Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kongo Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta batı bölümünde yer alan bir ülkedir. Kongo-Brazzaville olarak da adlandırılan ve 1969 ile 1991 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti olarak varlığını sürdüren ülkenin sınır komşularını (kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde) Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo DC, Angola'ya bağlı olan ancak anakara ile fiziki bağlantısı bulunmayan Cabinda bölgesi, Gabon ve Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Brazzaville'dir.
Kongo Cumhuriyeti | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Slogan Unité, Travail, Progrès(Fransızca) "Birlik, İş, İlerleme" | |||||
  | |||||
| Başkent ve | Brazzaville | ||||
| Resmî dil(ler) | Fransızca | ||||
| Tanınan bölgesel dil(ler) | /, | ||||
| Demonim | Kongolu | ||||
| Hükûmet | Üniter yarı başkanlık sistemi cumhuriyet | ||||
| |||||
| Yasama organı | |||||
| Senato | |||||
| Tarihçe | |||||
| |||||
| Yüzölçümü | |||||
• Toplam | 342.000 km2 (64.) | ||||
• Su (%) | 3,3 | ||||
| Nüfus | |||||
• 2018 tahminî | 5.244.359 (117..) | ||||
• Yoğunluk | 12,8/km2 (204.) | ||||
| GSYİH (SAGP) | 2019 tahminî | ||||
• Toplam | 32,516 milyar $ | ||||
• Kişi başına | 7.119 $ | ||||
| GSYİH (nominal) | 2019 tahminî | ||||
• Toplam | 11,162 milyar $ | ||||
• Kişi başına | 2.444 $ | ||||
| Gini (2011) | 40.2 orta | ||||
| İGE (2019) |  0.574orta · 149. | ||||
| Para birimi | Orta Afrika CFA frangı (XAF) | ||||
| Zaman dilimi | UTC+1 (WAT) | ||||
| Trafik akışı | sağ | ||||
| Telefon kodu | 242 | ||||
| İnternet alan adı | .cg | ||||
Ülke adı
Kongo Cumhuriyeti geçmişinde birçok kez resmi adında değişiklik yaşanmış olup, belli dönemlerde komşu ülke Kongo DC ile resmi olarak aynı isim kullanılmıştır. Aşağıdaki tabloda Kongo bölgesinin tarihsel isimleri yer almaktadır.
| Kongo Bölgesi Tarihsel İsimlendirmeleri | ||
|---|---|---|
| Eski Belçika Kolonisi (Günümüzde Kongo Demokratik Cumhuriyeti) | Eski Fransa Kolonisi (Günümüzde Kongo Cumhuriyeti)* | Eski Portekiz Sömürgesi |
| 1877'den itibaren kolonileşme | 1880'li yıllarda kolonileşme** | 1885'ten itibaren Portekiz-Kongosu |
| 1885'ten itibaren Kongo Bağımsız Devleti | 1903'ten itibaren Orta Kongo | |
| 1908'den itibaren Belçika Kongosu | 1910 Fransız Kongosu | |
| 1958'den itibaren Kongo Cumhuriyeti | ||
| Bağımsızlık 30 Haziran 1960 | Bağımsızlık 15 Ağustos 1960 | |
| 1960 Kongo Cumhuriyeti (Kongo-Léopoldville olarak adlandırılan) 1960 yılında olarak direnişçiler tarafından bağımsızlık ilanı (26 ülke bağımsızlığı tanıdı, yaklaşık bir yıl sonra hükûmet yanlısı askerler tarafından yenilgiye uğratılmıştır) | 1960 Kongo Cumhuriyeti (Kongo-Brazzaville olarak adlandırılan) | 1956 Angola ile ortak yönetime sahip olan Portekiz Kongosu |
| 1961 Federal Kongo Cumhuriyeti (Kongo-Léopoldville olarak adlandırılan)[1] 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,[2] 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1964'te direnişçiler tarafından Kongo Halk Cumhuriyeti'nin Stanleyville'de ilanı (sadece 7 ülke tarafından tanınmış, birkaç ay sonra hükûmet yanlısı askerler tarafından yenilgiye uğratılmıştır) | ||
| 1964 Kongo Demokratik Cumhuriyeti (Kongo-Léopoldville olarak adlandırılan) [3] 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . | 1965 Kongo Cumhuriyeti (Kongo-Brazzaville olarak adlandırılan) | |
| 1966 Kongo Demokratik Cumhuriyeti (Kongo-Kinşasa olarak adlandırılan) | ||
| 1971 Zaire Cumhuriyeti | 1969 Kongo Halk Cumhuriyeti | 1974 Portekiz Kongosu Angola tarafından ilhak edildi |
| 1991/92 (Kongo-Zaïre) Mobutu tarafından yasaklanan Ulusal Egemenlik Meclisi tarafından Anayasa taslağı oluşturma | ||
1997'den bu yana  Kongo DC | 1991'den bu yana  Kongo Cumhuriyeti | 1975'ten bu yana Cabinda, Angola'ya bağlı bölge  Angola |
| *Fransız Ekvatoral Afrikası'nın bir parçası olarak | ||
Coğrafya
Kongo Havzası'nın en kuzeybatı bölgesinde yer alan ülkede Kongo nehri ve Ubangi nehri ülkenin doğu ve güneydoğu bölgelerinde sınır oluşturmaktadır. Başkent Brazzaville, Kongo nehrinin bir göl gibi genişlediği üzerinde yer almakta olup, nehrin diğer kıyısında komşu ülke Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin başkenti Kinşasa yer almaktadır. Bu durumları ile Brazzaville ve Kinşasa dünya üzerinde birbirine en yakın başkentler statüsünü elde etmektedir.
Ekvator üzerinde kıtanın orta batı bölümünde yer alan ülke bitki örtüsü ve yaban hayat açısından zengin çeşitliliğe ve doğal alanlara sahiptir. Ülkenin toplamda sahip olduğu 5.504 km'lik kara sınırdan 201 km'si Angola (Cabinda bölgesi), 523 km'si Kamerun, 467 km'si Orta Afrika Cumhuriyeti, 2.410 km'si Demokratik Kongo Cumhuriyeti, 1.903 km'si Gabon ile oluşurken, ülkenin ayrıca Atlas Okyanusu'nda 169 km'lik sahil şeridi bulunmaktadır.
İklim
Ekvator çizgisinin ülkeyi neredeyse ikiye böldüğü Kongo Cumhuriyeti'nde bu özelliği nedeniyle tropikal iklim gözlemlenmektedir. Ülke içerisinde yıl içerisinde yaşanan iki yağmur sezonundan ilki Ocak-Mayıs dönemlerinde yaşanırken, ikinci yağmur sezonu Ekim-Aralık arasında yaşanmaktadır. Yıllık yağış ortalaması sahil kesiminde daha da az olmak üzere 1400 ile 1900 mm düzeyindedir. Atlas Okyanusu sahil şeritindeki dar kıyı ovalarında gözlemlenen Mangrov ve savan alanlarından ülkenin iç kesimlerine doğru ilerlendiğinde yüksek platolar gözlemlenmekte olup, Gabon sınırı yakınlarında 1.040 m yükseltilere ulaşmaktadır. Ülke topraklarının yarıdan fazlası, %57,2'si tropikal yağmur ormanları ile kaplı olan Kongo'nun, kuzeydoğu bölgelerinde Ubangi nehri ve alt kısımlarında geniş bataklık alanları yer almaktadır.
Nüfus
Ülkede 2013 tahmini nüfus sayım verilerine göre 4,492,689 kişi yaşamaktadır. Ülke genelinde nüfusun yaş ortalaması 19,2 düzeyinde olup, nüfus yoğunlu km2'ye 11 nüfus ile düşük yoğunluk oluşturmaktadır.
| Yıl | Toplam nüfus (x 1000) | 0-14 yaş aralığı(%) | 15-64 yaş aralığı (%) | 65+ yaş üstü (%) |
|---|---|---|---|---|
| 1950 | 808 | 40.1 | 56.4 | 3.5 |
| 1955 | 899 | 40.5 | 55.9 | 3.6 |
| 1960 | 1 014 | 41.4 | 55.0 | 3.7 |
| 1965 | 1 158 | 42.5 | 53.7 | 3.8 |
| 1970 | 1 335 | 43.5 | 52.7 | 3.8 |
| 1975 | 1 555 | 44.2 | 52.0 | 3.8 |
| 1980 | 1 798 | 44.8 | 51.4 | 3.8 |
| 1985 | 2 081 | 44.6 | 51.7 | 3.7 |
| 1990 | 2 389 | 43.7 | 52.5 | 3.7 |
| 1995 | 2 733 | 42.5 | 53.7 | 3.7 |
| 2000 | 3 136 | 41.5 | 54.7 | 3.7 |
| 2005 | 3 533 | 41.3 | 55.0 | 3.7 |
| 2010 | 4 043 | 40.6 | 55.7 | 3.7 |
Kongo Cumhuriyeti genç bir nüfusa sahip olup, 2020 tahmini verilerine göre %58,71'i 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin sadece %3,20'si 65 yaş ve üzerindedir.
0-14 yaş: %41.57 (erkek 1,110,484/kadın 1,089,732)
15-24 yaş: %17.14 (erkek 454,981/kadın 452,204)
25-54 yaş: %33.5 (erkek 886,743/kadın 886,312)
55-64 yaş: %4.59 (erkek 125,207/kadın 117,810)
65 yaş ve üzeri: %3.20 (erkek 75,921/kadın 93,676)
Şehirde yaşayanların oranı 2022 verilerine göre %68,7 olan ülkede, nüfusun yıllık artış oranı 2022 tahmini verilerine göre %2,34 düzeyindedir.
Etnik gruplar
Kongoluların %98'i kendisini Bantu etnik grubuna mensup olarak ifade etmektedir. Nüfusun %40'ı Bantu grubunun bir kolu olan Baskongo ve Vil-Kongo etnik gruplarına mensup olup, %25'i Batéké, %12'si Mboschi, %11'i Kuyu ve %6 Bavili etnik grubuna dahildir. Ülkenin kuzeydoğusundaki ormanlık ve bataklık alanlarında yaşayan Pigmeler ise nüfusun sadece %1'ini oluşturmaktadır. Ülke genelinde az sayıda Avrupalı da yaşamaktadır.
Dil
Kongo Cumhuriyeti'nde Fransa'nın sömürgesi olması nedeniyle bağımsızlık sonrası sömürge devletinin miras olarak bıraktığı Fransızca dili ülkenin resmi dili olmuştur. Fransızca haricinde Kongo Cumhuriyeti anayasasında Lingala ve dilleri ülke içerisinde ulusal iletişim dilleri olarak ifade edilmiştir. Lingala dili ülkenin kuzey bölgelerinde yaşayana nüfusun yarısı tarafından konuşulan bir dil konumundayken, Kituba dili ülkenin güney bölgelerinde yaşayan nüfusun büyük çoğunluğu tarafından konuşulmaktadır. Bu diller haricinde küçük halk toplulukları tarafından konuşulan geleneksel Kikongo, , ve dilleri mevcuttur.
Din
Ülke genelinde nüfusun %50'si Hristiyan dinine mensuptur. Fransa sömürgesi olduğu dönemlerde yapılan yoğun misyonerlik faaliyetleri neticesinde yerel dinlerden Hristiyan dinine geçen Kongoluların birçoğu da Katolik mezhebine bağlı olarak dinini yaşamaktadır. Ülke nüfusunun Hristiyan dinine mensup topluluklarının %40'ı Katolik mezhebinde iken, %10'u Protestan, %2'si ise 19. yüzyılda Almanya'da ortaya çıkan bir Hristiyanlık olan 'yi benimsemektedir. İslamiyet Kongo Cumhuriyeti'nde yoğun olarak görülen bir din olmayıp, ülke nüfusunun sadece %2'si İslami değerlere uygun yaşantısını sürdürmektedir. Ülke nüfusunun %48'lik dilimi ise Animizm ve diğer Afrika yerel dinlerine inanmaktadır.
| Din | Oran |
|---|---|
| Katolik | %40 |
| Protestan | %10 |
| Animizm | %48 |
| İslam | %2 |
Sosyal durum
Eğitim
Ülke genelinde okuma yazma oranı yüksek bir seviyede olup, 2003 verilerine göre bu oran %83,8 düzeyindedir. Erkeklerde %89,6 olan okuma yazma oranı, kadınlarda %78,4 seviyesindedir. Eğitim giderleri için GSYİH'den 2001 ile 2005 yılları arasında ayrılan pay 1991 yılında ayrılan paydan daha düşük bir konumda gerçekleştirilmiştir. Üniversite eğitiminin de mümkün olduğu ülkede, 16 yaşına kadar devlet tarafından ücretsiz eğitim alınması sağlanan okullara gitme mecburiyeti bulunmaktadır.
Sağlık
Ülkenin büyük bir nüfusunun açlık sınırının altında bir yaşam sürdürdüğü Kongo Cumhuriyeti'nde, 2010 yılı verilerine göre GSYİH'nin sağlık giderlerine ayrılan pay %2,5 düzeyinde yer almıştır. 2013 verilerine göre ülke genelinde ortalama yaşam 55,6 düzeyinde gözlemlenmekte olup, bu oran erkeklerde 54.27, kadınlarda ise 56.96 seviyesindedir.
Tarih
Kongo, ilk olarak 15. yüzyılda Kongo nehri ağzından Portekiz gezginlerin ve tüccarların gelmesi ile Avrupalılar ile tanışmıştır. O dönem bu bölgede hakimiyet süren Kongo Krallığı, Portekizli tüccarlar ile ticari faaliyetlerde bulunmuşlardır.
Fransız Ekvatoral Afrikası
1880'li yılların sonlarında Fransız hakimiyetin giren bölgede, İtalyan asıllı bir Fransız olan Pierre Savorgnan de Brazza (günümüzde Brazzaville onun adını taşımaktadır), Belçika kralı II. Léopold'un gönderdiği temsilciler ile mücadele ederek Kongo Havzası'nın Fransız hakimiyeti altına girmesi için uğraşta bulunmuştur. 15 Kasım 1884'ten 26 Şubat 1885 tarihleri arasında gerçekleştirilen Berlin Konferansı ile birlikte Avrupalı devletler günümüzde Demokratik Kongo Cumhuriyeti olan bölgeyi II. Léopold'un özel mülkü olarak kabul ederek kullanımına vermişlerdir. Burada Fransa 5 Şubat 1885 tarihinde diğer Kongo katılımcıları ile sınır çizgileri konusunda anlaşmaya vararak bölgelerini belirginleştirmiştir. Buna ek olarak 1882 ile 1891 yılları arasında çeşitli dönemlerde Kongo ile Ubangi nehirlerinin batısında kalan bölgelerin yerel liderleri ile kendilerini koruma vaatleri ile yapılan anlaşmalarla söz konusu nehirler sınır olarak belirlenmiştir.
1910 yılında günümüzde Kongo Cumhuriyeti (o dönem Merkez Kongo), Gabon, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Çad olan sömürge bölgelerini Fransız Ekvatoral Afrikası adı altında birleştiren Fransa, bölgenin başkentini de Brazzaville olarak belirlemiştir.
Kongo nehrinin aşağı kısımları gemi taşımacılığına uygun olmadığı için 1924 ile 1934 yılları arasında Brazzaville ile liman kenti Pointe-Noire arasında demiryolu bağlantısı sağlayan Fransa, bu şekilde bu bölgede faaliyetlerini devam ettirebilmiştir. 1940 yılında Fransa'nın yenilgisi ile sonuçlanan II.Dünya Savaşı neticesinde koloni yönetimi Charles de Gaulle önderliğinde oluşturulan Özgür Fransa hareketinin yanında yer almış, Brazzaville'de bu hareketin sözde başkenti olarak belirlenmiştir. Bölge 1945'ten bağımsızlığın elde edildiği yıla kadar Paris'teki ulusal mecliste tarafından temsil edilmiştir.
28 Eylül 1958 yılında Fransız Ekvatoral Afrikası kolonisinin Fransa tarafında lağvedilmesi ile birlikte oluşturulan dört farklı koloniden biri olan Merkez Kongo, 28 Kasım 1958 yılında yapılan isim değişikliği ile Kongo Cumhuriyeti olarak adlandırılmış ve 15 Ağustos 1960 tarihinde de Kongo bağımsızlığına kavuşturulmuştur.
1960-1992 dönemi
1960 yılında kazanılan bağımsızlık ile ülkenin ilk devlet başkanlığı görevine eski bir Katolik papaz olan Fulbert Youlou getirilmiştir. Youlou, 1963 yılına kadar sürdürdüğü görevi boyunca ülkede etnik ve siyasi çatışmaların yaşanmasına engel olamamış, yaşanan olumsuzluklar üzerine 1963 yılında gerçekleştirilen darbe ile görevinden uzaklaştırılmıştır. Bu darbe sonrası kısa bir süre askeri rejim ile yönetilen ülkede Aralık 1963 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerde Alphonse Massemba-Débat devlet başkanlığına seçilmiş, Pascal Lissouba ise başbakan olmuştur.
Ülke Şubat 1964'te Çin ile Mart 1964'te ise Sovyetler Birliği ile diplomatik ilişkilere başlamış, 10 Ocak 1966 yılında ise ülkenin tek yasal partisi olan ve parti programında partinin devletin en yüksek organı olarak ifade edildiği Mouvement National de la Révolution (MNR) kurulmuştur. Ülkenin sahip olduğu askerî güç ise 23 Haziran 1966 tarihinde Ulusal Halk Ordusu ismini almıştır. Ağustos 1968 yılında yapılan yeni bir darbe ile görevden uzaklaştırılan devlet başkanı Massamba-Debat'ın yerine kısa süreliğine Alfred Raoul devlet başkanlığı makamına oturmuş, 31 Aralık 1968 tarihinde yapılan yeni bir değişiklik ile de Marien Ngouabi bu görevi üstlenmiştir. Ngouabi devlet başkanlığı döneminde ülkenin isminde ve bayrağında değişikliğe gitmiş, sosyalist simge ve isimler ile ülkesini Sovyetler Birliği'nin yakın müttefiki konumuna getirmiştir. 31 Aralık 1969 tarihinde yapılan bu değişiklikler sonucunda ülkenin adı Kongo Halk Cumhuriyeti olmuş, kurduğu Marksist-Leninist ideolojisindeki Parti Congolais du Travail-PCT (Kongo İşçi Partisi) ülkenin tek yasal partisi konumuna getirilmiş ve ulusal meclis lağvedilmiştir. Ülke tek partili, komünist sistem içerisinde diğer tüm sosyalist ülkelerin olduğu gibi Sovyetler Birliği ile iyi ilişkiler içerisinde bulunmuş ve Doğu Bloku'nun bir parçası olmuştur. 18 Mart 1977 yılında öldürülene kadar iktidarda kalan Ngouabi, bu tarihte uğradığı saldırı sonucu hayatını kaybetmiş, yerine Joachim Yhombi-Opango devlet başkanlığı makamına getirilmiştir. Yhombi-Opango'da yolsuzluk ve parti programını dışına çıktığı gerekçeleri ile görevinde alınmış, 5 Şubat 1979 tarihinde ise bu makama getirilmiştir.
Sovyetler Birliği'nin yıkılışına kadar mevcudiyetini sürdüren ülke, 10 Haziran 1991'de ülke isminden Halk ibaresinin kaldırılmasıyla, bayrak ve armada yapılan değişiklikler ile tekrar günümüzde de varlığını sürdüren Kongo Cumhuriyeti ismini alarak, komünist düzenden tekrar demokratik bir yapıya geçmiştir.
1992'den günümüze
Sovyetler Birliği'nin yıkılması ile siyasi düşüncede de yaşanan değişimler ile tek partili sistemden vazgeçen ülke, yeniden çok partili bir düzene geçmiş, bu bağlamda 1992 yılında yapılan ilk bağımsız seçimlerde Sassou-Nguesso'yu yenen Pascal Lissouba devlet başkanlığı koltuğuna oturmuştur. 31 Ağustos 1992'de göreve gelen Lissouba, Kasım 1992'de meclisi feshederek, 1993 seçimlerine girmiş ve tartışmalı bir şekilde kazanmıştır. Yaşanan bu durum karşısında ülkede ortaya çıkan çatışma ve düzensizlik Şubat 1994'e kadar devam etmiştir.
Temmuz 1997 için planlanan seçimler öncesinde Lissouba ve Sassou-Nguesso destekçileri arasında başlayan çatışmalar neticesinde, devlet başkanı Lissouba'nın askerî birlikleri 5 Haziran'da Sassou-Nguesso'nun Brazzaville'de bulunan evini çevrelemesi ve Sassou-Nguesso'nun kendi birliklerine saldırma emri vermesi üzerine şiddetlenen çatışmalar dört ay boyunca sürmüş, bu dönemde başkent Brazzaville büyük hasar görmüştür. Ekim 1997'de Angola askerî birliklerinin, eski devlet başkanı Sassou-Nguesso'nun yanında çatışmalara müdahale etmesi sonucu Ekim ortası Lissouba devrilerek Sassou-Nguesso yeniden devlet başkanı makamına getirilmiştir. Sassou-Nguesso son olarak 2016 yılında yapılan seçimleri de kazanarak günümüzde de Kongo Cumhuriyeti'nin devlet başkanlığı görevini yürütmektedir.
2009 yılında kaldırılan başbakanlık makamının Nisan 2016'da yeniden oluşturulması ile birlikte Clément Mouamba yedi yıl aradan sonra ülkede ilk başbakan olarak bu makama getirilmiştir. Mayıs 2016 itibarıyla da kabinesini oluşturan Mouamba, görevine başlamıştır.
Siyaset
Kongo Cumhuriyeti, 20 Ocak 2002 tarihinde yapılan referandum ile kabul edilen ve 20 Ağustos 2002 tarihinde de resmen yürürlüğe giren karar neticesinde başkanlık sistemi ile yönetilmektedir. Ülkede Ulusal Meclis ve Senato olmak üzere iki yasama meclisine sahiptir. Ulusal mecliste bulunan 137 sandalyenin, beş yılda bir yapılan seçimler ile üyeleri belirlenirken, 66 sandalyeye sahip senato üyeleri ise altı yılda bir yapılan seçimlerle belirlenmektedir. Ülke içerisinde etkinliği en fazla olan parti ise Parti Congolais du Travail-PCT 'dir.
Ülke yönetiminin en üst kademesinde ise devlet başkanı yer almaktadır. Devlet başkanı silahlı kuvvetlerin başkomutanının olmasının yanı sıra 2009 ile 2016 yılları arasında başbakanlık makamı kaldırıldığı için aynı zamanda hükûmetin de başında yer almaktaydı. 23 Nisan 2016 tarihi itibarıyla başbakanlık makamının yeniden oluşturulması ile birlikte hükûmete başbakan başkanlık etmektedir. Devlet başkanı mutlak çoğunluk ile yedi yıllık bir süre için bu göreve getirilmekte olup, ikinci bir yedi yıl içinde seçilme hakkı bulunmaktadır.
İdari yapılanma
Kongo Cumhuriyeti üniter bir devlet yapısı ile yönetilmekte olup, toplamda 12 adet ile sahiptir. Merkezi bir yönetim ile yönetilen illerden biri konumunda olan Pointe-Noire Belediye, başkent Brazzaville'de Başkent Belediyesi ile farklı bir statüye sahiptir.
| İl ismi | Statü | Merkez şehir |
|---|---|---|
| Bouenza | İl | |
| Cuvette | İl | |
| Batı Cuvette | İl | |
| Kouilou | İl | |
| Lékoumou | İl | |
| Likouala | İl | |
| Niari | İl | Dolisie |
| Plateaux | İl | |
| Pointe-Noire | Belediye | Pointe-Noire |
| Pool | İl | |
| Sangha | İl | |
| Brazzaville | Başkent Belediyesi | Brazzaville |
Ülkenin en büyük dört şehir şu şekilde sıralanmaktadır: Brazzaville 1.408.150 kişi, Pointe-Noire 829.134 kişi, Dolisie 128.032 kişi ve 63.104 kişi.
Ekonomi
Ülke topraklarında var olan zengin yeraltı madenleri ve petrol yatakları olmasına rağmen, ülke genelinde yüksek işsizlik oranı yaşanmakta, yönetim, idari ve ulaşım ağı alanlarında büyük eksiklikler gözlemlenmektedir. Bu tür zenginliklere rağmen ülkenin dış borcu yüksek düzeyde seyretmekte olup, birçok gıda maddesi yurt dışından ithal edilmektedir.
Tarım faaliyetleri yok denecek kadar az olan ülkede, ekimi yapılan birçok ürün şahsi tüketim için ekilmektedir. Şahsi tüketim için genelde manyok, yam, mısır, fındık ve ekimi yapılmaktadır. Ülkede petrolün yanı sıra kahve, kakao ve şeker kamışı gibi tarım ürünleri de da az da olsa ihraç edebilmek için yetiştirilmektedir.
Yeraltı zenginlikleri açısından birçok madene sahip olan ülkede yüksek miktarda potasyum, demir ve bakır cevheri, altın, fosfat, magnezyum ve boksit bulunmaktadır. Ülkenin ihracat ve ithalat bilgileri şu şekildedir:
İhracat: $12.14 milyar (2012 tahmini)
İhraç ürünleri: Petrol, kahve, kakao, şeker kamışı
İhracat yapılan ülkeler: Çin %38,9, Amerika Birleşik Devletleri %12,9, Fransa %9,5, Avustralya %8,8, Hollanda %6,8, İspanya %5,3, Hindistan %5,3 (2012)
İthalat: $5.835 milyar (2012 tahmini)
İthalat ürünleri: Sanayi ekipmanları, inşaat malzemeleri, gıda maddeleri
İthalat yapılan ülkeler: Fransa %19,2, Çin %13,3, Brezilya %9,0, Amerika Birleşik Devletleri %6,1, Hindistan %5,7, İtalya %4,8, Belçika %4,3 (2012)
Ulaşım
Ulusal karayolları
| İsim | Güzergâh | Uzunluk |
|---|---|---|
| Brazzaville - Pointe-Noire | 550 km | |
| Brazzaville - | 815 km | |
| - - Gabon sınırı | 230 km | |
| Pointe-Noire - - Angola sınırı | 40 km | |
| Pointe-Noire - | 130 km | |
| - | 160 km |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b . www.imf.org. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "GINI index". World Bank. 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Eylül 2015.
- ^ (İngilizce). United Nations Development Programme. 10 Aralık 2019. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2019.
- ^ a b "www.cia.gov". 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2013.
- ^ a b Meyers Großes Länderlexikon. Meyers Lexikonverlag, Mannheim 2004
- ^ Kongo Cumhuriyeti'nde din 21 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ "Kongo'da eğitim düzeyi". 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2013.
- ^ "Kongo'da sağlık". 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2013.
- ^ BM'nin Kongo'yu üyeliğe kabul bildirisi 26 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ "Kongo 2016 seçimleri". 27 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2016.
- ^ "Başbakan Mouamba kabinesini oluşturdu". 2 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016.
- ^ . 22 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2013.
- ^ "Ekonomi verileri". 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2013.
- ^ "İhracat bilgileri". 3 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2013.
- ^ "İthalat bilgileri". 3 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2013.
| Wikimedia Commons'ta Republik Kongo ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kongo Cumhuriyeti Afrika kitasinin orta bati bolumunde yer alan bir ulkedir Kongo Brazzaville olarak da adlandirilan ve 1969 ile 1991 yillari arasinda Kongo Halk Cumhuriyeti olarak varligini surduren ulkenin sinir komsularini kuzeyden saat yonunde ilerlendiginde Kamerun Orta Afrika Cumhuriyeti Kongo DC Angola ya bagli olan ancak anakara ile fiziki baglantisi bulunmayan Cabinda bolgesi Gabon ve Atlas Okyanusu olusturmaktadir Ulkenin baskenti Brazzaville dir Kongo CumhuriyetiRepublique du Congo Fransizca Repubilika ya Kongo Republiki ya Kongo Lingala Kongo CumhuriyetiBayrak ArmaSlogan Unite Travail Progres Fransizca Birlik Is Ilerleme Milli mars La Congolaise source source Kongo Cumhuriyeti konumuKongo Cumhuriyeti haritasiBaskent veBrazzavilleResmi dil ler FransizcaTaninan bolgesel dil ler DemonimKongoluHukumetUniter yari baskanlik sistemi cumhuriyet Devlet BaskaniDenis Sassou Nguesso BasbakanAnatole Collinet MakossoYasama organi Ust meclisSenato Alt meclisTarihce Bagimsizlik15 Agustos 1960Yuzolcumu Toplam342 000 km2 64 Su 3 3Nufus 2018 tahmini5 244 359 117 Yogunluk12 8 km2 204 GSYIH SAGP 2019 tahmini Toplam32 516 milyar Kisi basina7 119 GSYIH nominal 2019 tahmini Toplam11 162 milyar Kisi basina2 444 Gini 2011 40 2 ortaIGE 2019 0 574 orta 149 Para birimiOrta Afrika CFA frangi XAF Zaman dilimiUTC 1 WAT Trafik akisisagTelefon kodu242Internet alan adi cgUlke adiKongo Cumhuriyeti nden bir gorunum Kongo Cumhuriyeti gecmisinde bircok kez resmi adinda degisiklik yasanmis olup belli donemlerde komsu ulke Kongo DC ile resmi olarak ayni isim kullanilmistir Asagidaki tabloda Kongo bolgesinin tarihsel isimleri yer almaktadir Kongo Bolgesi Tarihsel IsimlendirmeleriEski Belcika Kolonisi Gunumuzde Kongo Demokratik Cumhuriyeti Eski Fransa Kolonisi Gunumuzde Kongo Cumhuriyeti Eski Portekiz Somurgesi1877 den itibaren kolonilesme 1880 li yillarda kolonilesme 1885 ten itibaren Portekiz Kongosu1885 ten itibaren Kongo Bagimsiz Devleti 1903 ten itibaren Orta Kongo1908 den itibaren Belcika Kongosu 1910 Fransiz Kongosu1958 den itibaren Kongo CumhuriyetiBagimsizlik 30 Haziran 1960 Bagimsizlik 15 Agustos 19601960 Kongo Cumhuriyeti Kongo Leopoldville olarak adlandirilan 1960 yilinda olarak direnisciler tarafindan bagimsizlik ilani 26 ulke bagimsizligi tanidi yaklasik bir yil sonra hukumet yanlisi askerler tarafindan yenilgiye ugratilmistir 1960 Kongo Cumhuriyeti Kongo Brazzaville olarak adlandirilan 1956 Angola ile ortak yonetime sahip olan Portekiz Kongosu1961 Federal Kongo Cumhuriyeti Kongo Leopoldville olarak adlandirilan 1 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1964 te direnisciler tarafindan Kongo Halk Cumhuriyeti nin Stanleyville de ilani sadece 7 ulke tarafindan taninmis birkac ay sonra hukumet yanlisi askerler tarafindan yenilgiye ugratilmistir 1964 Kongo Demokratik Cumhuriyeti Kongo Leopoldville olarak adlandirilan 3 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1965 Kongo Cumhuriyeti Kongo Brazzaville olarak adlandirilan 1966 Kongo Demokratik Cumhuriyeti Kongo Kinsasa olarak adlandirilan 1971 Zaire Cumhuriyeti 1969 Kongo Halk Cumhuriyeti 1974 Portekiz Kongosu Angola tarafindan ilhak edildi1991 92 Kongo Zaire Mobutu tarafindan yasaklanan Ulusal Egemenlik Meclisi tarafindan Anayasa taslagi olusturma1997 den bu yana Kongo DC 1991 den bu yana Kongo Cumhuriyeti 1975 ten bu yana Cabinda Angola ya bagli bolge Angola Fransiz Ekvatoral Afrikasi nin bir parcasi olarak 1888 1910 Gabun da Fransiz Kongosu nun bir parcasiydiCografyaKongo Havzasi nin en kuzeybati bolgesinde yer alan ulkede Kongo nehri ve Ubangi nehri ulkenin dogu ve guneydogu bolgelerinde sinir olusturmaktadir Baskent Brazzaville Kongo nehrinin bir gol gibi genisledigi uzerinde yer almakta olup nehrin diger kiyisinda komsu ulke Demokratik Kongo Cumhuriyeti nin baskenti Kinsasa yer almaktadir Bu durumlari ile Brazzaville ve Kinsasa dunya uzerinde birbirine en yakin baskentler statusunu elde etmektedir Ekvator uzerinde kitanin orta bati bolumunde yer alan ulke bitki ortusu ve yaban hayat acisindan zengin cesitlilige ve dogal alanlara sahiptir Ulkenin toplamda sahip oldugu 5 504 km lik kara sinirdan 201 km si Angola Cabinda bolgesi 523 km si Kamerun 467 km si Orta Afrika Cumhuriyeti 2 410 km si Demokratik Kongo Cumhuriyeti 1 903 km si Gabon ile olusurken ulkenin ayrica Atlas Okyanusu nda 169 km lik sahil seridi bulunmaktadir Iklim Ekvator cizgisinin ulkeyi neredeyse ikiye boldugu Kongo Cumhuriyeti nde bu ozelligi nedeniyle tropikal iklim gozlemlenmektedir Ulke icerisinde yil icerisinde yasanan iki yagmur sezonundan ilki Ocak Mayis donemlerinde yasanirken ikinci yagmur sezonu Ekim Aralik arasinda yasanmaktadir Yillik yagis ortalamasi sahil kesiminde daha da az olmak uzere 1400 ile 1900 mm duzeyindedir Atlas Okyanusu sahil seritindeki dar kiyi ovalarinda gozlemlenen Mangrov ve savan alanlarindan ulkenin ic kesimlerine dogru ilerlendiginde yuksek platolar gozlemlenmekte olup Gabon siniri yakinlarinda 1 040 m yukseltilere ulasmaktadir Ulke topraklarinin yaridan fazlasi 57 2 si tropikal yagmur ormanlari ile kapli olan Kongo nun kuzeydogu bolgelerinde Ubangi nehri ve alt kisimlarinda genis bataklik alanlari yer almaktadir NufusKongo Cumhuriyeti yillik nufus artisi Ulkede 2013 tahmini nufus sayim verilerine gore 4 492 689 kisi yasamaktadir Ulke genelinde nufusun yas ortalamasi 19 2 duzeyinde olup nufus yogunlu km2 ye 11 nufus ile dusuk yogunluk olusturmaktadir Yil Toplam nufus x 1000 0 14 yas araligi 15 64 yas araligi 65 yas ustu 1950 808 40 1 56 4 3 51955 899 40 5 55 9 3 61960 1 014 41 4 55 0 3 71965 1 158 42 5 53 7 3 81970 1 335 43 5 52 7 3 81975 1 555 44 2 52 0 3 81980 1 798 44 8 51 4 3 81985 2 081 44 6 51 7 3 71990 2 389 43 7 52 5 3 71995 2 733 42 5 53 7 3 72000 3 136 41 5 54 7 3 72005 3 533 41 3 55 0 3 72010 4 043 40 6 55 7 3 7 Kongo Cumhuriyeti genc bir nufusa sahip olup 2020 tahmini verilerine gore 58 71 i 0 24 yas araligindadir Ulkenin sadece 3 20 si 65 yas ve uzerindedir 0 14 yas 41 57 erkek 1 110 484 kadin 1 089 732 15 24 yas 17 14 erkek 454 981 kadin 452 204 25 54 yas 33 5 erkek 886 743 kadin 886 312 55 64 yas 4 59 erkek 125 207 kadin 117 810 65 yas ve uzeri 3 20 erkek 75 921 kadin 93 676 Sehirde yasayanlarin orani 2022 verilerine gore 68 7 olan ulkede nufusun yillik artis orani 2022 tahmini verilerine gore 2 34 duzeyindedir Etnik gruplar Kongolularin 98 i kendisini Bantu etnik grubuna mensup olarak ifade etmektedir Nufusun 40 i Bantu grubunun bir kolu olan Baskongo ve Vil Kongo etnik gruplarina mensup olup 25 i Bateke 12 si Mboschi 11 i Kuyu ve 6 Bavili etnik grubuna dahildir Ulkenin kuzeydogusundaki ormanlik ve bataklik alanlarinda yasayan Pigmeler ise nufusun sadece 1 ini olusturmaktadir Ulke genelinde az sayida Avrupali da yasamaktadir Dil Kongo Cumhuriyeti nde Fransa nin somurgesi olmasi nedeniyle bagimsizlik sonrasi somurge devletinin miras olarak biraktigi Fransizca dili ulkenin resmi dili olmustur Fransizca haricinde Kongo Cumhuriyeti anayasasinda Lingala ve dilleri ulke icerisinde ulusal iletisim dilleri olarak ifade edilmistir Lingala dili ulkenin kuzey bolgelerinde yasayana nufusun yarisi tarafindan konusulan bir dil konumundayken Kituba dili ulkenin guney bolgelerinde yasayan nufusun buyuk cogunlugu tarafindan konusulmaktadir Bu diller haricinde kucuk halk topluluklari tarafindan konusulan geleneksel Kikongo ve dilleri mevcuttur Din Ulke genelinde nufusun 50 si Hristiyan dinine mensuptur Fransa somurgesi oldugu donemlerde yapilan yogun misyonerlik faaliyetleri neticesinde yerel dinlerden Hristiyan dinine gecen Kongolularin bircogu da Katolik mezhebine bagli olarak dinini yasamaktadir Ulke nufusunun Hristiyan dinine mensup topluluklarinin 40 i Katolik mezhebinde iken 10 u Protestan 2 si ise 19 yuzyilda Almanya da ortaya cikan bir Hristiyanlik olan yi benimsemektedir Islamiyet Kongo Cumhuriyeti nde yogun olarak gorulen bir din olmayip ulke nufusunun sadece 2 si Islami degerlere uygun yasantisini surdurmektedir Ulke nufusunun 48 lik dilimi ise Animizm ve diger Afrika yerel dinlerine inanmaktadir Din OranKatolik 40Protestan 10Animizm 48Islam 2Sosyal durumEgitim Ulke genelinde okuma yazma orani yuksek bir seviyede olup 2003 verilerine gore bu oran 83 8 duzeyindedir Erkeklerde 89 6 olan okuma yazma orani kadinlarda 78 4 seviyesindedir Egitim giderleri icin GSYIH den 2001 ile 2005 yillari arasinda ayrilan pay 1991 yilinda ayrilan paydan daha dusuk bir konumda gerceklestirilmistir Universite egitiminin de mumkun oldugu ulkede 16 yasina kadar devlet tarafindan ucretsiz egitim alinmasi saglanan okullara gitme mecburiyeti bulunmaktadir Saglik Ulkenin buyuk bir nufusunun aclik sinirinin altinda bir yasam surdurdugu Kongo Cumhuriyeti nde 2010 yili verilerine gore GSYIH nin saglik giderlerine ayrilan pay 2 5 duzeyinde yer almistir 2013 verilerine gore ulke genelinde ortalama yasam 55 6 duzeyinde gozlemlenmekte olup bu oran erkeklerde 54 27 kadinlarda ise 56 96 seviyesindedir TarihKongo ilk olarak 15 yuzyilda Kongo nehri agzindan Portekiz gezginlerin ve tuccarlarin gelmesi ile Avrupalilar ile tanismistir O donem bu bolgede hakimiyet suren Kongo Kralligi Portekizli tuccarlar ile ticari faaliyetlerde bulunmuslardir Fransiz Ekvatoral Afrikasi 1880 li yillarin sonlarinda Fransiz hakimiyetin giren bolgede Italyan asilli bir Fransiz olan Pierre Savorgnan de Brazza gunumuzde Brazzaville onun adini tasimaktadir Belcika krali II Leopold un gonderdigi temsilciler ile mucadele ederek Kongo Havzasi nin Fransiz hakimiyeti altina girmesi icin ugrasta bulunmustur 15 Kasim 1884 ten 26 Subat 1885 tarihleri arasinda gerceklestirilen Berlin Konferansi ile birlikte Avrupali devletler gunumuzde Demokratik Kongo Cumhuriyeti olan bolgeyi II Leopold un ozel mulku olarak kabul ederek kullanimina vermislerdir Burada Fransa 5 Subat 1885 tarihinde diger Kongo katilimcilari ile sinir cizgileri konusunda anlasmaya vararak bolgelerini belirginlestirmistir Buna ek olarak 1882 ile 1891 yillari arasinda cesitli donemlerde Kongo ile Ubangi nehirlerinin batisinda kalan bolgelerin yerel liderleri ile kendilerini koruma vaatleri ile yapilan anlasmalarla soz konusu nehirler sinir olarak belirlenmistir 1910 yilinda gunumuzde Kongo Cumhuriyeti o donem Merkez Kongo Gabon Orta Afrika Cumhuriyeti ve Cad olan somurge bolgelerini Fransiz Ekvatoral Afrikasi adi altinda birlestiren Fransa bolgenin baskentini de Brazzaville olarak belirlemistir Kongo nehrinin asagi kisimlari gemi tasimaciligina uygun olmadigi icin 1924 ile 1934 yillari arasinda Brazzaville ile liman kenti Pointe Noire arasinda demiryolu baglantisi saglayan Fransa bu sekilde bu bolgede faaliyetlerini devam ettirebilmistir 1940 yilinda Fransa nin yenilgisi ile sonuclanan II Dunya Savasi neticesinde koloni yonetimi Charles de Gaulle onderliginde olusturulan Ozgur Fransa hareketinin yaninda yer almis Brazzaville de bu hareketin sozde baskenti olarak belirlenmistir Bolge 1945 ten bagimsizligin elde edildigi yila kadar Paris teki ulusal mecliste tarafindan temsil edilmistir 28 Eylul 1958 yilinda Fransiz Ekvatoral Afrikasi kolonisinin Fransa tarafinda lagvedilmesi ile birlikte olusturulan dort farkli koloniden biri olan Merkez Kongo 28 Kasim 1958 yilinda yapilan isim degisikligi ile Kongo Cumhuriyeti olarak adlandirilmis ve 15 Agustos 1960 tarihinde de Kongo bagimsizligina kavusturulmustur 1960 1992 donemi 1960 yilinda kazanilan bagimsizlik ile ulkenin ilk devlet baskanligi gorevine eski bir Katolik papaz olan Fulbert Youlou getirilmistir Youlou 1963 yilina kadar surdurdugu gorevi boyunca ulkede etnik ve siyasi catismalarin yasanmasina engel olamamis yasanan olumsuzluklar uzerine 1963 yilinda gerceklestirilen darbe ile gorevinden uzaklastirilmistir Bu darbe sonrasi kisa bir sure askeri rejim ile yonetilen ulkede Aralik 1963 tarihinde gerceklestirilen secimlerde Alphonse Massemba Debat devlet baskanligina secilmis Pascal Lissouba ise basbakan olmustur Ulke Subat 1964 te Cin ile Mart 1964 te ise Sovyetler Birligi ile diplomatik iliskilere baslamis 10 Ocak 1966 yilinda ise ulkenin tek yasal partisi olan ve parti programinda partinin devletin en yuksek organi olarak ifade edildigi Mouvement National de la Revolution MNR kurulmustur Ulkenin sahip oldugu askeri guc ise 23 Haziran 1966 tarihinde Ulusal Halk Ordusu ismini almistir Agustos 1968 yilinda yapilan yeni bir darbe ile gorevden uzaklastirilan devlet baskani Massamba Debat in yerine kisa sureligine Alfred Raoul devlet baskanligi makamina oturmus 31 Aralik 1968 tarihinde yapilan yeni bir degisiklik ile de Marien Ngouabi bu gorevi ustlenmistir Ngouabi devlet baskanligi doneminde ulkenin isminde ve bayraginda degisiklige gitmis sosyalist simge ve isimler ile ulkesini Sovyetler Birligi nin yakin muttefiki konumuna getirmistir 31 Aralik 1969 tarihinde yapilan bu degisiklikler sonucunda ulkenin adi Kongo Halk Cumhuriyeti olmus kurdugu Marksist Leninist ideolojisindeki Parti Congolais du Travail PCT Kongo Isci Partisi ulkenin tek yasal partisi konumuna getirilmis ve ulusal meclis lagvedilmistir Ulke tek partili komunist sistem icerisinde diger tum sosyalist ulkelerin oldugu gibi Sovyetler Birligi ile iyi iliskiler icerisinde bulunmus ve Dogu Bloku nun bir parcasi olmustur 18 Mart 1977 yilinda oldurulene kadar iktidarda kalan Ngouabi bu tarihte ugradigi saldiri sonucu hayatini kaybetmis yerine Joachim Yhombi Opango devlet baskanligi makamina getirilmistir Yhombi Opango da yolsuzluk ve parti programini disina ciktigi gerekceleri ile gorevinde alinmis 5 Subat 1979 tarihinde ise bu makama getirilmistir Sovyetler Birligi nin yikilisina kadar mevcudiyetini surduren ulke 10 Haziran 1991 de ulke isminden Halk ibaresinin kaldirilmasiyla bayrak ve armada yapilan degisiklikler ile tekrar gunumuzde de varligini surduren Kongo Cumhuriyeti ismini alarak komunist duzenden tekrar demokratik bir yapiya gecmistir 1992 den gunumuze Sovyetler Birligi nin yikilmasi ile siyasi dusuncede de yasanan degisimler ile tek partili sistemden vazgecen ulke yeniden cok partili bir duzene gecmis bu baglamda 1992 yilinda yapilan ilk bagimsiz secimlerde Sassou Nguesso yu yenen Pascal Lissouba devlet baskanligi koltuguna oturmustur 31 Agustos 1992 de goreve gelen Lissouba Kasim 1992 de meclisi feshederek 1993 secimlerine girmis ve tartismali bir sekilde kazanmistir Yasanan bu durum karsisinda ulkede ortaya cikan catisma ve duzensizlik Subat 1994 e kadar devam etmistir Temmuz 1997 icin planlanan secimler oncesinde Lissouba ve Sassou Nguesso destekcileri arasinda baslayan catismalar neticesinde devlet baskani Lissouba nin askeri birlikleri 5 Haziran da Sassou Nguesso nun Brazzaville de bulunan evini cevrelemesi ve Sassou Nguesso nun kendi birliklerine saldirma emri vermesi uzerine siddetlenen catismalar dort ay boyunca surmus bu donemde baskent Brazzaville buyuk hasar gormustur Ekim 1997 de Angola askeri birliklerinin eski devlet baskani Sassou Nguesso nun yaninda catismalara mudahale etmesi sonucu Ekim ortasi Lissouba devrilerek Sassou Nguesso yeniden devlet baskani makamina getirilmistir Sassou Nguesso son olarak 2016 yilinda yapilan secimleri de kazanarak gunumuzde de Kongo Cumhuriyeti nin devlet baskanligi gorevini yurutmektedir 2009 yilinda kaldirilan basbakanlik makaminin Nisan 2016 da yeniden olusturulmasi ile birlikte Clement Mouamba yedi yil aradan sonra ulkede ilk basbakan olarak bu makama getirilmistir Mayis 2016 itibariyla da kabinesini olusturan Mouamba gorevine baslamistir SiyasetKongo Cumhuriyeti 20 Ocak 2002 tarihinde yapilan referandum ile kabul edilen ve 20 Agustos 2002 tarihinde de resmen yururluge giren karar neticesinde baskanlik sistemi ile yonetilmektedir Ulkede Ulusal Meclis ve Senato olmak uzere iki yasama meclisine sahiptir Ulusal mecliste bulunan 137 sandalyenin bes yilda bir yapilan secimler ile uyeleri belirlenirken 66 sandalyeye sahip senato uyeleri ise alti yilda bir yapilan secimlerle belirlenmektedir Ulke icerisinde etkinligi en fazla olan parti ise Parti Congolais du Travail PCT dir Ulke yonetiminin en ust kademesinde ise devlet baskani yer almaktadir Devlet baskani silahli kuvvetlerin baskomutaninin olmasinin yani sira 2009 ile 2016 yillari arasinda basbakanlik makami kaldirildigi icin ayni zamanda hukumetin de basinda yer almaktaydi 23 Nisan 2016 tarihi itibariyla basbakanlik makaminin yeniden olusturulmasi ile birlikte hukumete basbakan baskanlik etmektedir Devlet baskani mutlak cogunluk ile yedi yillik bir sure icin bu goreve getirilmekte olup ikinci bir yedi yil icinde secilme hakki bulunmaktadir Idari yapilanmaKongo Cumhuriyeti illeri Kongo Cumhuriyeti uniter bir devlet yapisi ile yonetilmekte olup toplamda 12 adet ile sahiptir Merkezi bir yonetim ile yonetilen illerden biri konumunda olan Pointe Noire Belediye baskent Brazzaville de Baskent Belediyesi ile farkli bir statuye sahiptir Il ismi Statu Merkez sehirBouenza IlCuvette IlBati Cuvette IlKouilou IlLekoumou IlLikouala IlNiari Il DolisiePlateaux IlPointe Noire Belediye Pointe NoirePool IlSangha IlBrazzaville Baskent Belediyesi Brazzaville Ulkenin en buyuk dort sehir su sekilde siralanmaktadir Brazzaville 1 408 150 kisi Pointe Noire 829 134 kisi Dolisie 128 032 kisi ve 63 104 kisi EkonomiUlke topraklarinda var olan zengin yeralti madenleri ve petrol yataklari olmasina ragmen ulke genelinde yuksek issizlik orani yasanmakta yonetim idari ve ulasim agi alanlarinda buyuk eksiklikler gozlemlenmektedir Bu tur zenginliklere ragmen ulkenin dis borcu yuksek duzeyde seyretmekte olup bircok gida maddesi yurt disindan ithal edilmektedir Tarim faaliyetleri yok denecek kadar az olan ulkede ekimi yapilan bircok urun sahsi tuketim icin ekilmektedir Sahsi tuketim icin genelde manyok yam misir findik ve ekimi yapilmaktadir Ulkede petrolun yani sira kahve kakao ve seker kamisi gibi tarim urunleri de da az da olsa ihrac edebilmek icin yetistirilmektedir Yeralti zenginlikleri acisindan bircok madene sahip olan ulkede yuksek miktarda potasyum demir ve bakir cevheri altin fosfat magnezyum ve boksit bulunmaktadir Ulkenin ihracat ve ithalat bilgileri su sekildedir Ihracat 12 14 milyar 2012 tahmini Ihrac urunleri Petrol kahve kakao seker kamisi Ihracat yapilan ulkeler Cin 38 9 Amerika Birlesik Devletleri 12 9 Fransa 9 5 Avustralya 8 8 Hollanda 6 8 Ispanya 5 3 Hindistan 5 3 2012 Ithalat 5 835 milyar 2012 tahmini Ithalat urunleri Sanayi ekipmanlari insaat malzemeleri gida maddeleri Ithalat yapilan ulkeler Fransa 19 2 Cin 13 3 Brezilya 9 0 Amerika Birlesik Devletleri 6 1 Hindistan 5 7 Italya 4 8 Belcika 4 3 2012 UlasimUlusal karayollari Isim Guzergah UzunlukBrazzaville Pointe Noire 550 kmBrazzaville 815 km Gabon siniri 230 kmPointe Noire Angola siniri 40 kmPointe Noire 130 km 160 kmAyrica bakinizKongo Halk CumhuriyetiKaynakca a b www imf org 11 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi GINI index World Bank 9 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Eylul 2015 Ingilizce United Nations Development Programme 10 Aralik 2019 9 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2019 a b www cia gov 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2013 a b Meyers Grosses Landerlexikon Meyers Lexikonverlag Mannheim 2004 Kongo Cumhuriyeti nde din 21 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Kongo da egitim duzeyi 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2013 Kongo da saglik 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2013 BM nin Kongo yu uyelige kabul bildirisi 26 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Kongo 2016 secimleri 27 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2016 Basbakan Mouamba kabinesini olusturdu 2 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2016 22 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Eylul 2013 Ekonomi verileri 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2013 Ihracat bilgileri 3 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2013 Ithalat bilgileri 3 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2013 Wikimedia Commons ta Republik Kongo ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir