Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında, Irak meselesi için çıkan savaş.
| 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı-İran Savaşları | |||||||
 Safevi devleti haritası. Çizgili mor bölüm 1639 yılına kadar Osmanlı İmparatorluğu'na kaybedilen topraklardır. | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Safevî Devleti |  Osmanlı Devleti | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| I. Abbas I. Safi Giorgi Saakadze | IV. Murat Tayyar Mehmed Paşa (ölü) Kemankeş Kara Mustafa Paşa Hafız Ahmed Paşa Hüsrev Paşa | ||||||
Savaş öncesi
Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında 1578 ile 1618 arasında yaşanan üç savaş (1578-90, 1603-11 ve 1615-18) Serav Antlaşması'yla sona ermiş ve Amasya Antlaşması (1555) çerçevesinde sınır oluşturulmuştu. Osmanlı İmparatorluğu 1620-21 Osmanlı-Lehistan Savaşı'ndan sonra Padişah II. Osman'ın katli (1622), aklî melekelerinin bulunmadığı görülen I. Mustafa'nın tahttan indirilmesi (1623) ve Abaza isyanlarıyla sarsılırken, Safevî Devleti ise Şah Abbas devrinde en kudretli dönemlerinden birini yaşıyordu.
1622 yılında İngilizlerin de desteğiyle Portekiz Krallığı'nın elindeki Hürmüz'ü kuşatarak ele geçiren Şah Abbas 1623 yılında ise (merkezdeki karışıklar sonucunda) uzak eyaletlerde idarî zaaf yaşayan Osmanlıların Bağdat eyaletindeki karışıklıklar sonucunda Safevî Devleti'nin 1534 yılında Kanuni Sultan Süleyman'a kaybettiği Bağdat'ı geri alma olanağını elde etti.
Bekir Subaşı Hadisesi ve Bağdat'ın İranlılarca işgali (1623-24)
Bağdat'ta bir süredir Beylerbeyi Yusuf Paşa ile Subaşı Bekir arasında devam eden sürtüşme, Yusuf Paşa'nın öldürülmesiyle sonuçlandı. Osmanlı başkenti asi Bekir Subaşı'nın üzerine Diyarbekir Beylerbeyi Hafız Ahmed Paşa komutasındaki bir kolordu gönderdiyse de, Bekir Subaşı da Safevilerin Luristan Hâkimi Kasım Han'dan yardım istedi (1623). Fırsatı değerlendiren Şah Abbas bir taraftan adıgeçenin Bağdat valiliğine tayin edildiğini bildiren bir belgeyi Bekir Subaşı'ya gönderirken, diğer taraftan Karçakay Han'ı 30.000 kişilik bir orduyla 'a, Safi Kulu Han'ı da bir birlikle Bağdat'a yolladı ve 11-12 Ocak 1624 gecesi Bağdat Safevîlerce işgal edildi.
Osmanlıların Bağdat kuşatması (1625-26)
Bu gelişme üzerine Osmanlı İmparatorluğu Safevî Devleti'ne 46 yıl içinde dördüncü kez savaş açarken, Safevîler de hızla Irak'taki hâkimiyetlerini genişletmeye koyuldular. Kasım Sultan Avşarlı Musul Beylerbeyi 'yı yenerek Musul'a girdiyse de Kerkük'ü ele geçiremedi. Şah Abbas Necef'e gelirken, Küçük Ahmed Ağa da Musul'u geri aldı. Mardin civarına sokulan Safevî birlikleri de yenilgiye uğratıldı.
Bu küçük çaplı harekâtların ardından harekete geçen Sadrazam Hafız Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Altınköprü Muharebesi'nde öncü Safevî birliğini bozduysa da, 13 Kasım 1625-3 Temmuz 1626 arasında süren Bağdat Kuşatması'nda sonuç alamadı. Ahmed Paşa 1 Aralık 1626'da azledilirken, Bağdat, Necef ve Kerbela Safevî işgalinde kalmaya devam etti.
Osmanlıların Bağdat kuşatması (1630)
Savaş iki sebepten ötürü 1630'a kadar durgunluğa uğradı. Birincisi; Osmanlıların 1627-1628 yıllarında Abaza Paşa ayaklanmasını bastırmaya çalışmalarıydı. İkincisi ise, Şah Abbas'ın 1628 Mart'ında elçisi Tahmasb Kulu Han aracılığıyla Bağdat'ın terki koşuluyla barış teklifinde bulunmasıydı. Bu teklifi reddeden Osmanlılar 1628 yılında Erzurum üzerine yeniden yapılan seferle (5-22 Eylül) Abaza Paşa ayaklanmasını bastırdı. Ardından, Safevîlerin bir yıl önce işgal ettikleri Ahıska'ya vali atanan komutasındaki orduyu Kars Muharebesi'nde imha etti ve Ahıska'yı geri aldı.
Osmanlılar doğu cephesinde durumu lehlerine çevirdikten sonra dikkatlerini yeniden Bağdat'a çevirdiler. 1629 yılında (1587 yılından beri Safevî tahtında bulunan) Şah Abbas ölmüş (19 Ocak), yerine Şah Safi (1629-1642) çıkmıştı. Sadrazam Hüsrev Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu 9 Temmuz 1629'da sefere çıkarak Irak'a ulaştı ve 'ni inşa ettikten sonra 5 Mayıs 1630'da Mihriban Muharebesi'nde komutasındaki Safevî ordusunu büyük bir yenilgiye uğrattı. 'ni ve Hasanabad'ı alan Osmanlı ordusu 9 Haziran'da Hemedan'a, 18 Haziran'da ise 'e girdi. Safevî başkenti Kazvin'i hedefleyen Osmanlı ordusu ikmal merkezinden çok uzaklaştığı için geri döndü ve 14 Temmuz'da komutasındaki bir başka Safevî ordusunu Çemhal Muharebesi'nde hezimete uğrattıktan sonra 5 Ekim-14 Kasım arasında Bağdat'ı kuşattıysa da alamadı. Osmanlı ordusunun çekilmesinden bilistifade Safevîler Kerkük ve Hille'yi işgal ettiler.
Safevîlerin Van Kuşatması (1633)
Hüsrev Paşa 1630-31 kışını Mardin'de geçirerek 1631'de yeniden Bağdat üzerine yürümeyi hedeflediyse askerlerin isyanı sonucunda harekete geçemedi. 1632 yılında da Osmanlı ordusunun terhisiyle cephede herhangi bir hareketlilik yaşanmadı. 1633 yılında ise Safevîler taarruza geçerek komutasındaki bir orduyla 4 Eylül-15 Ekim arasında Van'ı kuşattılar. Buna mukabil, yardıma gelen Diyarbakır Beylerbeyi Murtaza Paşa ve Erzurum Beylerbeyi komutasındaki Osmanlı ordusu 15 Ekim'de Kuskunkıran Muharebesi'nde Safevî ordusuna karşı kaydadeğer bir zafer kazandı. 15-16 Ekim gecesi Rüstem Han'ın ordusunun geri kalanıyla çekilmesi üzerine Van da Safevî kuşatmasından kurtuldu.
Van çevresindeki bu çarpışmalar haricinde tarafların dikkatleri 1633-1634 yıllarında esasen farklı cephelere yöneldi. Osmanlı İmparatorluğu sözkonusu yıllarda Lehistan Krallığı'yla savaşa girerken, Safevî Devleti de Gürcistan'da kendine bağlı Kaheti Krallığı'ndaki ayaklanmayı bastırdı.
Revan kuşatmaları (1635-1636)
Osmanlı Padişahı IV. Murad ülke içindeki otoritesini sağlamlaştırıp Lehistan cephesinde barışı sağladıktan sonra 1635 yılında İran cephesine yöneldi ve Osmanlı ordusunun başında bizzat sefere çıkmaya karar verdi. Üç aylık bir yürüyüşün ardından 27 Temmuz'da Revan kalesi önlerine gelen Osmanlı ordusunun şiddetli kuşatmasına 12 gün dayanabilen Tahmasb Kulu Han komutasındaki Safevî garnizonu 8 Ağustos'ta kaleyi Osmanlılara teslim etti. İleri harekâtını sürdüren Osmanlı ordusu 11 Eylül'de Tebriz'e girdi. Tahrip edilmiş halde olan eski Safevî başkentini tahliye eden Osmanlı ordusu Revan kalesine Murtaza Paşa komutasında 12.000 kişilik garnizon bıraktıktan sonra muzaffer bir şekilde İstanbul'a döndü. Osmanlı ordusuyla eşzamanlı olarak Irak üzerine yürüyen Diyarbakır Beylerbeyi Tayyar Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı eyalet ordusu 1630 yılından beri Safevî işgalindeki Kerkük'ü kuşatarak (24-31 Ağustos) yeniden Osmanlı topraklarına kattı.
Osmanlıların Revan zaferleri kalıcı olmadı. Nitekim Osmanlı ordusunun çekilmesinden sonra harekete geçen Şah Safî 16 Kasım'da Tebriz'e geldikten sonra ordusunun başında 25 Kasım 1635'te Revan'ı kuşattı. Osmanlı garnizonunun dört ayı aşkın direnişinin ardından kale 1 Nisan 1636'da teslim oldu. 18 Eylül'de ise komutasındaki Safevî ordusu Şam Beylerbeyi komutasındaki Osmanlı birliğini Mihriban (bugün Merivan) civarında yapılan muharebede mağlup etti.
Osmanlıların Bağdat Seferi (1637-1638)
Şah Safî 1636 yılındaki başarılarının ardından 1637 Şubat'ında Osmanlı sarayına elçi olarak Maksud Sultan'ı gönderdiyse de, adıgeçenin "Bağdat'ın Safevî egemenliğinde kalması" koşuluyla yaptığı barış teklifi IV. Murad tarafından "yanıtın Bağdat'ta verileceği" yanıtıyla reddedildi. Serdar-ı ekrem tayin edilen Bayram Paşa 20 Mart 1637'de Üsküdar'dan hareket etti ve Amasya'da eyalet birliklerinin katılımına nezaret etti. IV. Murad ise 8 Mayıs 1638'de ana Osmanlı ordusunun başında harekete geçerek 15 Kasım'da Bağdat önlerine geldi ve kuşatmayı derhal başlattı. Safevî komutan komutasında 40.000 kişilik bir garnizonun savunduğu Bağdat kuşatılırken, bir Osmanlı akıncı birliği bölgesini tahrip ederken, Kenan Paşa komutasındaki bir kol da Şirvan'ı altüst etti. Bağdat kuşatmasının 37. gününde Sadrazam Tayyar Mehmed Paşa vurularak ölürken, yerine geçen (Kaptan-ı derya) Kemankeş Kara Mustafa Paşa'nın karşı saldırısının ardından 25 Aralık 1638'de Bağdat kalesi teslim oldu. Bununla birlikte teslim koşullarına uymayan İran askerlerinin başlattığı çatışmalar sonucunda tüm Safevî garnizonu kılıçtan geçirildi.
IV. Murad ilk iş olarak İmam-ı Azam ve Abdülkadir Geylani'nin kabr-i şeriflerini ziyaret etti. Şeyhülislam Zekeriyazade Yahya Efendi nezaretinde bu kabirler imar ve tamir edildi. Padişah, orduyu ve sadrazamı Bağdat'ta bırakıp İstanbul'a döndü.
Barış müzakereleri ve Kasr-ı Şirin Antlaşması (1639)
Osmanlı ordusunun Bağdat önündeki büyük zaferi ve Safevîlerin ağır kayıplarının ardından Kemankeş Kara Mustafa Paşa 15 Ocak 1639'dan itibaren batıya doğru İran topraklarına ilerledi. Bunun üzerine Şah Safî 29 Nisan'da Osmanlı karargâhına gönderdiği elçisi Muhammed Kulu Bey aracılığıyla Amasya Antlaşması (1555) temelinde barış teklifinde bulundu (Amasya Antlaşması'na göre Kars Kalesi yıkılırken, Ahıska da İran tarafında kalmaktaydı). Mustafa Paşa bu teklifi reddederek Kasr Şirin'e ilerledi (10 Mayıs). Osmanlı karargâhına gönderilen ikinci elçi olan Saru Han Osmanlı taleplerini kabul etti ve 17 Mayıs 1639'da Kasr-ı Şirin Antlaşması imzalandı ve Osmanlı-Safevî savaşı resmen son buldu.
Antlaşma'nın koşullarına göre;
- Irak sınırı Amasya Antlaşması temelinde belirlendi,
- Kafkasya sınırında ise Ahıska Osmanlı, Revan ise Safevî tarafında kaldı,
- Nasuh Paşa Antlaşması'nda 200 yük, Serav Antlaşması'nda ise 100 yük ipek olarak belirlenen Safevîlerin yıllık haracı feshedildi.
Antlaşma çerçevesinde, Osmanlı İmparatorluğu'nun İran'la sınırları belirlendi ve müteakip savaşlarda değişikliğe uğrasa da eninde sonunda hep bu sınırlar esas alınarak barış yapıldı. Dolayısıyla, günümüzdeki Türkiye-İran ve Irak-İran sınırları büyük oranda Kasr-ı Şirin Antlaşması'nı temel almaktadır.
Kaynakça
- Türklerin Altın Kitabı - 3.cilt - s.644-647 - Refik Özdek
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.9, s.79
- ^ "Hasan Bey-zâde Târihi", Hasan Bey-zâde Ahmed Paşa, (Haz. Şevki Nezihi Aykut), Ankara (2004), s.1081
- ^ "Târîhçe", Kemal b. Celal Müneccim, Süleymaniye Kütüphanesi, Atıf Efendi Kitaplığı, sayı:1861s, s.61b-62a
- ^ "Dördüncü Sultan Murad'ın Revan Seferi Kronolojisi - Şevval 1044 (1635) Recep 1045 (1635)", Prof. Dr. A. Süheyl Ünver, Türk Tarih Kurumu, Belleten, c.16, s.552-557
- ^ "Revan Seferi Ruznâmesi", TSMK, Bağdat Kitaplığı, s.156a-156b
- ^ "Osmanlı-Safevî Münasebetleri (1612-1639)", Özer Küpeli, Ege Üniversitesi, İzmir (2009), s.162
- ^ "Târih-i Naîmâ", c.II, s.857
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1623 1639 Osmanli Safevi Savasi Osmanli Imparatorlugu ile Safevi Devleti arasinda Irak meselesi icin cikan savas 1623 1639 Osmanli Safevi SavasiOsmanli Iran SavaslariSafevi devleti haritasi Cizgili mor bolum 1639 yilina kadar Osmanli Imparatorlugu na kaybedilen topraklardir Tarih1623 17 Mayis 1639BolgeDogu Anadolu Bolgesi Kafkaslar ve IrakSonucKesin Osmanli zaferi Kasr i Sirin AntlasmasiTaraflarSafevi DevletiOsmanli DevletiKomutanlar ve liderlerI Abbas I Safi Giorgi SaakadzeIV Murat Tayyar Mehmed Pasa olu Kemankes Kara Mustafa Pasa Hafiz Ahmed Pasa Husrev PasaSavas oncesiSultan II Osman in Yedikule de bogulusu Osmanli Imparatorlugu ile Safevi Devleti arasinda 1578 ile 1618 arasinda yasanan uc savas 1578 90 1603 11 ve 1615 18 Serav Antlasmasi yla sona ermis ve Amasya Antlasmasi 1555 cercevesinde sinir olusturulmustu Osmanli Imparatorlugu 1620 21 Osmanli Lehistan Savasi ndan sonra Padisah II Osman in katli 1622 akli melekelerinin bulunmadigi gorulen I Mustafa nin tahttan indirilmesi 1623 ve Abaza isyanlariyla sarsilirken Safevi Devleti ise Sah Abbas devrinde en kudretli donemlerinden birini yasiyordu 1622 yilinda Ingilizlerin de destegiyle Portekiz Kralligi nin elindeki Hurmuz u kusatarak ele geciren Sah Abbas 1623 yilinda ise merkezdeki karisiklar sonucunda uzak eyaletlerde idari zaaf yasayan Osmanlilarin Bagdat eyaletindeki karisikliklar sonucunda Safevi Devleti nin 1534 yilinda Kanuni Sultan Suleyman a kaybettigi Bagdat i geri alma olanagini elde etti Bekir Subasi Hadisesi ve Bagdat in Iranlilarca isgali 1623 24 Bagdat ta bir suredir Beylerbeyi Yusuf Pasa ile Subasi Bekir arasinda devam eden surtusme Yusuf Pasa nin oldurulmesiyle sonuclandi Osmanli baskenti asi Bekir Subasi nin uzerine Diyarbekir Beylerbeyi Hafiz Ahmed Pasa komutasindaki bir kolordu gonderdiyse de Bekir Subasi da Safevilerin Luristan Hakimi Kasim Han dan yardim istedi 1623 Firsati degerlendiren Sah Abbas bir taraftan adigecenin Bagdat valiligine tayin edildigini bildiren bir belgeyi Bekir Subasi ya gonderirken diger taraftan Karcakay Han i 30 000 kisilik bir orduyla a Safi Kulu Han i da bir birlikle Bagdat a yolladi ve 11 12 Ocak 1624 gecesi Bagdat Safevilerce isgal edildi Osmanlilarin Bagdat kusatmasi 1625 26 Bu gelisme uzerine Osmanli Imparatorlugu Safevi Devleti ne 46 yil icinde dorduncu kez savas acarken Safeviler de hizla Irak taki hakimiyetlerini genisletmeye koyuldular Kasim Sultan Avsarli Musul Beylerbeyi yi yenerek Musul a girdiyse de Kerkuk u ele geciremedi Sah Abbas Necef e gelirken Kucuk Ahmed Aga da Musul u geri aldi Mardin civarina sokulan Safevi birlikleri de yenilgiye ugratildi Bu kucuk capli harekatlarin ardindan harekete gecen Sadrazam Hafiz Ahmed Pasa komutasindaki Osmanli ordusu Altinkopru Muharebesi nde oncu Safevi birligini bozduysa da 13 Kasim 1625 3 Temmuz 1626 arasinda suren Bagdat Kusatmasi nda sonuc alamadi Ahmed Pasa 1 Aralik 1626 da azledilirken Bagdat Necef ve Kerbela Safevi isgalinde kalmaya devam etti Osmanlilarin Bagdat kusatmasi 1630 IV Murad in minyatur resmi Savas iki sebepten oturu 1630 a kadar durgunluga ugradi Birincisi Osmanlilarin 1627 1628 yillarinda Abaza Pasa ayaklanmasini bastirmaya calismalariydi Ikincisi ise Sah Abbas in 1628 Mart inda elcisi Tahmasb Kulu Han araciligiyla Bagdat in terki kosuluyla baris teklifinde bulunmasiydi Bu teklifi reddeden Osmanlilar 1628 yilinda Erzurum uzerine yeniden yapilan seferle 5 22 Eylul Abaza Pasa ayaklanmasini bastirdi Ardindan Safevilerin bir yil once isgal ettikleri Ahiska ya vali atanan komutasindaki orduyu Kars Muharebesi nde imha etti ve Ahiska yi geri aldi Osmanlilar dogu cephesinde durumu lehlerine cevirdikten sonra dikkatlerini yeniden Bagdat a cevirdiler 1629 yilinda 1587 yilindan beri Safevi tahtinda bulunan Sah Abbas olmus 19 Ocak yerine Sah Safi 1629 1642 cikmisti Sadrazam Husrev Pasa komutasindaki Osmanli ordusu 9 Temmuz 1629 da sefere cikarak Irak a ulasti ve ni insa ettikten sonra 5 Mayis 1630 da Mihriban Muharebesi nde komutasindaki Safevi ordusunu buyuk bir yenilgiye ugratti ni ve Hasanabad i alan Osmanli ordusu 9 Haziran da Hemedan a 18 Haziran da ise e girdi Safevi baskenti Kazvin i hedefleyen Osmanli ordusu ikmal merkezinden cok uzaklastigi icin geri dondu ve 14 Temmuz da komutasindaki bir baska Safevi ordusunu Cemhal Muharebesi nde hezimete ugrattiktan sonra 5 Ekim 14 Kasim arasinda Bagdat i kusattiysa da alamadi Osmanli ordusunun cekilmesinden bilistifade Safeviler Kerkuk ve Hille yi isgal ettiler Safevilerin Van Kusatmasi 1633 IV Murad in Revan zaferine atfen Topkapi Sarayi nda insa ettirdigi Revan Kosku Husrev Pasa 1630 31 kisini Mardin de gecirerek 1631 de yeniden Bagdat uzerine yurumeyi hedeflediyse askerlerin isyani sonucunda harekete gecemedi 1632 yilinda da Osmanli ordusunun terhisiyle cephede herhangi bir hareketlilik yasanmadi 1633 yilinda ise Safeviler taarruza gecerek komutasindaki bir orduyla 4 Eylul 15 Ekim arasinda Van i kusattilar Buna mukabil yardima gelen Diyarbakir Beylerbeyi Murtaza Pasa ve Erzurum Beylerbeyi komutasindaki Osmanli ordusu 15 Ekim de Kuskunkiran Muharebesi nde Safevi ordusuna karsi kaydadeger bir zafer kazandi 15 16 Ekim gecesi Rustem Han in ordusunun geri kalaniyla cekilmesi uzerine Van da Safevi kusatmasindan kurtuldu Van cevresindeki bu carpismalar haricinde taraflarin dikkatleri 1633 1634 yillarinda esasen farkli cephelere yoneldi Osmanli Imparatorlugu sozkonusu yillarda Lehistan Kralligi yla savasa girerken Safevi Devleti de Gurcistan da kendine bagli Kaheti Kralligi ndaki ayaklanmayi bastirdi Revan kusatmalari 1635 1636 IV Murad komutasindaki Osmanli ordusunun Revan Seferi nde izledigi guzergah Osmanli Padisahi IV Murad ulke icindeki otoritesini saglamlastirip Lehistan cephesinde barisi sagladiktan sonra 1635 yilinda Iran cephesine yoneldi ve Osmanli ordusunun basinda bizzat sefere cikmaya karar verdi Uc aylik bir yuruyusun ardindan 27 Temmuz da Revan kalesi onlerine gelen Osmanli ordusunun siddetli kusatmasina 12 gun dayanabilen Tahmasb Kulu Han komutasindaki Safevi garnizonu 8 Agustos ta kaleyi Osmanlilara teslim etti Ileri harekatini surduren Osmanli ordusu 11 Eylul de Tebriz e girdi Tahrip edilmis halde olan eski Safevi baskentini tahliye eden Osmanli ordusu Revan kalesine Murtaza Pasa komutasinda 12 000 kisilik garnizon biraktiktan sonra muzaffer bir sekilde Istanbul a dondu Osmanli ordusuyla eszamanli olarak Irak uzerine yuruyen Diyarbakir Beylerbeyi Tayyar Mehmed Pasa komutasindaki Osmanli eyalet ordusu 1630 yilindan beri Safevi isgalindeki Kerkuk u kusatarak 24 31 Agustos yeniden Osmanli topraklarina katti Osmanlilarin Revan zaferleri kalici olmadi Nitekim Osmanli ordusunun cekilmesinden sonra harekete gecen Sah Safi 16 Kasim da Tebriz e geldikten sonra ordusunun basinda 25 Kasim 1635 te Revan i kusatti Osmanli garnizonunun dort ayi askin direnisinin ardindan kale 1 Nisan 1636 da teslim oldu 18 Eylul de ise komutasindaki Safevi ordusu Sam Beylerbeyi komutasindaki Osmanli birligini Mihriban bugun Merivan civarinda yapilan muharebede maglup etti Osmanlilarin Bagdat Seferi 1637 1638 Bagdat in Osmanli ordusunca geri alinisi Sah Safi 1636 yilindaki basarilarinin ardindan 1637 Subat inda Osmanli sarayina elci olarak Maksud Sultan i gonderdiyse de adigecenin Bagdat in Safevi egemenliginde kalmasi kosuluyla yaptigi baris teklifi IV Murad tarafindan yanitin Bagdat ta verilecegi yanitiyla reddedildi Serdar i ekrem tayin edilen Bayram Pasa 20 Mart 1637 de Uskudar dan hareket etti ve Amasya da eyalet birliklerinin katilimina nezaret etti IV Murad ise 8 Mayis 1638 de ana Osmanli ordusunun basinda harekete gecerek 15 Kasim da Bagdat onlerine geldi ve kusatmayi derhal baslatti Safevi komutan komutasinda 40 000 kisilik bir garnizonun savundugu Bagdat kusatilirken bir Osmanli akinci birligi bolgesini tahrip ederken Kenan Pasa komutasindaki bir kol da Sirvan i altust etti Bagdat kusatmasinin 37 gununde Sadrazam Tayyar Mehmed Pasa vurularak olurken yerine gecen Kaptan i derya Kemankes Kara Mustafa Pasa nin karsi saldirisinin ardindan 25 Aralik 1638 de Bagdat kalesi teslim oldu Bununla birlikte teslim kosullarina uymayan Iran askerlerinin baslattigi catismalar sonucunda tum Safevi garnizonu kilictan gecirildi IV Murad ilk is olarak Imam i Azam ve Abdulkadir Geylani nin kabr i seriflerini ziyaret etti Seyhulislam Zekeriyazade Yahya Efendi nezaretinde bu kabirler imar ve tamir edildi Padisah orduyu ve sadrazami Bagdat ta birakip Istanbul a dondu Baris muzakereleri ve Kasr i Sirin Antlasmasi 1639 Osmanli ordusunun Bagdat onundeki buyuk zaferi ve Safevilerin agir kayiplarinin ardindan Kemankes Kara Mustafa Pasa 15 Ocak 1639 dan itibaren batiya dogru Iran topraklarina ilerledi Bunun uzerine Sah Safi 29 Nisan da Osmanli karargahina gonderdigi elcisi Muhammed Kulu Bey araciligiyla Amasya Antlasmasi 1555 temelinde baris teklifinde bulundu Amasya Antlasmasi na gore Kars Kalesi yikilirken Ahiska da Iran tarafinda kalmaktaydi Mustafa Pasa bu teklifi reddederek Kasr Sirin e ilerledi 10 Mayis Osmanli karargahina gonderilen ikinci elci olan Saru Han Osmanli taleplerini kabul etti ve 17 Mayis 1639 da Kasr i Sirin Antlasmasi imzalandi ve Osmanli Safevi savasi resmen son buldu Antlasma nin kosullarina gore Irak siniri Amasya Antlasmasi temelinde belirlendi Kafkasya sinirinda ise Ahiska Osmanli Revan ise Safevi tarafinda kaldi Nasuh Pasa Antlasmasi nda 200 yuk Serav Antlasmasi nda ise 100 yuk ipek olarak belirlenen Safevilerin yillik haraci feshedildi Antlasma cercevesinde Osmanli Imparatorlugu nun Iran la sinirlari belirlendi ve muteakip savaslarda degisiklige ugrasa da eninde sonunda hep bu sinirlar esas alinarak baris yapildi Dolayisiyla gunumuzdeki Turkiye Iran ve Irak Iran sinirlari buyuk oranda Kasr i Sirin Antlasmasi ni temel almaktadir KaynakcaTurklerin Altin Kitabi 3 cilt s 644 647 Refik Ozdek Buyuk Osmanli Tarihi Joseph von Hammer c 9 s 79 Hasan Bey zade Tarihi Hasan Bey zade Ahmed Pasa Haz Sevki Nezihi Aykut Ankara 2004 s 1081 Tarihce Kemal b Celal Muneccim Suleymaniye Kutuphanesi Atif Efendi Kitapligi sayi 1861s s 61b 62a Dorduncu Sultan Murad in Revan Seferi Kronolojisi Sevval 1044 1635 Recep 1045 1635 Prof Dr A Suheyl Unver Turk Tarih Kurumu Belleten c 16 s 552 557 Revan Seferi Ruznamesi TSMK Bagdat Kitapligi s 156a 156b Osmanli Safevi Munasebetleri 1612 1639 Ozer Kupeli Ege Universitesi Izmir 2009 s 162 Tarih i Naima c II s 857