1973 Suriye Arap Cumhuriyeti Anayasası 13 Mart 1973'te kabul edildi ve 27 Şubat 2012'ye kadar yürürlükte kaldı. Anayasa, Suriye'nin karakterini Arap, demokratik ve cumhuriyetçi olarak tanımlar. Ayrıca, pan-Arap ideolojisine uygun olarak, ülkeyi daha geniş Arap dünyasının bir bölgesi ve halkını Arap ulusunun ayrılmaz bir parçası olarak konumlandırır. Anayasa, Arap Sosyalist Baas Partisi'nin gücünü sağlamlaştırdı. Anayasanın 8. maddesi partiyi "toplumda ve devlette önde gelen parti" olarak tanımlar, oysa Suriye - çoğu kez inanıldığı gibi - resmi anlamda tek partili bir sistem değildi.
Tarih
1973 Anayasası, 1 Mayıs 1969 tarihli geçici anayasanın yerini aldı. Anayasa, 2000 yılında devlet başkanının asgari yaşını 40'tan 34'e değiştirmek için değiştirildi.2011-2012 Suriye ayaklanması sırasında 1973 anayasasına dayanan yeni bir anayasa referanduma sunuldu ve bu yeni anayasa kabul edildi. Yeni anayasa 27 Şubat 2012'de yürürlüğe girdi ve böylece 1973 Anayasası'nın yerini aldı.
Genel bakış
1973 anayasası bir önsöz ile başlar ve daha sonra bölümler olarak adlandırılan ve sırasıyla kısımlar (ve bazı durumlarda kesitler) ve maddeler olarak 4 alt bölüme ayrılır.
Önsöz
Önsöz, anayasanın beş ana ilkesini içerir. Birincisi, Arap ulusunun birlik, özgürlük ve sosyalizm özlemlerini tanımlar ve bu özlemleri gerçekleştirmenin araçlarının daha geniş Arap devriminde yattığını şart koşar. İkincisi, bölünmüş bir Arap ulusunun gerçekliği içinde, emperyalizm ve Siyonizm tehlikelerine karşı toplu savunmaya ihtiyaç duyulacaktır. Üçüncüsü, ulusun sosyalist düzenin kurulmasına yönelik yürüyüşe bağlılığını teyit eder. Dördüncüsü, bireysel özgürlüğün kutsal bir hak olduğunu ve halk demokrasisinin "vatandaşın özgürlüğünü kullanmasını sağlayan ideal formülasyon" olduğunu şart koşar. Beşincisi, Arap devriminin özgürlük, bağımsızlık ve ilerleme için daha geniş dünya kurtuluş hareketinin ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtir.
Bu anayasa, halkımızın mücadelesinin mevzilerini güçlendirmek ve arzulanan geleceğe doğru yürüyüşlerini sürdürmek için ilke ve hükümlerinin rehberliğinde kurtuluş ve inşa mücadelesini sürdürmeleri için halk kitlelerimize bir eylem rehberi görevi görmektedir.
Bölüm 1
Birinci Bölüm, dört kısımdan oluşan 49 maddeyi içerir ve siyasi, ekonomik, eğitimsel ve kültürel ilkeleri ve temel hakları sağlar.
Siyasi İlkeler
Anayasanın ilk maddesine göre “Suriye Arap Cumhuriyeti demokratik, halkçı, sosyalist ve egemen bir devlettir. Topraklarının hiçbir kısmı devredilemez." 3. madde, İslam hukukunun yasamanın ana kaynağı olmasını şart koşar. Madde daha sonra devlet başkanının İslam inancına sahip olması gerektiğini içerecek şekilde değiştirildi. Anayasa, İslam'ı devlet dini olarak ilan etmez. 4. madde, Arapça'nın Suriye Arap Cumhuriyeti'nin resmi dili olduğunu ve Şam'ın ulusun başkenti olduğunu beyan eder. Anayasanın 8. maddesi Baas Partisi'ni "toplumun ve devletin önde gelen partisi" olarak tanımlamakta ve Ulusal İlerici Cephe'nin yurttaşların yasal siyasi parti katılımının tek çerçevesi olarak sunmaktadır.
Ekonomik İlkeler
Anayasa, devlet ekonomisini her türlü sömürüye son vermeyi amaçlayan planlı bir sosyalist ekonomi olarak tanımlamaktadır. Anayasa tarafından üç mülkiyet biçimi sunulmaktadır: kamusal, kolektif ve bireysel mülkiyet. Anayasa, özel mülkiyetin kamu yararı dışında ve adil tazminat karşılığında kamulaştırılamayacağını garanti eder.
Eğitim ve Kültürel İlkeler
Anayasanın 21. maddesi eğitim ve kültür sisteminin amaçlarını şöyle tanımlamaktadır:
Eğitim ve kültür sistemi, bilimsel düşünceye sahip, tarihine ve toprağına bağlı, mirasıyla gurur duyan ve milletinin birlik, özgürlük ve sosyalizm hedeflerine ulaşmak için mücadele ruhuyla dolu sosyalist milliyetçi insanlığa ve ilerlemesine hizmet etmeyi hedefleyen bir Arap nesli yaratmayı amaçlamaktadır.
Özgürlük, Haklar ve Kamu Görevleri
Anayasa, her insan için geçerli olan evrensel insan hakları ile yalnızca Suriye vatandaşları için geçerli olanlar arasında ayrım yapmaktadır. Anayasa, tüm vatandaşlar için ifade, toplanma ve din özgürlüğünü garanti eder. Devletin, vatandaşın kişisel özgürlük ve onurunun garantörü ve koruyucusu olduğunu şart koşar. Anayasa, tüm vatandaşların hak ve görevlerinde kanun önünde eşit olmasını garanti eder. Ayrıca çalışmanın her vatandaş için bir hak ve görev olduğunu ve devletin tüm vatandaşlara iş sağlamayı taahhüt edeceğini belirtmektedir.
Bölüm 2
Bölüm 2, üç kısımdan oluşan 81 madde içermektedir. Yasama otoritesi, yürütme otoritesi ve Yerel Halk Meclisleri dahil olmak üzere Suriye devletinin yetkilerini tartışır.
Yasama Otoritesi
Anayasa, Halk Meclisini 250 üyeden oluşan tek kamaralı bir yasama organı olarak tanımlar. Halk Meclisi üyeleri genel, gizli, doğrudan ve eşit oyla 4 yıllık bir süre için seçilirler. Anayasa, işçi ve köylülere Halk Meclisinin %50 kotasını verir. Halk Meclisinin yetkileri arasında cumhurbaşkanının aday gösterilmesi, kabine politikasının görüşülmesi, bütçenin onaylanması ve uluslararası anlaşmaların onaylanması yer alır. Meclis yasa çıkaramaz, ancak yasaları değiştirme ve onaylama hakkına sahiptir. Başkan ancak vatana ihanet durumlarında meclise karşı sorumludur.
Yürütme Otoritesi
Devlet Başkanı
Anayasa, devlet başkanını devletin başı, yürütme organının en üst düzey yetkilisi ve silahlı kuvvetlerin başkomutanı olmasını şart koşar. Devlet başkanlığı adaylığı Baas Partisi tarafından önerilir ve meclis tarafından onaylanır. Anayasaya göre aday Suriyeli bir Arap, Müslüman ve 34 yaşını doldurmuş olmalıdır. Aday daha sonra 7 yıllık bir dönem için referandumla onaylanır. Anayasa, devlet başkanı için bir dönem sınırı belirtmez.
Anayasa, devlet başkanına geniş çapta yürütme ve yasama yetkileri verir. Devlet başkanı, Bakanlar Kurulu, başbakan, diğer üst düzey devlet memurları ve askeri yetkililerin yanı sıra Yüksek Anayasa Mahkemesi üyelerini atamak ve görevden almaktan sorumludur. Başkan ayrıca Halk Meclisini feshedebilir ve sınırsız sayıda başkan yardımcısı atayabilir.
Kabine ve Bakanlar Kurulu
Anayasa, kabineyi en yüksek yürütme ve yönetim organı olarak tanımlamaktadır. Kabine; başbakan, başbakan yardımcısı ve bakanlardan oluşur. Anayasa, bakanların cumhurbaşkanına karşı sorumlu olduğunu belirtir.
Yerel Halk Konseyleri
Anayasanın 129. maddesi Yerel Halk Konseylerini şu şekilde tanımlamaktadır:
Yerel Halk Konseyleri, yetkilerini kanuna uygun olarak idari birimler içinde kullanan organlardır.
Bölüm 3
Bölüm 3, üç kısımdan oluşan 19 madde içermektedir. Yargının yapısı ve yetkileri ile anayasa değişikliği sürecini tartışır.
Mahkeme Hâkimleri ve Cumhuriyet Savcıları
Anayasanın 131. maddesi, cumhurbaşkanının yargının ve yargıçların bağımsızlığını Yüksek Yargı Kurulunun yardımıyla güvence altına alacağını öngörmektedir. Başkan ayrıca Yüksek Yargı Konseyine de başkanlık eder. Anayasa, Suriye mahkemelerinde kararların "Suriye Arap halkı adına" verileceğini belirtir. Ayrıca cumhuriyet savcılığına başkanlık etmesi de hükme bağlanmıştır.
Yüksek Anayasa Mahkemesi
Anayasa, Yüksek Anayasa Mahkemesini cumhuriyetteki en yüksek yargı organı olarak tanımlar. Cumhurbaşkanı tarafından kararname ile atanan dört yargıç ve başkanın kendisinden oluşur. Mahkeme üyeleri yenilenebilir dört yıllık görev süreleri içinde görev yaparlar ve konumlarını yasama veya yürütme makamlarındaki diğer herhangi bir resmî görevle birleştiremezler. Mahkeme, Halk Meclisi tarafından kabul edilen yasaların anayasaya uygunluğunu inceleme yetkisine sahiptir, ancak referandumla kabul edilen yasaları inceleyemez. Mahkeme ayrıca seçim anlaşmazlıkları ve cumhurbaşkanının yargılanmasıyla da ilgilenir.
Anayasanın 143. maddesi, Yüksek Anayasa Mahkemesi üyelerinin yemini şöyle tanımlıyor:
"Ülkenin anayasasına ve kanunlarına riayet edeceğime, görevimi tarafsızlık ve sadakatle yerine getireceğime dair Yüce Allah'a yemin ederim."
Anayasa Değişikliği
Anayasayı değiştirme önerileri cumhurbaşkanı veya Halk Meclisinin en az üçte ikisi aracılığıyla sunulabilir. Değişiklikler hem cumhurbaşkanı hem de Halk Meclisinde üçte iki çoğunluk tarafından onaylanmalıdır. Suriye anayasası, 1973'te kabul edildiğinden bu yana çok az değişiklik gördü. Bunlardan en dikkat çekeni, cumhurbaşkanının Müslüman inancına sahip olmasını gerektiren ve cumhurbaşkanının zorunlu asgari yaşını 40'tan 34'e düşüren değişiklikti.
Bölüm 4
Bölüm 4, 7 maddeden oluşmakta olup genel ve geçici hükümleri içermektedir.
Kaynakça
- ^ . ibtimes.com. 15 Şubat 2012. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2018.
- ^ . Enab Baladi. 18 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
- ^ . Suriye Arap Haber Ajansı (İngilizce). 28 Şubat 2012. 29 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2012.
- ^ a b c d e Robbers, 2007, p.896.
- ^ a b c d e f g . The Middle East Information Network. 21 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2011.
- ^ a b c Robbers, 2007, p.899.
- ^ a b c Robbers, 2007, p.898.
- ^ a b c d e f Robbers, 2007, p.897
Bibliyografya
- Robbers, Gerhard (2007). Encyclopedia of World Constitutions. Facts on File library of world history. New York: Facts On File. ISBN .
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Uluslararası Anayasa Hukuku Projesi'nde 1973 Suriye Anayasası 5 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1973 Suriye Arap Cumhuriyeti Anayasasi 13 Mart 1973 te kabul edildi ve 27 Subat 2012 ye kadar yururlukte kaldi Anayasa Suriye nin karakterini Arap demokratik ve cumhuriyetci olarak tanimlar Ayrica pan Arap ideolojisine uygun olarak ulkeyi daha genis Arap dunyasinin bir bolgesi ve halkini Arap ulusunun ayrilmaz bir parcasi olarak konumlandirir Anayasa Arap Sosyalist Baas Partisi nin gucunu saglamlastirdi Anayasanin 8 maddesi partiyi toplumda ve devlette onde gelen parti olarak tanimlar oysa Suriye cogu kez inanildigi gibi resmi anlamda tek partili bir sistem degildi Tarih1973 Anayasasi 1 Mayis 1969 tarihli gecici anayasanin yerini aldi Anayasa 2000 yilinda devlet baskaninin asgari yasini 40 tan 34 e degistirmek icin degistirildi 2011 2012 Suriye ayaklanmasi sirasinda 1973 anayasasina dayanan yeni bir anayasa referanduma sunuldu ve bu yeni anayasa kabul edildi Yeni anayasa 27 Subat 2012 de yururluge girdi ve boylece 1973 Anayasasi nin yerini aldi Genel bakis1973 anayasasi bir onsoz ile baslar ve daha sonra bolumler olarak adlandirilan ve sirasiyla kisimlar ve bazi durumlarda kesitler ve maddeler olarak 4 alt bolume ayrilir Onsoz Onsoz anayasanin bes ana ilkesini icerir Birincisi Arap ulusunun birlik ozgurluk ve sosyalizm ozlemlerini tanimlar ve bu ozlemleri gerceklestirmenin araclarinin daha genis Arap devriminde yattigini sart kosar Ikincisi bolunmus bir Arap ulusunun gercekligi icinde emperyalizm ve Siyonizm tehlikelerine karsi toplu savunmaya ihtiyac duyulacaktir Ucuncusu ulusun sosyalist duzenin kurulmasina yonelik yuruyuse bagliligini teyit eder Dorduncusu bireysel ozgurlugun kutsal bir hak oldugunu ve halk demokrasisinin vatandasin ozgurlugunu kullanmasini saglayan ideal formulasyon oldugunu sart kosar Besincisi Arap devriminin ozgurluk bagimsizlik ve ilerleme icin daha genis dunya kurtulus hareketinin ayrilmaz bir parcasi oldugunu belirtir Bu anayasa halkimizin mucadelesinin mevzilerini guclendirmek ve arzulanan gelecege dogru yuruyuslerini surdurmek icin ilke ve hukumlerinin rehberliginde kurtulus ve insa mucadelesini surdurmeleri icin halk kitlelerimize bir eylem rehberi gorevi gormektedir Bolum 1 Birinci Bolum dort kisimdan olusan 49 maddeyi icerir ve siyasi ekonomik egitimsel ve kulturel ilkeleri ve temel haklari saglar Siyasi Ilkeler Anayasanin ilk maddesine gore Suriye Arap Cumhuriyeti demokratik halkci sosyalist ve egemen bir devlettir Topraklarinin hicbir kismi devredilemez 3 madde Islam hukukunun yasamanin ana kaynagi olmasini sart kosar Madde daha sonra devlet baskaninin Islam inancina sahip olmasi gerektigini icerecek sekilde degistirildi Anayasa Islam i devlet dini olarak ilan etmez 4 madde Arapca nin Suriye Arap Cumhuriyeti nin resmi dili oldugunu ve Sam in ulusun baskenti oldugunu beyan eder Anayasanin 8 maddesi Baas Partisi ni toplumun ve devletin onde gelen partisi olarak tanimlamakta ve Ulusal Ilerici Cephe nin yurttaslarin yasal siyasi parti katiliminin tek cercevesi olarak sunmaktadir Ekonomik Ilkeler Anayasa devlet ekonomisini her turlu somuruye son vermeyi amaclayan planli bir sosyalist ekonomi olarak tanimlamaktadir Anayasa tarafindan uc mulkiyet bicimi sunulmaktadir kamusal kolektif ve bireysel mulkiyet Anayasa ozel mulkiyetin kamu yarari disinda ve adil tazminat karsiliginda kamulastirilamayacagini garanti eder Egitim ve Kulturel Ilkeler Anayasanin 21 maddesi egitim ve kultur sisteminin amaclarini soyle tanimlamaktadir Egitim ve kultur sistemi bilimsel dusunceye sahip tarihine ve topragina bagli mirasiyla gurur duyan ve milletinin birlik ozgurluk ve sosyalizm hedeflerine ulasmak icin mucadele ruhuyla dolu sosyalist milliyetci insanliga ve ilerlemesine hizmet etmeyi hedefleyen bir Arap nesli yaratmayi amaclamaktadir Ozgurluk Haklar ve Kamu Gorevleri Anayasa her insan icin gecerli olan evrensel insan haklari ile yalnizca Suriye vatandaslari icin gecerli olanlar arasinda ayrim yapmaktadir Anayasa tum vatandaslar icin ifade toplanma ve din ozgurlugunu garanti eder Devletin vatandasin kisisel ozgurluk ve onurunun garantoru ve koruyucusu oldugunu sart kosar Anayasa tum vatandaslarin hak ve gorevlerinde kanun onunde esit olmasini garanti eder Ayrica calismanin her vatandas icin bir hak ve gorev oldugunu ve devletin tum vatandaslara is saglamayi taahhut edecegini belirtmektedir Bolum 2 Bolum 2 uc kisimdan olusan 81 madde icermektedir Yasama otoritesi yurutme otoritesi ve Yerel Halk Meclisleri dahil olmak uzere Suriye devletinin yetkilerini tartisir Yasama Otoritesi Anayasa Halk Meclisini 250 uyeden olusan tek kamarali bir yasama organi olarak tanimlar Halk Meclisi uyeleri genel gizli dogrudan ve esit oyla 4 yillik bir sure icin secilirler Anayasa isci ve koylulere Halk Meclisinin 50 kotasini verir Halk Meclisinin yetkileri arasinda cumhurbaskaninin aday gosterilmesi kabine politikasinin gorusulmesi butcenin onaylanmasi ve uluslararasi anlasmalarin onaylanmasi yer alir Meclis yasa cikaramaz ancak yasalari degistirme ve onaylama hakkina sahiptir Baskan ancak vatana ihanet durumlarinda meclise karsi sorumludur Yurutme Otoritesi Devlet Baskani Anayasa devlet baskanini devletin basi yurutme organinin en ust duzey yetkilisi ve silahli kuvvetlerin baskomutani olmasini sart kosar Devlet baskanligi adayligi Baas Partisi tarafindan onerilir ve meclis tarafindan onaylanir Anayasaya gore aday Suriyeli bir Arap Musluman ve 34 yasini doldurmus olmalidir Aday daha sonra 7 yillik bir donem icin referandumla onaylanir Anayasa devlet baskani icin bir donem siniri belirtmez Anayasa devlet baskanina genis capta yurutme ve yasama yetkileri verir Devlet baskani Bakanlar Kurulu basbakan diger ust duzey devlet memurlari ve askeri yetkililerin yani sira Yuksek Anayasa Mahkemesi uyelerini atamak ve gorevden almaktan sorumludur Baskan ayrica Halk Meclisini feshedebilir ve sinirsiz sayida baskan yardimcisi atayabilir Kabine ve Bakanlar Kurulu Anayasa kabineyi en yuksek yurutme ve yonetim organi olarak tanimlamaktadir Kabine basbakan basbakan yardimcisi ve bakanlardan olusur Anayasa bakanlarin cumhurbaskanina karsi sorumlu oldugunu belirtir Yerel Halk Konseyleri Anayasanin 129 maddesi Yerel Halk Konseylerini su sekilde tanimlamaktadir Yerel Halk Konseyleri yetkilerini kanuna uygun olarak idari birimler icinde kullanan organlardir Bolum 3 Bolum 3 uc kisimdan olusan 19 madde icermektedir Yarginin yapisi ve yetkileri ile anayasa degisikligi surecini tartisir Mahkeme Hakimleri ve Cumhuriyet Savcilari Anayasanin 131 maddesi cumhurbaskaninin yarginin ve yargiclarin bagimsizligini Yuksek Yargi Kurulunun yardimiyla guvence altina alacagini ongormektedir Baskan ayrica Yuksek Yargi Konseyine de baskanlik eder Anayasa Suriye mahkemelerinde kararlarin Suriye Arap halki adina verilecegini belirtir Ayrica cumhuriyet savciligina baskanlik etmesi de hukme baglanmistir Yuksek Anayasa Mahkemesi Anayasa Yuksek Anayasa Mahkemesini cumhuriyetteki en yuksek yargi organi olarak tanimlar Cumhurbaskani tarafindan kararname ile atanan dort yargic ve baskanin kendisinden olusur Mahkeme uyeleri yenilenebilir dort yillik gorev sureleri icinde gorev yaparlar ve konumlarini yasama veya yurutme makamlarindaki diger herhangi bir resmi gorevle birlestiremezler Mahkeme Halk Meclisi tarafindan kabul edilen yasalarin anayasaya uygunlugunu inceleme yetkisine sahiptir ancak referandumla kabul edilen yasalari inceleyemez Mahkeme ayrica secim anlasmazliklari ve cumhurbaskaninin yargilanmasiyla da ilgilenir Anayasanin 143 maddesi Yuksek Anayasa Mahkemesi uyelerinin yemini soyle tanimliyor Ulkenin anayasasina ve kanunlarina riayet edecegime gorevimi tarafsizlik ve sadakatle yerine getirecegime dair Yuce Allah a yemin ederim Anayasa Degisikligi Anayasayi degistirme onerileri cumhurbaskani veya Halk Meclisinin en az ucte ikisi araciligiyla sunulabilir Degisiklikler hem cumhurbaskani hem de Halk Meclisinde ucte iki cogunluk tarafindan onaylanmalidir Suriye anayasasi 1973 te kabul edildiginden bu yana cok az degisiklik gordu Bunlardan en dikkat cekeni cumhurbaskaninin Musluman inancina sahip olmasini gerektiren ve cumhurbaskaninin zorunlu asgari yasini 40 tan 34 e dusuren degisiklikti Bolum 4 Bolum 4 7 maddeden olusmakta olup genel ve gecici hukumleri icermektedir Kaynakca ibtimes com 15 Subat 2012 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2018 Enab Baladi 18 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Suriye Arap Haber Ajansi Ingilizce 28 Subat 2012 29 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2012 a b c d e Robbers 2007 p 896 a b c d e f g The Middle East Information Network 21 Nisan 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2011 a b c Robbers 2007 p 899 a b c Robbers 2007 p 898 a b c d e f Robbers 2007 p 897BibliyografyaRobbers Gerhard 2007 Encyclopedia of World Constitutions Facts on File library of world history New York Facts On File ISBN 978 0 8160 6078 8 Ayrica bakinizSuriye AnayasasiDis baglantilarUluslararasi Anayasa Hukuku Projesi nde 1973 Suriye Anayasasi 5 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde