pazarlıklar yapıldı. Tahmasb’ın isteklerinden bir kısmını kabul etmek zorunda kalan Kanuni, ona 200.000 altın ödeyeceğini ve Kars Kalesi’ni bırakacağını vadetmiştir. Ayrıca Selim de padişah olduğunda, Safeviler ile dost kalacağına dair bir ahidnâme vermiştir.
Ölümü
Anlaşma sağlanınca Kazvin’e giden Osmanlı elçileri 25 Eylül 1561 tarihinde önce Bayezid’i ardından da oğullarını boğarak öldürdüler. Bayezid ve oğullarının cenazeleri Sivas’a getirilerek surların dışında bulunan "Melik-i Acem türbesi"'ne defnedilmiştir. Bu türbe Abdülvehhâb Gâzî Camii içerisindedir.
Şehzade Bayezid'in ölümünden sonra Bursa'ya nakledilen hanımı bir kale içinde bekletilmiş ve yanında bulunan üç yaşındaki oğlu da öldürülmüştür.
Ailesi
Çocukları
- Şehzade Orhan (d. 1543 Kütahya - ö. Kazvin, 25.9.1561 öldürülmüş).
- Şehzade Osman (d. 1545 Kütahya - ö. Kazvin, 25.9.1561 öldürülmüş).
- Mihrimah Sultan (d. 1547 Kütahya - ö. İstanbul, 1593), 1562 ile Damad Muzaffer Paşa evlendi.
- Şehzade Abdullah (d. 1548 Kütahya - ö. Kazvin, 25.9.1561 öldürülmüş).
- Hatice Sultan (d. ve ö. Kütahya, 1550).
- Şehzade Mahmud (d. 1552, Kütahya - ö. Kazvin, 25.9.1561 öldürülmüş).
- Şehzade Mehmed (d. 1558 Amasya - ö. Bursa, 3.10.1561 öldürülmüş).
- Ayşe Sultan (d. 1553, Kütahya - ö. Tokat, 1572), 1568 ile Damad Hoca Ali Paşa Eretnaoğlu evlendi ve bir oğlan doğum sırasında öldü.
- Hanzade Sultan (d. ve ö. Kütahya, 1556).
Ölümünden sonra
Bayezid olayından sonra, yeniçerilerin Anadolu’ya muhafız olarak yayılması ve şehzadelerden yalnızca en büyüğüne sancak verilmesi gibi idari değişikliklere gidilmiştir.
Ona sadrazamlık vaadinde bulunan Selim’in tahta çıkmasını isteyen ve Bayezid'i babasına karşı isyana teşvik eden Lala Mustafa Paşa, ancak III. Murat zamanında yaklaşık 3 ay sadrazamlık yapabildi.
Şairliği
Bayezid’in “Şahi” mahlasıyla yazdığı şiirleri, Türkçe ve Farsça şiirlerinden oluşan bir divanı vardır. Şiirlerinde saltanat arzusu, aşk, günahlarından bağışlanması için yakarış konularını işler. Babasından affını dilemek için yazdığı şiirleri ve babasının yine şiir olarak verdiği karşılıklar ünlüdür. Divanının iki el yazma kopyası Millet Kütüphanesi Ali Emirî koleksiyonunda bulunur. Divanı Filiz Kılıç tarafından yeni Türk alfabesine çevrilmiştir, fakat bu aktarım hatalı olduğu iddiasıyla eleştirilmiştir.
Popüler kültürdeki yeri
- 2003 yapımı Hürrem Sultan dizisinde Engin Altan Düzyatan tarafından canlandırılmıştır.
- 2011 yapımı Muhteşem Yüzyıl dizisinde Aras Bulut İynemli tarafından canlandırılmıştır.
Galeri
-
![image]()
Şehzade Bayezid'in babası I. Süleyman -
![image]()
Şehzade Bayezid'in annesi Hürrem Sultan -
![image]()
Şehzade Bayezid'in ablası Mihrimah Sultan -
![image]()
Şehzade Bayezid'in ağabeyi II. Selim
Kaynakça
- ^ Şerafettin Turan, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 5, sayfa: 230
- ^ Sakaoğlu, Necdet (Nisan 2012). Süleyman, Hurrem ve Diğerleri: Bir Dönemin Gerçek Hikayesi. s. 18.
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1983). Osmanlı Tarihi, II. cilt. Ankara. s. 401. ISBN .
- ^ . host.nigde.edu.tr. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Fahri Unan, Kanuni Devri Şehzade Mücadeleleri ve Bunun Osmanlı Siyasi ve Sosyal Tarihi Bakımından Önemi, Erişim tarihi:04.01.2012". 17 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2012.
- ^ a b c Mustafa Çiçekler, Şehzade Mustafa ve Farsa Divançesi, Erişim tarihi:04.01.2012[]
- ^ Şevik, İsa (2008). Şah Tahmasb (1524-1576) ile Osmanlı Sarayı arasında teati edilen mektupları içeren "Münşe,at-ı atik"in edisyon kritiği ve değerlendirilmesi (Thesis tez). DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü. 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2023.
- ^ . Milliyet. 19 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023.
- ^ Şâhî Divanı, (Haz: Filiz KILIÇ), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2000.
- ^ Azad Ağaoğlu, "Şahi Divanı mı, Vâhî Divanı mı?", Toplumsal Tarih derg., SAYI:93 CİLT:16 EYLÜL 2001
Dış bağlantılar
- Sakaoğlu, Necdet "Bayezid" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.302
- İslam Ansiklopedisi, "Bayezid" maddesi sf:230
- Turan, Şerafettin (2011) Kanuni Sultan Süleyman Dönemi Taht Kavgaları, İstanbul: Kapı Yayınları. ISBN : 9786054322718
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sehzade Bayezid Osmanlica شهزادة بايزيد d 1525 veya 1526 Istanbul 25 Eylul 1561 Kazvin I Suleyman in Hurrem Sultan dan olma ucuncu sehzadesidir Kutahya Konya ve Karaman sancak beyliklerinde bulunmustur Sehzade Bayezid الأمير بايزيدNahcivan Seferi sirasinda Sehzade Bayezid i Kanuni nin huzurunda gosteren bir minyatur Kutahya Sancagi BeyiHukum suresi1553 6 Eylul 1558Karaman Sancagi BeyiHukum suresi1546 1553Dogum1525 veya 1526 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum25 Eylul 1561 Kazvin Safevi DevletiDefinMelik i Acem Turbesi Sivas Osmanli ImparatorluguCocuk lar iSehzade Orhan Sehzade Osman Sehzade Abdullah Sehzade Mahmud Sehzade Mehmed Mihrimah Sultan Ayse Sultan Hatice Sultan Hanzade SultanHanedanOsmanli HanedaniBabasiI SuleymanAnnesiHurrem SultanDiniIslam Babasi henuz sag iken kardesi Sehzade Selim ile giristigi taht mucadelesinde yenilmis sigindigi Safevi Sahi nin sarayinda babasinin adamlari tarafindan ogullari ile birlikte bogularak oldurulmustur Ogullari ve kendisinin naasi Sivas ta bulunan Melik i Acem Turbesi nde yer almaktadir Hayati1525 veya 1526 yilinda Istanbul da dunyaya geldi Babasi Osmanli padisahi Kanuni Sultan Suleyman annesi Hurrem Sultan dir 11 Kasim 1539 da erkek kardesi Sehzade Cihangir ile birlikte sunnet edildi 1543 teki Macaristan seferine katildi 1546 da Karaman Sancak Beyligi ile gorevlendirildi 1548 de Ikinci Iran seferine cikan babasini abisi Sehzade Mustafa yla birlikte Aksehir de karsiladi Kanuni 1553 te Nahcivan Seferi ne 3 Iran Seferi cikarken Bayezid i taht muhafazasi icin Edirne ye gonderdi Ordu sefere giderken Konya da Sehzade Mustafa nin bogdurulmasi ve ardindan Sehzade Cihangir in de hastalanarak Halep te hayatini kaybetmesi uzerine Bayezid tahtin iki varisinden birisi olarak kaldi Diger varis agabeyi Sehzade Selim idi Duzmece Mustafa OlayiSehzade Mustafa nin oldurulmesinden sonra ortaya cikan Duzmece Mustafa olayinda Sehzade Bayezid in isyanci kuvvetleri durdurmada agir davrandigi hatta bu isyani onun tertipledigi iddiasi ortaya atildi Kanuni nin ona olan guveni sarsildi ancak yine de kendisini affedip Kutahya ya gonderdi Bayezid bunun uzerine babasina yazdigi mektupta ben kulunuzu muradina irgurdunuz diyerek tesekkur etmis ve kendisini tahtin varisi olarak gormustur kaynak belirtilmeli Hurrem Sultan in destegiHurrem Sultan kendi ogullarindan birisinin daha cok karakter bakimindan Kanuni ye benzeyen Bayezid in tahta gecmesini istiyordu kaynak belirtilmeli Hatta Duzmece Mustafa olayinda Bayezid in affedilmesinin Hurrem Sultan a borclu oldugu soylenmektedir Ancak Hurrem Sultan in 1558 de olumunden sonra Bayezid koruyucusuz kalmis ve kendine askerler toplamaya girismistir Bayezid in Selim aleyhine harekete gecmesinde Lala Mustafa Pasa nin rolu oldugu dusunulur Sehzade Selim ile taht mucadelesiSehzade Bayezid ve Cihangir in 1539 daki sunnet dugunleri Ogullarinin taraftar toplamaya baslamalari uzerine Kanuni onlari birbirlerinden uzaklastirmis 1558 de Selim i Konya ya Bayezid i ise Amasya ya gondermistir Bayezid bunu kendisine bir hakaret saydi ve Kutahya da kalmaya calisti Ancak babasinin israrlari sonucu Amasya ya gitmek zorunda kaldi 21 Aralik 1558 de Amasya ya vardi Kanuni onu cesitli vaatlerle oyalamaya calisirken o bir mektubunda babasi icin padisah olan yalan soyler mi dedi ve taraftar toplamaya devam etti Kanuni ayni sekilde Selim in de asker toplamasini soylemis ve Sokollu Mehmed Pasa yi ona yardima gondermistir Bu arada Bayezid in sancagindan cikmasi isyan olarak degerlendirildi ve Seyhulislam Ebusuud ve baska din adamlari tarafindan oldurulmesinin vacip olduguna dair fetvalar verildi Bu esnada Amasya dan Ankara ya gelmis olan Bayezid 30 Mayis 1559 da Konya onlerinde Selim in ordusuyla carpisti Konya Sehzadeler Muharebesi denilen bu carpismada Selim in duzenli ordusu karsisinda ustunluk saglayamayip yenildi Bunun uzerine Amasya ya donmus ve muftu Muhyiddin Curcani yi babasina affedilmesini dilemesi icin gonderdi Safeviler e siginmasiKanuni Bayezid in af talebini reddedip yakalanmasini emredince Bayezid ogullarini alarak 7 Temmuz da Amasya dan cikti Agustos ortalarinda Safeviler e siginmak zorunda kaldi Sehzade Bayezid in kabrinin bulundugu Abdulvehhab Gazi Camii Yukari Tekke Sivas Iran da Sah Tahmasb tarafindan Kazvin de buyuk bir torenle karsilanan Bayezid onun araciligiyla babasindan affini diledi kaynak belirtilmeli Tahmasb Selim ve Kanuni arasinda Bayezid in teslimi konusunda yazisma ve pazarliklar yapildi Tahmasb in isteklerinden bir kismini kabul etmek zorunda kalan Kanuni ona 200 000 altin odeyecegini ve Kars Kalesi ni birakacagini vadetmistir Ayrica Selim de padisah oldugunda Safeviler ile dost kalacagina dair bir ahidname vermistir OlumuAnlasma saglaninca Kazvin e giden Osmanli elcileri 25 Eylul 1561 tarihinde once Bayezid i ardindan da ogullarini bogarak oldurduler Bayezid ve ogullarinin cenazeleri Sivas a getirilerek surlarin disinda bulunan Melik i Acem turbesi ne defnedilmistir Bu turbe Abdulvehhab Gazi Camii icerisindedir Sehzade Bayezid in olumunden sonra Bursa ya nakledilen hanimi bir kale icinde bekletilmis ve yaninda bulunan uc yasindaki oglu da oldurulmustur AilesiCocuklari Sehzade Orhan d 1543 Kutahya o Kazvin 25 9 1561 oldurulmus Sehzade Osman d 1545 Kutahya o Kazvin 25 9 1561 oldurulmus Mihrimah Sultan d 1547 Kutahya o Istanbul 1593 1562 ile Damad Muzaffer Pasa evlendi Sehzade Abdullah d 1548 Kutahya o Kazvin 25 9 1561 oldurulmus Hatice Sultan d ve o Kutahya 1550 Sehzade Mahmud d 1552 Kutahya o Kazvin 25 9 1561 oldurulmus Sehzade Mehmed d 1558 Amasya o Bursa 3 10 1561 oldurulmus Ayse Sultan d 1553 Kutahya o Tokat 1572 1568 ile Damad Hoca Ali Pasa Eretnaoglu evlendi ve bir oglan dogum sirasinda oldu Hanzade Sultan d ve o Kutahya 1556 Olumunden sonraBayezid olayindan sonra yenicerilerin Anadolu ya muhafiz olarak yayilmasi ve sehzadelerden yalnizca en buyugune sancak verilmesi gibi idari degisikliklere gidilmistir Ona sadrazamlik vaadinde bulunan Selim in tahta cikmasini isteyen ve Bayezid i babasina karsi isyana tesvik eden Lala Mustafa Pasa ancak III Murat zamaninda yaklasik 3 ay sadrazamlik yapabildi SairligiBayezid in Sahi mahlasiyla yazdigi siirleri Turkce ve Farsca siirlerinden olusan bir divani vardir Siirlerinde saltanat arzusu ask gunahlarindan bagislanmasi icin yakaris konularini isler Babasindan affini dilemek icin yazdigi siirleri ve babasinin yine siir olarak verdigi karsiliklar unludur Divaninin iki el yazma kopyasi Millet Kutuphanesi Ali Emiri koleksiyonunda bulunur Divani Filiz Kilic tarafindan yeni Turk alfabesine cevrilmistir fakat bu aktarim hatali oldugu iddiasiyla elestirilmistir Populer kulturdeki yeri2003 yapimi Hurrem Sultan dizisinde Engin Altan Duzyatan tarafindan canlandirilmistir 2011 yapimi Muhtesem Yuzyil dizisinde Aras Bulut Iynemli tarafindan canlandirilmistir GaleriSehzade Bayezid in babasi I Suleyman Sehzade Bayezid in annesi Hurrem Sultan Sehzade Bayezid in ablasi Mihrimah Sultan Sehzade Bayezid in agabeyi II SelimKaynakca Serafettin Turan TDV Islam Ansiklopedisi cilt 5 sayfa 230 Sakaoglu Necdet Nisan 2012 Suleyman Hurrem ve Digerleri Bir Donemin Gercek Hikayesi s 18 Uzuncarsili Ismail Hakki 1983 Osmanli Tarihi II cilt Ankara s 401 ISBN 975 16 0012 X host nigde edu tr 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Fahri Unan Kanuni Devri Sehzade Mucadeleleri ve Bunun Osmanli Siyasi ve Sosyal Tarihi Bakimindan Onemi Erisim tarihi 04 01 2012 17 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2012 a b c Mustafa Cicekler Sehzade Mustafa ve Farsa Divancesi Erisim tarihi 04 01 2012 olu kirik baglanti Sevik Isa 2008 Sah Tahmasb 1524 1576 ile Osmanli Sarayi arasinda teati edilen mektuplari iceren Munse at i atik in edisyon kritigi ve degerlendirilmesi Thesis tez DEU Sosyal Bilimleri Enstitusu 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2023 Milliyet 19 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2023 Sahi Divani Haz Filiz KILIC Kultur Bakanligi Yayinlari Ankara 2000 Azad Agaoglu Sahi Divani mi Vahi Divani mi Toplumsal Tarih derg SAYI 93 CILT 16 EYLUL 2001Dis baglantilarSakaoglu Necdet Bayezid 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 302 ISBN 975 08 0072 9 Islam Ansiklopedisi Bayezid maddesi sf 230 Turan Serafettin 2011 Kanuni Sultan Suleyman Donemi Taht Kavgalari Istanbul Kapi Yayinlari ISBN 9786054322718