Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şeyban (Arapça: بنو شيبان), Bekir ibn Va'il grubunun bir kolu olan bir Arap kabilesidir.
Erken İslam dönemi boyunca kabile esas olarak Cezire'ye yerleşti ve tarihinde önemli bir rol oynadı.
Tarihi
İslam öncesi dönemde Şeybanlar, sürüleriyle birlikte mevsimlere göre dolaşıp, kışı Necd'deki Cediye'de geçirir, yazın ise kuzeydeki Cezire'den aşağı Irak 'ta Basra Körfezi'nin kıyılarına kadar ve Fırat çevresindeki verimli ovalara doğru hareket ederlerdi. Bu dönemdeki baş muhalifleri Tağlib ve Temim kabileleriydi.
İslam öncesi dönemlerden bu yana kabile, "şairlerinin dikkat çekici kalitesi, Arap dilini çok saf bir biçimde kullanması ve savaşma azmi nedeniyle övülüyordu" (Th. Bianquis), ki bu üyelerinin bugüne kadar koruduğu bir itibardı. İslam dönemde de hem şair olarak kendi becerilerine hem de şairleri himayeleriyle dikkat çektiler.
Muhammed ve ondan sonraki halifeleri zamanında, Şeybanlar Haşim'in (Muhammed'in ait olduğu kabile) müttefikiydi. Müslümanların İran'ı fethi sırasında Müsenna bin Harise, Irak'ın fethinde öncü bir rol oynadı. Şeybanlar, İslam öncesi dönemlerde olduğu gibi, çoğunlukla Mezopotamya'da, ancak özellikle de kitlesel olarak yerleştikleri Diyarbakır bölgesinde ve oradan da komşu Ermeni Yaylası'nda aktif olmaya devam etti. Bu yakınlık sayesinde Şeyban, erken dönem İslam Ermenistanı ve Azerbaycan tarihinde önemli bir rol oynayacaktı. Kuzey Suriye ve Horasan'da, Ebu Müslim'in takipçisi olan Ebu Davud Halid ibn İbrahim el-Zuhli el-Şeybani gibi kabilenin birkaç izole grup ve bireyinin varlığı da kanıtlanmıştır.
Emeviler döneminde Şeyban, Cezire'de güçlü kalmayı sürdürdü. Şabib ibn Yezid ibn Nu'aym el-Şeybani, 690'larda Haccac ibn Yusuf'a karşı, Dahhak ibn Kays el-Şeybani'nin 745-746'da yaptığı gibi, Haricîlerden ilham alan geniş çaplı bir isyan başlatmayı başardı.
İlk Abbasi döneminde en önde gelen Şeybaniler, Mansur'un affedilmesini sağlayan eski bir Emevi hizmetçisi olan Ma'n ibn Za'ida'nın ailesiydi. Oğulları ve özellikle yeğenleri Yezid bin Mazyad ve Ahmed ibn Mazyad yüksek görevlerde bulundular. Yezid bin Mazyad, Halife Harun el-Reşid'e general olarak başarıyla hizmet etti, hatta arkadaşı Velid bin Tarif el-Şari'nin yönetimindeki bir Harici isyanını bastırırken, kardeşi Ahmed 20.000 kabile üyesiyle birlikte Halife'nin yardımına gitti. Yezid ayrıca iki kez Erminiye'nin (Ermenistan ve Azerbaycan'ı kapsayan geniş bir eyalet) valisi olarak görev yaptı; burada özellikle Şirvan'da Arap Müslümanlarla geniş çaplı kolonizasyon gerçekleştirildi. Onun yerine oğulları Esad, Muhammed ve Halid geçti ve uzun bir Şeybani valileri silsilesinin ilki oldu ve 1027 yılına kadar Şirvan'da özerk ve daha sonra bağımsız emirler (Şirvanşahlar) olarak hüküm süren Mazyedid hanedanının atası oldu.
