Osmanlı İmparatorluğu'nun kuzey kesimi (şimdi kuzey Suriye ve Türkiye'nin Hatay ili) 13 Ağustos 1822'de büyük bir depremle sarsıldı. Tahmini büyüklüğü 7.0 idi ve (EMS) maksimum hissedilen yoğunluğu IX (Yıkıcı) idi. En yıkıcısı 5 Eylül 1822'de olmak üzere, iki yılı aşkın bir süre boyunca yıkıcı artçı sarsıntılar devam etti. Ayrıca depremin yakın kıyılarda bir tsunamiyi tetiklediği iddia edilir. Deprem; Rodos, Kıbrıs ve Gazze'yi de kapsayan geniş bir alanda hissedildi. Tüm bu deprem dizisi için bildirilen toplam ölü sayısı 30.000 ile 60.000 arasında değişmektedir ancak 20.000 daha olası bir sayı olarak kabul edilmektedir.
Yerel tarih | 13 Ağustos 1822 |
---|---|
Yerel saat | 18.50 (UTC) |
Süre | 40 saniye |
Büyüklük | 7.0 |
Derinlik | 18 km (11 mi) |
Merkez üs | 36°06′N 36°45′E / 36.10°K 36.75°D |
Fay | |
Tür | Doğrultu atılımlı |
Maks. şiddet | IX (Çok yıkıcı) |
Kayıplar | 20.000-60.000 can kaybı |
Tektonik durum
Halep, Arap Levhasının Afrika Levhasına göre yılda yaklaşık 5 mm hızla kuzeye doğru hareket ettiği Ölü Deniz Bitişimi ile ilişkili faylanma bölgesinin yakınında yer almaktadır. Fay hattının en kuzey bölümü, 115 Antakya, , 1138 Halep ve 1170 Suriye olayları dahil olmak üzere birçok büyük depremin bölgesi olmuştur.
Deprem
Deprem dizisi, 5 Ağustos'ta başlayan bir dizi ön sarsıntıyla başladı ve sonuncusu 13 Ağustos'taki ana şoktan sadece yarım saat önce meydana geldi. Ana şok, üç ayrı yoğunluk zirvesiyle 40 saniye sürdü. İlk 8 dakikada 30 artçı sarsıntı meydana geldi. Artçı sarsıntılar yaklaşık iki buçuk yıl devam etti ve en büyük hasarı 5 Eylül 1822'de meydana geldi. Ana şok, geniş bir alanda EMS yoğunluk ölçeğinde VII (hasar verici) veya daha yüksek bir ölçekte hissedildi ve Cisr eş-Şuğur ve El-Kuseyr'de maksimum IX'a (yıkıcı) ulaştı.
, bu olayla ilişkili bir tsunamiye (sismik deniz dalgası) dair hiçbir kanıt bulamadı. Ancak bir kaynak, Lübnan kıyılarını, İskenderun Körfezi'ni ve Kıbrıs'ı etkileyen bir tsunaminin olduğunu bildirdi.
Depremin, Ölü Deniz Bitişimi'nin bir parçası olan Missyaf Fayı'ndan ayrılan 140 km uzunluğundaki 'ndaki sol yanal doğrultu atımlı hareketten kaynaklandığı ileri sürülmüştür.
Hasar
Deprem, modern Türkiye'de Gaziantep'ten Antakya'ya ve modern Suriye'de Halep'ten Han Şeyhun'a kadar uzanan geniş bir alanda ciddi hasara neden oldu. En kuzeydeki etkilenen bölgede; Kilis, Gaziantep, Poldeşt, Burç, Kehriz ve ilçelerinden tam veya tama yakın yıkım bildirildi. Daha güneyde , Harem, Darkush, Jisr al-Shughur, Khan Shiekhun, , Idlib ve Maarat da benzer şekilde etkilendi.
Sonrası
Halep'teki hasar o kadar şiddetliydi ki birçok insan şehir dışına taşındı ve eski merkezin çoğu onarılmadan kaldı, bazı yeni evler harap duvarların dışına ahşap çerçeveler kullanılarak inşa edildi. Hendek, hasarlı binaların molozlarıyla doldu. Bu dönemde Halep'in bir ticaret merkezi olarak öneminin azalmasının nedenlerinden biri de depremdi.
Kaynakça
- ^ a b c d Sbeinati, M.R.; Darawcheh, R.; Mouty, M. (2005). "The historical earthquakes of Syria: an analysis of large and moderate earthquakes from 1365 B.C. to 1900 A.D." (PDF). Annals of Geophysics. 48 (3): 347-435. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Eylül 2011.
- ^ a b c d e f g Ambraseys, N.N. (1989). "Temporary seismic quiescence: SE Turkey". Geophysical Journal International. 96 (2): 311-331. doi:10.1111/j.1365-246X.1989.tb04453.x.
- ^ a b c Darawcheh, R.; Abdul-wahed, M.K.; Hasan, A. (2019). "The 13th-August-1822 Aleppo Earthquake: Implications for the Seismic Hazard Assessment at the Antakia Triple Junction". Sundararajan, N.; Eshagh, N.; Meghraoui, M.; Al-Garni, M.; Giroux, B. (Ed.). On Significant Applications of Geophysical Methods. CAJG 2018. Advances in Science, Technology & Innovation (IEREK Interdisciplinary Series for Sustainable Development). Springer. doi:10.1007/978-3-030-01656-2_40. ISBN .
- ^ Gomez, F., Karam, G., Khawlie, M., McClusky S., Vernant P., Reilinger R., Jaafar R., Tabet C., Khair K., and Barazangi M. (2007). "Global Positioning System measurements of strain accumulation and slip transfer through the restraining bend along the Dead Sea fault system in Lebanon". Geophysical Journal International. 168 (3): 1021-1028. doi:10.1111/j.1365-246X.2006.03328.x.
- ^ Khair, K.; Karakaisis, G.F.; Papadimitriou, E.E. (2000). "Seismic zonation of the Dead Sea Transform Fault area". Annals of Geophysics. 43: 61-79. 6 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2023.
- ^ . National Geophysical Data Center / World Data Service (NGDC/WDS): NCEI/WDS Global Significant Earthquake Database. NOAA National Centers for Environmental Information. doi:10.7289/V5TD9V7K. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Osmanli Imparatorlugu nun kuzey kesimi simdi kuzey Suriye ve Turkiye nin Hatay ili 13 Agustos 1822 de buyuk bir depremle sarsildi Tahmini buyuklugu 7 0 idi ve EMS maksimum hissedilen yogunlugu IX Yikici idi En yikicisi 5 Eylul 1822 de olmak uzere iki yili askin bir sure boyunca yikici artci sarsintilar devam etti Ayrica depremin yakin kiyilarda bir tsunamiyi tetikledigi iddia edilir Deprem Rodos Kibris ve Gazze yi de kapsayan genis bir alanda hissedildi Tum bu deprem dizisi icin bildirilen toplam olu sayisi 30 000 ile 60 000 arasinda degismektedir ancak 20 000 daha olasi bir sayi olarak kabul edilmektedir 1822 Halep depremiYerel tarih13 Agustos 1822 1822 08 13 Yerel saat18 50 UTC Sure40 saniyeBuyukluk7 0Derinlik18 km 11 mi Merkez us36 06 N 36 45 E 36 10 K 36 75 D 36 10 36 75FayTurDogrultu atilimliMaks siddetIX Cok yikici Kayiplar20 000 60 000 can kaybiTektonik durumHalep Arap Levhasinin Afrika Levhasina gore yilda yaklasik 5 mm hizla kuzeye dogru hareket ettigi Olu Deniz Bitisimi ile iliskili faylanma bolgesinin yakininda yer almaktadir Fay hattinin en kuzey bolumu 115 Antakya 1138 Halep ve 1170 Suriye olaylari dahil olmak uzere bircok buyuk depremin bolgesi olmustur DepremDeprem dizisi 5 Agustos ta baslayan bir dizi on sarsintiyla basladi ve sonuncusu 13 Agustos taki ana soktan sadece yarim saat once meydana geldi Ana sok uc ayri yogunluk zirvesiyle 40 saniye surdu Ilk 8 dakikada 30 artci sarsinti meydana geldi Artci sarsintilar yaklasik iki bucuk yil devam etti ve en buyuk hasari 5 Eylul 1822 de meydana geldi Ana sok genis bir alanda EMS yogunluk olceginde VII hasar verici veya daha yuksek bir olcekte hissedildi ve Cisr es Sugur ve El Kuseyr de maksimum IX a yikici ulasti bu olayla iliskili bir tsunamiye sismik deniz dalgasi dair hicbir kanit bulamadi Ancak bir kaynak Lubnan kiyilarini Iskenderun Korfezi ni ve Kibris i etkileyen bir tsunaminin oldugunu bildirdi Depremin Olu Deniz Bitisimi nin bir parcasi olan Missyaf Fayi ndan ayrilan 140 km uzunlugundaki ndaki sol yanal dogrultu atimli hareketten kaynaklandigi ileri surulmustur HasarDeprem modern Turkiye de Gaziantep ten Antakya ya ve modern Suriye de Halep ten Han Seyhun a kadar uzanan genis bir alanda ciddi hasara neden oldu En kuzeydeki etkilenen bolgede Kilis Gaziantep Poldest Burc Kehriz ve ilcelerinden tam veya tama yakin yikim bildirildi Daha guneyde Harem Darkush Jisr al Shughur Khan Shiekhun Idlib ve Maarat da benzer sekilde etkilendi SonrasiHalep teki hasar o kadar siddetliydi ki bircok insan sehir disina tasindi ve eski merkezin cogu onarilmadan kaldi bazi yeni evler harap duvarlarin disina ahsap cerceveler kullanilarak insa edildi Hendek hasarli binalarin molozlariyla doldu Bu donemde Halep in bir ticaret merkezi olarak oneminin azalmasinin nedenlerinden biri de depremdi Kaynakca a b c d Sbeinati M R Darawcheh R Mouty M 2005 The historical earthquakes of Syria an analysis of large and moderate earthquakes from 1365 B C to 1900 A D PDF Annals of Geophysics 48 3 347 435 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Eylul 2011 a b c d e f g Ambraseys N N 1989 Temporary seismic quiescence SE Turkey Geophysical Journal International 96 2 311 331 doi 10 1111 j 1365 246X 1989 tb04453 x a b c Darawcheh R Abdul wahed M K Hasan A 2019 The 13th August 1822 Aleppo Earthquake Implications for the Seismic Hazard Assessment at the Antakia Triple Junction Sundararajan N Eshagh N Meghraoui M Al Garni M Giroux B Ed On Significant Applications of Geophysical Methods CAJG 2018 Advances in Science Technology amp Innovation IEREK Interdisciplinary Series for Sustainable Development Springer doi 10 1007 978 3 030 01656 2 40 ISBN 978 3 030 01656 2 Gomez F Karam G Khawlie M McClusky S Vernant P Reilinger R Jaafar R Tabet C Khair K and Barazangi M 2007 Global Positioning System measurements of strain accumulation and slip transfer through the restraining bend along the Dead Sea fault system in Lebanon Geophysical Journal International 168 3 1021 1028 doi 10 1111 j 1365 246X 2006 03328 x Khair K Karakaisis G F Papadimitriou E E 2000 Seismic zonation of the Dead Sea Transform Fault area Annals of Geophysics 43 61 79 6 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2023 National Geophysical Data Center World Data Service NGDC WDS NCEI WDS Global Significant Earthquake Database NOAA National Centers for Environmental Information doi 10 7289 V5TD9V7K 14 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2021