Türk toplumunda Tanzimat’ın ilanı ile başlayan batılılaşma sürecinin ilk ve en önemli yazarlarındandır. Türk toplumunu batı tarzındaki şiirle tanıştıran ve tiyatro, makale gibi Batılı edebi türlerin ilk örneklerini veren Şinasi yenilikçi fikirleri ve edebiyat sahasındaki çalışmalarıyla kendi döneminin aydınlarını etkilemiş önemli bir isimdir.
Geniş halk kitlelerini eğitmek için gazeteyi bir araç olarak gören Şinasi, ilk Türkçe özel gazete olan Tercüman-ı Ahval'i Agâh Efendi ile birlikte çıkardıktan sonra matbaa kurup Tasvir-i Efkâr adlı gazeteyi çıkarmış; tefrika, abone gibi kavramları ülkenin gazetecilik yaşamına getirmiştir. Sanatçı tiyatroyu da eğitime katkı sağlamak üzere bir araç olarak değerlendirdi ve ilk Türkçe tiyatro olan Şair Evlenmesi'ni kaleme aldı ancak bu tiyatro sahnelenemedi. Tasvir-i Efkâr Matbaası'nda kendi ekonomik sermayesiyle matbaacılık, yayımcılık yaptı; bastığı eserlerle kültür hayatına katkı sağladı. Hayatının son yıllarını Osmanlıca lügat hazırlamaya adamıştır.
Hayatı
İstanbul’un Cihangir semtinde dünyaya geldi. Doğum tarihi tam olarak bilinmez. Farklı kaynaklarda 1824, 1826 veya 1827 yıllarında doğduğuna ilişkin bilgi vardır.Mustafa Nihat Özön, Ömer Faruk Akün, Ahmet Rasim, Ali Canip Yöntem gibi araştırmacı ve yazarlar doğum yılı olarak 1824'ü esas alırlar fakat yakın dostu ve araştırmacı yazar Ebüzziya Tevfik doğum yılının 1826 olduğunu dile getirmiştir. Bazı araştırmacılar doğum yılı bile belli olmayan Şinasi için 5 Ağustos 1826 tarihini verseler de belgeyle sabit olmadığından bu tarihin doğruluğu kesin olmaktan uzaktır. Bununla birlikte bugün sahip olunan belge niteliğindeki iki kaynağa göre doğum yılının 1826 olduğu tahmin edilmektedir.
Babası, topçu yüzbaşı Mehmet Ağa, annesi ise Esma Hanım'dı. 1828'de babası Yüzbaşı Mehmet Bey'in Rusya ile yapılan savaşta Şumnu'da şehit düşmesiyle henüz iki yaşındayken yetim kaldı.
Çocukluğu yokluk içinde geçti. 1832'de Mahalle Mektebi'ne girdi. İlköğretimini Mahalle Sıbyan Mektebi'nde ve Feyziye Okulu'nda tamamladı.
Memuriyet hayatı
Memuriyet hayatının on beş yaşından önce başladığı tahmin edilir. Annesi Tophane Müşirliği’nde binbaşı rütbesiyle görevli bir kişiyle evlenince üvey babası tarafından Tophane Müşiriyeti Mektubî Kalemi'ne kâtip adayı olarak girmesi sağlandı. Burada görevli memurlardan İbrahim Efendi'den Arapça ve Farsça öğrendi. Aynı kalemde görevli eski adı Chateauneuf olan Reşat Bey'den Fransızca dersi aldı. Bu görevindeki çalışkanlığı ve başarısı nedeniyle, önce memurluk sonra hulefalık derecesine yükseltildi.
Tophane Müşiriyeti’ne verdiği bir dilekçe üzerine 1849'da maliye alanında eğitim alması için devlet tarafından Paris'e gönderildi. Mustafa Reşid Paşa tarafından maliye eğitimine yönlendirildi. ancak edebiyat ve dil konularındaki çalışmalarını sürdürdü. Oryantalist De Sacy Ailesi ile dostluk kurdu. Ernest Renan'la tanıştı, Alphonse de Lamartine'in toplantılarını izledi. Oryantalist Pavet de Courteille'e çalışmalarında yardım etti. Ünlü dilbilimci Paul Emile Littré ile tanıştı. Durûb-ı Emsâl-i Osmâniyye (Osmanlı darb-ı meselleri-atasözleri) adlı eseri hazırladı (1863’te basılmıştır). Bu eserde Türkçe atasözlerini Farsça ve Arapça karşılıkları ile karşılaştırdı; varsa Fransızca benzerlerini ilave etti. 1851'de Société Asiatique'e üye seçildi. Buraya Kemal Efendi’den (Mart 1850) sonra üye olan ikinci Türk’tür.