Bir diğer başarılı Şeybani soyu, 860'lar-880'lerde Suriye ve Erminiya'da vali olan İsa ibn el-Şeyh el-Şeybani'nin soyundandı. Oğlu Ahmed, "Samarra'daki Anarşi" sonrasındaki kaosu istismar etti ve Taghlibi Hamdan ibn Hamdun ve Türk İshak'ın rekabetiyle karşı karşıya kalmasına rağmen Diyarbakır'ı ve Taron ve Antzitene gibi Ermeni sınır bölgelerini kontrol ederek kendisini Cezire'nin en güçlü hükümdarı olarak kabul ettirdi. Musul'un hükümdarı Ahmed İbn Kundajik'in ölümünden sonra Musul'u ele geçirmeyi başardı, ancak 893'te Mu'tedid yönetimindeki yeniden dirilen Abbasi Halifeliği tarafından sürüldü. 898'deki ölümünden sonra el-Mu'tadid, ailenin son mülkü olan Amid'i ele geçirdi. Ahmed'in oğlu Muhammed'i hapsetti.
Bir bütün olarak Şeyban'dan, birçok alt-kabile veya ondan kaynaklanan parçalanmış grupların aksine, daha sonraki yüzyıllarda sıkça bahsedilmez. Güney Irak'ta daha sonraki zamanlarda bazı Şeyban'lardan şairler, gramerciler ve filologlar olarak bahsedilir; bunların arasında en önemlileri Şeybani mevlası Ebu Amr İshak ibn Mirar el-Şeybani'dir (ölümü 825). Kabile üyelerinden ayrıca Irak'ın Sevad bölgesindeki ve yine 10. ve 11. yüzyıllarda Kuzey Suriye'deki Karmatîlerin ilk takipçileri arasında da bahsedilmektedir; bundan sonra "Şeyban kabilesinden daha az bahsedilmektedir ve bu son derece parçalanmış grubun sonraki kaderini takip etmek zor" (Thierry Bianquis).
Ancak Türkiye'nin Diyarbakir bölgesindeki Araplar hâlâ kabile kökenlerini bu kabileye kadar takip ediyor. Hatta bazı aileler ünlü İsa ibn el-Şeyh el-Şeybani soyundan geldiklerini iddia ediyor. Ancak Güneydoğu Anadolu'daki Banu Şeybanlar gevşek örgütlenmişlerdir ve Arap ülkelerinde yaygın olduğu gibi kabilelerinin başında bir şeyh yoktur.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Seyban Arapca بنو شيبان Bekir ibn Va il grubunun bir kolu olan bir Arap kabilesidir Erken Islam donemi boyunca kabile esas olarak Cezire ye yerlesti ve tarihinde onemli bir rol oynadi TarihiIslam oncesi donemde Seybanlar suruleriyle birlikte mevsimlere gore dolasip kisi Necd deki Cediye de gecirir yazin ise kuzeydeki Cezire den asagi Irak ta Basra Korfezi nin kiyilarina kadar ve Firat cevresindeki verimli ovalara dogru hareket ederlerdi Bu donemdeki bas muhalifleri Taglib ve Temim kabileleriydi Islam oncesi donemlerden bu yana kabile sairlerinin dikkat cekici kalitesi Arap dilini cok saf bir bicimde kullanmasi ve savasma azmi nedeniyle ovuluyordu Th Bianquis ki bu uyelerinin bugune kadar korudugu bir itibardi Islam donemde de hem sair olarak kendi becerilerine hem de sairleri himayeleriyle dikkat cektiler Muhammed ve ondan sonraki halifeleri zamaninda Seybanlar Hasim in Muhammed in ait oldugu kabile muttefikiydi Muslumanlarin Iran i fethi sirasinda Musenna bin Harise Irak in fethinde oncu bir rol oynadi Seybanlar Islam oncesi donemlerde oldugu gibi cogunlukla Mezopotamya da ancak ozellikle de kitlesel olarak yerlestikleri Diyarbakir bolgesinde ve oradan da komsu Ermeni Yaylasi nda aktif olmaya devam etti Bu yakinlik sayesinde Seyban erken donem Islam Ermenistani ve Azerbaycan tarihinde onemli bir rol oynayacakti Kuzey Suriye ve Horasan da Ebu Muslim in takipcisi olan Ebu Davud Halid ibn Ibrahim el Zuhli el Seybani gibi kabilenin birkac izole grup ve bireyinin varligi da kanitlanmistir Emeviler doneminde Seyban Cezire de guclu kalmayi surdurdu Sabib ibn Yezid ibn Nu aym el Seybani 690 larda Haccac ibn Yusuf a karsi Dahhak ibn Kays el Seybani nin 745 746 da yaptigi gibi Haricilerden ilham alan genis capli bir isyan baslatmayi basardi Ilk Abbasi doneminde en onde gelen Seybaniler Mansur un affedilmesini saglayan eski bir Emevi hizmetcisi olan Ma n ibn Za ida nin ailesiydi Ogullari ve ozellikle yegenleri Yezid bin Mazyad ve Ahmed ibn Mazyad yuksek gorevlerde bulundular Yezid bin Mazyad Halife Harun el Resid e general olarak basariyla hizmet etti hatta arkadasi Velid bin Tarif el Sari nin yonetimindeki bir Harici isyanini bastirirken kardesi Ahmed 20 000 kabile uyesiyle birlikte Halife nin yardimina gitti Yezid ayrica iki kez Erminiye nin Ermenistan ve Azerbaycan i kapsayan genis bir eyalet valisi olarak gorev yapti burada ozellikle Sirvan da Arap Muslumanlarla genis capli kolonizasyon gerceklestirildi Onun yerine ogullari Esad Muhammed ve Halid gecti ve uzun bir Seybani valileri silsilesinin ilki oldu ve 1027 yilina kadar Sirvan da ozerk ve daha sonra bagimsiz emirler Sirvansahlar olarak hukum suren Mazyedid hanedaninin atasi oldu Bir diger basarili Seybani soyu 860 lar 880 lerde Suriye ve Erminiya da vali olan Isa ibn el Seyh el Seybani nin soyundandi Oglu Ahmed Samarra daki Anarsi sonrasindaki kaosu istismar etti ve Taghlibi Hamdan ibn Hamdun ve Turk Ishak in rekabetiyle karsi karsiya kalmasina ragmen Diyarbakir i ve Taron ve Antzitene gibi Ermeni sinir bolgelerini kontrol ederek kendisini Cezire nin en guclu hukumdari olarak kabul ettirdi Musul un hukumdari Ahmed Ibn Kundajik in olumunden sonra Musul u ele gecirmeyi basardi ancak 893 te Mu tedid yonetimindeki yeniden dirilen Abbasi Halifeligi tarafindan suruldu 898 deki olumunden sonra el Mu tadid ailenin son mulku olan Amid i ele gecirdi Ahmed in oglu Muhammed i hapsetti Bir butun olarak Seyban dan bircok alt kabile veya ondan kaynaklanan parcalanmis gruplarin aksine daha sonraki yuzyillarda sikca bahsedilmez Guney Irak ta daha sonraki zamanlarda bazi Seyban lardan sairler gramerciler ve filologlar olarak bahsedilir bunlarin arasinda en onemlileri Seybani mevlasi Ebu Amr Ishak ibn Mirar el Seybani dir olumu 825 Kabile uyelerinden ayrica Irak in Sevad bolgesindeki ve yine 10 ve 11 yuzyillarda Kuzey Suriye deki Karmatilerin ilk takipcileri arasinda da bahsedilmektedir bundan sonra Seyban kabilesinden daha az bahsedilmektedir ve bu son derece parcalanmis grubun sonraki kaderini takip etmek zor Thierry Bianquis Ancak Turkiye nin Diyarbakir bolgesindeki Araplar hala kabile kokenlerini bu kabileye kadar takip ediyor Hatta bazi aileler unlu Isa ibn el Seyh el Seybani soyundan geldiklerini iddia ediyor Ancak Guneydogu Anadolu daki Banu Seybanlar gevsek orgutlenmislerdir ve Arap ulkelerinde yaygin oldugu gibi kabilelerinin basinda bir seyh yoktur Kaynakca Notes on Contributors Die Autoren Index Des Collaborateurs International Review of Education 43 4 391 392 1997 doi 10 1023 a 1017145611066 ISSN 0020 8566