İsmâil Hakkı Bursevî, (d. H. Zilkâde 1063/ M. Ekim 1653, Aydos, Bulgaristan - ö. H. 9 Zilkâde 1137/ M. 20 Temmuz 1725, Bursa), mutasavvıf, Celvetî şeyhi, müfessir, şâir.
Tefsir, hadis, tasavvuf, şiir, hutbe, gramer gibi birçok dalda çok sayıda eser verdi. Yaşadığı devre göre oldukça sade bir üslûp ve lisân kullanmıştır. Bursa’da yaşadığı için Bursevî; bir müddet Üsküdar’da ikamet ettiği için Üsküdârî; Celvetiyye tarikatına mensup olduğu için Celvetî mahlaslarıyla anılmış olsa da, bilhassa Bursevî nâmıyla bilinir. İstanbul'un Üsküdar ilçesinde mukîm, Bayramiyye tarikatının Celvetiyye kolunun kurucusu Aziz Mahmut Hüdâyî'nin halifesidir.
İbnü’l-Arabî, Sadreddin Konevî ve Mevlana Celâleddîn Rûmî çizgisinde bir tasavvuf anlayışına sahip Bursevî, vahded-î vücûd anlayışının Anadolu topraklarında yayılmasında etkili olmuş bir kişidir. Yirmi seneden uzun süre çalışarak meydana getirdiği Rûhu'l Beyan başlıklı Kur'an-ı Kerîm tefsiri, Osmanlı döneminde yazılan tefsirlerin en önemlilerinden birisi olarak kabul edilir.
Hayatı
Bugün Bulgaristan sınırlarında bulunan, Osmanlı İmparatorluğu'nun Rumeli eyaletinde Burgaz şehrine bağlı Aydos kasabasında dünyaya geldi. Baba tarafından tasavvufa aşina, anne tarafından da ilmiyye sınıfına mensup bir aileden gelmekteydi. Şiirlerinde Hakkı mahlasını kullanmış; ilmî eserlerinde ise İsmâil Hakkı olarak tanınmıştır.
Babası Mustafa Efendi, İstanbul Aksaray'da yaşamakta iken 1652 yılında İstanbul Esir Hanı'nda çıkan büyük yangında evi yanıp kül olunca Aydos'a yerleşmişti. Yedi yaşında annesi Kerime Hanım'ı yitirerek öksüz kalan İsmail Hakkı'ya Aydos'ta büyükannesi baktı.
Yedi yıl Edirne'de öğrenim gördü. Edirne'deki öğrenimini tamamlayınca İstanbul'a gitti ve Fatih'teki Atpazarı Meydanı'nda bulunan Kul Camii'nin imamı olduğu için Atpazarı şeyhi olarak tanınmış Celvetî şeyhi Atpazarî Osman Fazlı'ya intisâb oldu. 1675'te şeyhin halifesi olarak Üsküp'e gitti ve vaazlar verdi. Bu dönemde Üsküp müftüsünü ve şehrin bazı ileri gelenlerini eleştirmesi nedeniyle birçok kişiyi karşısına aldı. Üsküp'te altı yıl kaldıktan sonra muhaliflerinin etkisi ile önce Köprülü'ye nakledildi, sonra Ustrumca'da görev yaptı.
Bursa halifesinin ölümü üzerine 1684-1685 yılında Bursa'ya yerleşti ve onun yerini aldı. Ulucami'de ve diğer bazı camilerde vaaz verdi. Vaazlarında Kur'ân-ı Kerîm'i Fatiha Suresi'nden başlayarak tefsir etmiş; vaazda söylediklerine tasavvufî yorumlar ekleyip şiirler zikrederek yazıya geçirmiştir.Rûḥu’l-beyân (1705) adlı tefsiri bu şekilde tamamlandı.
Her sene şeyhi Osman Fazlı'yı İstanbul'da ziyaret eden Bursevî, Osman Fazlı'nın Mağusa'ya sürgün edilmesi üzerine 1689-1690 yılında onu Mağusa'da ziyaret etti. Bu ziyaret sırasında şeyhi onu kendisi yerine tayin etti.
Bursevî, Sadrazam Elmas Mehmed Paşa'nın daveti üzerine Padişah II. Mustafa'nın I. ve II. Avusturya seferlerine katılıp vaazlarıyla askere cesaret verdi. İki defa hacca gitti (1700 ve 1710 yılları). Üç yıl Tekirdağ'da, üç yıl Şam'da yaşadıktan sonra İstanbul'a yerleşti, Üsküdar'daki Ahmediye Camii'nde vaizliğe başladı. Celvetiyye tarikatının merkezini Üsküdar'a taşıdı. Birçok paşa, vezir ve devlet adamıyla görüşmelerde bulundu; Damat İbrahim Paşa kendisine bir ev hediye etti.
Dostlarının daveti üzerine 73 yaşında iken Bursa'ya döndü ve eser yazmakla meşgul oldu. Bursa'da Tuz Pazarı civarınd Cami-i Muhammedi adını verdiği bir cami ve bir tekke yaptırdı. 20 Temmuz 1725'te Bursa'da öldü. Vasiyeti gereği tekkesinde toprağa verildi.
Tasavvufi görüşleri
İsmail Hakkı Bursevî, Şeyh Üftade, Aziz Mahmud Hüdayi ve Atpazarî Osman Fazlı Efendi’den sonra Celvetiyye tarikatının en önemli ismi kabul edilir. Vahdet-i vücud anlayışının Anadolu toprakları üzerinde yayılmasında rolü olmuştur bir kişidir. Bu görüşü herkesin anlayabileceği örneklerle, âyet ve hadislerle destekleyerek vahdet-i vücûd anlayışının şerîat dışı bir görüş olmadığını dile getirmesi, görüşlerinde aşırı giden bazı akımları eleştirmiş olması sayesinde devrin uleması ve halk nezdinde fazla olumsuz bir tepki görmemiştir.
Osmanlı alim, müfessir ve şeyhleri içinde eserlerinin çokluğuyla tanınan İsmail Hakkı Bursevî, Kutub Osman Efendi'den de ders almış, 1685'te 'nin tayin etmesiyle Bursa'ya gidişinden sonra orada Mevlânâ'nın Mesnevî'sinden alıntılarla zenginleştirdiği sohbetleriyle büyük şöhret kazanmıştır. Hayatının yirmi üç yılını adadığı Rûhu'l Beyan isimli tefsirinin de büyük bir kısmını burada yazdı. Arapça kaleme aldığı Rûḥu'l-beyân'ın yazımı 3 Eylül 1705'te, Ulu Cami'de vaaz olarak halka aktarımı 17 Eylül 1705'te tamamlandı; tefsirin hatim meclisine büyük bir kalabalık katıldı. Pek çok hikâye ve menkıbeye yer vermesi eserin halk arasından yaygınlık kazanmasını sağlamıştır. Vaktinin tamamını tefsirle geçirmemiş, Rûḥu'l-beyân'ı yazarken başka hacimli eserlerde meydana getirmişti. Mesnevî’sinin birinci cildinin ilk yedi yüz kırk sekiz beytini açıkladığı Rûhü’l-Mesnevî, bu eserlerden birisidir. Son yapıtı olan Kitab-el Netice'de, insanın kendi yanlışlarına karşı eleştirel, ama başkalarınınkine karşı hoşgörülü ve sevecen davranabilmesinin en büyük ahlâk ilkesi olduğunu savunmaktadır.
Bursevi, Osman Fazlı Efendi'nin ölümünden sonra şeyh olmuştur. Bursevî'nin ölümünden sonra oğlu Şeyh Bahaeddin Efendi, Şeyh Bahaeddin Efendi'nin çocuğu olmadığı için onun ölümünden sonra halifelerinden Hikmetî Mehmed Efendi dergaha şeyh olmuştur. Bundan sonraki dönemlerde dergahta şeyhlik yapanların hemen hemen tamamını Hikmetî Mehmed Efendi ve onun soyundan gelenler oluşturmuştur.
Eserleri
Yüz otuza yakın eseri vardır. Bazı eserler kendisine yanlış atfedildiğinden, bazı eserlerinin birden fazla ismi olması nedeniyle karıştırıldığından eserlerinin sayısı tam olarak bilinmez. Eserlerinin çoğu Türkçe, kırk kadarı Arapçadır. İslâmî ilimlerde derin bilgiye sahip bulunması ve çok sayıda eser vermiş olmasına rağmen tasavvuf sahasında şöhret bulmuş olan Bursevî'nin en ünlü eseri adlı ünlü Arapça Kur'an tefsiridir.
Hemen hemen bütün eserlerinde yeri geldikçe nesre ara verip nazıma yer vermiştir. Şiirleri bir divanda toplanmıştır. Sanat anlayışı da dini esaslara ve tasavvufi düşünceye dayanmaktadır. Divanının yanı sıra şiir şerhi niteliğindeki "Kitâbu’l-Envâr, Kitâbü’nNetîce, Tuhfe-i Atâiyye, Tuhfe-i Ömeriyye, Ferâhu'r-Rûh ve Silsilenâme adlı eserlerin yazarıdır.
Bursevi'nin bestecilik yönü de vardır. Kendisinin ve mürşîdi Aziz Mahmud Hüdayi'nin bazı şiirlerini bestelemiştir.
Ayrıca bakınız
Galeri
- Tuz Pazarındaki
- İsmail Hakkı Bursevî Tuz Pazarındaki türbesi
- İsmail Hakkı Bursevî Tuz Pazarındaki mezartaşı kitabesi (bir kısım Latin alfabesi transkripti: İsmail Hakkı Hazretlerinin irtihalinden üç sene evvel... vefatı tarihini meşhur nutku aliyelerinden...)
Kaynakça
- ^ a b c d e f "İsmâil Hakkı Bursevî". TDV İslâm Ansiklopedisi, Cilt 23, Yıl 2001. 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ Hüseyin Vassaf (2006). Sefîne-i Evliyâ. İsmâil Hakkı Bursevî maddesi. Mehmet Akkuş, Ali Yılmaz. İstanbul: Kitabevi. ISBN . OCLC 71818209.
- ^ a b c Kargılı, Abdullah. "İsmail Hakkı Bursevî'nin Kitâbü'l-Hucceti'l-Bâliğa adlı eseri: İnceleme-metin" (PDF). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi, 2011. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
- ^ Namlı, Ali. "İsmâil Hakkı Bursevî'nin Rûhu'l-beyân fî tefsîri'l-Kur'ân Adlı Tefsiri". Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 9, Sayı 18, Yıl 2011. 15 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ a b Eke, Nagehan U. "Bursalı İsmail Hakkı Bursevî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, 2014. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ "İsmail Hakkı Bursevi (k.s)". Muridan.com sitesi, 4 Aralık 2012. 6 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
- ^ "Kıbrıs'a sürgün bir sufi!". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2017.
- ^ Güleç, İsmail. "İsmail Hakkı Bursevî'nin Rûhü'l-Mesnevî'sinde geçen hadisler üzerine bir değerlendirme" (PDF). Mevlana Araştırmaları Dergisi, Mayıs 2007. 27 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ "İsmail Hakkı Bursevî (Şeyh)". Bursa Gazeteciler Cemiyeti, Bursa Ansiklopedisi (Akkılıç). 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ Karataş, Ali İhsan (2015). "İsmail Hakkı Bursevî Dergâhı Şeyhlerinden Hikmetî Mehmed Efendi ve Hanımı Sâlihâ Hâtûn'un Terekeleri". Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ Yurtsever, Murat. "Şiir Vadisinde İsmail Hakkî" (PDF). Bursa Kültür Sanat Turizm Vakfı Yayınları No:11, Kasım 2002. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ Aydemir, Yaşar. "Bursalı İsmâil Hakkı'nın Eserlerinden Hareketle Şiir Görüşü ve Şiir Yazma Şekl" (PDF). ^Türkoloji Araştırmaları. Cilt 2 Sayı 3, Yıl: 2007. 14 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ismail Hakki Bursevi d H Zilkade 1063 M Ekim 1653 Aydos Bulgaristan o H 9 Zilkade 1137 M 20 Temmuz 1725 Bursa mutasavvif Celveti seyhi mufessir sair Tefsir hadis tasavvuf siir hutbe gramer gibi bircok dalda cok sayida eser verdi Yasadigi devre gore oldukca sade bir uslup ve lisan kullanmistir Bursa da yasadigi icin Bursevi bir muddet Uskudar da ikamet ettigi icin Uskudari Celvetiyye tarikatina mensup oldugu icin Celveti mahlaslariyla anilmis olsa da bilhassa Bursevi namiyla bilinir Istanbul un Uskudar ilcesinde mukim Bayramiyye tarikatinin Celvetiyye kolunun kurucusu Aziz Mahmut Hudayi nin halifesidir Ibnu l Arabi Sadreddin Konevi ve Mevlana Celaleddin Rumi cizgisinde bir tasavvuf anlayisina sahip Bursevi vahded i vucud anlayisinin Anadolu topraklarinda yayilmasinda etkili olmus bir kisidir Yirmi seneden uzun sure calisarak meydana getirdigi Ruhu l Beyan baslikli Kur an i Kerim tefsiri Osmanli doneminde yazilan tefsirlerin en onemlilerinden birisi olarak kabul edilir HayatiBugun Bulgaristan sinirlarinda bulunan Osmanli Imparatorlugu nun Rumeli eyaletinde Burgaz sehrine bagli Aydos kasabasinda dunyaya geldi Baba tarafindan tasavvufa asina anne tarafindan da ilmiyye sinifina mensup bir aileden gelmekteydi Siirlerinde Hakki mahlasini kullanmis ilmi eserlerinde ise Ismail Hakki olarak taninmistir Babasi Mustafa Efendi Istanbul Aksaray da yasamakta iken 1652 yilinda Istanbul Esir Hani nda cikan buyuk yanginda evi yanip kul olunca Aydos a yerlesmisti Yedi yasinda annesi Kerime Hanim i yitirerek oksuz kalan Ismail Hakki ya Aydos ta buyukannesi bakti Yedi yil Edirne de ogrenim gordu Edirne deki ogrenimini tamamlayinca Istanbul a gitti ve Fatih teki Atpazari Meydani nda bulunan Kul Camii nin imami oldugu icin Atpazari seyhi olarak taninmis Celveti seyhi Atpazari Osman Fazli ya intisab oldu 1675 te seyhin halifesi olarak Uskup e gitti ve vaazlar verdi Bu donemde Uskup muftusunu ve sehrin bazi ileri gelenlerini elestirmesi nedeniyle bircok kisiyi karsisina aldi Uskup te alti yil kaldiktan sonra muhaliflerinin etkisi ile once Koprulu ye nakledildi sonra Ustrumca da gorev yapti Bursa halifesinin olumu uzerine 1684 1685 yilinda Bursa ya yerlesti ve onun yerini aldi Ulucami de ve diger bazi camilerde vaaz verdi Vaazlarinda Kur an i Kerim i Fatiha Suresi nden baslayarak tefsir etmis vaazda soylediklerine tasavvufi yorumlar ekleyip siirler zikrederek yaziya gecirmistir Ruḥu l beyan 1705 adli tefsiri bu sekilde tamamlandi Her sene seyhi Osman Fazli yi Istanbul da ziyaret eden Bursevi Osman Fazli nin Magusa ya surgun edilmesi uzerine 1689 1690 yilinda onu Magusa da ziyaret etti Bu ziyaret sirasinda seyhi onu kendisi yerine tayin etti Bursevi Sadrazam Elmas Mehmed Pasa nin daveti uzerine Padisah II Mustafa nin I ve II Avusturya seferlerine katilip vaazlariyla askere cesaret verdi Iki defa hacca gitti 1700 ve 1710 yillari Uc yil Tekirdag da uc yil Sam da yasadiktan sonra Istanbul a yerlesti Uskudar daki Ahmediye Camii nde vaizlige basladi Celvetiyye tarikatinin merkezini Uskudar a tasidi Bircok pasa vezir ve devlet adamiyla gorusmelerde bulundu Damat Ibrahim Pasa kendisine bir ev hediye etti Dostlarinin daveti uzerine 73 yasinda iken Bursa ya dondu ve eser yazmakla mesgul oldu Bursa da Tuz Pazari civarind Cami i Muhammedi adini verdigi bir cami ve bir tekke yaptirdi 20 Temmuz 1725 te Bursa da oldu Vasiyeti geregi tekkesinde topraga verildi Tasavvufi gorusleriIsmail Hakki Bursevi Seyh Uftade Aziz Mahmud Hudayi ve Atpazari Osman Fazli Efendi den sonra Celvetiyye tarikatinin en onemli ismi kabul edilir Vahdet i vucud anlayisinin Anadolu topraklari uzerinde yayilmasinda rolu olmustur bir kisidir Bu gorusu herkesin anlayabilecegi orneklerle ayet ve hadislerle destekleyerek vahdet i vucud anlayisinin seriat disi bir gorus olmadigini dile getirmesi goruslerinde asiri giden bazi akimlari elestirmis olmasi sayesinde devrin ulemasi ve halk nezdinde fazla olumsuz bir tepki gormemistir Osmanli alim mufessir ve seyhleri icinde eserlerinin cokluguyla taninan Ismail Hakki Bursevi Kutub Osman Efendi den de ders almis 1685 te nin tayin etmesiyle Bursa ya gidisinden sonra orada Mevlana nin Mesnevi sinden alintilarla zenginlestirdigi sohbetleriyle buyuk sohret kazanmistir Hayatinin yirmi uc yilini adadigi Ruhu l Beyan isimli tefsirinin de buyuk bir kismini burada yazdi Arapca kaleme aldigi Ruḥu l beyan in yazimi 3 Eylul 1705 te Ulu Cami de vaaz olarak halka aktarimi 17 Eylul 1705 te tamamlandi tefsirin hatim meclisine buyuk bir kalabalik katildi Pek cok hikaye ve menkibeye yer vermesi eserin halk arasindan yayginlik kazanmasini saglamistir Vaktinin tamamini tefsirle gecirmemis Ruḥu l beyan i yazarken baska hacimli eserlerde meydana getirmisti Mesnevi sinin birinci cildinin ilk yedi yuz kirk sekiz beytini acikladigi Ruhu l Mesnevi bu eserlerden birisidir Son yapiti olan Kitab el Netice de insanin kendi yanlislarina karsi elestirel ama baskalarininkine karsi hosgorulu ve sevecen davranabilmesinin en buyuk ahlak ilkesi oldugunu savunmaktadir Bursevi Osman Fazli Efendi nin olumunden sonra seyh olmustur Bursevi nin olumunden sonra oglu Seyh Bahaeddin Efendi Seyh Bahaeddin Efendi nin cocugu olmadigi icin onun olumunden sonra halifelerinden Hikmeti Mehmed Efendi dergaha seyh olmustur Bundan sonraki donemlerde dergahta seyhlik yapanlarin hemen hemen tamamini Hikmeti Mehmed Efendi ve onun soyundan gelenler olusturmustur EserleriYuz otuza yakin eseri vardir Bazi eserler kendisine yanlis atfedildiginden bazi eserlerinin birden fazla ismi olmasi nedeniyle karistirildigindan eserlerinin sayisi tam olarak bilinmez Eserlerinin cogu Turkce kirk kadari Arapcadir Islami ilimlerde derin bilgiye sahip bulunmasi ve cok sayida eser vermis olmasina ragmen tasavvuf sahasinda sohret bulmus olan Bursevi nin en unlu eseri adli unlu Arapca Kur an tefsiridir Hemen hemen butun eserlerinde yeri geldikce nesre ara verip nazima yer vermistir Siirleri bir divanda toplanmistir Sanat anlayisi da dini esaslara ve tasavvufi dusunceye dayanmaktadir Divaninin yani sira siir serhi niteligindeki Kitabu l Envar Kitabu nNetice Tuhfe i Ataiyye Tuhfe i Omeriyye Ferahu r Ruh ve Silsilename adli eserlerin yazaridir Bursevi nin bestecilik yonu de vardir Kendisinin ve mursidi Aziz Mahmud Hudayi nin bazi siirlerini bestelemistir Ayrica bakinizIbn Arabi Ekberilik Halvetiye Niyazi i Misri Aziz Mahmud Hudayi Safranbolulu Mehmed Emin HalvetiGaleriTuz Pazarindaki Ismail Hakki Bursevi Tuz Pazarindaki turbesi Ismail Hakki Bursevi Tuz Pazarindaki mezartasi kitabesi bir kisim Latin alfabesi transkripti Ismail Hakki Hazretlerinin irtihalinden uc sene evvel vefati tarihini meshur nutku aliyelerinden Kaynakca a b c d e f Ismail Hakki Bursevi TDV Islam Ansiklopedisi Cilt 23 Yil 2001 27 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2020 Huseyin Vassaf 2006 Sefine i Evliya Ismail Hakki Bursevi maddesi Mehmet Akkus Ali Yilmaz Istanbul Kitabevi ISBN 975 6403 92 6 OCLC 71818209 a b c Kargili Abdullah Ismail Hakki Bursevi nin Kitabu l Hucceti l Baliga adli eseri Inceleme metin PDF Istanbul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 2011 28 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Ekim 2020 Namli Ali Ismail Hakki Bursevi nin Ruhu l beyan fi tefsiri l Kur an Adli Tefsiri Turkiye Arastirmalari Literatur Dergisi Cilt 9 Sayi 18 Yil 2011 15 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2020 a b Eke Nagehan U Bursali Ismail Hakki Bursevi Turk Edebiyati Isimler Sozlugu 2014 28 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2020 Ismail Hakki Bursevi k s Muridan com sitesi 4 Aralik 2012 6 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2020 Kibris a surgun bir sufi 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2017 Gulec Ismail Ismail Hakki Bursevi nin Ruhu l Mesnevi sinde gecen hadisler uzerine bir degerlendirme PDF Mevlana Arastirmalari Dergisi Mayis 2007 27 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Ekim 2020 Ismail Hakki Bursevi Seyh Bursa Gazeteciler Cemiyeti Bursa Ansiklopedisi Akkilic 28 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2020 Karatas Ali Ihsan 2015 Ismail Hakki Bursevi Dergahi Seyhlerinden Hikmeti Mehmed Efendi ve Hanimi Saliha Hatun un Terekeleri Uludag Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2020 Yurtsever Murat Siir Vadisinde Ismail Hakki PDF Bursa Kultur Sanat Turizm Vakfi Yayinlari No 11 Kasim 2002 28 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Ekim 2020 Aydemir Yasar Bursali Ismail Hakki nin Eserlerinden Hareketle Siir Gorusu ve Siir Yazma Sekl PDF Turkoloji Arastirmalari Cilt 2 Sayi 3 Yil 2007 14 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Ekim 2020