1854'te Paris dönüşünde bir süre Tophane Kalemi'nde çalıştı. Daha sonra Meclis-i Maarif Üyeliği'ne atandı. Kimi kaynaklara göre Encümen-i Daniş'te de görev yapmıştır. Koruyucusu Sadrazam Mustafa Reşit Paşa’nın görevinden ayrılması üzerine Meclis-i Maarif üyeliğinden çıkarıldı. Görevinden uzaklaştırılmasına sebep olarak memuriyete ve rütbesine yakışmayacak davranışlarda bulunması ve hatta sakalını tıraş etmesi gösterilmektedir.Reşit Paşa, 1857'de yeniden sadrazam olunca, Şinasi de eski görevine döndü. 1858’de Mustafa Reşit Paşa’nın ölümünden sonra Yusuf Kamil Paşa’nın koruyuculuğunu kazandı .
1858-1859 yılları içinde Şinâsi’nin Tiryal Sultan’ın sarayından Nâvekter Hanım’la evlendiği, ilk kitabı "Tercüme-i Manzûme"’yi yayınladığı ve Kuleli Olayı diye bilinen Sultan Abdülmecid’e karşı düzenlenmiş bir suikast olayına adının karıştığı bilinmektedir.
1862’den itibaren çıkardığı Tasvir-i Efkâr adlı gazetesinde siyasî otoriteyi rahatsız edecek bazı hicivleri ve genellikle eleştirici tutumu yüzünden doğrudan Sultan Abdülaziz’in iradesiyle 4 Temmuz 1863’te Meclis-i Maârif’teki işine son verilerek memuriyetten ihraç edilmiştir.
Gazeteciliği
Tercüman-i Ahval
1860'ta Agah Efendi ile birlikte Tercüman-ı Ahvâl Gazetesi'ni çıkararak gazeteciliğe başladı. Bu gazete ile birlikte ilk özel Türk gazetesi yayın hayatına girmiş oldu. Şinasi’nin Türk edebiyatında batılı tarzda ilk tiyatro eseri olan Şair Evlenmesi adlı piyesi bu gazetede imzasız olarak yayımlandı. Kostaki Efendi’nin “Heyet-i Sabıka -i Kostaniye” adlı eserini de Rumcadan çevirerek gene tefrika tarzında bu gazetede yayımladı. “Tefrika”, “abone” gibi gazetecilik terimleri de ilk defa onun tarafından dile kazandırıldı.
Tasvir-i Efkâr
Altı ay Tercüman-i Ahval’i Agâh Efendi ile çıkardıktan sonra ayrılıp kendi matbaasını ve gazetesini kurmak için tek başına çalışmaya başladı. Tasvir-i Efkâr adlı gazetesinin ilk sayısı 27 Haziran 1862’de yayımlandı. Ebüzziya Mehmed Tevfik’e göre gazetenin ilk sayısı Sadrazam Keçecizade Fuad Paşa tarafından Abdülaziz’e sunulunca padişah gazeteyi çok beğenmiş, mükâfat olarak Şinâsi’ye 500 altın göndermiştir. Tasvir-i Efkârın kuruluşundan dört ay sonra Namık Kemal, ardından Ebuzziya Tevfik gazetede çalışmaya başladı.
Şinasi, 1863'te Meclis-i Maarif'teki görevine son verilmesinden sonra 30 Ocak 1865’e kadar Tasvîr-i Efkâr’ın başında kalmaya devam etti. Tasvîr-i Efkâr’da yayımladığı Cerîde-i Askeriyye hakkındaki yazısı üzerine Sadrazam Fuad Paşa kendisine bir mektup göndererek bu dergiyle ilgilenmesini istediyse de Şinasi’nin bu vazifeyi kabul veya reddettiğine dair bir kayıt bulunamamıştır.
Bu dönemde Ruzname-i Ceride-i Havadis gazetesinde bir dil meselesi ile ilgili olarak Şinasi’ye karşı yazılan imzasız yazılar önemli bir kalem savaşı başlattı. Başkalarının da katılımıyla büyüyen ve edebiyat tarihine “Mesele-i Mebhusetü Anha” olarak geçen bu tartışmada Ruznamedeki yazıların dil konusunda muhafazakâr bir tutumu olan Küçük Sait Paşa’ya ait olduğu bilinir. Tartışma, Şinâsi’nin tutumu ve eleştiri için ortaya koyduğu özlü kurallar bakımından önem taşır. Şinasi, Tasvir-i Efkar’ın tirajını, o güne kadar hiçbir gazeteye nasip olmamış bir şekilde yükseltip 20.000 üzerine çıkaran tartışmayı 4 ay sonra 27 Aralık 1864’te birden kesmiş ve bir süre sonra Paris’e kaçmıştır.
Yayımcılık hayatı
Şinasi, Tasvir-i Efkar gazetesini kurduktan sonra Bahçekapı’da Tasvîr-i Efkâr Matbaası’nda matbaa, yayım ve editörlük işleriyle de ilgilenmiştir. Şinasi’den önce bu faaliyetler devlet eliyle resmî ve yabancı tebaa tarafından yarı resmî olarak sürdürülmekteydi. Şinasi, kendi ekonomik sermayesiyle bu faaliyetleri yürüten ilk kişi oldu.
Şair, kendi şiirlerinden yaptığı seçkiyi Müntahabat-ı Eş'ar adıyla 1862’de bu matbaada yayımladı . Şiirlerini “Divan” adı dışında bir adla, kendine ait bir matbaada basıp okuyucusuna sunması “divân tertip etme geleneğini kırma ve yıkma yolunda somut bir adım” olarak değerlendirilir.
Şinasi, gazetede tefrika halinde yayımlanan yazıları Tasvir-i Efkâr Matbaası’nda kitap olarak bastı. Bu eserlerin başında Ahmed Vefik Paşa’nın Ebülgazi Bahadır Han’dan tercüme ettiği Uşal Şecere-i Türkî’si ve Hikmet-i Târîh’i, Kâtib Çelebi’nin Düstûrü’l-amel li-ıslâhi’l-halel ve Mîzânü’l-hak fî ihtiyâri’l-ehak adlı kitapları, Behcet Molla’nın Bufon’dan yaptığı Târîh-i Tabîî tercümesi gelir.
Paris’e kaçışı
1865’te Tasvir-i Efkar’ı Namık Kemal’e bırakıp Fransa’ya gitti. Şinasi’nin bu gidişinin arkasında 1 Ocak 1865’te yürürlüğe konacak olan Matbuat Nizamnâmesi’nin ağır şartlarının bulunduğu tahmin edilmektedir. Paris’te sözlük çalışmalarına yöneldi. Masrafları Mustafa Fazıl Paşa tarafından karşılandı, Jean Pietri vasıtasıyla Nâmık Kemal’le haberleşti. Ancak Namık Kemal ve diğer Yeni Osmanlılar Paris’e geldiklerinde onlardan uzak durarak çalışmalarına devam etti. Société Asiatique Üyeliği'nden ayrıldı.
1867’de Sultan Abdülaziz Paris’e gelince Padişaha refakat eden Fuad Paşa ile görüşüp İstanbul’a dönmesi konusunda söz veren Şinasi, padişahın maiyetiyle beraber Peşte’ye gitti. Padişahın ayrılmasının ardından orada bir süre daha kalıp Macar dil bilginleri ve şarkiyatçılarla görüştü. 24 Eylül 1867’de Köstence yoluyla İstanbul’a dönen Mustafa Fazıl Paşa’nın Peşte’den onu da alıp İstanbul’a getirdiği düşünülür. Sadece birkaç ay İstanbul’da kalan Şinâsi bu arada, Fuad Paşa’ya bir dilekçeyle başvurup İstanbul’a dönmesi yolunda yardım ricasında bulunan karısını bu davranışından dolayı boşadı.
Paris'e kısa bir süre sonra tekrar döndü. Burada kaldığı iki yıla yakın sürede, Fransa Millî Kütüphanesi’nde Osmanlı Lügati için çalıştı. Neredeyse hayatının tek amacı haline gelen bu eser “tı” harfine kadar hazırlanmıştır. Ancak bu çalışmaların günümüze kadar hiçbir parçası ele geçmemiştir.
Son yılları
Şinasi, 1869'da İstanbul'a dönüp bir matbaa açtı ve eserlerinin basımıyla uğraşmaya başladı. Önce Bâbıâli’deki matbaasına yerleşip dizgi işlerini kolaylaştırıcı bir sistem arayışına girdi, ilâveleriyle beraber 500-600 çeşidi bulan harf sayısını 112’ye indirdi ve bu yeni teknikle eserlerini bastı.
13 Eylül 1871'de beyin tümöründen öldü. Ayaspaşa Mezarlığı’na defnedildi. Mezarının yeri kaybolmuştur. Mezarı, 3 Ocak 2021'de Beyoğlu'ndaki Ayaspaşa Palas binasının altında tespit edilmiştir.
Ölümünden sonra yapılanlar
Şinasi’nin ölümünden sonra Ebüzziya Tevfik, “Müntahabat-ı Tasvir-i Efkâr” (1885–1886) adlı kitabı hazırladı.
Yine Ebuzziya Tevfik tarafından aynı isimle 1894 yılında çıkarılan başka bir kitapta ise Şinasi’nin Tasvir-i Efkâr’da çıkan bazı makaleleri bir araya toplanmıştır.
Fatîn Efendi’nin Hâtimetü’l-eş‘âr adlı tezkiresinin, Şinâsi tarafından yeni bir tertip ve ifadeyle hazırlanan baskısının ilk elli iki sayfasını (17-21 arası eksik) Ömer Faruk Akün formalar halinde ele geçirip 1961’de yayımlandı.
İlk Türk gazetecisi İbrahim Şinasi, Tanzimatla başlayan Batılılaşma hareketinin öncülüğünü yaparak dil, edebiyat ve düşünce yaşamının gelişmesine etkili olan Türk edebiyatının önemli şair ve yazarlarındandır. Şinasi'nin batı örneğindeki ilk Türk piyesi "Şair Evlenmesi", ulusal Türk tiyatrosunun temel eseridir.
İbrahim Şinasi; şiirde halka yönelmeyi hedeflemiş, "hak", "adalet", "hukuk", "medeniyet" gibi kavramların şiire girmesini sağlamış, bağımsız gazeteciliğin öncüsü olmuştur. Şinasi, kendine özgü şiirini bu kavramların çerçevesinde oluşturmuş bir yenilikçidir.
Modern Türk edebiyatının oluşumunda emeği geçen Şinasi, özellikle Türk edebiyatına kazandırdığı yeni edebi türler ve değer yargılarıyla edebiyatı toplumun hizmetine sunmuştur.
Batının örnek alınarak eğitim alanında uygulanacak düzenlemeler ile ülkenin uygarlaşma yolunda gelişebileceğini savunmuş, bu amaçla yazarlığınıda çok yönlü bir çaba içine girmiştir. Gazete çıkarmış, makale, şiir ve oyun yazmış, sözcük çalışmaları yaparak halkın aydınlanmasında eğitime önem vermiştir. Fransızca, Arapça, Farsça ve Osmanlıca bilen Şinasi, dilin yalınlaştırılması ve edebiyatı halkın anlayabileceği bir dille yazılması çabasının ilk örneklerini ortaya koymuştur.
Osmanlı İmparatorluğu'nun iktisadi ve toplumsal yapısının gelişimine ilişkin sorunlara değinerek, halkın yönetimde söz sahibi olması düşüncesini savunmuş, "ulus", "özgürlük", "kamuoyu"," yasal haklar", "basın özgürlüğü" gibi o günün düşün yaşamına henüz girmemiş bir takım yeni kavramları tartışma gündemine getirmiştir.
^İbrahim Agâh Çubukçu, Türk Düşünce Tarihinde Felsefe Hareketleri (Baskı: 2, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara: 1991), c. 174 - 1986 - 247 s.
^Ziyad Ebuzziya, Şinasi (Yayına hazırlayan Hüseyin Çelik) 1997, s.22-29
^Hüseyin Tuncer, Arayışlar Devri Türk Edebiyatı I, Akademi Kitabevi, 1996, s.29-32.
^Yıldız, Saadettin. . 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2009.
^Ziyad Ebuzziya, Şinasi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1997, s. 51
^abcdefghijklmno"Alim Kahraman, Şinasi, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 39, Yıl 2010". 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2021.
^abTarık Aygün, Şinasi’nin Türk Şiirinde Yaptığı Yenilik ve Şinasi’nin Türk Edebiyatındaki Yeri, Erişim tarihi:25.06.2015
^ab"Nesimi Yazıcı, Tasvir-i Efkâr, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 40, Yıl 2011". 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2015.
^. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2015.
^"'Osmanlı'da bir kalem savaşı: 'Mesele-i Mebhusetü AnhaDünya Bülteni Tarih Dosyası, 0106.2011". 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2015.
^"Ayşegül Ergişi, Yeni Türk Edebiyatının Öncüsü Şinasi: Borudieu'cü Bir Okuma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 5, Sayı 23, Güz 2012" (PDF). 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Haziran 2015.
^"Arşivlenmiş kopya". 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
^. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibrahim Sinasi Osmanlica ابراهيم شناسى 5 Agustos 1826 Istanbul 13 Eylul 1871 Istanbul Turk gazeteci yayimci sair ve oyun yazari SinasiDogum5 Agustos 1826 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum13 Eylul 1871 45 yasinda Istanbul Osmanli ImparatorluguMeslekSair tiyatro yazari gazeteciMilliyetTurkDonem19 yuzyilTurTiyatro Siir Turk toplumunda Tanzimat in ilani ile baslayan batililasma surecinin ilk ve en onemli yazarlarindandir Turk toplumunu bati tarzindaki siirle tanistiran ve tiyatro makale gibi Batili edebi turlerin ilk orneklerini veren Sinasi yenilikci fikirleri ve edebiyat sahasindaki calismalariyla kendi doneminin aydinlarini etkilemis onemli bir isimdir Genis halk kitlelerini egitmek icin gazeteyi bir arac olarak goren Sinasi ilk Turkce ozel gazete olan Tercuman i Ahval i Agah Efendi ile birlikte cikardiktan sonra matbaa kurup Tasvir i Efkar adli gazeteyi cikarmis tefrika abone gibi kavramlari ulkenin gazetecilik yasamina getirmistir Sanatci tiyatroyu da egitime katki saglamak uzere bir arac olarak degerlendirdi ve ilk Turkce tiyatro olan Sair Evlenmesi ni kaleme aldi ancak bu tiyatro sahnelenemedi Tasvir i Efkar Matbaasi nda kendi ekonomik sermayesiyle matbaacilik yayimcilik yapti bastigi eserlerle kultur hayatina katki sagladi Hayatinin son yillarini Osmanlica lugat hazirlamaya adamistir HayatiIstanbul un Cihangir semtinde dunyaya geldi Dogum tarihi tam olarak bilinmez Farkli kaynaklarda 1824 1826 veya 1827 yillarinda dogduguna iliskin bilgi vardir Mustafa Nihat Ozon Omer Faruk Akun Ahmet Rasim Ali Canip Yontem gibi arastirmaci ve yazarlar dogum yili olarak 1824 u esas alirlar fakat yakin dostu ve arastirmaci yazar Ebuzziya Tevfik dogum yilinin 1826 oldugunu dile getirmistir Bazi arastirmacilar dogum yili bile belli olmayan Sinasi icin 5 Agustos 1826 tarihini verseler de belgeyle sabit olmadigindan bu tarihin dogrulugu kesin olmaktan uzaktir Bununla birlikte bugun sahip olunan belge niteligindeki iki kaynaga gore dogum yilinin 1826 oldugu tahmin edilmektedir Babasi topcu yuzbasi Mehmet Aga annesi ise Esma Hanim di 1828 de babasi Yuzbasi Mehmet Bey in Rusya ile yapilan savasta Sumnu da sehit dusmesiyle henuz iki yasindayken yetim kaldi Cocuklugu yokluk icinde gecti 1832 de Mahalle Mektebi ne girdi Ilkogretimini Mahalle Sibyan Mektebi nde ve Feyziye Okulu nda tamamladi Memuriyet hayati Memuriyet hayatinin on bes yasindan once basladigi tahmin edilir Annesi Tophane Musirligi nde binbasi rutbesiyle gorevli bir kisiyle evlenince uvey babasi tarafindan Tophane Musiriyeti Mektubi Kalemi ne katip adayi olarak girmesi saglandi Burada gorevli memurlardan Ibrahim Efendi den Arapca ve Farsca ogrendi Ayni kalemde gorevli eski adi Chateauneuf olan Resat Bey den Fransizca dersi aldi Bu gorevindeki caliskanligi ve basarisi nedeniyle once memurluk sonra hulefalik derecesine yukseltildi Tophane Musiriyeti ne verdigi bir dilekce uzerine 1849 da maliye alaninda egitim almasi icin devlet tarafindan Paris e gonderildi Mustafa Resid Pasa tarafindan maliye egitimine yonlendirildi ancak edebiyat ve dil konularindaki calismalarini surdurdu Oryantalist De Sacy Ailesi ile dostluk kurdu Ernest Renan la tanisti Alphonse de Lamartine in toplantilarini izledi Oryantalist Pavet de Courteille e calismalarinda yardim etti Unlu dilbilimci Paul Emile Littre ile tanisti Durub i Emsal i Osmaniyye Osmanli darb i meselleri atasozleri adli eseri hazirladi 