Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbrahim Edhem (Talî) Öngören (d. 1875, İstanbul – ö. 2 Ocak 1952, İstanbul), Türk hekim ve siyasetçi, diplomat.
| İbrahim Edhem (Talî) Öngören | |
|---|---|
| II. (Trakya) Umumî Müfettişi | |
| Görev süresi 1934-1935 | |
| Başkan | Mustafa Kemal Atatürk |
| Başbakan | İsmet İnönü |
| Yerine gelen | Mehmet Kazım Dirik |
| I. Umumî Müfettişi | |
| Görev süresi 1927-1933 | |
| Başkan | Mustafa Kemal Atatürk |
| Başbakan | İsmet İnönü |
| Yerine gelen | Ahmet Hilmi Ergeneli |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 11 Ağustos 1923 - 24 Mart 1950 | |
| Seçim bölgesi | 1923 – Diyarbakır 1927 – Diyarbakır 1931 – İstanbul 1935 – Diyarbakır 1939 – Diyarbakır 1943 – Diyarbakır 1946 – Elazığ |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | İbrahim Edhem 1875 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 2 Ocak 1952 (77 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Bitirdiği okul | Galatasaray Lisesi, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane |
| Mesleği | Doktor, asker ve siyasetçi |
| Ödülleri | İstiklâl Madalyası |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Osmanlı (1893-1919)  Türkiye (1919-1927) |
| Hizmet yılları | 1893-1927 |
| Rütbesi | Albay |
| Komutası | 40. Hudeyde Fırkası Sertabipliği, Harbiye Nezareti Sıhhiye Dairesi 4. Şube Müdürlüğü, 3. Ordu Müfettişliği Sıhhîye Müdürlüğü, Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığı |
| Çatışma/savaşları | Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı, Türk Kurtuluş Savaşı |
Babası Basra valiliğinde bulunmuş Yusuf Talî Paşa, annesi Rasime Hanım'dır.
İlk ve orta öğrenimini Galatasaray Lisesi'nde tamamladı. 1887'de Askeri Tıbbiye'ye girdi. 1893'te askeri tabip yüzbaşı rütbesi ile mezun oldu. Çeşitli İstanbul hastanelerinde ve askerî birliklerde çalıştı. 1896'da operatörlük belgesi aldı. 1909 yılında Hudeyde Hastanesi operatörlüğüne atandı. Başhekimliğe ve 40. Hudeyde Fırkası Sertabipliği'ne getirildi.
1911 yılında Trablusgarp Savaşı'na askerî hekim olarak katıldı ve burada Mustafa Kemal ile yakın dost oldu. Hastalığı nedeniyle 1912 yılında Eylül ayında İstanbul'a döndü; bir ay sonra Balkan Savaşı'na katıldı. Barıştan sonra barıştan sonra Harbiye Nezareti Sıhhiye Dairesi 4. Şube Müdürü oldu. Van, Ankara ve Kayseri'de çıkan lekeli humma hastalığı ile mücadele etti. 1913'te yarbaylığa terfi etti. I. Dünya Savaşı'nda çeşitli cephelerde savaştı.
19 Mayıs 1919'da 9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal ile beraber Bandırma Vapuru'ndan Samsun'a çıkan 18 subaydan birisiydi.
1920'de Ankara Hükûmeti'nin Moskova'ya gönderdiği heyetin içinde yer aldı. Bakü'de toplanan Birinci Doğu Halkları Kurultayı'na Ankara Hükûmeti'ni temsilen gözlemci olarak katıldı. Bakü kongresinden gönderdiği raporlar, TBMM Hükûmeti'nin Sovyet Rusya'ya komünizm rejimine ve Anadolu'daki komünist faaliyetlere karşı siyasetini belirlemesinde büyük etkisi oldu.
Moskova'dan döndükten sonra Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanı olarak Ankara'da görev yaptı. 6 Kasım 1921 - 22 Ekim 1923 tarihleri arasında Batum Konsolosu olarak görev yaptı. Bu görevi sırasında Rusya'dan alınan silah ve cephanelerin Batum üzerinden Anadolu’ya nakledilmesinde rol aldı.
Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Albay rütbesine terfi etti. 1923'te Hariciye Vekaleti danışmanı, Haziran 1924'te Varşova büyükelçisi olarak atandı ve 2 yıl bu görevde kaldı.
II. dönem TBMM ara seçimlerinde Diyarbakır milletvekili olarak meclise girdi. III. dönem TBMM’de CHP Meclis Grup Başkan Vekilliği'ne seçildi. Cumhuriyetin ilk yıllarında Kürt isyanlarının gerçekleştiği Güneydoğu Anadolu illerinde daha güçlü bir yönetim kurulması için 1927'de çıkan bir kanunla oluşturulan I. Umumi Müfettişlik görevine atanınca milletvekilliğinden istifa etti. 5 yıl boyunca Elazığ, Urfa, Bitlis, Hakkâri, Diyarbakır, Siirt, Mardin, Van illerini kapsayan müfettişlik bölgesinde hizmet yaptı. 1932'de İstanbul milletvekili seçilerek Umum Müfettişliği görevinden ayrıldı.
1934 yılında Trakya'da Yahudilere yapılan organize saldırıları raporlaştırmak için Trakya Umum Müfettişliği'ne atanması üzerine yeniden milletvekilliğinden istifa etti. Soyadı Kanunu çıktığında kendisine olayları değerlendirme ve önlem almadaki başarısından dolayı cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından “Öngören” soyadı verildi.
Bozulan sağlığı nedeniyle 1935 yılında müfettişlik görevinden ayrıldı ve tedavi için yurt dışına gitti. 1936'da Diyarbakır milletvekili olarak tekrar meclise girdi.
2 Ocak 1952'de İstanbul'da öldü.
Kaynakça
- ^ "TBMM Milletvekilleri Kataloğu, I. Cilt". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mart 2012.
- ^ a b c d e . 21 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2012.
- ^ "Adil Dağıstan, Millî Mücadelede Mustafa Suphi Olayı, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 34, Cilt 12, Mart 1996". 10 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mart 2012.
- ^ "Dr. Erdal Aydoğan, Dr. İbrahim Talî Bey'in Batum Konsolosluğu Günleri, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, No:2, 2001" (PDF). 13 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Aralık 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibrahim Edhem Tali Ongoren d 1875 Istanbul o 2 Ocak 1952 Istanbul Turk hekim ve siyasetci diplomat Ibrahim Edhem Tali OngorenII Trakya Umumi MufettisiGorev suresi 1934 1935Baskan Mustafa Kemal AtaturkBasbakan Ismet InonuYerine gelen Mehmet Kazim DirikI Umumi MufettisiGorev suresi 1927 1933Baskan Mustafa Kemal AtaturkBasbakan Ismet InonuYerine gelen Ahmet Hilmi ErgeneliTurkiye Buyuk Millet Meclisi 2 3 4 5 6 7 ve 8 Donem MilletvekiliGorev suresi 11 Agustos 1923 24 Mart 1950Secim bolgesi 1923 Diyarbakir 1927 Diyarbakir 1931 Istanbul 1935 Diyarbakir 1939 Diyarbakir 1943 Diyarbakir 1946 ElazigKisisel bilgilerDogum Ibrahim Edhem 1875 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum 2 Ocak 1952 77 yasinda Istanbul TurkiyePartisi Cumhuriyet Halk PartisiBitirdigi okul Galatasaray Lisesi Mekteb i Tibbiye i SahaneMeslegi Doktor asker ve siyasetciOdulleri Istiklal MadalyasiAskeri hizmetiBagliligi Osmanli 1893 1919 Turkiye 1919 1927 Hizmet yillari 1893 1927Rutbesi AlbayKomutasi 40 Hudeyde Firkasi Sertabipligi Harbiye Nezareti Sihhiye Dairesi 4 Sube Mudurlugu 3 Ordu Mufettisligi Sihhiye Mudurlugu Milli Savunma Bakanligi Saglik Dairesi BaskanligiCatisma savaslari Trablusgarp Savasi Balkan Savaslari I Dunya Savasi Turk Kurtulus Savasi5 Ocak 1930 tarihli Milliyet gazetesinde Ibrahim Tali Bey Turk Ocaklari spor kulupleri ile bir arada Babasi Basra valiliginde bulunmus Yusuf Tali Pasa annesi Rasime Hanim dir Ilk ve orta ogrenimini Galatasaray Lisesi nde tamamladi 1887 de Askeri Tibbiye ye girdi 1893 te askeri tabip yuzbasi rutbesi ile mezun oldu Cesitli Istanbul hastanelerinde ve askeri birliklerde calisti 1896 da operatorluk belgesi aldi 1909 yilinda Hudeyde Hastanesi operatorlugune atandi Bashekimlige ve 40 Hudeyde Firkasi Sertabipligi ne getirildi 1911 yilinda Trablusgarp Savasi na askeri hekim olarak katildi ve burada Mustafa Kemal ile yakin dost oldu Hastaligi nedeniyle 1912 yilinda Eylul ayinda Istanbul a dondu bir ay sonra Balkan Savasi na katildi Baristan sonra baristan sonra Harbiye Nezareti Sihhiye Dairesi 4 Sube Muduru oldu Van Ankara ve Kayseri de cikan lekeli humma hastaligi ile mucadele etti 1913 te yarbayliga terfi etti I Dunya Savasi nda cesitli cephelerde savasti 19 Mayis 1919 da 9 Ordu Mufettisi Mustafa Kemal ile beraber Bandirma Vapuru ndan Samsun a cikan 18 subaydan birisiydi 1920 de Ankara Hukumeti nin Moskova ya gonderdigi heyetin icinde yer aldi Baku de toplanan Birinci Dogu Halklari Kurultayi na Ankara Hukumeti ni temsilen gozlemci olarak katildi Baku kongresinden gonderdigi raporlar TBMM Hukumeti nin Sovyet Rusya ya komunizm rejimine ve Anadolu daki komunist faaliyetlere karsi siyasetini belirlemesinde buyuk etkisi oldu Moskova dan dondukten sonra Milli Savunma Bakanligi Saglik Dairesi Baskani olarak Ankara da gorev yapti 6 Kasim 1921 22 Ekim 1923 tarihleri arasinda Batum Konsolosu olarak gorev yapti Bu gorevi sirasinda Rusya dan alinan silah ve cephanelerin Batum uzerinden Anadolu ya nakledilmesinde rol aldi Turk Kurtulus Savasi sirasinda Albay rutbesine terfi etti 1923 te Hariciye Vekaleti danismani Haziran 1924 te Varsova buyukelcisi olarak atandi ve 2 yil bu gorevde kaldi II donem TBMM ara secimlerinde Diyarbakir milletvekili olarak meclise girdi III donem TBMM de CHP Meclis Grup Baskan Vekilligi ne secildi Cumhuriyetin ilk yillarinda Kurt isyanlarinin gerceklestigi Guneydogu Anadolu illerinde daha guclu bir yonetim kurulmasi icin 1927 de cikan bir kanunla olusturulan I Umumi Mufettislik gorevine ataninca milletvekilliginden istifa etti 5 yil boyunca Elazig Urfa Bitlis Hakkari Diyarbakir Siirt Mardin Van illerini kapsayan mufettislik bolgesinde hizmet yapti 1932 de Istanbul milletvekili secilerek Umum Mufettisligi gorevinden ayrildi 1934 yilinda Trakya da Yahudilere yapilan organize saldirilari raporlastirmak icin Trakya Umum Mufettisligi ne atanmasi uzerine yeniden milletvekilliginden istifa etti Soyadi Kanunu ciktiginda kendisine olaylari degerlendirme ve onlem almadaki basarisindan dolayi cumhurbaskani Mustafa Kemal Ataturk tarafindan Ongoren soyadi verildi Bozulan sagligi nedeniyle 1935 yilinda mufettislik gorevinden ayrildi ve tedavi icin yurt disina gitti 1936 da Diyarbakir milletvekili olarak tekrar meclise girdi 2 Ocak 1952 de Istanbul da oldu Kaynakca TBMM Milletvekilleri Katalogu I Cilt 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mart 2012 a b c d e 21 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2012 Adil Dagistan Milli Mucadelede Mustafa Suphi Olayi Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi Sayi 34 Cilt 12 Mart 1996 10 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mart 2012 Dr Erdal Aydogan Dr Ibrahim Tali Bey in Batum Konsoloslugu Gunleri Manas Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi No 2 2001 PDF 13 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Aralik 2016