Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır.Şubat 2010) () ( |
Güneşi Batmayan İmparatorluk, İngiltere başta olmak üzere tarihteki bazı deniz aşırı imparatorluklar için kullanılan terimdir. Herodot'a göre terimin bir benzeri ilk kez Pers imparatoru I. Serhas tarafından kullanılmıştır.
İspanya
Tarihteki ilk okyanus ötesi imparatorluğu İspanyollar kurdu. Şarlken hükümdarlığı (1516-1556) Yeni Dünya'daki kolonileri kast ederek "imparatorluğumda güneş hiç batmaz" dediği zaman, terim tarihe geçmiş oldu.
Coğrafi keşifler çağında İspanya büyük atılımlar gerçekleştirdi. Magellan dünyayı dolaştığı zaman İspanyolların elinde Uzak Doğu'dan "Yeni Dünya'ya" dek uzanan ülkelerin haritası vardı ve bu sayede çok uzak noktalarda sömürgeler kurabildiler. Hernan Cortes Meksika'yı, Pizarro ise Peru'yu işgal etti. 16. yüzyılın sonunda İspanyol gemileri üç okyanusta dolaşıyor ve beş kıta ile ticaret yapıyordu.
Aşırı yağmalama sonucu oluşan enflasyon İspanyol ekonomisini çökertti ve nihayet İspanya, Napolyon tarafından işgal edildi. Fırsattan yararlanan sömürgeler, Simón Bolívar önderliğinde ayaklandılar ve İspanyol Sömürge İmparatorluğu çöktü. Son darbe, Küba'nın bağımsızlık savaşıyla vuruldu ve İspanyollar okyanus ötesinden atıldılar.
Britanya
Sanayi Devrimi sonrası ham madde ihtiyacı duyan İngilizler, dünyanın dört bir yanında sömürge arayışına girdi ve İspanyollardan boşalan yeri doldurdu.
Britanya İmparatorluğu kıta Avrupa'sındaki iç kavgalardan, mümkün olduğunca uzak durmaya ve tüm güçlerini okyanus ötesine seferber etmeye karar vermişti. I. Elizabeth döneminde başlayan yeni kıtalara yayılma politikası sonucu Kuzey Amerika'da ilk koloniler kuruldu. Yedi Yıl Savaşı sırasında Fransız'ların elinden Kanada alındı.
Asıl atılımlar 19. yüzyılda geldi. Hindistan, Mısır, Güney Afrika ve Avustralya, Krallığın tacı altında toplandı. Bu sayede İngilizler, I. Dünya Savaşı sırasında okyanus ötesinden Avrupa'ya askerler getirebildi ve II. Dünya Savaşı'nda, olası bir Alman işgali karşısında Kanada'ya taşınmayı planlayabildi.
Ancak iki dünya savaşı da Britanya'yı fazlasıyla yıprattı ve imparatorluk, sömürgelerini elinde tutamadı. Hindistan'daki direniş diğer sömürgelere de ilham verdi ve Britanya İmparatorluğu çözüldü.
ABD
Günümüzün okyanus ötesi imparatorluğunu Amerikalılar kurdu.
II. Dünya Savaşı'nda Japon egemenlik bölgesini işgal eden ABD, Pasifik Okyanusu'nda üsler kurarak etki sahasını Asya'ya dek uzatmıştı, Vietnam Savaşı ile Asya ana karasına sokulmuş oldu. Aynı anda Batı Avrupa'yı işgal etmiş ve Truman Doktrini sonrası Akdeniz çevresine yerleşmişti. 20. yüzyılın sonunda ABD askerleri ve parası, dünyanın her tarafında etki sahibiydi.
21. yüzyılın başında Afganistan ve Irak'ın işgaliyle beraber ABD, egemenlik sahasını Asya içlerine dek genişletmeye çalışmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . yenisöz. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Subat 2010 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Gunesi Batmayan Imparatorluk Ingiltere basta olmak uzere tarihteki bazi deniz asiri imparatorluklar icin kullanilan terimdir Herodot a gore terimin bir benzeri ilk kez Pers imparatoru I Serhas tarafindan kullanilmistir IspanyaII Felipe doneminde Ispanya ve somurgeleri 1598 Tarihteki ilk okyanus otesi imparatorlugu Ispanyollar kurdu Sarlken hukumdarligi 1516 1556 Yeni Dunya daki kolonileri kast ederek imparatorlugumda gunes hic batmaz dedigi zaman terim tarihe gecmis oldu Cografi kesifler caginda Ispanya buyuk atilimlar gerceklestirdi Magellan dunyayi dolastigi zaman Ispanyollarin elinde Uzak Dogu dan Yeni Dunya ya dek uzanan ulkelerin haritasi vardi ve bu sayede cok uzak noktalarda somurgeler kurabildiler Hernan Cortes Meksika yi Pizarro ise Peru yu isgal etti 16 yuzyilin sonunda Ispanyol gemileri uc okyanusta dolasiyor ve bes kita ile ticaret yapiyordu Asiri yagmalama sonucu olusan enflasyon Ispanyol ekonomisini cokertti ve nihayet Ispanya Napolyon tarafindan isgal edildi Firsattan yararlanan somurgeler Simon Bolivar onderliginde ayaklandilar ve Ispanyol Somurge Imparatorlugu coktu Son darbe Kuba nin bagimsizlik savasiyla vuruldu ve Ispanyollar okyanus otesinden atildilar BritanyaBritanya Imparatorlugu 1919 tum kitalara yayilmis ve en genis sinirlarina ulasmis halde Sanayi Devrimi sonrasi ham madde ihtiyaci duyan Ingilizler dunyanin dort bir yaninda somurge arayisina girdi ve Ispanyollardan bosalan yeri doldurdu Britanya Imparatorlugu kita Avrupa sindaki ic kavgalardan mumkun oldugunca uzak durmaya ve tum guclerini okyanus otesine seferber etmeye karar vermisti I Elizabeth doneminde baslayan yeni kitalara yayilma politikasi sonucu Kuzey Amerika da ilk koloniler kuruldu Yedi Yil Savasi sirasinda Fransiz larin elinden Kanada alindi Asil atilimlar 19 yuzyilda geldi Hindistan Misir Guney Afrika ve Avustralya Kralligin taci altinda toplandi Bu sayede Ingilizler I Dunya Savasi sirasinda okyanus otesinden Avrupa ya askerler getirebildi ve II Dunya Savasi nda olasi bir Alman isgali karsisinda Kanada ya tasinmayi planlayabildi Ancak iki dunya savasi da Britanya yi fazlasiyla yipratti ve imparatorluk somurgelerini elinde tutamadi Hindistan daki direnis diger somurgelere de ilham verdi ve Britanya Imparatorlugu cozuldu ABDSoguk Savas sirasinda ABD ve muttefikleri Gunumuzun okyanus otesi imparatorlugunu Amerikalilar kurdu II Dunya Savasi nda Japon egemenlik bolgesini isgal eden ABD Pasifik Okyanusu nda usler kurarak etki sahasini Asya ya dek uzatmisti Vietnam Savasi ile Asya ana karasina sokulmus oldu Ayni anda Bati Avrupa yi isgal etmis ve Truman Doktrini sonrasi Akdeniz cevresine yerlesmisti 20 yuzyilin sonunda ABD askerleri ve parasi dunyanin her tarafinda etki sahibiydi 21 yuzyilin basinda Afganistan ve Irak in isgaliyle beraber ABD egemenlik sahasini Asya iclerine dek genisletmeye calismistir Ayrica bakinizCografi kesifler EmperyalizmKaynakca yenisoz 30 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi