Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbşir Mustafa Paşa (d. 1607 - ö. 11 Mayıs 1655) IV. Mehmed saltanatında 28 Ekim 1654 - 11 Mayıs 1655 tarihleri arasında altı ay on dört gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
| İbşir Mustafa Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 28 Ekim 1654 - 11 Mayıs 1655 | |
| Hükümdar | IV. Mehmed |
| Yerine geldiği | Koca Derviş Mehmed Paşa |
| Yerine gelen | Kara Murad Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1607 |
| Ölüm | 11 Mayıs 1655 İstanbul |
Hayatı
Abhaz asıllıdır. Dayısı, İstanbul'da çıkan büyük bir ayaklanmada Yeniçeriler tarafından öldürülen Sultan II. Osman'ın kanını dava ederek 1622'de Erzurum'da ayaklanan ve Celali ayaklanmacı ilan edilen Erzurum beylerbeyi Abaza Mehmed Paşa idi. Genç İbşir Mustafa bu ayaklanma sırasında ve Abaza Mehmed Paşa'nın sonraki devlet görevleri sırasında devamlı olarak dayısı maiyetinde bulunmuştur. Eğitimi ve yetişmesi bu şekilde olduğu kabul edilmektedir. Dayısının Celali lideri olarak 1623'te kendine karşı gönderilen Murtaza Paşa ile Şarkikarahisar'da yapıp galip geldiği muharebede de dayısı yanında idi. 1629'da Abaza Mehmed Paşa affedilerek Bosna Valiliği'ne atanınca yine dayısı maiyetinde idi. Dayısı Abaza Mehmed Paşa bundan sonra kısa aralıklarla Budin, Silistre, Özi ve Hotin bölgesi, Kamaniçe ve Dinyester (Turla) Nehri eyalet, yöreler ve civarlarında muhafızlık görevlerine getirilince genç İbşir Mustafa da onun maiyetinde çalışmaya devam etti. Eylül 1633'te Sultan IV. Murat Abaza Mehmed Paşa'ya antlaşma koşullarına uymayan Lehistan'a girmesini emretti. Vidin'de Kırım, Eflak ve Boğdan'dan gelen birliklerle buluşan Abaza Mehmed Paşa Lehistan'a büyük bir akın düzenledi ve bu akında büyük ganimet kazandı. Genç İbşir Mustafa dayısının maiyetinde bu akına da iştirak etti. Ertesi yıl, 1634 yılında, dayısı Abaza Mehmed Paşa Rum ve Ermeniler arasında çıkan bir anlaşmazlıkta Ermenilerden rüşvet alarak onlara çıkar sağladığı gerekçesiyle Sultan IV. Murat tarafından idam ettirildi.
Bunun üzerine genç İbşir Mustafa İstanbul'a gidip Kemankeş Kara Mustafa Paşa'ya intisap etti. Onun aracılığı ile saraya alındı. Enderûn'da yetiştirilip çıkma yaptıktan sonra imrahorluk görevlerine atandı. 1635'te Sultan IV. Murad’ın Revan Seferi’nde ikinci imrahor olarak bulundu. 1638-39'da yine Sultan IV. Murad'ın imrahoru olarak Bağdat Seferi’ne katıldı. Bu seferden döndükten sonra 1639 başında büyük imrâhorluğa yükseltildi.
Nisan 1639’da vezâretle Budin valiliğine tayin edildi. Takiben Silistre valisi; 1640/41'de Rumeli Beylerbeyi; 1642'de Maraş valisi; 1644'te Van valisi; hemen ardından Musul valisi ve Karaman valisi; 1645'te ikinci defa Budin valisi; 1646'da Şam valisi; 1651'de Halep valisi olarak atandı. Halep valisi iken devlete muhalefet etmiş hatta Celali olarak tanınmıştır ama sonunda devletle anlaşma yolunu seçti.
1647'de Sultan İbrahim'in Sivas Valisi Varvar Ali Paşa'dan İbşir Mustafa Paşa'nın güzelliği ile meşhur olan karısını istettiği, Varvar Ali Paşa'nın da "Bir Müslümanın nikahlı karısını sultan bile olsa bir başkasına nasıl teslim edeyim" dediği ve daha sonraki isyanında bu olayın da payı olduğu bilinir. Aynı yıl diğer bir Celali isyanı Hamiteli'nde (modern Isparta ve civarı) Haydaroğlu Mehmed tarafından başlatıldı. Bu iki Celali isyanı üzerine Anadolu'ya gönderilen askerî güçlerin serdarlığı Sivas valisi unvanı da verilen İbşir Mustafa Paşa'ya verildi. İbşir Mustafa Paşa önce Hamideli'ye Haydaroğlu Mehmed üzerine yürüyüp bu Celali eşkıyayı tepeledi. Sonra Sivas'a Varvar Ali Paşa'nın üstüne yöneldi. Önce isyan eden Varvar Ali Paşa'ya nasihatte bulunup onu isyanı bıraktırmaya çalıştı. Fakat isyan devam edince Varvar Ali Paşa'ya katılma bahanesi ile yaklaşarak, onu yakalayarak 20 Mayıs 1648'de idam ettirip kellesini İstanbul'a göndermiştir. Bu Celali tenkil seferinde Varvar Ali Paşa tarafından yakalanıp tutuklanan Karaman Valisi Köprülü Mehmed Paşa ve diğer vezirleri de hapisten kurtardı.
1649 yılında yine Sivas valisi unvanı ile yeni bir Celalı tenkil ordusu başında önce Celali isyancısı 'nin isyanını bastırmak için ve takiben de Nogay Paşa oğlu Aslan Paşa'yı elemine etmek üzere sefere gönderildi.
1649 yılı sonlarında Şam eyaletine vali gönderildi. Burada Dürzi reisleri arasında Sayda ve Beyrut mukataası sorunu nedeniyle anlaşmazlıklar çıkmıştı. Bu sorunu hal etmek için Dürziler üzerine yürüdü. Fakat Şam halkı ona destek vermemişti. Yapılan silahlı çatışmalarda Dürzî şeyhleri Şam valisi İbşir Mustafa Paşa'nın birliklerine galip geldiler ve bu çatışmada vali İbşir Mustafa Paşa yaralandı.
1650 yılı sonunda tekrar Halep valiliğine atandı. Ama çok geçmeden tekrar Sivas valiliğine tayin edildi. Bu görevle Celalı isyancı Abaza Hasan'ı tenkil etme için serdarlık görevi de verildi. Fakat hem vali hem de isyancı Abhaz asıllı olduğu için bu sakıncalı görülüp İbşir Mustafa Paşa'dan bu görevden alındı ve serdarlık Katırcıoğlu Mehmed Paşa'ya verildi. İbşir Mustafa Paşa'yı Bağdad valiliğine tayin etme düşünülmekte idi.
Fakat İbşir Mustafa Paşa buna çok kızıp alındı. Kızgınlığından kendini celali isyancı ilan etti. Sivas'ta isyancı olan Abaza Hasan ile anlaştı. Onunla birlikte bir isyancı sekban ordusu topladı. Bu Celali isyancı sekban ordusu başında İbşir Mustafa Paşa ve Abaza Hasan batıya doğru yürüyüşe geçtiler. Ankara ve Eskişehir bu celali gücüne düştü. Buralarda bulunan devlet ileri gelenleri öldürüldü ve bu iki celali komutanı altında yeni bir yönetim sistemi kurulmaya başlandı. Civar yörelere özel tuğralı emirler gönderildi ve tüm civar yerleşkelere mütesellimler tayin edildi. Osmanlı Devleti'nin Anadolu'da bu yeni celali yönetimine karşı koyup elemine edecek gücü bulunmadığı aşikardı. Merkezi İstanbul yönetimi bu iki isyancı celali komutanı ile anlaşma yolunu seçtiler. Yapılan konuşmalardan sonra İbşir Mustafa Paşa'ya Halep valiliği ve Abaza Hasan'a da Türkmen Ağalığı verildi ve bu sorun hal yoluna girdi.
İbşir Mustafa Paşa yeniden vali olduğu Halep'e büyük bir törenle giriş yaptı. Hemen devlet idaresini iyileştirmek amacı ile bir seri devlet yönetimi reformu yapıp uygulamaya koydu. İlk olarak bu eyalette bulunan ve birbirleriyle daima zıt ve hatta düşman görünen yerel yeniçeri taifesi ile sipah taifesini barıştırma yoluna koyuldu. "İslah-ı Alem" adı verilen ve yönetim reformlarını içeren bir nizamname hazırlattı. Bu reformların başlıçaları şunlardıː (i)Her bir devlet makamı ehil olana verilecektir. (ii) Rüşvet ve caize kaldırılacaktır. (iii) Beylerbeyi, sancak beyleri ve kadılar bir yerde 3 yıl hizmet etmeden azledilip başka bir yere tayin edilmeyeceklerdir, (iv) Sikke taşhisi kanuna uyarak yapılabilecektir. (v) Tüm devlet işleri şer' ve kanuna göre icra edilecektir. Vali olarak İbşir Mustafa Paşa yerel yeniçeri ve sipahiler taifesini toplayarak onlara bu nizamnameye uyup uygulayacaklarına yemin ettirdi. Daha sonra Bağdat, Diyarbekir, Erzurum, Sivas, Karaman ve Anadolu’daki diğer eyaletlere mektuplar göndererek onları bu "İslah-ı Alem" nizamnamesinden haberdar etti ve bu eyaletlerde de bu nizamnamede ele alınan devlet reformlarının incelenip ve kabul edilmesi için müzakerelerde bulunmak üzere 1652 ilkbaharında Maraş yakınında bir toplantı yapmaya davet etti.
Lakin kısa bir süre sonra Halep'te İbşir Mustafa Paşa'nın keyfi idareye başladığı ve halka zulüm ettiği söylentileri yayılıp bu haberler İstanbul'a kadar erişti. Tarhuncu Ahmed Paşa Haziran 1652'de devlet bütçesini inceleyip mali reformlar uygulama amacı ile İstanbul'da sadrazamlığa getirildiği dönemde eyalet harcamalarını da inceleyen merkezi devlet yöneticileri eyaletteki sekbanların ve kapı halkının sayısının indirilip eyalet harcamalarının kısılmasını tavsiye ettiler. Fakat İbşir Mustafa Paşa daha önce Abaza Hasan'la birlikte bir eski celali isyancı olduğu için bunu uygularsa merkezi idarenin kendini katlettireceğinden korkmakta idi ve bu harcama kısıntısı tekliflerini uygulamadı. Diğer tarafından kendi kapı halkı ve sekban liderleri de merkezi İstanbul devleti aleyhinde devamlı kışkırtmalarda bulunmakta idi.
Sadrazam olan Koca Derviş Mehmed Paşa felç inmesinden ve Kurban Bayramı beklenildikten sonra Koca Derviş Mehmed Paşa sadrazamlıktan azledildi. Yerine geçecek kişi üzerinde devletin ileri gelenleri arasında büyük çatışmalar olduktan sonra, sonunda o zaman Halep valisi İbşir Mustafa Paşa Sultan IV. Mehmed döneminin 8. sadrazamı olarak sadarete atandı. Şadâret mührü Halep'e İbşir Mustafa Paşa’ya gönderildi ve İstanbul'a çağrıldı. Bu görev verilmesinde Ayşe Sultan’ın baş ağası Mercan Ağa, Dârussaâde Ağası Bayram Ağa ve Şeyhülişlâm Ebusaid Mehmed Efendi önemli etkenler olmuşlardı. Bu atama ile arzu edilen yeniden büyük bir celali sorunu ve isyanının çıkmasının önlenmesi idi.
11 Mayıs 1655 günü Topkapı Sarayı'nda sadrazam İbşir Mustafa Paşa devlet ricalinin katıldığı bir meşveret toplantısı düzenledi. Bu toplantıda devlet ricâlinden hiç kimse sadrazam lehinde bir şey söylemedi. Bunun üzerine İbşir Mustafa Paşa seadaret mührü padişaha teslim edip sadrazamlık görevinden ayrıldı. Yerine Kara Murad Paşa ikinci kez sadrazam olarak görevlendirildi.
Sedaretten ayrıldıktan sonra İbşir Mustafa Paşa bir müddet hapiste tutuldu. Fakat yeniçeri ve sipahi isyancılar bir türlü dağılmadılar. Atmeydanı'nda toplanmış bulunan sipahilerin istekleri üzerine 11 Mayıs 1655'te İbşir Mustafa Paşa idam edildi.
Mezarı Çarşıkapı’daki Kemankeş Kara Mustafa Paşa Türbesi dışında bulunmaktaydı. Ama bu türbe ve etrafı 1950'li yıllar sonlarında yapılan "imar" faaliyeti ile yol yapılmak amacı ile sonunda bu türbe ve etrafındaki mezarlar istimlak edilip yok edilmiştir.
Değerlendirme
Münir Aktepe TDV İslam Ansiklopedisi'nde onun hakkında şu değerlendirmeyi vermektedir:
Devrin kaynaklarında saf, ümmî, leventmeşrep, az konuşan, tasavvufa meyilli, cimri, zalim, cirit ve mızrak kullanmada usta bir kişi olarak belirtil(miştir).
Eserleri
Son isyandan önce Halep şehri harap olmadan İbşir Mustafa Paşa’nın Halep’te Zimmîler mahallesinde cami, han ve dükkânlardan oluşan bir külliyesi bulunmakta idi.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o Aktepe, M. Münir (1994)) Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:22 Sayfa:375-376, İstanbul:TDV. Online:[1] 31 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani Cilt:3 Sayfa:110, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları . Online:[2]
- ^ a b c d Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1954, 6.bas:2011) XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar. Osmanlı Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- ^ Osmanlı tarihi 1566-1789, Anadolu Üniv. yayınları Sayf 69
Dış kaynaklar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.408-409
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5, say.109.
- Danişmend, İsmail Hami, (2011), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi 6 Cilt, İstanbul:Doğu Kütüphanesi,
- Kayas, Ahnmed. "Mustafa Paşa (İpşir)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.310
Dış bağlantılar
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları Cilt:3 Sayfa:110. Online:[3]
- Aktepe, M. Münir (1994)) Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:22 Sayfa:375-376, İstanbul:TDV. Online: [4]31 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Koca Derviş Mehmed Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 28 Ekim 1654 - 11 Mayıs 1655 | Sonra gelen: Kara Murad Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibsir Mustafa Pasa d 1607 o 11 Mayis 1655 IV Mehmed saltanatinda 28 Ekim 1654 11 Mayis 1655 tarihleri arasinda alti ay on dort gun sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Ibsir Mustafa PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 28 Ekim 1654 11 Mayis 1655Hukumdar IV MehmedYerine geldigi Koca Dervis Mehmed PasaYerine gelen Kara Murad PasaKisisel bilgilerDogum 1607Olum 11 Mayis 1655 IstanbulHayatiAbhaz asillidir Dayisi Istanbul da cikan buyuk bir ayaklanmada Yeniceriler tarafindan oldurulen Sultan II Osman in kanini dava ederek 1622 de Erzurum da ayaklanan ve Celali ayaklanmaci ilan edilen Erzurum beylerbeyi Abaza Mehmed Pasa idi Genc Ibsir Mustafa bu ayaklanma sirasinda ve Abaza Mehmed Pasa nin sonraki devlet gorevleri sirasinda devamli olarak dayisi maiyetinde bulunmustur Egitimi ve yetismesi bu sekilde oldugu kabul edilmektedir Dayisinin Celali lideri olarak 1623 te kendine karsi gonderilen Murtaza Pasa ile Sarkikarahisar da yapip galip geldigi muharebede de dayisi yaninda idi 1629 da Abaza Mehmed Pasa affedilerek Bosna Valiligi ne ataninca yine dayisi maiyetinde idi Dayisi Abaza Mehmed Pasa bundan sonra kisa araliklarla Budin Silistre Ozi ve Hotin bolgesi Kamanice ve Dinyester Turla Nehri eyalet yoreler ve civarlarinda muhafizlik gorevlerine getirilince genc Ibsir Mustafa da onun maiyetinde calismaya devam etti Eylul 1633 te Sultan IV Murat Abaza Mehmed Pasa ya antlasma kosullarina uymayan Lehistan a girmesini emretti Vidin de Kirim Eflak ve Bogdan dan gelen birliklerle bulusan Abaza Mehmed Pasa Lehistan a buyuk bir akin duzenledi ve bu akinda buyuk ganimet kazandi Genc Ibsir Mustafa dayisinin maiyetinde bu akina da istirak etti Ertesi yil 1634 yilinda dayisi Abaza Mehmed Pasa Rum ve Ermeniler arasinda cikan bir anlasmazlikta Ermenilerden rusvet alarak onlara cikar sagladigi gerekcesiyle Sultan IV Murat tarafindan idam ettirildi Bunun uzerine genc Ibsir Mustafa Istanbul a gidip Kemankes Kara Mustafa Pasa ya intisap etti Onun araciligi ile saraya alindi Enderun da yetistirilip cikma yaptiktan sonra imrahorluk gorevlerine atandi 1635 te Sultan IV Murad in Revan Seferi nde ikinci imrahor olarak bulundu 1638 39 da yine Sultan IV Murad in imrahoru olarak Bagdat Seferi ne katildi Bu seferden dondukten sonra 1639 basinda buyuk imrahorluga yukseltildi Nisan 1639 da vezaretle Budin valiligine tayin edildi Takiben Silistre valisi 1640 41 de Rumeli Beylerbeyi 1642 de Maras valisi 1644 te Van valisi hemen ardindan Musul valisi ve Karaman valisi 1645 te ikinci defa Budin valisi 1646 da Sam valisi 1651 de Halep valisi olarak atandi Halep valisi iken devlete muhalefet etmis hatta Celali olarak taninmistir ama sonunda devletle anlasma yolunu secti 1647 de Sultan Ibrahim in Sivas Valisi Varvar Ali Pasa dan Ibsir Mustafa Pasa nin guzelligi ile meshur olan karisini istettigi Varvar Ali Pasa nin da Bir Muslumanin nikahli karisini sultan bile olsa bir baskasina nasil teslim edeyim dedigi ve daha sonraki isyaninda bu olayin da payi oldugu bilinir Ayni yil diger bir Celali isyani Hamiteli nde modern Isparta ve civari Haydaroglu Mehmed tarafindan baslatildi Bu iki Celali isyani uzerine Anadolu ya gonderilen askeri guclerin serdarligi Sivas valisi unvani da verilen Ibsir Mustafa Pasa ya verildi Ibsir Mustafa Pasa once Hamideli ye Haydaroglu Mehmed uzerine yuruyup bu Celali eskiyayi tepeledi Sonra Sivas a Varvar Ali Pasa nin ustune yoneldi Once isyan eden Varvar Ali Pasa ya nasihatte bulunup onu isyani biraktirmaya calisti Fakat isyan devam edince Varvar Ali Pasa ya katilma bahanesi ile yaklasarak onu yakalayarak 20 Mayis 1648 de idam ettirip kellesini Istanbul a gondermistir Bu Celali tenkil seferinde Varvar Ali Pasa tarafindan yakalanip tutuklanan Karaman Valisi Koprulu Mehmed Pasa ve diger vezirleri de hapisten kurtardi 1649 yilinda yine Sivas valisi unvani ile yeni bir Celali tenkil ordusu basinda once Celali isyancisi nin isyanini bastirmak icin ve takiben de Nogay Pasa oglu Aslan Pasa yi elemine etmek uzere sefere gonderildi 1649 yili sonlarinda Sam eyaletine vali gonderildi Burada Durzi reisleri arasinda Sayda ve Beyrut mukataasi sorunu nedeniyle anlasmazliklar cikmisti Bu sorunu hal etmek icin Durziler uzerine yurudu Fakat Sam halki ona destek vermemisti Yapilan silahli catismalarda Durzi seyhleri Sam valisi Ibsir Mustafa Pasa nin birliklerine galip geldiler ve bu