Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İkinci Ulusal Mimari Akımı veya Yeni Yöreselcilik, 1939 ile 1950 yılları arasında Türkiye’de etkisini göstermiş ve dönemin yükselen totaliter ve milliyetçi düşünce ve üsluplarından etkilenmiş bir mimarlık üslubudur.
Üslubun özellikleri
1938'de II. Dünya Savaşı’nın başlaması ile birlikte gelen ekonomik olumsuzluklar, hem savaş dolayısıyla yurtdışından gerekli yapı malzemelerinin getirilememesi, hem de dönemin milliyetçi ortamına paralel olarak yabancı mimarlara duyulan tepkilerin artması nedeniyle mimarlık alanında millî değerlere dönülmesi talebi ortaya çıkmıştır. 1940’lı yıllarda başlayıp 1950’lerde de devam eden bu döneme İkinci Ulusal Mimarlık Akımı denmektedir. Bu dönemi Yeni Yöreselcilik olarak niteleyen mimarlık eleştirmenleri de olmuştur.
Bu dönemde tıpkı Birinci Ulusal Mimarlık Akımı’nda olduğu gibi Osmanlı mimarisi ve özellikle Selçuklu yapılarının mimari özellikleri baz alınmıştır. Bu iki mimari anlayışa ek olarak Türk konut mimarlığının özellikleri de bu akımın uygulayıcıları tarafından kullanılmıştır. Ağırlıklı olarak klasik Osmanlı formlarını kullanan Birinci Ulusal Mimarlık Akımı zamanında gericilik olarak nitelendirilmişse de, İkinci Ulusal Mimarlık Akımı bu şekilde bir eleştiriye pek maruz kalmamıştır. Bunun en önemli nedenlerinden birisi modern mimarinin öğelerinin ikinci üslupta daha yaygın kullanılmasıydı. Kolay monte edilebilen hafif taşıcı sistem ve mekanlara cömertçe güneş ışığı sağlayan geleneksel ahşap ev mimari öğeleri, İkinci Ulusal Mimarlık Akımı’nın beklentilerini fazlasıyla karşılamıştır.
Uygulanmış örnekler
Cumhuriyetin ilk yıllarında yeni bir devletin kurulmasının heyecanı ve geleneğe karşı kuşku geliştirilmesi, 1940'lılarda dünyada da yaygınlaşan milliyetçilik akımlarının etkisiyle yerini daha ulusal akımlara bırakması hususuna en çarpıcı örneklerden birisi Ankara’da yer alan eski ’dir.Şevki Balmumcu tarafından 1933 ile 1934 yılları arasında inşa edilen Sergi Evi, orijinal haliyle Sovyet Yapısalcılığı stiline yakın bir tasarım idi. Başka yorumlara göre bu tasarım aslında De Stijl yani neo-plastisizm stilinde bir yapı idi. Ancak yapı Paul Bonatz tarafından yeniden tasarlandı ve Opera Sahnesi olarak 1948'de kullanıma açıldı. Halen Ankara’daki tek kullanımda olan opera salonu olan bu binanın ilk modernist çizgileri tamamen klasikleştirilmiş, revaklar, takılar ve süsler ile İkinci Ulusal Mimarlık Akımı üslubuna uygun hale getirilmiştir.
İkinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın en önemli temsilcileri Sedad Hakkı Eldem ve Emin Onat’tır. Ayrıca Bruno Taut da bu akımla özdeşleştirilmiş tasarımlar gerçekleştirmiştir. Sedat Hakkı Eldem ile Emin Onat’ın birlikte yapmış olduğu tasarımlar arasında en tanınmışı İstanbul Üniversitesi'ne ait Fen Fakültesi ve Edebiyat Fakültesi binaları (1944-1952) ve İstanbul Adalet Sarayı (1949) binasıdır. İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi yapılarının en belirgin özelliklerinden birisi simetriye önem vermesi ve anıtsal olmasıdır. Bu yönüyle dönemin totaliter rejimlerinin Faşist mimarisi veya Nazi mimarisi öğelerini taşısa da, saçakları gibi bir takım mimari öğleri ile Osmanlı konut mimarisine refarans vermektedir. İstanbul Adalet Sarayı projesi ise her ne kadar modern mimarlığın önemli özelliklerini taşıyan bir yapı olsa bile İkinci Ulusal Mimarlık Akımı’nın örnekleri içinde de gösterilmektedir ve de bu dönemin de en son uygulanmış örneği olarak kabul edilmektedir.
Doğan Erginbaş, Ömer Güney ve İsmail Utkular'ın ortak tasarladığı bir proje olan ve Şişli’de yer alan İstanbul Radyoevi (1945) bu akıma örnek başka bir yapıdır. İkinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın en önemli özelliklerinden olan simetri kullanımı ve anıtsallık kavramlarına en iyi yansıtan iki örnek mevcuttur. Bunlarda ilki mimar Doğan Erginbaş ve İsmail Utkular'ın tasarladıkları ve 1954 ile 1960 yılları arasında inşa edilmiş olan Çanakkale Şehitleri Anıtı’dır. Dönemin stili ile inşa edilmiş yapılar arasında, Emin Onat ve Orhan Arda tarafından tasarlanmış olan 1944 ile 1953 yılları arasında inşa edilmiş olan Mustafa Kemal Atatürk’ün kabrinin yer aldığı Anıtkabir de yer almaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Doğan Hasol, İTÜ Sempozyum kitabı: Osmanlı Kültürel Mirası ve Mimarlıkta Süreklilik. 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2010.
- ^ a b c "Mimarlık ve Kimlik Temrinleri- I: Türkiye'de Modern Yapı Kültürünün Bir Profili, Doç. Dr. Aydan Balamir, ODTÜ Mimarlık Bölümü". Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası Genel Merkezi. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2010.
- ^ "Cumhuriyet Döneminde Güzel Sanatlar (Resim-Heykel-Mimari)". Şennur Kaya, İstanbul Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölümü. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2010.
- ^ . Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası Genel Merkezi. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2010.
- ^ . MimarlikMuzes.org. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2010.
- ^ "Tarihi opera binası 60. yaşını kutluyor, 31 Mart 2008". Arkitera.com. 8 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2010.
- ^ . Arkitera.com. 16 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2010.
- ^ (PDF). TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, Türkiye Mühendislik Haberleri (TMH). 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2010.
- ^ . Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı web sitesi. 27 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2010.
- ^ Çakmakoğlu Kuru, Alev (Nisan 2017). "Anıtkabir'deki renkli taş süslemeler -İkonografik bir yaklaşım-". Sanat Tarihi Dergisi. 26 (1). s. 84. doi:10.29135/std.290790. ISSN 1300-5707. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ikinci Ulusal Mimari Akimi veya Yeni Yoreselcilik 1939 ile 1950 yillari arasinda Turkiye de etkisini gostermis ve donemin yukselen totaliter ve milliyetci dusunce ve usluplarindan etkilenmis bir mimarlik uslubudur Uslubun ozellikleriDogan Erginbas Omer Guney ve Ismail Utkular in ortak tasarladigi Istanbul Radyoevi Sisli IstanbulDogan Erginbas ve Ismail Utkular tarafindan tasarlanmis olan Canakkale Sehitleri Aniti 1938 de II Dunya Savasi nin baslamasi ile birlikte gelen ekonomik olumsuzluklar hem savas dolayisiyla yurtdisindan gerekli yapi malzemelerinin getirilememesi hem de donemin milliyetci ortamina paralel olarak yabanci mimarlara duyulan tepkilerin artmasi nedeniyle mimarlik alaninda milli degerlere donulmesi talebi ortaya cikmistir 1940 li yillarda baslayip 1950 lerde de devam eden bu doneme Ikinci Ulusal Mimarlik Akimi denmektedir Bu donemi Yeni Yoreselcilik olarak niteleyen mimarlik elestirmenleri de olmustur Bu donemde tipki Birinci Ulusal Mimarlik Akimi nda oldugu gibi Osmanli mimarisi ve ozellikle Selcuklu yapilarinin mimari ozellikleri baz alinmistir Bu iki mimari anlayisa ek olarak Turk konut mimarliginin ozellikleri de bu akimin uygulayicilari tarafindan kullanilmistir Agirlikli olarak klasik Osmanli formlarini kullanan Birinci Ulusal Mimarlik Akimi zamaninda gericilik olarak nitelendirilmisse de Ikinci Ulusal Mimarlik Akimi bu sekilde bir elestiriye pek maruz kalmamistir Bunun en onemli nedenlerinden birisi modern mimarinin ogelerinin ikinci uslupta daha yaygin kullanilmasiydi Kolay monte edilebilen hafif tasici sistem ve mekanlara comertce gunes isigi saglayan geleneksel ahsap ev mimari ogeleri Ikinci Ulusal Mimarlik Akimi nin beklentilerini fazlasiyla karsilamistir Uygulanmis orneklerCumhuriyetin ilk yillarinda yeni bir devletin kurulmasinin heyecani ve gelenege karsi kusku gelistirilmesi 1940 lilarda dunyada da yayginlasan milliyetcilik akimlarinin etkisiyle yerini daha ulusal akimlara birakmasi hususuna en carpici orneklerden birisi Ankara da yer alan eski dir Sevki Balmumcu tarafindan 1933 ile 1934 yillari arasinda insa edilen Sergi Evi orijinal haliyle Sovyet Yapisalciligi stiline yakin bir tasarim idi Baska yorumlara gore bu tasarim aslinda De Stijl yani neo plastisizm stilinde bir yapi idi Ancak yapi Paul Bonatz tarafindan yeniden tasarlandi ve Opera Sahnesi olarak 1948 de kullanima acildi Halen Ankara daki tek kullanimda olan opera salonu olan bu binanin ilk modernist cizgileri tamamen klasiklestirilmis revaklar takilar ve susler ile Ikinci Ulusal Mimarlik Akimi uslubuna uygun hale getirilmistir Akimin ornek yapilarindan biri olan Anitkabir Ikinci Ulusal Mimarlik Akimi nin en onemli temsilcileri Sedad Hakki Eldem ve Emin Onat tir Ayrica Bruno Taut da bu akimla ozdeslestirilmis tasarimlar gerceklestirmistir Sedat Hakki Eldem ile Emin Onat in birlikte yapmis oldugu tasarimlar arasinda en taninmisi Istanbul Universitesi ne ait Fen Fakultesi ve Edebiyat Fakultesi binalari 1944 1952 ve Istanbul Adalet Sarayi 1949 binasidir Istanbul Universitesi Fen Edebiyat Fakultesi yapilarinin en belirgin ozelliklerinden birisi simetriye onem vermesi ve anitsal olmasidir Bu yonuyle donemin totaliter rejimlerinin Fasist mimarisi veya Nazi mimarisi ogelerini tasisa da sacaklari gibi bir takim mimari ogleri ile Osmanli konut mimarisine refarans vermektedir Istanbul Adalet Sarayi projesi ise her ne kadar modern mimarligin onemli ozelliklerini tasiyan bir yapi olsa bile Ikinci Ulusal Mimarlik Akimi nin ornekleri icinde de gosterilmektedir ve de bu donemin de en son uygulanmis ornegi olarak kabul edilmektedir Dogan Erginbas Omer Guney ve Ismail Utkular in ortak tasarladigi bir proje olan ve Sisli de yer alan Istanbul Radyoevi 1945 bu akima ornek baska bir yapidir Ikinci Ulusal Mimarlik Akimi nin en onemli ozelliklerinden olan simetri kullanimi ve anitsallik kavramlarina en iyi yansitan iki ornek mevcuttur Bunlarda ilki mimar Dogan Erginbas ve Ismail Utkular in tasarladiklari ve 1954 ile 1960 yillari arasinda insa edilmis olan Canakkale Sehitleri Aniti dir Donemin stili ile insa edilmis yapilar arasinda Emin Onat ve Orhan Arda tarafindan tasarlanmis olan 1944 ile 1953 yillari arasinda insa edilmis olan Mustafa Kemal Ataturk un kabrinin yer aldigi Anitkabir de yer almaktadir Ayrica bakinizTurkiye de mimarlik Erken Cumhuriyet Donemi ndeki yabanci mimarlarKaynakca Dogan Hasol ITU Sempozyum kitabi Osmanli Kulturel Mirasi ve Mimarlikta Sureklilik 25 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Kasim 2010 a b c Mimarlik ve Kimlik Temrinleri I Turkiye de Modern Yapi Kulturunun Bir Profili Doc Dr Aydan Balamir ODTU Mimarlik Bolumu Mimarlik Dergisi Mimarlar Odasi Genel Merkezi 19 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2010 Cumhuriyet Doneminde Guzel Sanatlar Resim Heykel Mimari Sennur Kaya Istanbul Universitesi Guzel Sanatlar Bolumu 29 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Kasim 2010 Mimarlik Dergisi Mimarlar Odasi Genel Merkezi 7 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2010 MimarlikMuzes org 5 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2010 Tarihi opera binasi 60 yasini kutluyor 31 Mart 2008 Arkitera com 8 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2010 Arkitera com 16 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Kasim 2010 PDF TMMOB Insaat Muhendisleri Odasi Turkiye Muhendislik Haberleri TMH 13 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2010 Turkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanligi web sitesi 27 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2010 Cakmakoglu Kuru Alev Nisan 2017 Anitkabir deki renkli tas suslemeler Ikonografik bir yaklasim Sanat Tarihi Dergisi 26 1 s 84 doi 10 29135 std 290790 ISSN 1300 5707 15 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Kasim 2020