İpekböcekçiliği veya ipekçilik, ipek üretmek için ipekböceklerinin yetiştirilmesidir. Birkaç ticari ipekböceği türü olmasına rağmen, evcil ipekböceğinin tırtılı en yaygın kullanılan ve üzerinde en yoğun şekilde çalışılan ipekböceğidir. İpek üretiminin Çin'de Neolitik dönem'e kadar gittiğine inanılmaktadır. Brezilya, Çin, Fransa, Hindistan, İtalya, Japonya, Kore ve Rusya gibi ülkelerde ipekböcekçiliği önemli bir haline gelmiştir. Bugün Çin ve Hindistan, dünyanın yıllık üretiminin %60'ından fazlasına sahip iki ana üreticilerdir.
Tarihi
Konfüçyüs metninlerine göre, ipek üretiminin keşfi yaklaşık MÖ 2700'e kadar uzanıyor, ancak arkeolojik kayıtlar ipek ekiminin Yangshao dönemi'ne (MÖ 5000-3000) kadar gittiğine işaret ediyor. 1977'de, Hebei, Nancun'da 5400-5500 yıl önce yapılmış ve ipekböceği gibi görünecek şekilde tasarlanmış bir seramik parçası keşfedilmiştir. Bu, ipekböcekçiliği hakkında elde edilen en eski kanıttır. Ayrıca, MÖ 2450-2000'e kadar uzanan İndus Uygarlığı'nın yerleşim yerlerinde bulunan arkeolojik ipek liflerinin dikkatli bir şekilde analiz edilmesiyle, ipeğin Güney Asya'nın geniş bir bölgesinde kullanıldığı keşfedilmiştir. İpek Yolu boyunca girdiği bir dizi etkileşimle, MS 1. yüzyılın yaklaşık ilk yarısında, antik kadar ulaşmıştır. MS 140'a gelindiğinde, ipekböcekçiliği çalışmaları Hindistan'da başlamıştı. MS 6. yüzyılda, ipekböceği yumurtalarının Bizans İmparatorluğu'na kaçırılması, çalışmaların Akdeniz'de başlamasına yol açtı ve yüzyıllar boyunca Bizans İmparatorluğu'n tekelleşmesini sağladı (Bizans ipeği ). 1147'de, İkinci Haçlı Seferi sırasında, Sicilyalı II. Roger (1095-1154), Bizans ipek üretiminin iki önemli merkezi olan Korint ve Thebes'e saldırmıştır. Saldırı sonucunda dokumacıları ve ekipmanlarını ele geçirmiştir. Böylece Palermo ve Calabria'da kendi ipek fabrikalarını kurarak bu endüstriyi Batı Avrupa'ya yaymıştır.
Üretim
İpekböcekleri dut yapraklarıyla beslenirler ve dördüncü deri değişimi sonrasında yakınlarda bulunan bir dala tırmanarak ipeksi kozalarını orada örerler. İpek, her solucanın başındaki iki tükürük bezinden salgılanan fibroin proteini ve lifleri birbirine bağlayan adı verilen zamktan oluşan sürekli bir filamenttir. Serisin, kozaların ipek liflerini serbest bırakan ve onları sarmaya hazırlayan sıcak suya konulmasıyla çıkarılır. Bu işlem zamk giderme olarak bilinir. Sıcak suya daldırma işlemi aynı zamanda ipekböceği pupasını da öldürmektedir.
Tekli lifler, iplik oluşturmak üzere birleştirilir ve çeşitli kılavuzlardan gerilim altında çekilerek makaralara sarılır. Bu işletme "atma" adı verilir. Bu atma işleminde, büküm miktarına ve yönüne bağlı olarak çeşitli iplikler üretilebilir. İplikler, iplik oluşturmak üzere bükülebilir (kısa ştapel uzunlukları bükülür; bkz. ipek döküntüsüne bakın). Ham ipek kurutulduktan sonra kalitesine göre paketlenir.
Sürdürülebilir İpek
Ahimsa İpeği
Geleneksel ipeğin en popüler ikamesi, ahimsa ipeği olarak da bilinen barış ipeğidir. Bu ipeği daha etik yapan en önemli faktör, güvelerin uygun şekilde, kaynatılmadan önceden kozalarından çıkıp uçup gitmelerine izin verilmesidir. Üretim sırasında hiçbir güvenin canlı canlı pişirilmediğini anlamına gelir. Ancak bilinmesi gereken büyük bir dezavantaj var. İpek yapmak için kullanılan evcilleştirilmiş ipekböcekleri, binlerce yıllık seçici üreme sürecinden geçmiştir, ancak kozalarından çıkmak için "üretilmemiştir". Uçamadıkları ve net göremedikleri için yırtıcılara karşı kendilerini savunamamaktadır. Sonuç olarak, kozalarından çıktıktan sonra tipik olarak çok hızlı ölürler.
Yabani İpek
Açık ormanlık alanlarda bulunan Tussar ipekböceklerinin kozaları, Tussar ipeği olarak da bilinen yabani ipeği üretmek için kullanılır. Geleneksel ipeğe kıyasla kozaları genellikle güveler çıktıktan sonra toplanır ve bu da onu daha etik bir seçenek haline getirir. Yabani ipekböcekleri çok çeşitli bitkileri tükettikleri için, dokuları daha az muntazam fakat daha sağlamdır. Kumaş da aynı zamanda daha az kimyasal madde ile yapılır. Buna rağmen larvalar, "yabani ipek" kullanan bazı işletmeler tarafından hasat edilirken hala kozaların içindedir.
Üretim Aşamaları
Üretim aşamaları şu şekildedir:
- Dişi ipekböceği 300 ila 500 yumurta bırakır.
- İpekböceği yumurtaları, ipekböceği olarak bilinen larvaları veya tırtılları oluşturmak için çatlar.
- Larvalar dut yapraklarıyla beslenir.
- Birkaç kez büyüyüp kabuk değişen ipekböceği, bir ipek lifi çıkarır ve kendisini tutmak için bir ağ oluşturur.
- İpeği oluşturacak salyasını yayarak '8' şekli çizerek bir yandan diğer yana sallanır.
- İpek havayla temas ettiğinde katılaşır.
- İpekböceği yaklaşık bir mil iplik örer ve yaklaşık iki veya üç gün içinde kendisini tamamen bir koza içine alır. Her kozadaki kullanılabilir kalitedeki ipek miktarı sınırlıdır. Sonuç olarak, bir pound ham ipek üretmek için yaklaşık 2.500 ipekböceği gerekmektedir.
- Bozulmamış kozalar kaynatılarak ipekböceği pupası öldürülür.
- İpek, filamanın dış ucunu bulmak için hasar görmemiş kozanın fırçalanmasıyla elde edilir.
- İpek lifler daha sonra bir makaraya sarılır. Bir koza yaklaşık 1,000 yard (0,914 m) ipek ipliği içerir. Bu aşamadaki ipek, ham ipek olarak bilinir. Bir iplik, 48 adede kadar ayrı ipek lifi içerir.
Mahatma Gandhi, Ahimsa'nın "canlılara zarar vermemek" felsefesine dayanan ipek üretimini eleştiriyordu. Ayrıca yabani ve yarı yabani ipek güvelerinin kozalarından yapılan ipek ve yabani ipeği elde etmek için pupa kaynatılmadan yapılan " Ahimsa ipeği "ni de önerdi.The Human League ilk single'ları " "da ipekböcekçiliğini de eleştirdi. PETA organizasyonu da ipeğe karşı kampanya yürüttü.
Yiyecek olarak pupa
Geleneksel ipek üretim yöntemi sonucunda bir kilogram ham ipek başına ~8 kg ıslak ipekböceği pupası ve ~2 kg kuru pupa ile elde edilir. Bu yan ürün tarihsel olarak ipek üreten bölgelerdeki insanlar tarafından tüketilmiştir.
Galeri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Prehistoric textiles: the development of cloth in the Neolithic and Bronze Ages with special reference to the Aegean. reprint, illustrated. Princeton University Press. 1992. s. 31. ISBN . Erişim tarihi: 6 Kasım 2010. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . 8 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2018.
Geleneksel Çince: 1977年在石家庄长安区南村镇南杨庄出土的5400-5500年前的陶质蚕蛹,是仿照家蚕蛹烧制的陶器,这是目前发现的人类饲养家蚕的最古老的文物证据。
- ^ Good (June 2009). "New Evidence for Early Silk in the Indus Civilization". Archaeometry. 51 (3): 457-466. doi:10.1111/j.1475-4754.2008.00454.x. 6 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2023.
- ^ Chinese Silk: A Cultural History. . 2004. s. 20. ISBN . Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "Hill, John E. 2003. "Annotated Translation of the Chapter on the Western Regions according to the Hou Hanshu." 2nd Draft Edition. Appendix A". 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2023.
- ^ (PDF). Government of Andhra Pradesh (India) – Department of Sericulture. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2010.
- ^ Muthesius, "Silk in the Medieval World", p. 331.
- ^ . Sense of Nature Research. 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ “Sericulture | Silk Production.” Encyclopedia Britannica, Britannica, www.britannica.com/topic/sericulture. Accessed 8 July 2022.
- ^ a b . Common Objective (İngilizce). 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2022.
- ^ . TexereSilk.com. 9 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2014.
- ^ Mahatma Gandhi: 100 years. New Delhi: Gandhi Peace Foundation. 1968. s. 349. Erişim tarihi: 19 Nisan 2013. r
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Parekh, Dhimant (11 Eylül 2008). "Ahimsa Silk: Silk Saree without killing a single silkworm". The Better India. Vikara Services Pvt Ltd. 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2013.
- ^ . PETA. 19 Mart 2004. 29 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2007.
- ^ a b Sadat (2022). "Silkworm pupae as a future food with nutritional and medicinal benefits". Current Opinion in Food Science (İngilizce). 44: 100818. doi:10.1016/j.cofs.2022.100818. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2023.
- ^ . Matador Network (İngilizce). 29 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
Dış bağlantılar
- Smithsonian ipekböcekçiliği geçmişi
- İpek böceği Yaşam döngüsü fotoğrafları
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ipekbocekciligi veya ipekcilik ipek uretmek icin ipekboceklerinin yetistirilmesidir Birkac ticari ipekbocegi turu olmasina ragmen evcil ipekboceginin tirtili en yaygin kullanilan ve uzerinde en yogun sekilde calisilan ipekbocegidir Ipek uretiminin Cin de Neolitik donem e kadar gittigine inanilmaktadir Brezilya Cin Fransa Hindistan Italya Japonya Kore ve Rusya gibi ulkelerde ipekbocekciligi onemli bir haline gelmistir Bugun Cin ve Hindistan dunyanin yillik uretiminin 60 indan fazlasina sahip iki ana ureticilerdir Song Imparatoru Huizong un Yeni Dokuma Ipegi Hazirlayan Saray HanimlariTarihiKonfucyus metninlerine gore ipek uretiminin kesfi yaklasik MO 2700 e kadar uzaniyor ancak arkeolojik kayitlar ipek ekiminin Yangshao donemi ne MO 5000 3000 kadar gittigine isaret ediyor 1977 de Hebei Nancun da 5400 5500 yil once yapilmis ve ipekbocegi gibi gorunecek sekilde tasarlanmis bir seramik parcasi kesfedilmistir Bu ipekbocekciligi hakkinda elde edilen en eski kanittir Ayrica MO 2450 2000 e kadar uzanan Indus Uygarligi nin yerlesim yerlerinde bulunan arkeolojik ipek liflerinin dikkatli bir sekilde analiz edilmesiyle ipegin Guney Asya nin genis bir bolgesinde kullanildigi kesfedilmistir Ipek Yolu boyunca girdigi bir dizi etkilesimle MS 1 yuzyilin yaklasik ilk yarisinda antik kadar ulasmistir MS 140 a gelindiginde ipekbocekciligi calismalari Hindistan da baslamisti MS 6 yuzyilda ipekbocegi yumurtalarinin Bizans Imparatorlugu na kacirilmasi calismalarin Akdeniz de baslamasina yol acti ve yuzyillar boyunca Bizans Imparatorlugu n tekellesmesini sagladi Bizans ipegi 1147 de Ikinci Hacli Seferi sirasinda Sicilyali II Roger 1095 1154 Bizans ipek uretiminin iki onemli merkezi olan Korint ve Thebes e saldirmistir Saldiri sonucunda dokumacilari ve ekipmanlarini ele gecirmistir Boylece Palermo ve Calabria da kendi ipek fabrikalarini kurarak bu endustriyi Bati Avrupa ya yaymistir UretimIpekbocekleri dut yapraklariyla beslenirler ve dorduncu deri degisimi sonrasinda yakinlarda bulunan bir dala tirmanarak ipeksi kozalarini orada orerler Ipek her solucanin basindaki iki tukuruk bezinden salgilanan fibroin proteini ve lifleri birbirine baglayan adi verilen zamktan olusan surekli bir filamenttir Serisin kozalarin ipek liflerini serbest birakan ve onlari sarmaya hazirlayan sicak suya konulmasiyla cikarilir Bu islem zamk giderme olarak bilinir Sicak suya daldirma islemi ayni zamanda ipekbocegi pupasini da oldurmektedir Tekli lifler iplik olusturmak uzere birlestirilir ve cesitli kilavuzlardan gerilim altinda cekilerek makaralara sarilir Bu isletme atma adi verilir Bu atma isleminde bukum miktarina ve yonune bagli olarak cesitli iplikler uretilebilir Iplikler iplik olusturmak uzere bukulebilir kisa stapel uzunluklari bukulur bkz ipek dokuntusune bakin Ham ipek kurutulduktan sonra kalitesine gore paketlenir Surdurulebilir IpekAhimsa Ipegi Geleneksel ipegin en populer ikamesi ahimsa ipegi olarak da bilinen baris ipegidir Bu ipegi daha etik yapan en onemli faktor guvelerin uygun sekilde kaynatilmadan onceden kozalarindan cikip ucup gitmelerine izin verilmesidir Uretim sirasinda hicbir guvenin canli canli pisirilmedigini anlamina gelir Ancak bilinmesi gereken buyuk bir dezavantaj var Ipek yapmak icin kullanilan evcillestirilmis ipekbocekleri binlerce yillik secici ureme surecinden gecmistir ancak kozalarindan cikmak icin uretilmemistir Ucamadiklari ve net goremedikleri icin yirticilara karsi kendilerini savunamamaktadir Sonuc olarak kozalarindan ciktiktan sonra tipik olarak cok hizli olurler Yabani Ipek Acik ormanlik alanlarda bulunan Tussar ipekboceklerinin kozalari Tussar ipegi olarak da bilinen yabani ipegi uretmek icin kullanilir Geleneksel ipege kiyasla kozalari genellikle guveler ciktiktan sonra toplanir ve bu da onu daha etik bir secenek haline getirir Yabani ipekbocekleri cok cesitli bitkileri tukettikleri icin dokulari daha az muntazam fakat daha saglamdir Kumas da ayni zamanda daha az kimyasal madde ile yapilir Buna ragmen larvalar yabani ipek kullanan bazi isletmeler tarafindan hasat edilirken hala kozalarin icindedir Uretim Asamalari Uretim asamalari su sekildedir Disi ipekbocegi 300 ila 500 yumurta birakir Ipekbocegi yumurtalari ipekbocegi olarak bilinen larvalari veya tirtillari olusturmak icin catlar Larvalar dut yapraklariyla beslenir Birkac kez buyuyup kabuk degisen ipekbocegi bir ipek lifi cikarir ve kendisini tutmak icin bir ag olusturur Ipegi olusturacak salyasini yayarak 8 sekli cizerek bir yandan diger yana sallanir Ipek havayla temas ettiginde katilasir Ipekbocegi yaklasik bir mil iplik orer ve yaklasik iki veya uc gun icinde kendisini tamamen bir koza icine alir Her kozadaki kullanilabilir kalitedeki ipek miktari sinirlidir Sonuc olarak bir pound ham ipek uretmek icin yaklasik 2 500 ipekbocegi gerekmektedir Bozulmamis kozalar kaynatilarak ipekbocegi pupasi oldurulur Ipek filamanin dis ucunu bulmak icin hasar gormemis kozanin fircalanmasiyla elde edilir Ipek lifler daha sonra bir makaraya sarilir Bir koza yaklasik 1 000 yard 0 914 m ipek ipligi icerir Bu asamadaki ipek ham ipek olarak bilinir Bir iplik 48 adede kadar ayri ipek lifi icerir Mahatma Gandhi Ahimsa nin canlilara zarar vermemek felsefesine dayanan ipek uretimini elestiriyordu Ayrica yabani ve yari yabani ipek guvelerinin kozalarindan yapilan ipek ve yabani ipegi elde etmek icin pupa kaynatilmadan yapilan Ahimsa ipegi ni de onerdi The Human League ilk single lari da ipekbocekciligini de elestirdi PETA organizasyonu da ipege karsi kampanya yuruttu Yiyecek olarak pupaGeleneksel ipek uretim yontemi sonucunda bir kilogram ham ipek basina 8 kg islak ipekbocegi pupasi ve 2 kg kuru pupa ile elde edilir Bu yan urun tarihsel olarak ipek ureten bolgelerdeki insanlar tarafindan tuketilmistir GaleriAyrica bakinizve Muzesi Azerbaycan da ipek endustrisi Cin de ipek endustrisiKaynakca Prehistoric textiles the development of cloth in the Neolithic and Bronze Ages with special reference to the Aegean reprint illustrated Princeton University Press 1992 s 31 ISBN 978 0 691 00224 8 Erisim tarihi 6 Kasim 2010 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim 8 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2018 Geleneksel Cince 1977年在石家庄长安区南村镇南杨庄出土的5400 5500年前的陶质蚕蛹 是仿照家蚕蛹烧制的陶器 这是目前发现的人类饲养家蚕的最古老的文物证据 Good June 2009 New Evidence for Early Silk in the Indus Civilization Archaeometry 51 3 457 466 doi 10 1111 j 1475 4754 2008 00454 x 6 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2023 Chinese Silk A Cultural History 2004 s 20 ISBN 0813534461 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Hill John E 2003 Annotated Translation of the Chapter on the Western Regions according to the Hou Hanshu 2nd Draft Edition Appendix A 6 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2023 PDF Government of Andhra Pradesh India Department of Sericulture 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2010 Muthesius Silk in the Medieval World p 331 Sense of Nature Research 29 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Sericulture Silk Production Encyclopedia Britannica Britannica www britannica com topic sericulture Accessed 8 July 2022 a b Common Objective Ingilizce 29 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ekim 2022 TexereSilk com 9 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mayis 2014 Mahatma Gandhi 100 years New Delhi Gandhi Peace Foundation 1968 s 349 Erisim tarihi 19 Nisan 2013 r ad1 eksik soyadi1 yardim Parekh Dhimant 11 Eylul 2008 Ahimsa Silk Silk Saree without killing a single silkworm The Better India Vikara Services Pvt Ltd 1 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2013 PETA 19 Mart 2004 29 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2007 a b Sadat 2022 Silkworm pupae as a future food with nutritional and medicinal benefits Current Opinion in Food Science Ingilizce 44 100818 doi 10 1016 j cofs 2022 100818 18 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2023 Matador Network Ingilizce 29 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2022 Dis baglantilarSmithsonian ipekbocekciligi gecmisi Ipek bocegi Yasam dongusu fotograflari