İran'da sansür tanımlamasıyla; İran devletince belirlenmiş belirli konuların ve bazı bilgilerin, yayım ve dağıtımının kısıtlanarak veya tamamen yasaklanarak, bu bilgilere ulaşılmasının, geleneksel medya, internet ve sosyal medya üzerinden ulaşılmasının engellenmesi anlatılır. Sansür, pornografiden, belirli dinî konulara kadar değişik alanlarda uygulanır.
Tüm yazılı ve görsel basın, radyo yayınları, sinema, sanat galerileri, internet ve sosyal medya, sansüre tabidir. yazılı, görsel-işitsel ve elektronik yayınların büyük bir kısmı 'nın ön kontrolüne tabidir. Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü, İran'da basının endişe verici boyutta baskı altında olduğunu söylemekte ve değerlendirme yaptığı beş ayrı kritere göre, basın özgürlüğü açısından, İran'ın en kötü durumdaki ülkelerden birisi olduğunu ifade etmektedir.
Sansürün kapsamı
Sansür, çok geniş alanda pek çok konuyu kapsamaktadır. Bazı konular doğrudan devlet tarafından sansüre tabi tutulurken, ülke içindeki ve dışındaki kimi başka odakların tehlikeli ve zararlı addettikleri konular da sansür kapsamına alınabilmektedir.
Siyaset
Ülkedeki stabilitenin korunmasında, sansür başlıca araçlardan biri olarak görülmektedir. İktidarca kabul edilmeyen reformistlerin, karşı devrimcilerin, muhalif dinî grupların organize olmalarının ve kendi fikirlerini yaymalarının engellenmesinde, sansür etkili bir politik silah olarak rejim tarafından kullanılmaktadır. Örneğin 2007 yılında, kadınlara karşı uygulanan negatif ayrımcılığa karşı imza kampanyası başlatan ve bir milyondan fazla destek imzası toplamaya muvaffak olan beş aktivist kadın, "ulusal güvenliği tehlikeye düşürdükleri" iddiasıyla hapis cezasına çarptırılmışlardır.
tarafından bazı konuların medya araçları vasıtasıyla tartışılması bile açıkça yasaklanmıştır. Ekonomik sorunlar, İran'ın nükleer programı sebebiyle uygulanan uluslararası ambargo, Irak ile ilgili olarak ABD ile yürütülen müzakereler, toplumsal tabular, İran'da azınlıklar arasında ortaya çıkan huzursuzluklar gibi konuların yanı sıra, 2007 yılında tutuklanan , ve gibi kişilerle ilgili haberler yapmak da yasaktır.
Medya
7-11 Ağustos 1979 tarihleri arasında, devrimin ilk günlerinde, Humeyni taraftarları tüm siyasi gücü ellerinde toplamaya başladılar ve çıkardıkları yeni basın kanununa dayanarak, "karşı devrimci politikalar ve eylemler" izlemekle suçladıkları onlarca basın-yayın kuruluşunu yasakladılar.
Uydu yayını yapan televizyon istasyonlarının izlenmesi yasaklanmış olmakla birlikte, birçok İranlının evinin çatısında çanak anten bulunmakta, halkın büyük kısmı (asgari %30'nun uydu yayınlarını izlediği sanılmakla birlikte, gözlemciler bu rakamın daha da yüksek olabileceğini belirtmektedirler.) bu antenler vasıtasıyla, aralarında Voice of America'nın da bulunduğu, düzinelerce Farsça yayın yapan kanalı izleme fırsatı bulmaktadır.
Kısa dalga üzerinden pek çok radyo istasyonu İran'a yayın yapmakla birlikte, bu yayınlar İran devletinin engellemelerine maruz kalabilmektedir. (İsrail'in Sesi) radyosunun yayınladığı ve dinleyicilerin telefonla yayına katılabildikleri kimi programlar da, engellenmeye çalışılan programlar arasındadır. Bu tip programlara telefonla katılmaya çalışan kullanıcılar, Avrupa ülkeleri üzerinden İsrail'e yönlendirilmekte, böylelikle katılımcıların "düşman ülke ile irtibata geçme iddiasıyla" suçlanmalarının önüne geçilmeye çalışılmaktadır.
İran devlet televizyonunda, haftada üç kez yayınlanmakta olan, "Amu Purang" (Purang Amca) adlı çocuk programında, canlı yayında küçük bir çocuğun, oyuncak maymununa Ahmedi Necad ismini verdiğini söylemesi üzerine, bu çocuk programı bile sakıncalı bulunarak, apar topar yayından kaldırılmıştır.
Din
Devletin yetkili organları kadar, bazı dinî kuruluşlar da sansür konusunda etkili ve söz sahibi kurumlar olarak karşımıza çıkmaktadır. 2007 yılında 'nde bir öğrenci gazetesinde çıkan, İslam peygamberi Muhammed de dahil olmak üzere, hiç kimsenin hatadan münezzeh olmadığı ile ilgili bir yazıdan dolayı, sekiz öğrenci lideri tutuklanarak, 'ne gönderildiler.
İnternet sansürü
21. yüzyılın ilk on yılında, internet kullanımı konusunda İran'da büyük bir sıçrama yaşandı. İran, 20 milyonu aşkın internet kullanıcısıyla, İsrail'in ardından, nüfusa oranla Orta Doğu'da en yüksek internet kullanıcısı yüzdesine sahip ikinci ülkedir. İran toplumu, başlangıçta devlet kuruluşları tarafından sağlanan internet hizmetinin, kendilerini ifade etme açısından nispeten daha açık ve kullanışlı bir mecra olduğunu gördüler. Basın-yayın konusunda İran'ın katı yasalarını delmenin bir yolu olarak interneti kullandılar. Ancak geçtiğimiz yıllarda internet hizmet sağlayıcılarına, internet kullanıcılarının pornografik ve din karşıtı sitelere erişiminin engellenmesi talimatı verildi. Erişimine engellenenler arasında, Facebook ve Youtube gibi popüler sosyal iletişim siteleri de bulunmaktadır.
Yasaklı eserler
Kitaplar
Sinema filmleri
Video oyunları
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Tait, Robert (4 Aralık 2006). "Censorship fears rise as Iran blocks access to top websites". The Guardian. Londra. 9 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2010.
- ^ Reporters sans frontières - Internet - Iran 6 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. RSF
- ^ a b c MacFarquhar, Neil. (2007). "Iran Cracks Down on Dissent" 25 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The New York Times. Retrieved 24 June 2007.
- ^ Iran, Annual Report 2007 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Reporters Without Borders
- ^ Schirazi, The Constitution of Iran, Tauris, 1997 p.51
- ^ a b Media and internet 20 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yahoo!
- ^ "Listening to Iran" 7 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Canadian Broadcasting Corporation (2008)
- ^ Robert Tait (11 Mart 2009). "Children's show falls foul of toy monkey called Ahmadinejad". The Guardian. Londra. 5 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2015.
- ^ Feuilherade, P. (2002.) "Iran's banned press turns to the net" 14 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. BBC.com. Retrieved 9 December 2006.
- ^ BBC News. (2003.) "Iran Steps Up Net Censorship" 22 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. BBC. Retrieved 9 December 2006.
- ^ "Da Vinci Code book banned in Iran". BBC News. 26 Temmuz 2006. 18 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2007.
- ^ لیلی نیکونظر (18 Kasım 2007). گزارش یک توقیف. Shahrvand-e Emrooz (Farsça). 2 (25). s. 12.
- ^ Curiel, Jonathan (11 Şubat 2004). "In Iran, nightclubs are banned and concerts are rare, but movies abound. The Fajr festival is the country's Cannes". San Francisco Chronicle. 7 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2007.
- ^ "با حکمیت میشود مشکل به رنگ ارغوان را حل کرد". Cinemaema.com. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2007.
- ^ Farzian, Behzad (6 Mayıs 2004). "Call for ban on film that mocks Iran's mullahs". Telegraph. Londra. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2007.
- ^ "Iran bans US video game showing Tehran invasion". AFP. 28 Kasım 2011. 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2015.
Dış bağlantılar
- Iranian government bans critical media
- Hejazi, Arash, ‘You don’t deserve to be published’ Book Censorship in Iran, LOGOS: The Journal of the World Book Community, Volume 22, Number 1, 2011 , pp. 53-62(10), 24 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. DOI:10.1163/095796511X562644
- Music censorship incidents in Iran - reported by Freemuse
- Committee against censorship (Iran Proxy) - ANti Censorship Committee in Iran
- Pictures of Iranian Censorship - Examples of Iranian Censorship in Western Magazines
- I will not register my site17 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Antiregistering website & blogs logo and Censorship google bombing.]
- Banned Magazine, the online journal of censorship and secrecy
- Iran's Digital Underground9 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by David Feith, The Wall Street Journal, 10 August 2009
- Iran Electoral Archive - Media & Censorship
- Cultural Censorship in Iran: Iranian Culture in a State of Emergency[] - A report by Small Media detailing incidences of cultural censorship since the 2009 Iranian Presidential Elections.]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iran da sansur tanimlamasiyla Iran devletince belirlenmis belirli konularin ve bazi bilgilerin yayim ve dagitiminin kisitlanarak veya tamamen yasaklanarak bu bilgilere ulasilmasinin geleneksel medya internet ve sosyal medya uzerinden ulasilmasinin engellenmesi anlatilir Sansur pornografiden belirli dini konulara kadar degisik alanlarda uygulanir Tum yazili ve gorsel basin radyo yayinlari sinema sanat galerileri internet ve sosyal medya sansure tabidir yazili gorsel isitsel ve elektronik yayinlarin buyuk bir kismi nin on kontrolune tabidir Sinir Tanimayan Gazeteciler orgutu Iran da basinin endise verici boyutta baski altinda oldugunu soylemekte ve degerlendirme yaptigi bes ayri kritere gore basin ozgurlugu acisindan Iran in en kotu durumdaki ulkelerden birisi oldugunu ifade etmektedir Sansurun kapsamiSansur cok genis alanda pek cok konuyu kapsamaktadir Bazi konular dogrudan devlet tarafindan sansure tabi tutulurken ulke icindeki ve disindaki kimi baska odaklarin tehlikeli ve zararli addettikleri konular da sansur kapsamina alinabilmektedir Siyaset Ulkedeki stabilitenin korunmasinda sansur baslica araclardan biri olarak gorulmektedir Iktidarca kabul edilmeyen reformistlerin karsi devrimcilerin muhalif dini gruplarin organize olmalarinin ve kendi fikirlerini yaymalarinin engellenmesinde sansur etkili bir politik silah olarak rejim tarafindan kullanilmaktadir Ornegin 2007 yilinda kadinlara karsi uygulanan negatif ayrimciliga karsi imza kampanyasi baslatan ve bir milyondan fazla destek imzasi toplamaya muvaffak olan bes aktivist kadin ulusal guvenligi tehlikeye dusurdukleri iddiasiyla hapis cezasina carptirilmislardir tarafindan bazi konularin medya araclari vasitasiyla tartisilmasi bile acikca yasaklanmistir Ekonomik sorunlar Iran in nukleer programi sebebiyle uygulanan uluslararasi ambargo Irak ile ilgili olarak ABD ile yurutulen muzakereler toplumsal tabular Iran da azinliklar arasinda ortaya cikan huzursuzluklar gibi konularin yani sira 2007 yilinda tutuklanan ve gibi kisilerle ilgili haberler yapmak da yasaktir Medya 7 11 Agustos 1979 tarihleri arasinda devrimin ilk gunlerinde Humeyni taraftarlari tum siyasi gucu ellerinde toplamaya basladilar ve cikardiklari yeni basin kanununa dayanarak karsi devrimci politikalar ve eylemler izlemekle sucladiklari onlarca basin yayin kurulusunu yasakladilar Uydu yayini yapan televizyon istasyonlarinin izlenmesi yasaklanmis olmakla birlikte bircok Iranlinin evinin catisinda canak anten bulunmakta halkin buyuk kismi asgari 30 nun uydu yayinlarini izledigi sanilmakla birlikte gozlemciler bu rakamin daha da yuksek olabilecegini belirtmektedirler bu antenler vasitasiyla aralarinda Voice of America nin da bulundugu duzinelerce Farsca yayin yapan kanali izleme firsati bulmaktadir Kisa dalga uzerinden pek cok radyo istasyonu Iran a yayin yapmakla birlikte bu yayinlar Iran devletinin engellemelerine maruz kalabilmektedir Israil in Sesi radyosunun yayinladigi ve dinleyicilerin telefonla yayina katilabildikleri kimi programlar da engellenmeye calisilan programlar arasindadir Bu tip programlara telefonla katilmaya calisan kullanicilar Avrupa ulkeleri uzerinden Israil e yonlendirilmekte boylelikle katilimcilarin dusman ulke ile irtibata gecme iddiasiyla suclanmalarinin onune gecilmeye calisilmaktadir Iran devlet televizyonunda haftada uc kez yayinlanmakta olan Amu Purang Purang Amca adli cocuk programinda canli yayinda kucuk bir cocugun oyuncak maymununa Ahmedi Necad ismini verdigini soylemesi uzerine bu cocuk programi bile sakincali bulunarak apar topar yayindan kaldirilmistir Din Devletin yetkili organlari kadar bazi dini kuruluslar da sansur konusunda etkili ve soz sahibi kurumlar olarak karsimiza cikmaktadir 2007 yilinda nde bir ogrenci gazetesinde cikan Islam peygamberi Muhammed de dahil olmak uzere hic kimsenin hatadan munezzeh olmadigi ile ilgili bir yazidan dolayi sekiz ogrenci lideri tutuklanarak ne gonderildiler Internet sansuru21 yuzyilin ilk on yilinda internet kullanimi konusunda Iran da buyuk bir sicrama yasandi Iran 20 milyonu askin internet kullanicisiyla Israil in ardindan nufusa oranla Orta Dogu da en yuksek internet kullanicisi yuzdesine sahip ikinci ulkedir Iran toplumu baslangicta devlet kuruluslari tarafindan saglanan internet hizmetinin kendilerini ifade etme acisindan nispeten daha acik ve kullanisli bir mecra oldugunu gorduler Basin yayin konusunda Iran in kati yasalarini delmenin bir yolu olarak interneti kullandilar Ancak gectigimiz yillarda internet hizmet saglayicilarina internet kullanicilarinin pornografik ve din karsiti sitelere erisiminin engellenmesi talimati verildi Erisimine engellenenler arasinda Facebook ve Youtube gibi populer sosyal iletisim siteleri de bulunmaktadir Yasakli eserlerKitaplar Seytan Ayetleri roman Da Vinci Sifresi Benim Huzunlu OrospularimSinema filmleri Cember film Yarim Ay Persepolis film 10 KertenkeleVideo oyunlari Battlefield 3 ARMA 3Ayrica bakinizIran da iletisimKaynakca Tait Robert 4 Aralik 2006 Censorship fears rise as Iran blocks access to top websites The Guardian Londra 9 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2010 Reporters sans frontieres Internet Iran 6 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi RSF a b c MacFarquhar Neil 2007 Iran Cracks Down on Dissent 25 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi The New York Times Retrieved 24 June 2007 Iran Annual Report 2007 30 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Reporters Without Borders Schirazi The Constitution of Iran Tauris 1997 p 51 a b Media and internet 20 Subat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Yahoo Listening to Iran 7 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Canadian Broadcasting Corporation 2008 Robert Tait 11 Mart 2009 Children s show falls foul of toy monkey called Ahmadinejad The Guardian Londra 5 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2015 Feuilherade P 2002 Iran s banned press turns to the net 14 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi BBC com Retrieved 9 December 2006 BBC News 2003 Iran Steps Up Net Censorship 22 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi BBC Retrieved 9 December 2006 Da Vinci Code book banned in Iran BBC News 26 Temmuz 2006 18 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2007 لیلی نیکونظر 18 Kasim 2007 گزارش یک توقیف Shahrvand e Emrooz Farsca 2 25 s 12 Curiel Jonathan 11 Subat 2004 In Iran nightclubs are banned and concerts are rare but movies abound The Fajr festival is the country s Cannes San Francisco Chronicle 7 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2007 با حکمیت می شود مشکل به رنگ ارغوان را حل کرد Cinemaema com 30 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2007 Farzian Behzad 6 Mayis 2004 Call for ban on film that mocks Iran s mullahs Telegraph Londra 28 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2007 Iran bans US video game showing Tehran invasion AFP 28 Kasim 2011 25 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2015 Arsivlenmis kopya 23 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2015 Arsivlenmis kopya 22 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2015 Dis baglantilarVikihaber de bu konuyla ilgili haber var Iranian government bans critical media Hejazi Arash You don t deserve to be published Book Censorship in Iran LOGOS The Journal of the World Book Community Volume 22 Number 1 2011 pp 53 62 10 24 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi DOI 10 1163 095796511X562644 Music censorship incidents in Iran reported by Freemuse Committee against censorship Iran Proxy ANti Censorship Committee in Iran Pictures of Iranian Censorship Examples of Iranian Censorship in Western Magazines I will not register my site17 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Antiregistering website amp blogs logo and Censorship google bombing Banned Magazine the online journal of censorship and secrecy Iran s Digital Underground9 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi by David Feith The Wall Street Journal 10 August 2009 Iran Electoral Archive Media amp Censorship Cultural Censorship in Iran Iranian Culture in a State of Emergency olu kirik baglanti A report by Small Media detailing incidences of cultural censorship since the 2009 Iranian Presidential Elections