Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çehrin Kuşatması, 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.
| Çehrin Kuşatması (1678) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı | |||||||||
 Merzifonlu Kara Mustafa Paşa | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Osmanlı İmparatorluğu Kırım Hanlığı |  Rusya Çarlığı Kazak Hetmanlığı Kalmuk Hanlığı | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Kara Mustafa Paşa Murad Giray | General Romadonovskiy İvan Samoyloviç | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 60-70.000 asker 55-60 top | 80-90.000 asker (10.000 garnizon, 70.000+ Rus ordusu) 50-60 top | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 10-12.000 ölü | 25-30.000 ölü | ||||||||
Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu 1676'dan beri Rusya'nın işgalinde bulunan ve bir önceki yılki kuşatmada ele geçirilemeyen Çehrin Kalesi'ni 21 Temmuz-21 Ağustos 1678 arasındaki kuşatma sonucunda zaptetti.
Osmanlı ordusu, bu zaferinin ardından Özi nehrinin batı yakasındaki diğer müstahkem mevkileri ele geçirerek bu bölgedeki Osmanlı hakimiyetini pekiştirdi.
1679 ve 1680 yıllarında sahadaki bu durumu değiştirecek kaydadeğer askerî gelişmeler olmayınca, taraflar 1681 yılında Özi nehrinin sınır olarak belirlendiği Bahçesaray Antlaşması'nı imzaladılar.
Kuşatma öncesi
Osmanlı İmparatorluğu; 1677 yılında icra edilen Çehrin kuşatmasından sonuç alınamaması üzerine, Serdar Melek İbrahim Paşa ve Kırım Hanı I. Selim Giray'ı azletti ve yerlerine ve Murad Giray'ı atadı ve Padişah IV. Mehmed’in bizzat sefere çıkması kararlaştırıldı.
1678 ilkbaharında Rus Çarı III. Fyodor Aleksiyeviç İstanbul'a bir elçi göndererek Osmanlı-Rus ihtilafının "dostluk" yoluyla çözülmesini teklif ettiyse de, dostluğun ancak Osmanlılar’a ait yerlerin iadesiyle mümkün olabileceği yanıtı verildi. Bunun ardından, Osmanlı İmparatorluğu 11 Nisan 1678 tarihinde Rusya'ya resmen savaş ilan etti. IV. Mehmed Osmanlı ordusunun başında Silistre’ye kadar ilerlediyse de bu merhaleden sonra Serdâr-ı ekremliğe Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa tayin edildi.
Kuşatma
30 Mayıs'ta İsakçı'dan harekete geçen Osmanlı ordusu 21 Temmuz'da Çehrin Kalesi önüne ulaşarak kuşatmaya başladı. Buna mukabil, Rus komutan General Romadanovski de kale yakınlarında konuşlanarak garnizonu düzenli olarak takviye etmeye başladı.
13 Ağustos günü Kaplan Mustafa Paşa komutasındaki öncü kuvvetlere taarruz eden Rus ordusu ağır kayıplar vererek çekildiyse de, takviye olarak muharebe sahasına gelmeleriyle Osmanlı birlikleri Çehrin Kalesi civarına çekilmek zorunda kaldı. 14 Ağustos günü yapılan meşverette, Rus ordusunun sayısal üstünlüğünden dolayı bir yıl önceki kuşatmada olduğu gibi, ordunun kayıp vermeden çekilmesi görüşünü savunanlara karşı, (1669 yılında) Kandiye Kuşatması'nı zaferle sonuçlandıran Bosna Beylerbeyi Ahmed Paşa'nın Çehrin Kalesinin de ileri aşamaya gelmiş lağımların patlatılmasıyla ele geçirilebileceğini müdafaa edenlerin görüşü baskın çıktı.
20 Ağustos günü patlatılan lağımlar sonucu tahrip edilen surlarda açılan gedikten kaleye taarruz eden Osmanlı ordusu önce kalenin varoş kısmını işgal etti. Bu arada üzerindeki üç köprü de yıkıldığından nehrin öte yakasındaki Rus ordusunun kaleye yardım gönderme olanağı da kalmadı. İç kaleye yönelik şiddetli topçu ateşi büyük bir yangına neden olurken kaledeki Rus-Kazak askerlerinin büyük bölümü nehre atlayarak boğuldu, bir bölümü de kaleyi terketti. Bu sayede 21 Ağustos günü Çehrin Kalesi Osmanlıların eline geçti.
Kuşatma sonrası
Ağır kayıplarla Özi Nehrinin öte yakasına çekilen Rus ordusunu takiple Kaplan Mustafa Paşa ve Kırım Hanı Murad Giray görevlendirildi. 23 Ağustos'ta Çehrin Kalesi'ne 1,5 saat mesafede Osmanlı ve Rus orduları karşı karşıya geldi ve 30 Ağustos'a kadar kesintisiz süren sonucunda Rus ordusunun taarruz gücü kırıldı. 31 Ağustos'ta ise Osmanlı ordusu Çehrin Kalesi'ni tahrip ederek geri dönüş harekâtına başladı.
Öte yandan, Vezir Ahmed Paşa komutasındaki bir Osmanlı-Kırım birliği Ruslara tâbi olmuş Kazakları hakimiyet altına almak amacıyla ileri harekâtını sürdürdü. Üç günlük kuşatma sonrası Kaniv, Çerkası, , ve 'i ele geçiren Osmanlı ordusu bu kaleleri Osmanlılara tâbi Kazak Hetmanı Yuri Hmelnitski'nin idaresine bıraktı.
1 Ekim 1678'de Ladjin kalesi civarında konaklayan Osmanlı ordusu (1676 tarihli İzvança Antlaşması çerçevesinde Lehistan Krallığı tarafından Osmanlı İmparatorluğu'na terkedilmesi gereken) Bar ve kalelerinin tahliye edilerek Kamaniçe Muhafızı Vezir Halil Paşa'ya teslim edildiği haberini aldı.
Kaynakça
- ^ "İslam Ansiklopedisi, "Çehrin Kuşatması" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (1993), c.8, s.249". 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2022.
- ^ "Zübde-i Vekayiât", Defterdar Sarı Mehmed Paşa, Tercüman Yayınları, İstanbul (1977), s.141-147
- ^ "1566-1683 Osmanlı Tarihi", Genelkurmay Başkanlığı, ATASE Yayınları, s.310
- ^ "Warfare, State and Society on the Black Sea Steppe, 1500–1700", Brian Davies, Routledge, Londra (2007), s.169
- ^ "Zübde-i Vekayiât", Defterdar Sarı Mehmed Paşa, Tercüman Yayınları, İstanbul (1977), s.156
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cehrin Kusatmasi 1676 1681 Osmanli Rus Savasi nda evre Cehrin Kusatmasi 1678 1676 1681 Osmanli Rus SavasiMerzifonlu Kara Mustafa PasaTarih21 Temmuz 21 Agustos 1678BolgeCehrin Kalesi UkraynaSonucOsmanli zaferiCografi DegisikliklerOsmanlilar Cehrin Kalesi Kaniv Cerkasi ve i fethetti TaraflarOsmanli Imparatorlugu Kirim HanligiRusya Carligi Kazak Hetmanligi Kalmuk HanligiKomutanlar ve liderlerKara Mustafa Pasa Murad GirayGeneral Romadonovskiy Ivan SamoylovicGucler60 70 000 asker 55 60 top80 90 000 asker 10 000 garnizon 70 000 Rus ordusu 50 60 topKayiplar10 12 000 olu25 30 000 olu Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Pasa komutasindaki Osmanli ordusu 1676 dan beri Rusya nin isgalinde bulunan ve bir onceki yilki kusatmada ele gecirilemeyen Cehrin Kalesi ni 21 Temmuz 21 Agustos 1678 arasindaki kusatma sonucunda zaptetti Osmanli ordusu bu zaferinin ardindan Ozi nehrinin bati yakasindaki diger mustahkem mevkileri ele gecirerek bu bolgedeki Osmanli hakimiyetini pekistirdi 1679 ve 1680 yillarinda sahadaki bu durumu degistirecek kaydadeger askeri gelismeler olmayinca taraflar 1681 yilinda Ozi nehrinin sinir olarak belirlendigi Bahcesaray Antlasmasi ni imzaladilar Kusatma oncesiRus Cari III Fyodor Osmanli Imparatorlugu 1677 yilinda icra edilen Cehrin kusatmasindan sonuc alinamamasi uzerine Serdar Melek Ibrahim Pasa ve Kirim Hani I Selim Giray i azletti ve yerlerine ve Murad Giray i atadi ve Padisah IV Mehmed in bizzat sefere cikmasi kararlastirildi 1678 ilkbaharinda Rus Cari III Fyodor Aleksiyevic Istanbul a bir elci gondererek Osmanli Rus ihtilafinin dostluk yoluyla cozulmesini teklif ettiyse de dostlugun ancak Osmanlilar a ait yerlerin iadesiyle mumkun olabilecegi yaniti verildi Bunun ardindan Osmanli Imparatorlugu 11 Nisan 1678 tarihinde Rusya ya resmen savas ilan etti IV Mehmed Osmanli ordusunun basinda Silistre ye kadar ilerlediyse de bu merhaleden sonra Serdar i ekremlige Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Pasa tayin edildi KusatmaCehrin Kalesinin krokisi 30 Mayis ta Isakci dan harekete gecen Osmanli ordusu 21 Temmuz da Cehrin Kalesi onune ulasarak kusatmaya basladi Buna mukabil Rus komutan General Romadanovski de kale yakinlarinda konuslanarak garnizonu duzenli olarak takviye etmeye basladi 13 Agustos gunu Kaplan Mustafa Pasa komutasindaki oncu kuvvetlere taarruz eden Rus ordusu agir kayiplar vererek cekildiyse de takviye olarak muharebe sahasina gelmeleriyle Osmanli birlikleri Cehrin Kalesi civarina cekilmek zorunda kaldi 14 Agustos gunu yapilan mesverette Rus ordusunun sayisal ustunlugunden dolayi bir yil onceki kusatmada oldugu gibi ordunun kayip vermeden cekilmesi gorusunu savunanlara karsi 1669 yilinda Kandiye Kusatmasi ni zaferle sonuclandiran Bosna Beylerbeyi Ahmed Pasa nin Cehrin Kalesinin de ileri asamaya gelmis lagimlarin patlatilmasiyla ele gecirilebilecegini mudafaa edenlerin gorusu baskin cikti 20 Agustos gunu patlatilan lagimlar sonucu tahrip edilen surlarda acilan gedikten kaleye taarruz eden Osmanli ordusu once kalenin varos kismini isgal etti Bu arada uzerindeki uc kopru de yikildigindan nehrin ote yakasindaki Rus ordusunun kaleye yardim gonderme olanagi da kalmadi Ic kaleye yonelik siddetli topcu atesi buyuk bir yangina neden olurken kaledeki Rus Kazak askerlerinin buyuk bolumu nehre atlayarak boguldu bir bolumu de kaleyi terketti Bu sayede 21 Agustos gunu Cehrin Kalesi Osmanlilarin eline gecti Kusatma sonrasiAgir kayiplarla Ozi Nehrinin ote yakasina cekilen Rus ordusunu takiple Kaplan Mustafa Pasa ve Kirim Hani Murad Giray gorevlendirildi 23 Agustos ta Cehrin Kalesi ne 1 5 saat mesafede Osmanli ve Rus ordulari karsi karsiya geldi ve 30 Agustos a kadar kesintisiz suren sonucunda Rus ordusunun taarruz gucu kirildi 31 Agustos ta ise Osmanli ordusu Cehrin Kalesi ni tahrip ederek geri donus harekatina basladi Ote yandan Vezir Ahmed Pasa komutasindaki bir Osmanli Kirim birligi Ruslara tabi olmus Kazaklari hakimiyet altina almak amaciyla ileri harekatini surdurdu Uc gunluk kusatma sonrasi Kaniv Cerkasi ve i ele geciren Osmanli ordusu bu kaleleri Osmanlilara tabi Kazak Hetmani Yuri Hmelnitski nin idaresine birakti 1 Ekim 1678 de Ladjin kalesi civarinda konaklayan Osmanli ordusu 1676 tarihli Izvanca Antlasmasi cercevesinde Lehistan Kralligi tarafindan Osmanli Imparatorlugu na terkedilmesi gereken Bar ve kalelerinin tahliye edilerek Kamanice Muhafizi Vezir Halil Pasa ya teslim edildigi haberini aldi Kaynakca Islam Ansiklopedisi Cehrin Kusatmasi maddesi Turk Diyanet Vakfi Istanbul 1993 c 8 s 249 22 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2022 Zubde i Vekayiat Defterdar Sari Mehmed Pasa Tercuman Yayinlari Istanbul 1977 s 141 147 1566 1683 Osmanli Tarihi Genelkurmay Baskanligi ATASE Yayinlari s 310 Warfare State and Society on the Black Sea Steppe 1500 1700 Brian Davies Routledge Londra 2007 s 169 Zubde i Vekayiat Defterdar Sari Mehmed Pasa Tercuman Yayinlari Istanbul 1977 s 156