Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kaplan Mustafa Paşa, Osmanlı devlet adamı ve asker (ö. İzmir, 1680)
Devlet adamlığında yükselişi (1650-1666)
Enderun'da yetişti ve Silahtar-ı şehriyari oldu. 1650’de Vezirlik unvanıyla 1666'ya kadar sırasıyla Bağdat, Van, Karaman ve Şam Beylerbeyliklerinde bulundu.
Birinci kaptan-ı deryalığı (1666-1672)
Sadrazam Fazıl Ahmed Paşa'nın 1666 yılında Kandiye Kuşatması'nı sonuçlandırmak üzere (3 yıllık) Girit Seferi'ne çıkması üzerine, Kaptan-ı derya Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Sadaret Kaymakamlığına getirilmesi üzerine Kaplan Mustafa Paşa da Kaptan-ı deryalığı devraldı. Fazıl Ahmed Paşa 20 Mayıs 1666'da ordunun başında Edirne'den Mora'ya doğru yola çıkarken, Kaplan Mustafa Paşa da eşzamanlı olarak Osmanlı donanmasıyla Ege Denizi'ne açıldı.
Girit Seferi için ikmal iskeleleri olarak belirlenen Selanik, Volos, Eğriboz ve Benefşe'den dört seferde Girit'e asker ve mühimmat taşıdı. Ardından 6-9 Kasım arasında (Thermisia) limanından aldığı Fazıl Ahmed Paşa komutasındaki Türk ordusunu 47 gemiyle salimen Hanya'ya nakletti. Ardından 35 gemiyle İstanbul'a döndü.
Kaplan Mustafa Paşa müteakip yıl da Girit'e nakliye görevini başarıyla sürdürdü. 70 kadırgadan müteşekkil Osmanlı donanmasıyla 6 Mayıs 1667'de Hanya'ya gelerek asker ve ikmal malzemelerini karaya çıkaran Mustafa Paşa, Halep ve Sivas eyalet askerlerini almak üzere 30 Mayıs'ta Çeşme'ye gitti ve Sivas Beylerbeyi Halil Paşa komutasındaki bu birlikleri de yaz başında Girit'in doğusundaki Estiye limanından karaya çıkardı. Hanya'da demirleyen Osmanlı donanması Temmuz'da (Venedik işgalindeki) Berre adasını istila etti. Kasım ayında (yine 12 gemiyi Hanya'da bırakarak) 58 gemiyle İstanbul'a döndü.
1668 ilkbaharında 50 kadırga'lık Osmanlı donanmasıyla yeniden Ege Denizi'ne açılan Kaplan Mustafa Paşa 7 Mayıs'ta Sakız açıklarında komutasındaki Venedik filosuyla karşılaştıysa da muharebeden kaçındı. Bununla birlikte, 15 Haziran 1668'de Midilli açıklarındaki muharebede 20 parçalık Venedik-Malta donanmasını yenilgiye uğrattı.Selanik'ten asker takviyesi alarak 13 Temmuz'da büyük ölçekli mühimmat ve kuşatma malzemesiyle birlikte Estiye limanından karaya çıkardı. Bir ay sonra ise Şam Beylerbeyi Şeytan İbrahim Paşa ve Tırhala Mutasarrıfı Piri Paşa komutasındaki birliklerle birlikte ilave mühimmatı da Girit'e ulaştırdı. Ayrıca, Hanya civarında kuvvet göstererek Venediklilerin batılı müttefiklerinden aldıkları asker takviyelerinin Hanya civarına çıkmasına da engel oldu.
1669 yılında Kaplan Mustafa Paşa 21 Mayıs'ta 60 kadırgayla Hanya limanına geldi ve ardından Resmo'ya yeniçeri, işçi ve barut çıkardı. Şiddetli geçen muharebeler sonucunda Kandiye kalesi 5 Eylül'de teslim oldu. Kaplan Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 5 Mayıs 1670'te Girit'ten ayrılan Fazıl Ahmed Paşa komutasındaki Türk ordusunu anakaraya nakletti.
Kaplan Mustafa Paşa Nisan 1672'de kaptan-ı deryalık görevini Muş Mutasarrıfı Köse Ali Paşa'ya devretti.
Siyasi görevler (1672-1678)
Kaplan Mustafa Paşa Nisan 1672’de Halep, 1675’te ise Diyarbakır Beylerbeyliği yaptı.
İkinci kaptan-ı deryalığı ve ölümü (1679-1680)
Kaplan Mustafa Paşa 25 Nisan 1679'da Vezir Kara İbrahim Paşa'nın yerine ikinci kez kaptan-ı derya oldu. Devam etmekte olan Osmanlı-Rus Savaşı sırasında 37 kadırgayla Karadeniz'e açılarak muhafaza görevi yürüttü. 1680 yılında ise aynı görevi Akdeniz'a açılarak icra etti. Sefer mevsimi bitiminde döndüğü İzmir'de 5 Aralık 1680'de öldü.
Kaynakça
- ^ "Sicill-i Osmanî", Mehmed Süreyya, 1996, c.IV, s. 52/53
- ^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi / Girit Seferi (1645-1669)", ATASE Yayınları, Ankara (1977), s.65-66
- ^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.178
- ^ "Tuhfe-i Mustafaviyye Fi Beyan-ı Kapudanan-ı Devlet-i Aliyye", Şehrizade Mehmed Said Efendi, (haz. Davut Adlığ), Efe Akademi Yayınları (2020), s.121
- ^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi / Girit Seferi (1645-1669)", ATASE Yayınları, Ankara (1977), s.73
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Merzifonlu Kara Mustafa Paşa | Kaptan-ı Derya 1666 – 1672 | Sonra gelen: Köse Ali Paşa |
| Önce gelen: Kara İbrahim Paşa | Kaptan-ı Derya 1679 – 1680 | Sonra gelen: Bozoklu Mustafa Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kaplan Mustafa Pasa Osmanli devlet adami ve asker o Izmir 1680 Devlet adamliginda yukselisi 1650 1666 Enderun da yetisti ve Silahtar i sehriyari oldu 1650 de Vezirlik unvaniyla 1666 ya kadar sirasiyla Bagdat Van Karaman ve Sam Beylerbeyliklerinde bulundu Birinci kaptan i deryaligi 1666 1672 Sadrazam Fazil Ahmed Pasa nin 1666 yilinda Kandiye Kusatmasi ni sonuclandirmak uzere 3 yillik Girit Seferi ne cikmasi uzerine Kaptan i derya Merzifonlu Kara Mustafa Pasa Sadaret Kaymakamligina getirilmesi uzerine Kaplan Mustafa Pasa da Kaptan i deryaligi devraldi Fazil Ahmed Pasa 20 Mayis 1666 da ordunun basinda Edirne den Mora ya dogru yola cikarken Kaplan Mustafa Pasa da eszamanli olarak Osmanli donanmasiyla Ege Denizi ne acildi Girit Seferi icin ikmal iskeleleri olarak belirlenen Selanik Volos Egriboz ve Benefse den dort seferde Girit e asker ve muhimmat tasidi Ardindan 6 9 Kasim arasinda Thermisia limanindan aldigi Fazil Ahmed Pasa komutasindaki Turk ordusunu 47 gemiyle salimen Hanya ya nakletti Ardindan 35 gemiyle Istanbul a dondu Kaplan Mustafa Pasa muteakip yil da Girit e nakliye gorevini basariyla surdurdu 70 kadirgadan mutesekkil Osmanli donanmasiyla 6 Mayis 1667 de Hanya ya gelerek asker ve ikmal malzemelerini karaya cikaran Mustafa Pasa Halep ve Sivas eyalet askerlerini almak uzere 30 Mayis ta Cesme ye gitti ve Sivas Beylerbeyi Halil Pasa komutasindaki bu birlikleri de yaz basinda Girit in dogusundaki Estiye limanindan karaya cikardi Hanya da demirleyen Osmanli donanmasi Temmuz da Venedik isgalindeki Berre adasini istila etti Kasim ayinda yine 12 gemiyi Hanya da birakarak 58 gemiyle Istanbul a dondu 1668 ilkbaharinda 50 kadirga lik Osmanli donanmasiyla yeniden Ege Denizi ne acilan Kaplan Mustafa Pasa 7 Mayis ta Sakiz aciklarinda komutasindaki Venedik filosuyla karsilastiysa da muharebeden kacindi Bununla birlikte 15 Haziran 1668 de Midilli aciklarindaki muharebede 20 parcalik Venedik Malta donanmasini yenilgiye ugratti Selanik ten asker takviyesi alarak 13 Temmuz da buyuk olcekli muhimmat ve kusatma malzemesiyle birlikte Estiye limanindan karaya cikardi Bir ay sonra ise Sam Beylerbeyi Seytan Ibrahim Pasa ve Tirhala Mutasarrifi Piri Pasa komutasindaki birliklerle birlikte ilave muhimmati da Girit e ulastirdi Ayrica Hanya civarinda kuvvet gostererek Venediklilerin batili muttefiklerinden aldiklari asker takviyelerinin Hanya civarina cikmasina da engel oldu 1669 yilinda Kaplan Mustafa Pasa 21 Mayis ta 60 kadirgayla Hanya limanina geldi ve ardindan Resmo ya yeniceri isci ve barut cikardi Siddetli gecen muharebeler sonucunda Kandiye kalesi 5 Eylul de teslim oldu Kaplan Mustafa Pasa komutasindaki Osmanli donanmasi 5 Mayis 1670 te Girit ten ayrilan Fazil Ahmed Pasa komutasindaki Turk ordusunu anakaraya nakletti Kaplan Mustafa Pasa Nisan 1672 de kaptan i deryalik gorevini Mus Mutasarrifi Kose Ali Pasa ya devretti Siyasi gorevler 1672 1678 Kaplan Mustafa Pasa Nisan 1672 de Halep 1675 te ise Diyarbakir Beylerbeyligi yapti Ikinci kaptan i deryaligi ve olumu 1679 1680 Kaplan Mustafa Pasa 25 Nisan 1679 da Vezir Kara Ibrahim Pasa nin yerine ikinci kez kaptan i derya oldu Devam etmekte olan Osmanli Rus Savasi sirasinda 37 kadirgayla Karadeniz e acilarak muhafaza gorevi yuruttu 1680 yilinda ise ayni gorevi Akdeniz a acilarak icra etti Sefer mevsimi bitiminde dondugu Izmir de 5 Aralik 1680 de oldu Kaynakca Sicill i Osmani Mehmed Sureyya 1996 c IV s 52 53 Turk Silahli Kuvvetleri Tarihi Girit Seferi 1645 1669 ATASE Yayinlari Ankara 1977 s 65 66 Naval wars in the Levant 1559 1853 R C Anderson Princeton University Press 1952 s 178 Tuhfe i Mustafaviyye Fi Beyan i Kapudanan i Devlet i Aliyye Sehrizade Mehmed Said Efendi haz Davut Adlig Efe Akademi Yayinlari 2020 s 121 Turk Silahli Kuvvetleri Tarihi Girit Seferi 1645 1669 ATASE Yayinlari Ankara 1977 s 73 Askeri goreviOnce gelen Merzifonlu Kara Mustafa Pasa Kaptan i Derya 1666 1672 Sonra gelen Kose Ali PasaOnce gelen Kara Ibrahim Pasa Kaptan i Derya 1679 1680 Sonra gelen Bozoklu Mustafa Pasa