catismada vali Ibsir Mustafa Pasa yaralandi 1650 yili sonunda tekrar Halep valiligine atandi Ama cok gecmeden tekrar Sivas valiligine tayin edildi Bu gorevle Celali isyanci Abaza Hasan i tenkil etme icin serdarlik gorevi de verildi Fakat hem vali hem de isyanci Abhaz asilli oldugu icin bu sakincali gorulup Ibsir Mustafa Pasa dan bu gorevden alindi ve serdarlik Katircioglu Mehmed Pasa ya verildi Ibsir Mustafa Pasa yi Bagdad valiligine tayin etme dusunulmekte idi Fakat Ibsir Mustafa Pasa buna cok kizip alindi Kizginligindan kendini celali isyanci ilan etti Sivas ta isyanci olan Abaza Hasan ile anlasti Onunla birlikte bir isyanci sekban ordusu topladi Bu Celali isyanci sekban ordusu basinda Ibsir Mustafa Pasa ve Abaza Hasan batiya dogru yuruyuse gectiler Ankara ve Eskisehir bu celali gucune dustu Buralarda bulunan devlet ileri gelenleri olduruldu ve bu iki celali komutani altinda yeni bir yonetim sistemi kurulmaya baslandi Civar yorelere ozel tugrali emirler gonderildi ve tum civar yerleskelere mutesellimler tayin edildi Osmanli Devleti nin Anadolu da bu yeni celali yonetimine karsi koyup elemine edecek gucu bulunmadigi asikardi Merkezi Istanbul yonetimi bu iki isyanci celali komutani ile anlasma yolunu sectiler Yapilan konusmalardan sonra Ibsir Mustafa Pasa ya Halep valiligi ve Abaza Hasan a da Turkmen Agaligi verildi ve bu sorun hal yoluna girdi Ibsir Mustafa Pasa yeniden vali oldugu Halep e buyuk bir torenle giris yapti Hemen devlet idaresini iyilestirmek amaci ile bir seri devlet yonetimi reformu yapip uygulamaya koydu Ilk olarak bu eyalette bulunan ve birbirleriyle daima zit ve hatta dusman gorunen yerel yeniceri taifesi ile sipah taifesini baristirma yoluna koyuldu Islah i Alem adi verilen ve yonetim reformlarini iceren bir nizamname hazirlatti Bu reformlarin baslicalari sunlardiː i Her bir devlet makami ehil olana verilecektir ii Rusvet ve caize kaldirilacaktir iii Beylerbeyi sancak beyleri ve kadilar bir yerde 3 yil hizmet etmeden azledilip baska bir yere tayin edilmeyeceklerdir iv Sikke tashisi kanuna uyarak yapilabilecektir v Tum devlet isleri ser ve kanuna gore icra edilecektir Vali olarak Ibsir Mustafa Pasa yerel yeniceri ve sipahiler taifesini toplayarak onlara bu nizamnameye uyup uygulayacaklarina yemin ettirdi Daha sonra Bagdat Diyarbekir Erzurum Sivas Karaman ve Anadolu daki diger eyaletlere mektuplar gondererek onlari bu Islah i Alem nizamnamesinden haberdar etti ve bu eyaletlerde de bu nizamnamede ele alinan devlet reformlarinin incelenip ve kabul edilmesi icin muzakerelerde bulunmak uzere 1652 ilkbaharinda Maras yakininda bir toplanti yapmaya davet etti Lakin kisa bir sure sonra Halep te Ibsir Mustafa Pasa nin keyfi idareye basladigi ve halka zulum ettigi soylentileri yayilip bu haberler Istanbul a kadar eristi Tarhuncu Ahmed Pasa Haziran 1652 de devlet butcesini inceleyip mali reformlar uygulama amaci ile Istanbul da sadrazamliga getirildigi donemde eyalet harcamalarini da inceleyen merkezi devlet yoneticileri eyaletteki sekbanlarin ve kapi halkinin sayisinin indirilip eyalet harcamalarinin kisilmasini tavsiye ettiler Fakat Ibsir Mustafa Pasa daha once Abaza Hasan la birlikte bir eski celali isyanci oldugu icin bunu uygularsa merkezi idarenin kendini katlettireceginden korkmakta idi ve bu harcama kisintisi tekliflerini uygulamadi Diger tarafindan kendi kapi halki ve sekban liderleri de merkezi Istanbul devleti aleyhinde devamli kiskirtmalarda bulunmakta idi Sadrazam olan Koca Dervis Mehmed Pasa felc inmesinden ve Kurban Bayrami beklenildikten sonra Koca Dervis Mehmed Pasa sadrazamliktan azledildi Yerine gececek kisi uzerinde devletin ileri gelenleri arasinda buyuk catismalar olduktan sonra sonunda o zaman Halep valisi Ibsir Mustafa Pasa Sultan IV Mehmed doneminin 8 sadrazami olarak sadarete atandi Sadaret muhru Halep e Ibsir Mustafa Pasa ya gonderildi ve Istanbul a cagrildi Bu gorev verilmesinde Ayse Sultan in bas agasi Mercan Aga Darussaade Agasi Bayram Aga ve Seyhulislam Ebusaid Mehmed Efendi onemli etkenler olmuslardi Bu atama ile arzu edilen yeniden buyuk bir celali sorunu ve isyaninin cikmasinin onlenmesi idi 11 Mayis 1655 gunu Topkapi Sarayi nda sadrazam Ibsir Mustafa Pasa devlet ricalinin katildigi bir mesveret toplantisi duzenledi Bu toplantida devlet ricalinden hic kimse sadrazam lehinde bir sey soylemedi Bunun uzerine Ibsir Mustafa Pasa seadaret muhru padisaha teslim edip sadrazamlik gorevinden ayrildi Yerine Kara Murad Pasa ikinci kez sadrazam olarak gorevlendirildi Sedaretten ayrildiktan sonra Ibsir Mustafa Pasa bir muddet hapiste tutuldu Fakat yeniceri ve sipahi isyancilar bir turlu dagilmadilar Atmeydani nda toplanmis bulunan sipahilerin istekleri uzerine 11 Mayis 1655 te Ibsir Mustafa Pasa idam edildi Mezari Carsikapi daki Kemankes Kara Mustafa Pasa Turbesi disinda bulunmaktaydi Ama bu turbe ve etrafi 1950 li yillar sonlarinda yapilan imar faaliyeti ile yol yapilmak amaci ile sonunda bu turbe ve etrafindaki mezarlar istimlak edilip yok edilmistir DegerlendirmeMunir Aktepe TDV Islam Ansiklopedisi nde onun hakkinda su degerlendirmeyi vermektedir Devrin kaynaklarinda saf ummi leventmesrep az konusan tasavvufa meyilli cimri zalim cirit ve mizrak kullanmada usta bir kisi olarak belirtil mistir EserleriSon isyandan once Halep sehri harap olmadan Ibsir Mustafa Pasa nin Halep te Zimmiler mahallesinde cami han ve dukkanlardan olusan bir kulliyesi bulunmakta idi Kaynakca a b c d e f g h i j k l m n o Aktepe M Munir 1994 Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 22 Sayfa 375 376 Istanbul TDV Online 1 31 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Cilt 3 Sayfa 110 Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 Online 2 a b c d Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 6 bas 2011 XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Osmanli Tarihi Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 9789751600103 Osmanli tarihi 1566 1789 Anadolu Univ yayinlari Sayf 69Dis kaynaklarUzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 408 409 Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN978 975 254 278 5 say 109 Danismend Ismail Hami 2011 Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi 6 Cilt Istanbul Dogu Kutuphanesi ISBN 9789944397681 Kayas Ahnmed Mustafa Pasa Ipsir 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 310 ISBN 975 08 0072 9Dis baglantilarMehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 Cilt 3 Sayfa 110 Online 3 Aktepe M Munir 1994 Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 22 Sayfa 375 376 Istanbul TDV Online 4 31 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Koca Dervis Mehmed Pasa Osmanli Sadrazami 28 Ekim 1654 11 Mayis 1655 Sonra gelen Kara Murad Pasa