şizofreniform bozukluk en az bir ay şizofreni semptomlarının mevcut olduğu ancak şizofreni tanısı için gerekli

Şizofreniform bozukluk, en az bir ay şizofreni semptomlarının mevcut olduğu, ancak şizofreni tanısı için gerekli olan altı ay boyunca rahatsızlık belirtilerinin olmadığı durumlarda teşhis edilen bir ruhsal bozukluktur.

Her iki bozukluğun semptomları arasında sanrılar, halüsinasyonlar, düzensiz konuşma, düzensiz veya katatonik davranış ve sosyal geri çekilme sayılabilir. Şizofreni tanısı için sosyal, mesleki veya akademik işlevsellikte bozulma gerekirken, şizofreniform bozuklukta bireyin işlevsellik düzeyi etkilenebilir veya etkilenmeyebilir. Şizofreninin başlangıcı genellikle birkaç ay veya yıl içinde kademeli olmakla birlikte, şizofreniform bozukluğun başlangıcı nispeten hızlı olabilir.

Şizofreni gibi, şizofreniform bozukluk da genellikle antipsikotik ilaçlarla, özellikle atipik ilaçlarla ve hastalığın sosyal ve duygusal etkisini azaltmak için tasarlanmış çeşitli sosyal desteklerle (bireysel psikoterapi, aile terapisi, ergoterapi vb.) tedavi edilir. Prognoz, semptomların doğasına, şiddetine ve süresine bağlı olarak değişir, ancak şizofreniform bozukluk tanısı konan bireylerin yaklaşık üçte ikisi şizofreni geliştirmeye devam eder.

Belirti ve bulgular

Şizofreniform bozukluk, psikoz ile karakterize ve şizofreni ile yakından ilişkili bir tür akıl hastalığıdır. Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı'nda (DSM-IV-TR) tanımlandığı şekliyle hem şizofreni hem de şizofreniform bozukluk, iki fark dışında aynı belirtilere ve temel özelliklere sahiptir: işlevsel bozulma düzeyi ve belirtilerin süresi. Sosyal, mesleki veya akademik işlevsellikte bozulma, şizofrenide, özellikle ilk tanı zamanına yakın bir zamanda genellikle mevcuttur, ancak bu tür bozulma şizofreniform bozuklukta olabilir veya olmayabilir. Şizofreniform bozuklukta semptomların (prodromal, aktif ve rezidüel evreler dahil) en az 1 ay sürmesi, ancak 6 aydan fazla olmaması gerekirken, şizofrenide semptomların en az 6 ay sürmesi gerekir.

Nedeni

Bozukluğun kesin nedeni bilinmemektedir ve nispeten az sayıda çalışma yalnızca şizofreniform bozukluğun etiyolojisine odaklanmıştır. Diğer psikotik bozukluklar gibi, bazı bireylerin belirli çevresel faktörler tarafından tetiklenebilecek bozukluğa karşı altta yatan çok faktörlü genetik yatkınlığa sahip olduğunu öne süren bir diyatez-stres modeli önerilmiştir. Şizofreni tipi bozukluğun, aile üyelerinde şizofreni veya bipolar bozukluğu olan kişilerde ortaya çıkması daha olasıdır.

Teşhis

Semptomlar en az bir ay devam ederse, iyileşme olup olmadığını görmek için beklerken şizofreniform bozukluk ön tanısı konulabilir. Semptomlar başlangıcından itibaren 6 ay içinde düzelirse tanı koyulabilir. Ancak belirtiler 6 ay veya daha uzun süre devam ederse şizofreniform bozukluk tanısı yeniden gözden geçirilmelidir. Semptomların süresi bir aydan az olduğunda kısa psikotik bozukluk tanısı düşünülebilir.

Hem şizofreniform bozukluğun hem de şizofreninin ana semptomları şunları içerebilir:

hezeyanlar
halüsinasyonlar
biçimsel düşünce bozukluğundan kaynaklanan düzensiz konuşma,
dezorganize veya katatonik davranış ve negatif semptomlar, örneğin
bir dizi duyguyu hissedememe (duygusal küntlük),
zevk alamama (anhedoni),
konuşma bozukluğu veya azalması (afazi),
ilişki kurma arzusu eksikliği (asosyallik) ve
motivasyon eksikliği (avolisyon).

Tedavi

Şizofreniform bozukluğun tedavisinde farmakoterapi, psikoterapi ve diğer çeşitli psikososyal ve eğitimsel müdahaleler dahil olmak üzere çeşitli tedavi yöntemleri kullanılmaktadır. Psikiyatrik ilaçlar hem semptomların şiddetini azaltmak hem de sürelerini kısaltmak için hızlı etki gösterdiğinden, farmakoterapi en yaygın kullanılan tedavi yöntemidir. Kullanılan ilaçlar, genel olarak tercih edilen ilaç olan atipik antipsikotikler şizofreni tedavisinde kullanılanlarla büyük ölçüde aynıdır.

Şizofreniform bozukluğun tedavisi yatarak, ayakta tedavi ve kısmi hastaneye yatış olabilir. Tedavi ortamının seçiminde birincil amaçlar, hasta için psikososyal sonuçları en aza indirmek ve hastanın ve diğerlerinin güvenliğini sağlamaktır. Hastanın semptomlarını hızlı bir şekilde stabilize etme ihtiyacı hemen hemen her zaman mevcut olmakla birlikte, hastanın semptomların ciddiyeti, aile desteği ve ayakta tedavi ile tedaviye uyum olasılığının dikkate alınması, ayakta tedavi ortamında stabilizasyonun gerçekleşip gerçekleşemeyeceğini belirlemeye yardımcı olabilir.

Epidemiyoloji

Şizofreniform bozukluk erkekler ve kadınlar arasında eşit derecede yaygındır. En yaygın başlangıç yaşı erkekler için 18-24 ve kadınlar için 18-35'tir. Şizofreni semptomları genellikle yıllar içinde kademeli olarak gelişirken, şizofreniform bozukluğun tanı kriterleri çok daha hızlı bir başlangıç gerektirir.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c eMedicine'de Schizophreniform Disorder
^ American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, (4th ed., text revision). Washington, DC: American Psychiatric Association.

[emedicine-1] Medicine'de Schizophreniform Disorder

[DSM-2] American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, (4th ed., text revision). Washington, DC: American Psychiatric Association.