1863 te basilmistir Bu eserde Turkce atasozlerini Farsca ve Arapca karsiliklari ile karsilastirdi varsa Fransizca benzerlerini ilave etti 1851 de Societe Asiatique e uye secildi Buraya Kemal Efendi den Mart 1850 sonra uye olan ikinci Turk tur 1854 te Paris donusunde bir sure Tophane Kalemi nde calisti Daha sonra Meclis i Maarif Uyeligi ne atandi Kimi kaynaklara gore Encumen i Danis te de gorev yapmistir Koruyucusu Sadrazam Mustafa Resit Pasa nin gorevinden ayrilmasi uzerine Meclis i Maarif uyeliginden cikarildi Gorevinden uzaklastirilmasina sebep olarak memuriyete ve rutbesine yakismayacak davranislarda bulunmasi ve hatta sakalini tiras etmesi gosterilmektedir Resit Pasa 1857 de yeniden sadrazam olunca Sinasi de eski gorevine dondu 1858 de Mustafa Resit Pasa nin olumunden sonra Yusuf Kamil Pasa nin koruyuculugunu kazandi 1858 1859 yillari icinde Sinasi nin Tiryal Sultan in sarayindan Navekter Hanim la evlendigi ilk kitabi Tercume i Manzume yi yayinladigi ve Kuleli Olayi diye bilinen Sultan Abdulmecid e karsi duzenlenmis bir suikast olayina adinin karistigi bilinmektedir 1862 den itibaren cikardigi Tasvir i Efkar adli gazetesinde siyasi otoriteyi rahatsiz edecek bazi hicivleri ve genellikle elestirici tutumu yuzunden dogrudan Sultan Abdulaziz in iradesiyle 4 Temmuz 1863 te Meclis i Maarif teki isine son verilerek memuriyetten ihrac edilmistir Gazeteciligi Tercuman i Ahval 1860 ta Agah Efendi ile birlikte Tercuman i Ahval Gazetesi ni cikararak gazetecilige basladi Bu gazete ile birlikte ilk ozel Turk gazetesi yayin hayatina girmis oldu Sinasi nin Turk edebiyatinda batili tarzda ilk tiyatro eseri olan Sair Evlenmesi adli piyesi bu gazetede imzasiz olarak yayimlandi Kostaki Efendi nin Heyet i Sabika i Kostaniye adli eserini de Rumcadan cevirerek gene tefrika tarzinda bu gazetede yayimladi Tefrika abone gibi gazetecilik terimleri de ilk defa onun tarafindan dile kazandirildi Tasvir i Efkar Alti ay Tercuman i Ahval i Agah Efendi ile cikardiktan sonra ayrilip kendi matbaasini ve gazetesini kurmak icin tek basina calismaya basladi Tasvir i Efkar adli gazetesinin ilk sayisi 27 Haziran 1862 de yayimlandi Ebuzziya Mehmed Tevfik e gore gazetenin ilk sayisi Sadrazam Kececizade Fuad Pasa tarafindan Abdulaziz e sunulunca padisah gazeteyi cok begenmis mukafat olarak Sinasi ye 500 altin gondermistir Tasvir i Efkarin kurulusundan dort ay sonra Namik Kemal ardindan Ebuzziya Tevfik gazetede calismaya basladi Sinasi 1863 te Meclis i Maarif teki gorevine son verilmesinden sonra 30 Ocak 1865 e kadar Tasvir i Efkar in basinda kalmaya devam etti Tasvir i Efkar da yayimladigi Ceride i Askeriyye hakkindaki yazisi uzerine Sadrazam Fuad Pasa kendisine bir mektup gondererek bu dergiyle ilgilenmesini istediyse de Sinasi nin bu vazifeyi kabul veya reddettigine dair bir kayit bulunamamistir Bu donemde Ruzname i Ceride i Havadis gazetesinde bir dil meselesi ile ilgili olarak Sinasi ye karsi yazilan imzasiz yazilar onemli bir kalem savasi baslatti Baskalarinin da katilimiyla buyuyen ve edebiyat tarihine Mesele i Mebhusetu Anha olarak gecen bu tartismada Ruznamedeki yazilarin dil konusunda muhafazakar bir tutumu olan Kucuk Sait Pasa ya ait oldugu bilinir Tartisma Sinasi nin tutumu ve elestiri icin ortaya koydugu ozlu kurallar bakimindan onem tasir Sinasi Tasvir i Efkar in tirajini o gune kadar hicbir gazeteye nasip olmamis bir sekilde yukseltip 20 000 uzerine cikaran tartismayi 4 ay sonra 27 Aralik 1864 te birden kesmis ve bir sure sonra Paris e kacmistir Yayimcilik hayati Sinasi Tasvir i Efkar gazetesini kurduktan sonra Bahcekapi da Tasvir i Efkar Matbaasi nda matbaa yayim ve editorluk isleriyle de ilgilenmistir Sinasi den once bu faaliyetler devlet eliyle resmi ve yabanci tebaa tarafindan yari resmi olarak surdurulmekteydi Sinasi kendi ekonomik sermayesiyle bu faaliyetleri yuruten ilk kisi oldu Sair kendi siirlerinden yaptigi seckiyi Muntahabat i Es ar adiyla 1862 de bu matbaada yayimladi Siirlerini Divan adi disinda bir adla kendine ait bir matbaada basip okuyucusuna sunmasi divan tertip etme gelenegini kirma ve yikma yolunda somut bir adim olarak degerlendirilir Sinasi gazetede tefrika halinde yayimlanan yazilari Tasvir i Efkar Matbaasi nda kitap olarak basti Bu eserlerin basinda Ahmed Vefik Pasa nin Ebulgazi Bahadir Han dan tercume ettigi Usal Secere i Turki si ve Hikmet i Tarih i Katib Celebi nin Dusturu l amel li islahi l halel ve Mizanu l hak fi ihtiyari l ehak adli kitaplari Behcet Molla nin Bufon dan yaptigi Tarih i Tabii tercumesi gelir Paris e kacisi 1865 te Tasvir i Efkar i Namik Kemal e birakip Fransa ya gitti Sinasi nin bu gidisinin arkasinda 1 Ocak 1865 te yururluge konacak olan Matbuat Nizamnamesi nin agir sartlarinin bulundugu tahmin edilmektedir Paris te sozluk calismalarina yoneldi Masraflari Mustafa Fazil Pasa tarafindan karsilandi Jean Pietri vasitasiyla Namik Kemal le haberlesti Ancak Namik Kemal ve diger Yeni Osmanlilar Paris e geldiklerinde onlardan uzak durarak calismalarina devam etti Societe Asiatique Uyeligi nden ayrildi 1867 de Sultan Abdulaziz Paris e gelince Padisaha refakat eden Fuad Pasa ile gorusup Istanbul a donmesi konusunda soz veren Sinasi padisahin maiyetiyle beraber Peste ye gitti Padisahin ayrilmasinin ardindan orada bir sure daha kalip Macar dil bilginleri ve sarkiyatcilarla gorustu 24 Eylul 1867 de Kostence yoluyla Istanbul a donen Mustafa Fazil Pasa nin Peste den onu da alip Istanbul a getirdigi dusunulur Sadece birkac ay Istanbul da kalan Sinasi bu arada Fuad Pasa ya bir dilekceyle basvurup Istanbul a donmesi yolunda yardim ricasinda bulunan karisini bu davranisindan dolayi bosadi Paris e kisa bir sure sonra tekrar dondu Burada kaldigi iki yila yakin surede Fransa Milli Kutuphanesi nde Osmanli Lugati icin calisti Neredeyse hayatinin tek amaci haline gelen bu eser ti harfine kadar hazirlanmistir Ancak bu calismalarin gunumuze kadar hicbir parcasi ele gecmemistir Son yillari Sinasi 1869 da Istanbul a donup bir matbaa acti ve eserlerinin basimiyla ugrasmaya basladi Once Babiali deki matbaasina yerlesip dizgi islerini kolaylastirici bir sistem arayisina girdi ilaveleriyle beraber 500 600 cesidi bulan harf sayisini 112 ye indirdi ve bu yeni teknikle eserlerini basti 13 Eylul 1871 de beyin tumorunden oldu Ayaspasa Mezarligi na defnedildi Mezarinin yeri kaybolmustur Mezari 3 Ocak 2021 de Beyoglu ndaki Ayaspasa Palas binasinin altinda tespit edilmistir Olumunden sonra yapilanlarSinasi nin olumunden sonra Ebuzziya Tevfik Muntahabat i Tasvir i Efkar 1885 1886 adli kitabi hazirladi Yine Ebuzziya Tevfik tarafindan ayni isimle 1894 yilinda cikarilan baska bir kitapta ise Sinasi nin Tasvir i Efkar da cikan bazi makaleleri bir araya toplanmistir Fatin Efendi nin Hatimetu l es ar adli tezkiresinin Sinasi tarafindan yeni bir tertip ve ifadeyle hazirlanan baskisinin ilk elli iki sayfasini 17 21 arasi eksik Omer Faruk Akun formalar halinde ele gecirip 1961 de yayimlandi Ankara Opera ve Bale Binasi ndaki Bustu Ankara Opera ve Bale Binasi lobisinde bulunan bustunde soyle yazilmistir IBRAHIM SINASI 1826 1871 Ibrahim Sinasi nin Ankara Opera ve Bale Binasi ndaki bustu Ilk Turk gazetecisi Ibrahim Sinasi Tanzimatla baslayan Batililasma hareketinin onculugunu yaparak dil edebiyat ve dusunce yasaminin gelismesine etkili olan Turk edebiyatinin onemli sair ve yazarlarindandir Sinasi nin bati ornegindeki ilk Turk piyesi Sair Evlenmesi ulusal Turk tiyatrosunun temel eseridir Ibrahim Sinasi siirde halka yonelmeyi hedeflemis hak adalet hukuk medeniyet gibi kavramlarin siire girmesini saglamis bagimsiz gazeteciligin oncusu olmustur Sinasi kendine ozgu siirini bu kavramlarin cercevesinde olusturmus bir yenilikcidir Modern Turk edebiyatinin olusumunda emegi gecen Sinasi ozellikle Turk edebiyatina kazandirdigi yeni edebi turler ve deger yargilariyla edebiyati toplumun hizmetine sunmustur Batinin ornek alinarak egitim alaninda uygulanacak duzenlemeler ile ulkenin uygarlasma yolunda gelisebilecegini savunmus bu amacla yazarliginida cok yonlu bir caba icine girmistir Gazete cikarmis makale siir ve oyun yazmis sozcuk calismalari yaparak halkin aydinlanmasinda egitime onem vermistir Fransizca Arapca Farsca ve Osmanlica bilen Sinasi dilin yalinlastirilmasi ve edebiyati halkin anlayabilecegi bir dille yazilmasi cabasinin ilk orneklerini ortaya koymustur Osmanli Imparatorlugu nun iktisadi ve toplumsal yapisinin gelisimine iliskin sorunlara deginerek halkin yonetimde soz sahibi olmasi dusuncesini savunmus ulus ozgurluk kamuoyu yasal haklar basin ozgurlugu gibi o gunun dusun yasamina henuz girmemis bir takim yeni kavramlari tartisma gundemine getirmistir EserleriSiir Tercume i Manzume 1859 Muntehabat i Es ar Divan i Sinasi 1862 Muntehabat i Tasvir i Efkar 1885 1886 Tiyatro Sair Evlenmesi 1859 Derleme Durub i Emsal i Osmaniyye 1851 Paris Fabllar Tenasuh Esek ile Tilki Karakus Yavrusu ile Karga Ari ile Sivrisinek Elestiri Mesele i Mebhusatu n Anha Tesrufatu s Suara Fatin Tezkiresi Hakkinda Ilk 52 sayfasi mevcut Makale Tercuman i Ahval Mukaddimesi Gazete Tercuman i Ahval 1860 Tasvir i Efkar 1862 Yayimlanmayan Eserleri Sarf u Nahv i Turki Kamus i Osmani Sozluk Kaynakca Ibrahim Agah Cubukcu Turk Dusunce Tarihinde Felsefe Hareketleri Baski 2 Turk Tarih Kurumu Basimevi Ankara 1991 c 174 1986 247 s Ziyad Ebuzziya Sinasi Yayina hazirlayan Huseyin Celik 1997 s 22 29 Huseyin Tuncer Arayislar Devri Turk Edebiyati I Akademi Kitabevi 1996 s 29 32 Yildiz Saadettin 29 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2009 Ziyad Ebuzziya Sinasi Iletisim Yayinlari Istanbul 1997 s 51 a b c d e f g h i j k l m n o Alim Kahraman Sinasi Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 39 Yil 2010 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2021 a b Tarik Aygun Sinasi nin Turk Siirinde Yaptigi Yenilik ve Sinasi nin Turk Edebiyatindaki Yeri Erisim tarihi 25 06 2015 a b Nesimi Yazici Tasvir i Efkar Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 40 Yil 2011 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2015 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2015 Osmanli da bir kalem savasi Mesele i Mebhusetu AnhaDunya Bulteni Tarih Dosyasi 0106 2011 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2015 Aysegul Ergisi Yeni Turk Edebiyatinin Oncusu Sinasi Borudieu cu Bir Okuma Uluslararasi Sosyal Arastirmalar Dergisi Cilt 5 Sayi 23 Guz 2012 PDF 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Haziran 2015 Arsivlenmis kopya 14 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2021 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2015
Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
