Şiran, Gümüşhane ilinin bir ilçesidir.
Şiran | |
---|---|
Türkiye'de yeri | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Gümüşhane |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Mehmet Alperen Başkapan |
• Belediye başkanı | Abdulbaki Kara (DP) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 928 km² |
Rakım | 1400 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 20,084 |
• Kır | 7,362 |
• Şehir | 12.512 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
Posta kodu | 29400 |
İl alan kodu | 456 |
İl plaka kodu | 29 |
Resmî site www.siran.bel.tr YerelNET |
Tarih
Şiran sınırları içerisinde Bakır Çağı ile Erken Tunç Çağı'na tarihlenen yüzey bulgularına rastlanılmakla birlikte detaylı kazı çalışmalarının yapılamamış olması nedeniyle ilçedeki yerleşim tarihinin daha eski dönemlere uzayıp uzamadığı hakkında bilgilere ulaşılmasını kısıtlamaktadır. 2000'li yıllarda Araköy/Könger Höyük'te yapılan yüzey araştırmalarında Şiran sınırlarında Karaz kültürü'ne (Erken Transkafkasya Kültürü) ait buluntulara rastlanılmasıyla söz konusu kültürün bu bölgeye kadar uzadığı görülmüştür.
Şiran adı esasen ilçenin kapladığı bölgenin adıdır. Bizans kaynaklarında 9. yüzyıldan itibaren bu bölge Khêriana ve (çoğul genitiv) Khêrianôn adıyla anılmıştır. 16. ve 17. yüzyıl belgelerinde ise "Şiryan" olarak kaydedilmiştir. Şiryan ismi zamanla Şiran olarak Türkçeye uyarlanmıştır. Yerel şivede Şiran, Şeyran olarak telaffuz edilir. Yerleşim merkezinden 19. yüzyılda "Karaca" adıyla bahsedilmiştir.
Şiran bölgesi; uzun süren Bizans egemenliğinin sonlarına doğru Bizans-Sasani mücadelesine sahne olmuş, Sasanileri ortadan kaldıran Arapların akınları sonucu Bizans-Arap mücadelesi ile bölgedeki kaotik durumdan faydalanmak isteyen Gürcü ve Ermeni beylerinin saldırılarına maruz kalmıştır. 1071'de yaşanan Malazgirt Meydan Muharebesi sonrasında Türk akınlarına sahne olan bölge, Mengücek Gazi tarafından kurulan Mengüçlü Beyliği hakimiyetine girmiştir. 1228'de Anadolu Selçuklularının hakimiyetine giren bölge, Kösedağ Muharebesi sonrasında da Moğol-İlhanlı hakimiyetine girmiştir. Daha sonra Eretna Beyliği, Erzincan Beyliği, Karakoyunlular ve Akkoyunlular'ın egemenliğine giren bölge, şiddetli süren Karakoyunlu-Akkoyunlu mücadelesinin akabinde 1457'de kesin olarak Akkoyunlu hakimiyetine atılmıştır. Ancak bölge kısa süre sonra da Akkoyunlu-Osmanlı mücadelesine sahne olmuş ve 1473'te yaşanan Otlukbeli Muharebesi akabinde kesin olarak Osmanlı hakimiyetine katılmıştır.
Osmanlı hakimiyetine girdikten hemen sonra bölgede tahrir yapılmış olup yerleşim Şarki Karahisar (Şebinkarahisar) sancağına bağlı bir nahiye merkezi konumunda görülmektedir. Uzun yıllar süren savaşlar nedeniyle harap halde olan Şiran bölgesinde Osmanlı'ın yürüttüğü iskan politikaları ve bağlanan köyler nedeniyle Şiran, önemli bir nahiye konumuna gelmiştir. 1642 tarihli avarız defterinde kaza merkezi konumunda gözüken yerleşim ilerleyen yıllarda yeniden nahiye konumunda görülmektedir. 1642 tahririne göre merkez köyüyle birlikte 62 köye sahip olan nahiye merkezinde sadece Hristiyanlardan oluşan 49 hane bulunmaktadır. Evliya Çelebi ise seyahatnamesinde yerleşimden Hristiyan ve Müslümanların birlikte yaşadığı bir yer olarak bahsetmiştir ki bu durum yerleşime dışarıdan Müslüman nüfusun yerleştirildiğini göstermektedir. 1642 kaydına göre nahiyeye bağlı köylerden 27'sinde Müslümanlar, 5'inde Hristiyanlar, 29'unda Hristiyan ve Müslümanlar birlikte yaşarken 1 köyün de o tarihte boş olduğu görülmektedir.
1829 yılında Rus güçlerinin Bayburt'u ele geçirmesi akabinde halkın çoğunluğu yerleşimi terk etmiş ve kısa süre sonra da Ruslar şehri ele geçirmiştir. Ancak Osmanlı karşı saldırısı ve taktiksel nedenlerle Ruslar önce yerleşimden çekilmiş ve Edirne Antlaşması (1829) uyarınca da bölgeden tamamen çekilmiştir. 1837 yılında 74 köyden, 1848'de 64 köy ve 15 mezradan oluşan kaza, idari değişiklikler sonucunda 1878 yılında 92 köyden oluşurken, kaza merkezi de Karaca ismiyle görülmektedir. 19. yüzyılda Erzincan sancağına bağlı görüle yerleşim, 1868 yılında Gümüşhane sancağına, 1878 yılında yeni kurulan Bayburt sancağına, Bayburt sancağının lağvedilmesiyle de 1888 yılından Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna kadar Gümüşhane sancağına bağlı kalmıştır. Şiran kazasının geneli, 19. yüzyılda çeşitli göçlere sahne olmuştur. Örneğin 1837 yılında Torul'un Turna köyünden 432 kişi yaşam şartlarının zorluğu nedeniyle Şiran kazasına yerleşmiştir. 1845'te Kelkit'in Morakom mezrasında yaşayanların tamamı, 1861'de de yine Kelkit'in Kelahbur köyünden 21 erkek Şiran kazasına yerleştirilmiştir. 1864 yılında Kafkaslardan göç eden 498 kişi Şiran kazasına (Sellidere, Günbatur ve Dumanoluğu köyleri) yerleştirilmiştir. 1887 yılında Şiran kazası; Uluşiran, Korzaf, Sarıca, Aşağı Tesrun ve Seydi Baba nahiyelerinden oluşmakta olup, kaza genelinde 2.282 hanede de 13.086'sı Müslüman, 1.399'u Rum'u ve 208'i Ermeni ve geri kalanı da yabancılardan olmak üzere toplam 15.002 kişi yaşamaktadır. Bu tarihte kaza genelinde 22 cami-mescit, 5 medrese, 12 kilise-manastır olmak üzere dini yapılar ile 1 han, 1 hamam, 20 dükkân bulunmaktadır. 1893 yılında yaşanan kıtlık nedeniyle de Şiran kazasından Trabzon Vilayetinin sahil yerleşimleri, Erzurum vb. yerlere göç yaşanmıştır. 1894 yılında Şiran'da belediye teşkilatı kurulmuş olup ilk belediye başkanı da Lütfullah Bey olmuştur. 1903 yılında 100 civarında hanenin bulunduğu kasaba merkezi, Mehdi Efendi, Hacı Kasım, Uzun Şecaaddin, Emirler-i Cedîd ve Mümya mahallelerinden oluşmaktadır. 1904 yılında Şiran kazasının genelinde; 15.247 Müslüman, 1.947 Rum ve 225 Ermeni yaşamaktadır. 1907 ve 1908 yıllarında yaşanan kuralık sonuncunda yaşanan kıtlık nedeniyle özellikle köylerinden olmak üzere kaza genelinden Karadeniz sahilleri başta olmak üzere dışarıya yoğun göçler yaşanmıştır. Şiran, I. Dünya Savaşı esnasında Ruslar tarafından ele geçirilmese de Kelkit'in Ruslar tarafından ele geçirilmesinden endişelenen halk, Ruslar çekilene yerleşimi terk etmiştir. Yerleşim işgale uğramasa da küçük bir kasaba niteliğinde olması nedeniyle sahipsizlikten dolayı yağmalanmış ve büyük oranda tahrip olmuştur. 20 Nisan 1924 tarihli "Teşkilat-ı Esasiye Kanunu"nun 89. maddesi uyarınca Gümüşhane ilinin kurulmasıyla Şiran'da kurulan bu ilin ilçesi olmuştur. Türkiye Cumhuriyetinin ilk yıllarında yerleşime yeni hükûmet konağı, belediye binası ve çeşitli tesisler yapılmak suretiyle imar faaliyetlerinde bulunulmuştur.
2010 yılında Erenkaya, 2018 yılında Örenkale ve Bilgili köyleri ilçeye mahalle olarak bağlanmıştır.
Coğrafya
Şiran ilçesi, Gümüşhane il alanının güneybatısında yer alır. Kuzeyde Torul ilçesi, batısında Alucra ilçesi, güneyde Refahiye ilçesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 928 km²'dir.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1927 | 12.470 | 525 | 11.945 |
1935 | 17.428 | 638 | 16.790 |
1940 | 19.799 | 770 | 19.029 |
1945 | 21.315 | 843 | 20.472 |
1950 | 23.497 | 1.023 | 22.474 |
1955 | 24.998 | 1.203 | 23.795 |
1960 | 28.109 | 1.665 | 26.444 |
1965 | 29.797 | 2.080 | 27.717 |
1970 | 29.606 | 2.936 | 26.670 |
1975 | 33.779 | 5.048 | 28.731 |
1980 | 31.728 | 6.014 | 25.714 |
1985 | 31.201 | 6.381 | 24.820 |
1990 | 26.881 | 7.592 | 19.289 |
2000 | 26.397 | 11.977 | 14.420 |
2007 | 18.595 | 7.511 | 11.084 |
2008 | 18.237 | 7.261 | 10.976 |
2009 | 17.413 | 6.854 | 10.559 |
2010 | 17.600 | 8.207 | 9.393 |
2011 | 17.160 | 7.777 | 9.383 |
2012 | 17.775 | 9.483 | 8.292 |
2013 | 18.106 | 7.910 | 10.196 |
2014 | 19.615 | 11.984 | 7.631 |
2015 | 23.902 | 15.770 | 8.132 |
2016 | 27.116 | 19.944 | 7.172 |
2017 | 24.154 | 16.824 | 7.330 |
2018 | 20.084 | 10.523 | 9.561 |
2019 | 21.286 | 14.500 | 6.786 |
2020 | 19.874 | 12.512 | 7.362 |
Ekonomi
İlçede sebzecilik ve meyvecilik gelişme yolundadır. Meyvelerden elma üretimi önemlidir. Hayvancılık ilçenin diğer önemli bir gelir kaynağıdır. Koyun, kır keçisi ve sığır ciddi manada beslenen hayvanlardır. İlçede 30 ton günlük kapasiteli süt fabrikası, birde boya fabrikası ve Taş Mermer Fabrikası mevcuttur. Ayrıca belli bir kota uygulanmak suretiyle seker pancarı üretimi yapılmakta olup, seker fasulyesi üretimi de önemli bir yer tutmaktadır.
Turistik yerler
- Çakırkaya Manastırı
- Tomara Şelalesi
- Seydibaba Türbesi
- Gelin Ebe Türbesi
- Firdevs Hatun Türbesi
Kaynakça
- ^ (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ a b Kaymakçı, Salih (2017). "Doğu Karadeniz Bölgesinde Karaz-Erken Transkafkasya Kültürü'ne Ait Yeni Bir Yerleşim: Alucra-Gavur Kalesi, Giresun". Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi (TÜBA-AR), 21. DergiPark. ss. 30-32. 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2021.
- ^ Kul, Eyüp (2010). "1642 Tarihli Avârız Defterine Göre Şiran Kazâsı Ve Köyler". A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 44. DergiPark. ss. 271-289. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2021.
- ^ Akbulut, Uğur (2010). "1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşında Gümüşhane ve Çevresi" Gümüşhane Tarihi: İl oluşunun 85. yılında Gümüşhane Tarihi ve Ekonomisi Sempozyumu Tarih Bildirileri 25-26 Mayıs 2010 (Editörler: Bayram Nazır, Kemal Saylan). Gümüşhane: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları. s. 39,41. ISBN .
- ^ Ürkmez, Naim (2015). "Şiran Vakıfları". Vakıflar Dergisi, 44. DergiPark. s. 74. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2021.
- ^ Gül, Abdulkadir; Kılıç, Ümit (2010). "XIX. Yüzyılda Kelkit Kazası'nın Demografik Yapısına Genel Bir Bakış". Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10 (44). Devlet arşivleri. s. 32. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2021.
- ^ a b Saylan, Kemal (2014). Gümüşhane İdari, Sosyal ve Ekonomik Tarih (1850-1918). İstanbul: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları. s. 59,60,97,128,156,162,164. ISBN . Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "şiran" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Özger, Yunus (2007). "19. Yüzyılda Bayburt (1830-1900)" (PDF). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi. ss. 95,96. 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Haziran 2021.
- ^ Göktaş, Serdar (2020). "Cumhuriyetin İlk Yıllarında Gümüşhane Vilayeti'nde Bayındırlık Faaliyetleri" (PDF). Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (KAREN). 6 (11). Karadeniz Teknik Üniversitesi. s. 452. 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Haziran 2021.
- ^ "Gümüşhane Şiran Erenkaya Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2020.
- ^ "Gümüşhane Şiran Örenkale Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2020.
- ^ "Gümüşhane Şiran Bilgili Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2020.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Şiran Nüfusu - Gümüşhane". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Gümüşhane Şiran Nüfusu". nufusune.com.
- ^ a b . 27 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2012.
Dış bağlantılar
- Şiran Belediyesi 21 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Şiran Kaymakamlığı 26 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Gümüşhane ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Siran Gumushane ilinin bir ilcesidir SiranIlceTurkiye de yeriIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlGumushaneCografi bolgeKaradeniz BolgesiIdare KaymakamMehmet Alperen Baskapan Belediye baskaniAbdulbaki Kara DP Yuzolcumu Toplam928 km Rakim1400 mNufus 2018 Toplam20 084 Kir7 362 Sehir12 512Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu29400Il alan kodu456Il plaka kodu29Resmi site www siran bel tr YerelNETTarihSiran sinirlari icerisinde Bakir Cagi ile Erken Tunc Cagi na tarihlenen yuzey bulgularina rastlanilmakla birlikte detayli kazi calismalarinin yapilamamis olmasi nedeniyle ilcedeki yerlesim tarihinin daha eski donemlere uzayip uzamadigi hakkinda bilgilere ulasilmasini kisitlamaktadir 2000 li yillarda Arakoy Konger Hoyuk te yapilan yuzey arastirmalarinda Siran sinirlarinda Karaz kulturu ne Erken Transkafkasya Kulturu ait buluntulara rastlanilmasiyla soz konusu kulturun bu bolgeye kadar uzadigi gorulmustur Siran adi esasen ilcenin kapladigi bolgenin adidir Bizans kaynaklarinda 9 yuzyildan itibaren bu bolge Kheriana ve cogul genitiv Kherianon adiyla anilmistir 16 ve 17 yuzyil belgelerinde ise Siryan olarak kaydedilmistir Siryan ismi zamanla Siran olarak Turkceye uyarlanmistir Yerel sivede Siran Seyran olarak telaffuz edilir Yerlesim merkezinden 19 yuzyilda Karaca adiyla bahsedilmistir Siran bolgesi uzun suren Bizans egemenliginin sonlarina dogru Bizans Sasani mucadelesine sahne olmus Sasanileri ortadan kaldiran Araplarin akinlari sonucu Bizans Arap mucadelesi ile bolgedeki kaotik durumdan faydalanmak isteyen Gurcu ve Ermeni beylerinin saldirilarina maruz kalmistir 1071 de yasanan Malazgirt Meydan Muharebesi sonrasinda Turk akinlarina sahne olan bolge Mengucek Gazi tarafindan kurulan Menguclu Beyligi hakimiyetine girmistir 1228 de Anadolu Selcuklularinin hakimiyetine giren bolge Kosedag Muharebesi sonrasinda da Mogol Ilhanli hakimiyetine girmistir Daha sonra Eretna Beyligi Erzincan Beyligi Karakoyunlular ve Akkoyunlular in egemenligine giren bolge siddetli suren Karakoyunlu Akkoyunlu mucadelesinin akabinde 1457 de kesin olarak Akkoyunlu hakimiyetine atilmistir Ancak bolge kisa sure sonra da Akkoyunlu Osmanli mucadelesine sahne olmus ve 1473 te yasanan Otlukbeli Muharebesi akabinde kesin olarak Osmanli hakimiyetine katilmistir Osmanli hakimiyetine girdikten hemen sonra bolgede tahrir yapilmis olup yerlesim Sarki Karahisar Sebinkarahisar sancagina bagli bir nahiye merkezi konumunda gorulmektedir Uzun yillar suren savaslar nedeniyle harap halde olan Siran bolgesinde Osmanli in yuruttugu iskan politikalari ve baglanan koyler nedeniyle Siran onemli bir nahiye konumuna gelmistir 1642 tarihli avariz defterinde kaza merkezi konumunda gozuken yerlesim ilerleyen yillarda yeniden nahiye konumunda gorulmektedir 1642 tahririne gore merkez koyuyle birlikte 62 koye sahip olan nahiye merkezinde sadece Hristiyanlardan olusan 49 hane bulunmaktadir Evliya Celebi ise seyahatnamesinde yerlesimden Hristiyan ve Muslumanlarin birlikte yasadigi bir yer olarak bahsetmistir ki bu durum yerlesime disaridan Musluman nufusun yerlestirildigini gostermektedir 1642 kaydina gore nahiyeye bagli koylerden 27 sinde Muslumanlar 5 inde Hristiyanlar 29 unda Hristiyan ve Muslumanlar birlikte yasarken 1 koyun de o tarihte bos oldugu gorulmektedir 1829 yilinda Rus guclerinin Bayburt u ele gecirmesi akabinde halkin cogunlugu yerlesimi terk etmis ve kisa sure sonra da Ruslar sehri ele gecirmistir Ancak Osmanli karsi saldirisi ve taktiksel nedenlerle Ruslar once yerlesimden cekilmis ve Edirne Antlasmasi 1829 uyarinca da bolgeden tamamen cekilmistir 1837 yilinda 74 koyden 1848 de 64 koy ve 15 mezradan olusan kaza idari degisiklikler sonucunda 1878 yilinda 92 koyden olusurken kaza merkezi de Karaca ismiyle gorulmektedir 19 yuzyilda Erzincan sancagina bagli gorule yerlesim 1868 yilinda Gumushane sancagina 1878 yilinda yeni kurulan Bayburt sancagina Bayburt sancaginin lagvedilmesiyle de 1888 yilindan Turkiye Cumhuriyeti nin kurulusuna kadar Gumushane sancagina bagli kalmistir Siran kazasinin geneli 19 yuzyilda cesitli goclere sahne olmustur Ornegin 1837 yilinda Torul un Turna koyunden 432 kisi yasam sartlarinin zorlugu nedeniyle Siran kazasina yerlesmistir 1845 te Kelkit in Morakom mezrasinda yasayanlarin tamami 1861 de de yine Kelkit in Kelahbur koyunden 21 erkek Siran kazasina yerlestirilmistir 1864 yilinda Kafkaslardan goc eden 498 kisi Siran kazasina Sellidere Gunbatur ve Dumanolugu koyleri yerlestirilmistir 1887 yilinda Siran kazasi Ulusiran Korzaf Sarica Asagi Tesrun ve Seydi Baba nahiyelerinden olusmakta olup kaza genelinde 2 282 hanede de 13 086 si Musluman 1 399 u Rum u ve 208 i Ermeni ve geri kalani da yabancilardan olmak uzere toplam 15 002 kisi yasamaktadir Bu tarihte kaza genelinde 22 cami mescit 5 medrese 12 kilise manastir olmak uzere dini yapilar ile 1 han 1 hamam 20 dukkan bulunmaktadir 1893 yilinda yasanan kitlik nedeniyle de Siran kazasindan Trabzon Vilayetinin sahil yerlesimleri Erzurum vb yerlere goc yasanmistir 1894 yilinda Siran da belediye teskilati kurulmus olup ilk belediye baskani da Lutfullah Bey olmustur 1903 yilinda 100 civarinda hanenin bulundugu kasaba merkezi Mehdi Efendi Haci Kasim Uzun Secaaddin Emirler i Cedid ve Mumya mahallelerinden olusmaktadir 1904 yilinda Siran kazasinin genelinde 15 247 Musluman 1 947 Rum ve 225 Ermeni yasamaktadir 1907 ve 1908 yillarinda yasanan kuralik sonuncunda yasanan kitlik nedeniyle ozellikle koylerinden olmak uzere kaza genelinden Karadeniz sahilleri basta olmak uzere disariya yogun gocler yasanmistir Siran I Dunya Savasi esnasinda Ruslar tarafindan ele gecirilmese de Kelkit in Ruslar tarafindan ele gecirilmesinden endiselenen halk Ruslar cekilene yerlesimi terk etmistir Yerlesim isgale ugramasa da kucuk bir kasaba niteliginde olmasi nedeniyle sahipsizlikten dolayi yagmalanmis ve buyuk oranda tahrip olmustur 20 Nisan 1924 tarihli Teskilat i Esasiye Kanunu nun 89 maddesi uyarinca Gumushane ilinin kurulmasiyla Siran da kurulan bu ilin ilcesi olmustur Turkiye Cumhuriyetinin ilk yillarinda yerlesime yeni hukumet konagi belediye binasi ve cesitli tesisler yapilmak suretiyle imar faaliyetlerinde bulunulmustur 2010 yilinda Erenkaya 2018 yilinda Orenkale ve Bilgili koyleri ilceye mahalle olarak baglanmistir CografyaSiran ilcesi Gumushane il alaninin guneybatisinda yer alir Kuzeyde Torul ilcesi batisinda Alucra ilcesi guneyde Refahiye ilcesi ile cevrilidir Yuzolcumu 928 km dir NufusYil Toplam Sehir Kir1927 12 470 525 11 9451935 17 428 638 16 7901940 19 799 770 19 0291945 21 315 843 20 4721950 23 497 1 023 22 4741955 24 998 1 203 23 7951960 28 109 1 665 26 4441965 29 797 2 080 27 7171970 29 606 2 936 26 6701975 33 779 5 048 28 7311980 31 728 6 014 25 7141985 31 201 6 381 24 8201990 26 881 7 592 19 2892000 26 397 11 977 14 4202007 18 595 7 511 11 0842008 18 237 7 261 10 9762009 17 413 6 854 10 5592010 17 600 8 207 9 3932011 17 160 7 777 9 3832012 17 775 9 483 8 2922013 18 106 7 910 10 1962014 19 615 11 984 7 6312015 23 902 15 770 8 1322016 27 116 19 944 7 1722017 24 154 16 824 7 3302018 20 084 10 523 9 5612019 21 286 14 500 6 7862020 19 874 12 512 7 362EkonomiIlcede sebzecilik ve meyvecilik gelisme yolundadir Meyvelerden elma uretimi onemlidir Hayvancilik ilcenin diger onemli bir gelir kaynagidir Koyun kir kecisi ve sigir ciddi manada beslenen hayvanlardir Ilcede 30 ton gunluk kapasiteli sut fabrikasi birde boya fabrikasi ve Tas Mermer Fabrikasi mevcuttur Ayrica belli bir kota uygulanmak suretiyle seker pancari uretimi yapilmakta olup seker fasulyesi uretimi de onemli bir yer tutmaktadir Turistik yerlerCakirkaya Manastiri Tomara Selalesi Seydibaba Turbesi Gelin Ebe Turbesi Firdevs Hatun TurbesiKaynakca PDF 5 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Aralik 2012 Arsivlenmis kopya 22 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2012 a b Kaymakci Salih 2017 Dogu Karadeniz Bolgesinde Karaz Erken Transkafkasya Kulturu ne Ait Yeni Bir Yerlesim Alucra Gavur Kalesi Giresun Turkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi TUBA AR 21 DergiPark ss 30 32 6 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2021 Kul Eyup 2010 1642 Tarihli Avariz Defterine Gore Siran Kazasi Ve Koyler A U Turkiyat Arastirmalari Enstitusu Dergisi 44 DergiPark ss 271 289 8 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2021 Akbulut Ugur 2010 1828 1829 Osmanli Rus Savasinda Gumushane ve Cevresi Gumushane Tarihi Il olusunun 85 yilinda Gumushane Tarihi ve Ekonomisi Sempozyumu Tarih Bildirileri 25 26 Mayis 2010 Editorler Bayram Nazir Kemal Saylan Gumushane Gumushane Universitesi Yayinlari s 39 41 ISBN 978 605 4838 02 8 Urkmez Naim 2015 Siran Vakiflari Vakiflar Dergisi 44 DergiPark s 74 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2021 Gul Abdulkadir Kilic Umit 2010 XIX Yuzyilda Kelkit Kazasi nin Demografik Yapisina Genel Bir Bakis Ataturk Universitesi Edebiyat Fakultesi Sosyal Bilimler Dergisi 10 44 Devlet arsivleri s 32 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2021 a b Saylan Kemal 2014 Gumushane Idari Sosyal ve Ekonomik Tarih 1850 1918 Istanbul Gumushane Universitesi Yayinlari s 59 60 97 128 156 162 164 ISBN 978 605 63476 5 8 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi siran adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Ozger Yunus 2007 19 Yuzyilda Bayburt 1830 1900 PDF Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Tarih Anabilim Dali Yayinlanmamis Doktora Tezi Ataturk Universitesi ss 95 96 9 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Haziran 2021 Goktas Serdar 2020 Cumhuriyetin Ilk Yillarinda Gumushane Vilayeti nde Bayindirlik Faaliyetleri PDF Karadeniz Arastirmalari Enstitusu Dergisi KAREN 6 11 Karadeniz Teknik Universitesi s 452 9 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Haziran 2021 Gumushane Siran Erenkaya Mahallesi Nufusu Nufusune com 22 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2020 Gumushane Siran Orenkale Mahallesi Nufusu Nufusune com 22 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2020 Gumushane Siran Bilgili Mahallesi Nufusu Nufusune com 22 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2020 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Siran Nufusu Gumushane nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Gumushane Siran Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b 27 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2012 Dis baglantilarSiran Belediyesi 21 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siran Kaymakamligi 26 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gumushane ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Turkiye deki bir ilce ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz