Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İki Turlu Sistemde seçimler, aralarında belli bir süre olmak şartıyla iki turda yapılmaktadır. Bu sistemde seçimlerde genellikle Tek İsimli Tek Turlu Sisteme benzer şekilde oylama yapılmaktadır ancak bir adayın seçimleri ilk turda kazanabilmesi için oyların belirli bir oranından fazlasını (nitelikli çoğunluk) (genellikle %50) alması gerekmektedir. Herhangi bir adayın ya da partinin gerekli çoğunluğu sağlayamaması halinde ikinci tur seçimler yapılmaktadır. İkinci tur seçimlerin nasıl yapılacağı uygulamada farklılık göstermektedir. En çok uygulanan yöntem ilk turda en çok oyu alan iki parti ya da adayın ikinci turda yarışması ve ikinci turda en çok oyu alanın seçilmesidir. Bu yöntemde iki adaydan birisi doğal olarak oyların yarısından fazlasını almış olmaktadır. İkinci turda, genellikle yalnızca ilk turda en çok oyu alan iki aday veya belirlenen oy oranının üzerinde alan adaylar ikinci turda aday olur. Kalan adaylar ikinci turdan çekilmekte serbesttir.
Sistem dünya üzerinde genellikle başkanlık seçimlerinde kullanılmaktadır. Parlamento seçimlerinde ise tarihsel olarak Fransız sisteminin etkili olduğu eski Fransız sömürgesi ülkelerde genellikle İki Turlu Sistem tercih edilmektedir. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsızlığını kazanan bazı ülkelerde de bu sistem tercih edilmiştir.
Avantajları
İki Turlu Sistem seçmenlere ikinci turda yeniden bir tercih imkânı vermektedir. Seçmen bu hakkını aynı adayı destekleyerek kullanabileceği gibi ikinci turda fikrini değiştirerek farklı bir adaya oy vererek de kullanabilir. Bu sebeple İki Turlu Sistem, adayların sıralanması açısından Alternatifli Oy Sistemi gibi tercihli sistemlerle benzerlik göstermektedir.
İki Turlu Sistem, özellikle ikinci turda, farklı adaylar ya da partiler arasında iş birliği ve ittifak yapılmasının önünü açmaktadır. Sistem ayrıca partilere ve seçmenlere iki tur arasında yaşanacak olan siyasi atmosferdeki değişimlere tepki verme imkânı tanımaktadır.
İki Turlu Sistem, çoğunluk sistemlerinin genel bir problemi olan benzer nitelikli iki aday arasında oyların bölünmesi sebebiyle aslında daha az popüler olan üçüncü adayın seçilmesi şeklinde tarif edilebilecek “oyların bölünmesi” ihtimalini de azaltmaktadır. Ayrıca seçmenler adaylar arasında ikinci, üçüncü vb. tercihlerini belirtecek bir sıralama yapmak zorunda olmadığından bu sistem, Alternatifli Oy ya da Devredilebilir Tek Oy sistemlerine nazaran, okuryazarlık oranının düşük olduğu ülkelere daha uygun gözükmektedir.
Dezavantajları
İki Turlu Sistem, kısa bir zaman içinde ikinci bir seçim organizasyonu gerektirdiğinden seçim yönetimi otoriteleri üzerinde bir baskı yaratabilmektedir. Bu, hem seçimlerin maliyetini ve süresini artırmakta hem de seçim sonuçlarının açıklanmasını geciktirebilir. Bunun neticesinde, belirsizliğe ve istikrarsızlığa sebep olabilmektedir. Sistem iki kez oy kullanılmasını gerektirebildiğinden seçmenlere ilave bir yük getirmekte ve bu sebeple özellikle ikinci turda katılım oranı ciddi şekilde düşebilmektedir.
İki Turlu Sistem, Tek İsimli Tek Turlu Sistemin pek çok dezavantajını da içerisinde barındırmaktadır. Araştırmalar gelişmiş Batı demokrasileri içerisinde temsilde adaletin en düşük olduğu seçimlerin İki Turlu Sistem uygulanan Fransa’da olduğunu göstermektedir. Sistem ayrıca yeni demokrasilerde parçalı bir parti sistemi yaratma eğilimindedir.
İki Turlu Sistemin önemli problemlerinden birisi, derinden bölünmüş toplumlarda ortaya çıkabilen istikrarsızlık ve kaos ortamıdır. Örneğin Angola’da 1992 yılında iç savaşı sonlandırması beklenen başkanlık seçimlerinde ilk turda %49’a karşı %40 oy alan aday, ikinci turda kaybedeceğini anlayarak ülkedeki iç savaşı yeniden canlandırmış ve iç savaş 10 yıl daha devam etmiştir. Benzer şekilde 1993 yılında Kongo Cumhuriyeti’nde ikinci turda seçimleri büyük farkla kaybedeceğini anlayan taraf seçimleri boykot etmiş ve silaha sarılmıştır. Her iki örnekte de bir tarafın kaybedeceğini anlaması o kesimin şiddet ortamını başlatmasına sebebiyet vermiştir. Son olarak 1992’de Cezayir’de İslami Kurtuluş Cephesinin adayının ilk turda önde olması (ve muhtemelen ikinci turda kazanacak olması) askeri müdahalenin yaşanmasına ve seçimlerin ikinci turunun iptaline yol açmıştır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- ACE Project: Two Round System 14 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- A Handbook of Electoral System Design 24 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from International IDEA 9 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Electoral Design Reference 25 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from the ACE Project 5 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iki Turlu Sistemde secimler aralarinda belli bir sure olmak sartiyla iki turda yapilmaktadir Bu sistemde secimlerde genellikle Tek Isimli Tek Turlu Sisteme benzer sekilde oylama yapilmaktadir ancak bir adayin secimleri ilk turda kazanabilmesi icin oylarin belirli bir oranindan fazlasini nitelikli cogunluk genellikle 50 almasi gerekmektedir Herhangi bir adayin ya da partinin gerekli cogunlugu saglayamamasi halinde ikinci tur secimler yapilmaktadir Ikinci tur secimlerin nasil yapilacagi uygulamada farklilik gostermektedir En cok uygulanan yontem ilk turda en cok oyu alan iki parti ya da adayin ikinci turda yarismasi ve ikinci turda en cok oyu alanin secilmesidir Bu yontemde iki adaydan birisi dogal olarak oylarin yarisindan fazlasini almis olmaktadir Ikinci turda genellikle yalnizca ilk turda en cok oyu alan iki aday veya belirlenen oy oraninin uzerinde alan adaylar ikinci turda aday olur Kalan adaylar ikinci turdan cekilmekte serbesttir Iki turlu secim sistemi ornegi Sistem dunya uzerinde genellikle baskanlik secimlerinde kullanilmaktadir Parlamento secimlerinde ise tarihsel olarak Fransiz sisteminin etkili oldugu eski Fransiz somurgesi ulkelerde genellikle Iki Turlu Sistem tercih edilmektedir Sovyetler Birligi nin dagilmasindan sonra bagimsizligini kazanan bazi ulkelerde de bu sistem tercih edilmistir AvantajlariIki Turlu Sistem secmenlere ikinci turda yeniden bir tercih imkani vermektedir Secmen bu hakkini ayni adayi destekleyerek kullanabilecegi gibi ikinci turda fikrini degistirerek farkli bir adaya oy vererek de kullanabilir Bu sebeple Iki Turlu Sistem adaylarin siralanmasi acisindan Alternatifli Oy Sistemi gibi tercihli sistemlerle benzerlik gostermektedir Iki Turlu Sistem ozellikle ikinci turda farkli adaylar ya da partiler arasinda is birligi ve ittifak yapilmasinin onunu acmaktadir Sistem ayrica partilere ve secmenlere iki tur arasinda yasanacak olan siyasi atmosferdeki degisimlere tepki verme imkani tanimaktadir Iki Turlu Sistem cogunluk sistemlerinin genel bir problemi olan benzer nitelikli iki aday arasinda oylarin bolunmesi sebebiyle aslinda daha az populer olan ucuncu adayin secilmesi seklinde tarif edilebilecek oylarin bolunmesi ihtimalini de azaltmaktadir Ayrica secmenler adaylar arasinda ikinci ucuncu vb tercihlerini belirtecek bir siralama yapmak zorunda olmadigindan bu sistem Alternatifli Oy ya da Devredilebilir Tek Oy sistemlerine nazaran okuryazarlik oraninin dusuk oldugu ulkelere daha uygun gozukmektedir DezavantajlariIki Turlu Sistem kisa bir zaman icinde ikinci bir secim organizasyonu gerektirdiginden secim yonetimi otoriteleri uzerinde bir baski yaratabilmektedir Bu hem secimlerin maliyetini ve suresini artirmakta hem de secim sonuclarinin aciklanmasini geciktirebilir Bunun neticesinde belirsizlige ve istikrarsizliga sebep olabilmektedir Sistem iki kez oy kullanilmasini gerektirebildiginden secmenlere ilave bir yuk getirmekte ve bu sebeple ozellikle ikinci turda katilim orani ciddi sekilde dusebilmektedir Iki Turlu Sistem Tek Isimli Tek Turlu Sistemin pek cok dezavantajini da icerisinde barindirmaktadir Arastirmalar gelismis Bati demokrasileri icerisinde temsilde adaletin en dusuk oldugu secimlerin Iki Turlu Sistem uygulanan Fransa da oldugunu gostermektedir Sistem ayrica yeni demokrasilerde parcali bir parti sistemi yaratma egilimindedir Iki Turlu Sistemin onemli problemlerinden birisi derinden bolunmus toplumlarda ortaya cikabilen istikrarsizlik ve kaos ortamidir Ornegin Angola da 1992 yilinda ic savasi sonlandirmasi beklenen baskanlik secimlerinde ilk turda 49 a karsi 40 oy alan aday ikinci turda kaybedecegini anlayarak ulkedeki ic savasi yeniden canlandirmis ve ic savas 10 yil daha devam etmistir Benzer sekilde 1993 yilinda Kongo Cumhuriyeti nde ikinci turda secimleri buyuk farkla kaybedecegini anlayan taraf secimleri boykot etmis ve silaha sarilmistir Her iki ornekte de bir tarafin kaybedecegini anlamasi o kesimin siddet ortamini baslatmasina sebebiyet vermistir Son olarak 1992 de Cezayir de Islami Kurtulus Cephesinin adayinin ilk turda onde olmasi ve muhtemelen ikinci turda kazanacak olmasi askeri mudahalenin yasanmasina ve secimlerin ikinci turunun iptaline yol acmistir Kaynakca a b c Emrah Hurma 1 Eylul 2020 PDF TBMM 18 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2023 Two Round System Electoral Reform Society 12 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2021 Dis baglantilarACE Project Two Round System 14 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde A Handbook of Electoral System Design 24 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde from International IDEA 9 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Electoral Design Reference 25 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde from the ACE Project 5 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde