Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yürütme erki, yasaların uygulanmasından sorumlu olan ve bir devletin yönetiminden genel olarak sorumlu olan hükûmetin bir parçasını tanımlamak için yaygın olarak kullanılan bir terimdir.
Görevi
Yürütme erkinin kapsamı, ortaya çıktığı siyasi bağlama bağlı olarak büyük ölçüde değişir ve bir ülkede zaman içinde değişebilir. Demokratik ülkelerde, yürütme erki genellikle ulusal siyaset üzerinde geniş bir etkiye sahip olmasına rağmen, yürütme erki üzerinde sınırlamalar uygulanır.
Güçler ayrılığı prensibine dayalı siyasi sistemlerde, örneğin ABD gibi, hükûmet otoritesi, gücün tek bir kişi veya grup elinde toplanmasını önlemek için çeşitli kollara dağıtılır. Bunun için her bir kola diğer iki kolla denetimler uygulanır. Genel olarak, yasama organının rolü yasaları görüşmektir, bu yasalar yürütme tarafından uygulanır ve yargı tarafından yorumlanır. Yürütme organı aynı zamanda kararname veya icra emri gibi belirli türdeki yasaların da kaynağı olabilir.
Parlamenter sistemler gibi yetkilerin birleştirildiği sistemlerde ise yürütme organı hükûmeti oluşturur ve üyeleri genellikle yasama organında çoğunluk olan siyasi partiye üyedir. Yürütmenin yasama organının desteğine veya onayına ihtiyacı olduğu için, iki organ "birleşik" olarak kabul edilir ve bağımsız değillerdir. Parlamento egemenlik prensibi, yürütme organının sahip olduğu yetkilerin, yasama organı tarafından verilenlere tamamen bağlı olduğunu ve eylemlerinin yargısal denetime tabi olabileceğini ifade eder. Bununla birlikte, yürütme organı genellikle hükûmet bürokrasisinin kontrolünden kaynaklanan geniş yetkilere sahiptir, özellikle ekonomi veya dış politika gibi alanlarda.
Bakanlar
Parlamenter sistemlerde, yürütme organı seçilmiş yasama organına karşı sorumludur, yani yasama organının güvenini korumak zorundadır (çift meclisli sistemlerde ise bir kısmının güvenini kazanmalıdır). Belirli durumlarda, yasama organı, yürütme organına olan güvensizliğini ifade edebilir, bu da ya hükûmet partisinin veya parti grubunun değişmesine veya genel seçime neden olur. Parlamentolar sisteminde hükûmetin başında genellikle başbakan olarak adlandırılan bir hükûmet başkanı bulunur ve bu kişi, hükûmet ve seçim değişiklikleri sırasında görevine devam ederken devlet başkanından ayrılır. Westminster tipi parlamenter sisteminde, güçler ayrılığı prensibi diğer bazı sistemlere göre daha sıkı bir şekilde yerleşmemiştir. Yürütmenin üyeleri (bakanlar), aynı zamanda yasama organının üyeleridir ve dolayısıyla hukukun oluşturulmasında ve uygulanmasında önemli bir rol oynarlar. Başkanlık sistemlerinde ise doğrudan seçilen hükûmet başkanı bakanları atar. Bakanlar doğrudan seçmenler tarafından seçilebilir.
Bu bağlamda, yürütme organı, bir lider veya bir veya birden fazla makamın lideri olarak oluşur. Özellikle, yürütme organının en üst liderlik rolleri şunları içerebilir:
Parlamenter sistem ve yarı başkanlık sisteminde cumhurbaşkanı; devletin sembolik önderi.
Parlamenter sistem ve yarı başkanlık sisteminde başbakan; devletin işlevini yerine getirir, kamu yönetiminin başındadır ve yasaları, anayasa çerçevesinde uygular.
Başkanlık sisteminde doğrudan halk tarafından seçilen başkan; kuvvetler ayrılığına dayalı bir demokrasinin başındadır. Genellikle bu makam, başkan yardımcısı pozisyonuyla birlikte bulunur.
Devletin silahlı güçlerini komuta eden ve askerî siyaseti belirleyen devlet başkanı.
Yeni bir yasanın geçişini ya da geri çevrilişini zorlayarak yasama organını etkiler (bu, veto gücünün kullanımını da içerir).
Devletin büyükelçilerini denetler ve dış siyasetin belirlenmesinde rol oynar.
Devlet başkanı ve bakanlar
Başkanlık sistemine göre, yürütmenin lideri hem devletin hem de hükûmetin başıdır.
Parlamenter sistemde, yasama organına karşı sorumlu bir bakan başbakan olarak hükûmetin başıdır, oysa devlet başkanı genellikle törensel bir kral veya cumhurbaşkanıdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Martinez, Jenny S. (2006). "Inherent Executive Power: A Comparative Perspective". The Yale Law Journal. 115 (9). ss. 2480-2511. doi:10.2307/20455703. ISSN 0044-0094. JSTOR 20455703. 30 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2022.
- ^ Buchs, Aurélia; Soguel, Nils (1 Nisan 2022). "Fiscal performance and the re-election of finance ministers–evidence from the Swiss cantons". Public Choice (İngilizce). 191 (1). ss. 31-49. doi:10.1007/s11127-021-00949-z. ISSN 1573-7101.
- ^ "The Executive Branch". The White House. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2015.
- ^ . Parliament of Canada. 2 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yurutme erki yasalarin uygulanmasindan sorumlu olan ve bir devletin yonetiminden genel olarak sorumlu olan hukumetin bir parcasini tanimlamak icin yaygin olarak kullanilan bir terimdir Finlandiya Parlamentosu nun bir oturumu 2007GoreviYurutme erkinin kapsami ortaya ciktigi siyasi baglama bagli olarak buyuk olcude degisir ve bir ulkede zaman icinde degisebilir Demokratik ulkelerde yurutme erki genellikle ulusal siyaset uzerinde genis bir etkiye sahip olmasina ragmen yurutme erki uzerinde sinirlamalar uygulanir Gucler ayriligi prensibine dayali siyasi sistemlerde ornegin ABD gibi hukumet otoritesi gucun tek bir kisi veya grup elinde toplanmasini onlemek icin cesitli kollara dagitilir Bunun icin her bir kola diger iki kolla denetimler uygulanir Genel olarak yasama organinin rolu yasalari gorusmektir bu yasalar yurutme tarafindan uygulanir ve yargi tarafindan yorumlanir Yurutme organi ayni zamanda kararname veya icra emri gibi belirli turdeki yasalarin da kaynagi olabilir Parlamenter sistemler gibi yetkilerin birlestirildigi sistemlerde ise yurutme organi hukumeti olusturur ve uyeleri genellikle yasama organinda cogunluk olan siyasi partiye uyedir Yurutmenin yasama organinin destegine veya onayina ihtiyaci oldugu icin iki organ birlesik olarak kabul edilir ve bagimsiz degillerdir Parlamento egemenlik prensibi yurutme organinin sahip oldugu yetkilerin yasama organi tarafindan verilenlere tamamen bagli oldugunu ve eylemlerinin yargisal denetime tabi olabilecegini ifade eder Bununla birlikte yurutme organi genellikle hukumet burokrasisinin kontrolunden kaynaklanan genis yetkilere sahiptir ozellikle ekonomi veya dis politika gibi alanlarda BakanlarParlamenter sistemlerde yurutme organi secilmis yasama organina karsi sorumludur yani yasama organinin guvenini korumak zorundadir cift meclisli sistemlerde ise bir kisminin guvenini kazanmalidir Belirli durumlarda yasama organi yurutme organina olan guvensizligini ifade edebilir bu da ya hukumet partisinin veya parti grubunun degismesine veya genel secime neden olur Parlamentolar sisteminde hukumetin basinda genellikle basbakan olarak adlandirilan bir hukumet baskani bulunur ve bu kisi hukumet ve secim degisiklikleri sirasinda gorevine devam ederken devlet baskanindan ayrilir Westminster tipi parlamenter sisteminde gucler ayriligi prensibi diger bazi sistemlere gore daha siki bir sekilde yerlesmemistir Yurutmenin uyeleri bakanlar ayni zamanda yasama organinin uyeleridir ve dolayisiyla hukukun olusturulmasinda ve uygulanmasinda onemli bir rol oynarlar Baskanlik sistemlerinde ise dogrudan secilen hukumet baskani bakanlari atar Bakanlar dogrudan secmenler tarafindan secilebilir Bu baglamda yurutme organi bir lider veya bir veya birden fazla makamin lideri olarak olusur Ozellikle yurutme organinin en ust liderlik rolleri sunlari icerebilir Devlet baskani Parlamenter sistem ve yari baskanlik sisteminde cumhurbaskani devletin sembolik onderi Hukumet baskani Parlamenter sistem ve yari baskanlik sisteminde basbakan devletin islevini yerine getirir kamu yonetiminin basindadir ve yasalari anayasa cercevesinde uygular Devlet ve hukumet baskani Baskanlik sisteminde dogrudan halk tarafindan secilen baskan kuvvetler ayriligina dayali bir demokrasinin basindadir Genellikle bu makam baskan yardimcisi pozisyonuyla birlikte bulunur Baskomutan Devletin silahli guclerini komuta eden ve askeri siyaseti belirleyen devlet baskani Basyasamaci Yeni bir yasanin gecisini ya da geri cevrilisini zorlayarak yasama organini etkiler bu veto gucunun kullanimini da icerir Basdiplomat Devletin buyukelcilerini denetler ve dis siyasetin belirlenmesinde rol oynar Devlet baskani ve bakanlarBaskanlik sistemine gore yurutmenin lideri hem devletin hem de hukumetin basidir Parlamenter sistemde yasama organina karsi sorumlu bir bakan basbakan olarak hukumetin basidir oysa devlet baskani genellikle torensel bir kral veya cumhurbaskanidir Ayrica bakinizAnayasa Demokrasi Gucler ayriligi Parlamenter sistem Baskanlik sistemi Yari baskanlik sistemiKaynakca Martinez Jenny S 2006 Inherent Executive Power A Comparative Perspective The Yale Law Journal 115 9 ss 2480 2511 doi 10 2307 20455703 ISSN 0044 0094 JSTOR 20455703 30 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2022 Buchs Aurelia Soguel Nils 1 Nisan 2022 Fiscal performance and the re election of finance ministers evidence from the Swiss cantons Public Choice Ingilizce 191 1 ss 31 49 doi 10 1007 s11127 021 00949 z ISSN 1573 7101 The Executive Branch The White House 20 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2015 Parliament of Canada 2 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2015