Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
  • Vikipedi

Amerika Birleşik Devletleri hükûmeti tarafından Hawaii Yangın Fırtınası ABD nin Hawaii eyaletinde ağırlıklı

2023 Hawaii orman yangınları

2023 Hawaii orman yangınları
www.wikipedia.tr-tr.nina.azhttps://www.wikipedia.tr-tr.nina.az

Amerika Birleşik Devletleri hükûmeti tarafından Hawaii Yangın Fırtınası, ABD'nin Hawaii eyaletinde, ağırlıklı olarak Maui adasında patlak verdi. Rüzgârın etkisiyle çıkan yangınlar tahliyelere yol açtı, geniş çapta hasara neden oldu, Maui'nin kuzeybatısındaki Lahaina kasabasında en az 97 kişinin ölümüne ve en az 6 kişinin kaybolmasına neden oldu. Yangınların çoğalması, Hawaii'nin kuzeyindeki güçlü yüksek basınç alanı ve güneydeki Dora Kasırgası tarafından oluşturulan kuru ve fırtınalı koşullara bağlandı.

2023 Hawaii orman yangınları
image
image
image
image
image
image
Üstte: Lāhainā'nın havadan görünümü, limanın yakınında yanan ve içi boşaltılan düzinelerce yapıyı gösteriyor. Altta: Geceleri limandan çekilen bir fotoğraf, uzakta yanan ateşlerle birlikte yıkımı gösteriyor.
KonumHawaii, ABD
İstatistikler
Toplam yangın4+
Toplam alan17,000+ dönüm (6,880+ ha)
Hasar$5.5 milyar
Tarih8 Ağustos 2023 – 11 Ağustos 2023
Sebep
  • Kuru koşullar ve şiddetli rüzgarlarla yayılma
  • Maui:
  • bilinmeyen sebepler
  • Düşen elektrik hattı
  • Hawaii Adası:
  • bilinmeyen sebepler
  • mangal ateşi
  • yangın çıkarıcı cihazlar
Ölüm sayısı97+(Lahaina yangın alanının 99%'u tarandıktan sonra)
Yaralanan kişi sayısı67+
Kayıp kişiler6
Harita
8-10 Ağustos tarihlerinde uzaydan kızılötesi gürüntüleme ile tespit edilen yangınların merkez noktaları. Bazı kısımlar çevredir. (map data)

8 Ağustos'ta, Hawaii Ulusal Muhafızlarının acil duruma geçmesi, Hawaii Acil Durum Yönetimi Ajansı direktörü ve Acil Durum Yönetimi Yöneticisi tarafından yangınların yarattığı koşullar sebebiyle uygun eylemler ve yardım için eyalet genel gelir fonlarının harcanması dahil çeşitli müdahalelere izin veren bir acil durum bildirisi imzalandı. 9 Ağustos'a kadar, Hawaii eyalet hükûmeti eyaletin tamamı için olağanüstü hal ilan edildi. 10 Ağustos'ta ABD Başkanı Joe Biden çıkan yangınlar sebebiyle federal büyük felaket bildirisi yayınladı.

12 Ağustos itibarıyla, Lāhainā yangınında ölenlerin sayısı, 1918'deki Cloquet yangınından bu yana Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bir orman yangını için en yüksek ölü sayısı olmuştur. Yalnızca Lāhainā yangını için, Pasifik Afet Merkezi (PDC) ve Federal Acil Durum Yönetim Ajansı (FEMA), 2.200'den fazla binanın yıkıldığını tahmin etmektedir. Bu binaların birçoğu konuttan oluşmaktadır ve Lāhainā'daki birçok tarihi simge yapı da yıkılan yapıların içerisindedir. Yangının yol açtığı hasarın yaklaşık 6 milyar dolar olduğu tahmin edilmektedir. Eylül 2023'te Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanlığı, orman yangınlarının resmi hasar toplamını 5,5 milyar dolar (2023 ABD doları) olarak yayınladı.

Arka plan

Orman yangını riski

image
ABD Kuraklık Monitörü, 8 Ağustos 2023 itibarıyla Hawaii'deki kuraklık koşullarını gösteriyor

Hawaii'de orman yangınlarıyla yanan alan son yıllarda artarak neredeyse dört katına çıktı. 2010'larda ve 2020'lerin başlarında, Mānoa'daki Hawaii Üniversitesi'nde botanikçi ve yangın bilimcisi olan Clay Trauernicht ve diğer birkaç uzman, Hawaii'de tarımın azalmasının, eskiden verimli olan geniş alanların yönetilmeden bırakılması anlamına geldiği konusunda uyardı. Gine otu gibi yerli olmayan istilacı türler hızla yayılıyor ve büyük yangın riskini artırıyordu. Eyalet yönetimi, araziyi çimenlerden uzak tutmak için teşvik sağlamada veya talimat verme konusunda etkisiz kalmıştır. Eyalet yönetimi ayrıca tüm yapı sahiplerinin, Kaliforniya gibi yangına yatkın eyaletlerde standart bir kural olan savunulabilir alan oluşturulmasını zorunlu kılmamıştı. Tarımsal işgücünün daralması genel yangınla mücadele kapasitesinin azalması da aslında etkin bir mücadele imkanını da ortadan kaldırmıştır. Bu işçiler anız yakma ve bu yangınlarla mücadele konusunda oldukça tecrübeli ve başarılıydılar. Hatta ilçeler gerektiği durumlarda bu yangınlarla mücadele iin bu işçilerden destek almışlardır. 2022'de Trauernicht, Hawaii'nin yangın riskini azaltmanın bir yolu olarak tarımı kamu malı olarak sübvanse ederek Avrupa örneğini takip etmesini önermiştir. UH Manoa biyocoğrafya profesörü Camilo Mora'nın 2023 yılında orman yangını riskini azaltmak için arazi restorasyonunun maliyet tahmini yaklaşık 1 milyar dolardır. Bu araştırmalar sonucunda yapılan eylem çağrılarına rağmen Hawaii Eyaleti Yasama Meclisi fazla ilerleme kaydedememiş ve ilave yangın riskini azaltma önlemlerine yalnızca 1,5 milyon dolar harcanmasını öngören 2022 tarihli yasa tasarısı yasama komitesinde kabul etmiştir.

Yangından günler önce, Maui ilçesinin yüzde yirmisi orta seviyede kuraklık yaşamaktaydı (seviye 1/4) ve ilçenin yüzde on altısı şiddetli kuraklık koşulları altındaydı (seviye 2/4). ABD Ulusal İklim Değerlendirmesine göre, Hawaii adalarında iklim değişikliğinin öngörülen etkileriyle tutarlı bir yağış düşüşü de kaydedilmiştir.

2014 yılının Haziran ayında, kâr amacı gütmeyen Hawaii Orman Yangını Yönetim Organizasyonu, Lāhainā bölgesinin büyük kısmının son derece yüksek yanma riski altında olduğu konusunda uyarıda bulunan bir Batı Maui Topluluğu Orman Yangını Koruma Planı hazırlamıştır.

Maui İlçesinin 2020 Tehlike Azaltma Planında, ilçe, Ağustos yangınlarından en ağır şekilde etkilenen topluluk olan Lāhainā'yı orman yangınları açısından yüksek riskli bölge olarak tanımlamıştır.(ss481–522)

Ulusal Kurumlar Arası İtfaiye Merkezi (NIFC), 1 Ağustos 2023 tarihli aylık mevsimsel değerlendirmesinde, Ağustos ayında Hawaii için adaların rüzgar altı taraflarında yoğunlaşan önemli orman yangınları için "normalin üzerinde" potansiyel tahmin etmiştir. NIFC, önceki yağışlı mevsimden dolayı gelişen bol bitki örtüsü büyümesine ve ardından genişleyen kuraklığa dikkat çekmenin haricinde, "tropikal siklonların ada zincirine nasıl yaklaştıklarına göre rüzgarlı ve kuru koşullar da getirebileceğini ve yangın büyüme potansiyelini şiddetlendirebileceğini" belirtmiştir.

Adaların ölümcül olabilecek orman yangınlarına karşı savunmasızlığı, uzun vadeli değerlendirmelerde önemsenmedi. Bir yıl önce, Hawaii Eyaleti Kapsamlı Acil Durum Yönetim Planı Raporu, orman yangını risklerini eyalet için en düşük tehditlerden biri olarak değerlendirmiştir. 2021'de yapılan bir değerlendirme, eyaletteki orman yangınlarının ani yükselişini kabul etse de fonların "yetersiz" olduğunu ifade ederek Maui İlçesi itfaiye teşkilatının "yangınları önlemek için neler yapılabileceği ve yapılması gerektiğine dair hiçbir şey" dediğini iddia ederek stratejilerini ağır bir şekilde eleştirmiştir.

Hava faktörleri

image
8 Ağustos'ta Hawai Adaları yakınlarındaki Dora Kasırgası'ndan rüzgar hızları/fırtınaları

Ağustos 2023'ün ilk günlerinde, Hawai Adaları'nın kuzeyindebir yüksek basınç sistemi oluştu. Bu, adaların kuzeyinde güçlü bir yüzey basıncı oluşturarak bölge genelinde istikrarı sürdürmüş, sıcak ve güneşli hava koşulları oluşmasına sebep olmuştur. Eşzamanlı olarak, Dora Kasırgası, Kategori 4 şiddetine gelişmeye başlayarak yüksek basınç alanı ile düşük basınçlı siklon arasında büyük bir basınç farkı yaratmaya yardımcı olmuştur. Bu basınç farkı, güneybatıya hareket eden ve riski arttıran alize rüzgarlarını destekleyerek adalar üzerinde güçlü eğimli rüzgarlar oluşturmuştur. (Benzer bir olay, Ophelia Kasırgası'nın geçişi sırasında Ekim 2017 Portekiz orman yangınlarında ortaya çıkmıştır.) Dora Kasırgasının yangınları nasıl etkilediği tam olarak belirli değildir. Meteorologlar, fırtınanın merkezinin adalardan 700 mil (1.100 km) uzakta olduğunu ve nispeten küçük kaldığını; ancak aynı zamanda "uzun bir süre dikkate değer ölçüde güçlü" kalarak 50 yılı aşkın bir süredir Pasifik'teki diğer tüm fırtınalardan daha güçlü olacak şekilde Kategori 4 kasırgası olarak kayıtlara girdiğini açıkladı.Ulusal Kasırga Merkezi'nde bir kasırga uzmanı olan Philippe Papin, Dora Kasırgası'nın "yangın başlama anında Maui üzerindeki düşük seviyeli akışı artırmada" yalnızca küçük bir rol oynadığını savunmuştur.

6 Ağustos'a kadar Ulusal Hava Durumu Servisi, Doğu Pasifik'ten gelen yağış potansiyelini büyük ölçüde engelleyen çok kuru bir hava bölgesi açıkladı. Belirgin bir alçalan üst sınır inversiyonu, atmosferin daha da fazla dengelenmesini zorlaştırdı. Bu durum sonucunda 7 ve 8 Ağustos tarihleri arasında şiddetli rüzgarlar ve çok kuru hava koşulları oluştu. Zaman ilerdikçe, mevcut basınç gradyanı ile birleşen derin katman çıkıntısı çok kuvvetli rüzgarlar yarattı ve nem seviyelerinin normalin oldukça altına düşmesine neden oldu. Yukarıda belirtilen sınırın, adaların yakınındaki arazi özellikleri nedeniyle yalnızca rüzgarın hızlanmasını güçlendirmesi beklenmekteydi.

Çıkan yangınlar

Perimeters of wildfires in Maui (map data)
Yangın İlçe Alan (dönüm) Başlangıç tarihi Kontrol durumu Güncelleme tarihi
Olinda Maui 1,081 8 Ağustos %90 7 Eylül 2023
Kula Maui 202 8 Ağustos %95 7 Eylül 2023
Lahaina Maui 2,170 8 Ağustos Söndürüldü 3 Eylül 2023
Pulehu Maui 3,268 8 Ağustos Söndürüldü 12 Ağustos 2023

Yangın süreci

image
8 Ağustos'taki yangınların uydu kızılötesi görüntü döngüsü

Ağustos ayının ilk birkaç gününde, Hawai Adalarında çok sayıda küçük çalı yangını çıktı. Oahu adasında başlayan çok sayıda çalı yangını itfaiyenin kısıtlı imkanlarla hepsine birden yetişmekte zorlanmasına sebep olsa da 4 Ağustos'ta hızla kontrol altına alındı. Adanın güney ve batı tarafları, yangın ve hava koşulları nedeniyle anormal derecede kuru veya kuraktı.

7 Ağustos saat 5:00'da  (UTC 15:00), Ulusal Hava Durumu Servisi, Honolulu'daki ofisinden, 9 Ağustos sabahına kadar tüm adaların rüzgar altı kısımları için kırmızı bayrak uyarısı yayınlayarak "çok kuru alanlar ile birlikte güçlü, fırtınalı doğu rüzgarlar ve düşük nem, Salı gecesi boyunca kritik yangın hava koşulları üretecek" uyarısında bulundu. Rüzgarlar 30-45 mil/saat (48-72 km/sa) ve 60 mil/saat (97 km/sa) tahmin edildi. Maui İlçesinde yetkililer, Upcountry Maui bölgesinde rüzgar hızını 80 mil/saat (130 km/sa) olarak ölçtü.

Maui

image
Maui'nin 8 Ağustos gecesi kızılötesi uydudan görüldüğü haliyle

4 Ağustos 2023, saat 11:01'de HST (UTC 21:01), Maui'de Kahului Havalimanı'nın bitişiğindeki bir tarlada 30 dönümlük alanda çıkan çalı yangınıyla birçok küçük yangından ilki başladı. 21:29'a kadar HST (UTC 07:29), yangının %90'ının kontrol altına alındığı duyuruldu. Yine de havaalanındaki çok sayıda uçuş 11 Ağustos'a ertelendi.

8 Ağustos 2023'te şiddetli rüzgarlar çok sayıda elektrik direğini devirdi. 16:55'e kadar, Maui'de "yaklaşık 30 direğin devrildiği" rapor edildi ve bu da "12.400'den fazla kişiyi etkileyen en az 15 ayrı kesinti" demekti. Batı Maui'nin bazı bölgelerinde sabah 4:50'den beri elektrik yoktu. Videoya kaydedilen, devrilen elektrik hatlarının yangının çıkış nedeni olup olmadığı araştırılmaktadır.

Kula

8 Ağustos'ta yangınlar örgüsünün ilk önemli yangını Upcountry Maui bölgesindeki Kula topluluğundaki Olinda Yolu yakınında saat 12:22'de bildirildi. Yangın yakınında bulunan insanların ise tahliyesi sabah 03.43'ten itibaren başladı. Yangında 9 Ağustos itibarıyla yaklaşık 1.000 akre (400 ha) alan yandı. Yüzde 96'sı konut olmak üzere yaklaşık 544 yapı yangın alanında kaldı ve 16'sı yandı.The Washington Post'un aktardığı eşzamanlı elektrik şebekesi sensörü verileri ve güvenlik kamerası görüntüleri, bu yangına bir ağacın çarptığı devrilen bir elektrik hattının neden olabileceğini göstermektedir.

Lahaina

image
Lāhaina yukarıdan

Çıkan yangınların en önemlisi, 8 Ağustos sabahı Batı Maui'de Lāhainā kasabası yakınlarında çıkan çalı yangınıyla başladı. 8 Ağustos sabahın erken saatlerinde, Lāhainā kasabasını 80 mil/saat (130 km/sa) hızındaki çok etkili düz rüzgarlar etkilemeye başladı. Lāhainā'daki evlerde ve binalarda küçük hasara neden oldu. Şehrin kuzeydoğu tarafındaki Lāhainā Ortaokulunun karşısındaki Lahainaluna Yolu boyunca bir elektrik direği rüzgar sebebiyle kırıldı. üç-akre (1,2 ha) alanda saat 6:37'de çalı yangını bildirildi. Devrilen elektrik hattı yol kenarındaki kuru otları alevlendirmişti. Dakikalar sonra Lāhainā Ortaokulu çevresindeki bölgelerde tahliye emri verildi. Maui İlçesi İtfaiye Departmanı yangına hemen müdahale ederek saat 9:00'a kadar yangının tamamen kontrol altına alındığı duyurdu. Ancak rüzgar kasabada etkili olmaya devam etti ve öğleden sonra yangın yeniden alevlenerek Lāhainā Çevre Yolu'nun (Rota 3000) kapatılmasına neden oldu. Yolun yakınlarındakilerle birlikte tahliyelerin sayısı arttı. Kasabanın batı yakasındaki sakinlere yerlerine sığınmaları talimatı verildi.

image
8 Ağustos'u 9 Ağustos'a bağlayan gece Güney Maui'den Lahaina'nın uzun pozlanmış fotoğrafı; kavisli çizgiler köz değil yıldız izleridir

Yangın hem boyut hem de yoğunluk olarak hızla büyüdü. Şiddetli rüzgar, alevleri yerleşmin yoğun olduğu kuzeydoğu bölgesine doğru yöneltti. Dakikalar içinde yüzlerce ev yanmaya başlamıştı. Tehlikeyi fark eden vatandaşlar, alevlerle çevrili alandan araçlarla kaçmaya çalıştı. Zaman ilerledikçe yangın güneybatıya doğru ilerleyerek Pasifik kıyılarına ve Kahoma mahallesine doğru ilerledi. İtfaiyeciler, yangın musluklarındaki su basıncının başarısız olması nedeniyle yapıları savunma ve söndürme girişimlerinde başarısız oldu. Yanan evlerdeki borular eriyerek su sızdırdıkça, çalışan yedek jeneratörlerin varlığına rağmen yangın suyu ağında basınç kaybı giderilemedi. 16.40 civarı, yangının Honoapiʻilani Otoyolunu (Hawaii Route 30) geçerek Lāhainā'nın merkezine ulaştığı duyurularak, sakinleri çok az bildirimde bulunarak veya hiç bildirimde bulunmadan kendilerini tahliye etmeye zorladı. Bu sırada topluca kaçmaya çalışan bölge sakinleri yoğun bir araç trafiği oluşturarak trafiği kilitledi. Yangın nedeniyle ulaşılamayan yollar ve kilometrelerce neredeyse sabit kalan trafik, insanların yangından kaçmasını daha da zorlaştırdı. 17:45'e kadar, Amerika Birleşik Devletleri Sahil Güvenliği insanların yangından kaçmak için Lāhainā'da okyanusa atladığını ilk öğrendiğinde yangın kıyı şeridine ulaşmıştı. Hayatta kalanlar daha sonra trafik sıkışıklığında mahsur kaldıklarını ve etraflarındaki arabalar yanmaya ve patlamaya başladığında suya girmeleri gerektiğini düşündündüklerini anlattılar. Yetkililer, eyaletin dünyanın en büyük entegre dış mekan siren uyarı sistemine sahip olmasına ve yalnızca Maui'de doğal afet durumlarında kullanılmak üzere tasarlanmış 80'den fazla sirenin bulunmasına rağmen yangın sırasında sivil savunma sirenlerinin etkinleştirilmediğini söyledi. Daha sonra birçok bölge sakini gazetecilere herhangi bir uyarı almadıklarını ve duman veya alevle karşılaşana kadar ne olduğunu bilmediklerini söyledi. Günün bölümünde Lāhainā'da hiç enerji veya iletişim yoktu ve yetkililer küçük bir izleyici kitlesine ulaşan kafa karıştırıcı bir dizi sosyal medya uyarısı yayınladı.

(14 Ağustos 2023 (2023-08-14) itibarıyla), yetkililer %25'ini taradıkları alanda 106 kişinin öldüğünü duyurdu.FEMA arama-kurtarma uzmanları yanmış binaların iç kısımlarını ararken ölü sayısının daha da artması bekleniyordu. Sadece çok az sayıda kurbanın kimliği tespit edilebildi.

11 Ağustos'ta ölü sayısı 67'ydi ancak bu sayı yalnızca binaların dışında bulunan kurbanları yansıtıyordu çünkü yerel yetkililer FEMA'nın uzman personelini binanın iç kısımlarını aramak üzere göndermesini bekliyordu. FEMA araştırması sonrasında sayının çok daha yüksek çıkacağı tahmin ediliyordu. Federal yetkililere göre, dışarıda bulunan kurbanların çoğunun "araçlarında öldüğüne inanılıyordu". Yangın 2.170 akre (880 ha) alanı tamamen yaktı. PDC ve FEMA, 2.207 binanın yıkıldığını ve toplam 2.719 binanın yangına maruz kaldığını tahmin etti ve hasar tahminini 11 Ağustos 2023 itibarıyla 5,52 milyar dolar olarak açıkladı. Ertesi gün Vali Josh Green, hasarın 6 milyar dolara yakın olduğunu açıkladı. Waiola Kilisesi ve Pioneer Inn dahil birçok tarihi yapı yıkıldı. Lāhaina'daki yanan yapıların %86'sı konutlarda oluştuğu belirtilmektedir.

24 Ağustos itibarıyla, afet bölgesindeki tek katlı konutların %100'ünün aranmasıyla 115 kişinin öldüğü ve 388 kişinin kayıp olduğu açıklandı. 7 Eylül'de yetkililer, bölgenin %99'unun arandığını, ölü sayısının 115'te değişmediğini ve kayıp sayısının 110'a düştüğünü bildirdi.

image
Hawaii Orman Yangınları

Ağustos 2023'ün başlarında, ABD'nin Hawaii eyaletinde, ağırlıklı olarak Maui adasında çıkmış olan orman yangını.

Rüzgarın büyümesine ve byük çapta hasar oluşmasına neden olan yangınlar nedeniyle bölgede geniş çaplı bir tahliyeler gerçekleşmiştir. Lahaina yangınında ölenlerin sayısı, 1918'de 453 kişinin ölümüne yol açan Cloquet yangınından bu yana ABD'de görülen en büyük yangın oldu.

Pūlehu-Kīhei

image
8 Ağustos Kīhei üzerinde yangın, HI

Kula ve Lāhainā yangınıyla aynı gece, Kīhei'nin kuzeyindeki Pūlehu Yolu yakınlarında büyük bir yangın daha çıktı. Yangın hızla etkili rüzgarların estiği yöne doğru yayıldı ve 9 Ağustos'un başlarında büyük yangın Kīhei'nin kuzeydoğu kısımlarına girdi. Yakınlardaki birçok topluluk için tahliye emri verildi. Sonraki günlerde itfaiyeciler yangını tamamen kontrol altına aldı ve tüm sakinlere geri dönmenin güvenli olduğu bilgisi verildi.

Diğer yangınlar

11 Ağustos'ta tek dönümlük küçük bir yangın çıktı ve aynı gün kontrol altına alınmadan önce Batı Maui'deki Kāʻanapali'nin tahliyesi kararı verilmesine yol açtı.

Hawaii Adası

Hawaii County'de, hızla yayılan çalı yangınları nedeniyle Hawaii Adası'nın Kuzey ve Güney Kohala bölgelerindeki mahalleler boşaltıldı. 9 Ağustos'ta Nā'ālehu ve Pāhala yakınında birkaç çalı yangını daha çıktı ve bu yangınlar kısa sürede kontrol altına alındı. Hawaii İlçe Belediye Başkanı Mitch Roth, Büyük Ada'da herhangi bir yaralanma ya da yıkılan ev olmadığını açıkladı.

Hasar

image
Lāhainā'da yanmış bina kalıntıları

Hawaii eyaleti valisi Josh Green, orman yangınlarını Hawaii tarihindeki "en kötü doğal felaket" olarak nitelendirdi. Bu yangın, Amerika Birleşik Devletleri tarihindeki beşinci en ölümcül orman yangınıdır ve 1918'de 453 kişinin ölümüne yol açan Cloquet yangınından bu yana ülkedeki en ölümcül orman yangını olmuştur.

11 Ağustos'ta, saat 15:00 gibi erken bir tarihte, Lāhainā ve Yukarı Kula sakinlerini uyararak, kaynattıktan sonra bile günlük aktiviteler için musluk suyu içmemeleri veya kullanmamaları yönünde talimatlar içeren güvenli olmayan su uyarıları yayınlandı ve su kullanımını sınırlamak için tüm sakinlerden ricada bulunuldu. 9 Ağustos'taki ilk konuşlandırmaların ardından adanın çeşitli yerlerine başka içme suyu tankerleri de yerleştirildi.

Kayıplar

(15 Ağustos 2023 (2023-08-15) itibarıyla), 106 ölüm bildirildi ve 1000'den fazla kişiden haber alınamadığı açıklandı. 15 AĞustos'a kadar ölenlerden sadece beşinin kimliği belirlenmişti. West Maui'deki ölü sayısı, önümüzdeki günlerde ikiye veya üçe katlanabilecek olsa da, Hawaii'de eyalet olmasından bu yana kaydedilen en ölümcül orman yangını ve doğal afet oldu. Takımadaların valisi günde "10 ila 20" ceset bulmayı beklediğini belirtirken, arama çalışmalarının yaklaşık on gün daha sürmesinin beklendiği konusunda uyardı.

(9 Ağustos 2023 (2023-08-09) itibarıyla), en az yirmi kişi Maui hastanesinde hastaneye kaldırılmıştı. Üçü kritik yanıklara sahip olan altı kişi, hava ambulansıyla Maui'den Oʻahu'daki hastanelere nakledildi.

Zarar

image
Ağustos 2023'teki orman yangını kalıntılarıyla çevrili Lāhainā Deniz Feneri
image
Lāhainā bölgesindeki hasarlı binalar

Ana Maui orman yangını, Front Street'te bulunan Lāhainā Tarihi Bölgesi şehir merkezinin çoğu da dahil olmak üzere 2.200'den fazla yapının hasar gördüğü veya yıkıldığı Lāhainā mahalelerinin çoğunu yaktı. Yanan yapıların %96'sı konutlardan oluşmaktadır. 1962 yılında Ulusal Tarihi Simgesel Yapı olarak belirlenen ve 35 yıl boyunca Hawaii Krallığı'nın başkenti olan Lāhainā Tarihi Bölgesinde çok büyük hasar bıraktı. Önemli yapılardan olan Waiola Kilisesi ve Pioneer Inn de yıkılan yapılar arasındadır. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en büyük banyan ağacı olan Lāhainā'nın ünlü banyan ağacının yapraklarının çoğu yansa da ağaç yangından sonra hala ayakta kalabilmişti. 11 Ağustos'ta çekilen bir videoda yerel yetkililerin ağacın iyileşmesine yardımcı olmak için suladığı görülmektedir. Ağaçta yangın sonrasında en azından bir miktar yeşil yaprak mevcuttu ve ağacın kökleri, gövdeleri ve dalları büyük ölçüde sağlam kalmıştı. Yangın anındaki aşırı sıcaklığın göstergelerinden en önemlisi 12 Ağustos'ta olay yerini gezen politikacıların arabaların kelimenin tam anlamıyla eriyip yolda sertleşen su birikintilerine dönüştüğünü görmeleridir.

Maui İl Konseyi'ndeki Lāhainā temsilcisi eden Tamara Paltin, Honolulu Star-Advertiser ile kısa bir röportajda Lāhainā Tarihi Bölgesi'ndeki birçok tahrip edilmiş veya ciddi şekilde hasar görmüş tarihi simge yapıyı açıkladı.

  • Mayıs 2023'te 200. yılını kutlayan Waiola Kilisesi ana ibadet alanını, ek binasını ve sosyal salonunu kaybetti. Waiola Kilisesi'nin mezarlığı, kiliseyi 1823'te kuran Kraliçe Keōpūolani de dahil olmak üzere Hawaii Kraliyet Ailesi üyelerinin mezar alanıdır.
  • Lāhainā'daki Maria Lanakila Katolik Kilisesi, ilk raporların aksine, ana kilise binası ve çan kulesi tahrip olmadı ve yangından büyük ölçüde sağlam kurtuldu, ancak çatı ve iç kısım bir miktar hasar görmüş olabilir.
  • Lāhainā Jodo Misyonu, kuzey Lāhainā'da bir Budist tapınağı.1912 yılında kurulmuş ve 1932'den beri bugünkü yerinde durmaktadır
  • Pioneer Inn, George Alan Freeland tarafından inşa edilen simgesel bir şehir oteli.
  • Na Aikana Cultural Center, bir zamanlar Uluslararası Kıyı ve Depo Sendikası'nın (ILWU) Pioneer Mill'e karşı grevi sırasında grev yapan plantasyon işçileri için bir aşevine ev sahipliği yapan yerel bir kültür merkezi.
  • İlk olarak 1860 yılında ticaret ve balina avcılığı gemileri için gümrük binası olarak faaliyet gösteren Eski Lāhainā Adliyesi. Binanın çatısı tamamen yıkıldı. Eski Lāhainā Adliyesi, ağır hasar görmüş Lāhainā Banyan Court Park'ın içinde yer almaktadır.
  • Eski Adliye binasının içinde bulunan ve koleksiyonu da yandı. Koleksiyon, bölgenin antik Hawaii döneminden, Hawaii Krallığından ve monarşisinden, plantasyon döneminden ve kasabanın balina avcılığı döneminden eserler de dahil olmak üzere Lāhainā'nın tarihini kapsayan öğeleri içeriyordu. Yangından önce müze belgelerinin kopyaları dijital ortama aktarılmış ve çevrimiçi olarak saklanmıştı.
  • 1834 ve 1835 yıllarında Amerikalı misyonerler Dwight Baldwin ve Charlotte Fowler Baldwin'in evi olarak inşa edilen Baldwin Ev Müzesi yanarak yerle bir oldu. Baldwin Evi, Maui adasındaki en eski evdi. Evdeki yangında kaybolan tarihi eşyalar arasında Baldwin'in 1800'lerde Maui nüfusunun çoğunu çiçek hastalığına karşı aşılamak için kullandığı tıbbi aletler, deniz kabuğu koleksiyonları ve ailenin Doğu Yakası'ndan gelen mobilyaları ve sallanan sandalyeleri vardı.
  • Wo Hing Toplum Salonu, 1910'ların başında Lāhainā'da artan Çin nüfusuna hizmet etmek için inşa edildi. 1980'lerde restore edilerek Wo Hing Müzesi'ne dönüştürüldü.

Yangın ayrıca etkilenen bölgelerdeki birkaç baz istasyonunu da yakarak hizmet kesintilerine ve 9-1-1 acil telefon hizmetlerinin kullanılamaz hale gelmesine neden oldu.

Kula beldesinin yakınında çıkan orman yangını en az iki evi yakarak yok etmiştir.

Önemli bir kolej erkek basketbol etkinliği olan Maui Davet Turnuvası'nın düzenlendiği Lāhainā Civic Center, daha önce bir tahliye merkezi olarak hizmet verdikten sonra tahliye edilmesi gerekmesine rağmen şu ana kadar önemli bir hasar almamıştır. Kasım ayında yapılması planlanan 2023 turnuvasının Maui'de mi yapılacağı yoksa ABD ana karasına mı taşınacağı da henüz bilinmemektedir.

Tahliyeler

Yangınlar, Lāhaina, Kāʻanapali, Kīhei ve Kula'dan binlerce yerleşik halkın ve ziyaretçinin toplu tahliye edilmesine yol açtı ABD Sahil Güvenliği, Lāhainā'da yangından kaçmak için denize atlayan 17 kişiyi kurtardıklarını açıkladı. 12 Ağustos itibarıyla Maui'de 1.400'den fazla kişi barınaklara yerleştirilmiştir. Tatildeki San Francisco belediye başkanı London Breed, Maui'den tahliye edilenler arasındaydı.

9 Ağustos 2023'te tahmini 11.000 kişinin Kahului Havaalanını kullanarak Maui'den uçtuğu tahmin edilmektedir.

American, Southwest, Hawaiian ve Alaska Havayolları, insanları adadan tahliye etmeye yardımcı olmak amacıyla 10 Ağustos tarihine kadar Kahului Havalimanı'na ek uçuşlar yaptı ve American, kapasiteyi daha da artırmak için dar gövdeli Airbus A321'i geniş gövdeli olan Boeing 777 ile değiştirdi. Dört havayolunun da etkilenen yolcular için ücret iptali cezası ve ücret farkı almayacağını açıkladı. Hawaii ve Southwest'in 11 Ağustos'a kadar geçici olarak 19 ABD doları tutarında adalar arası uçuş yapacağı açıklandı. 13 Ağustos 2023 itibarıyla 46.000'den fazla afetzede Kahului Havaalanını kullanarak Maui'yi terk etmiştir.

Hawaii eyalet yetkilileri, Honolulu, Oʻahu'da bulunan Hawaii Kongre Merkezi'nde yerlerinden olan binlerce Maui halkıyla birlikte ziyaretçilerin de barındırılması için planlar hazırlamış ve 10 Ağustos itibarıyla 100'den fazla kişi burada kalmıştır.

Yangının 8 Ağustos'ta Lāhainā'yı vurmasının ardından Maui İlçesi, Route 30/340 (Honoapiʻilani Otoyolu, bölgeye giren ve çıkan tek otoyoldur) üzerindeki kontrol noktalarıyla tüm Batı Maui'ye halkın erişimini engelledi. Sonraki üç gün boyunca süren abluka sonucunda, hâlâ sağlam durumda olan ve ilaç, yiyecek ve yakıt sıkıntısı çeken bölge sakinleri için umutsuzluk yaratırken, kendilerini aniden ablukanın dışında bulan diğer sakinler ve turistler eşyalarını geri almak istedi. 11 Ağustos 2023'te İlçe yetkilileri, bu sorunların giderilmesine yardımcı olmak amacıyla Māʻalaea'daki Route 30'daki kontrol noktasından geçişleri tekrar başlattı. Beş saat içinde, bildirildiğine göre Lāhainā'nın kapalı kısmına girme girişimleri nedeniyle kontrol noktası tekrar kapatıldı.

Hayvanlara etkileri

Maui İnsani Yardım Derneği, 16 Ağustos itibarıyla Lahaina'da tahminen 3.000 hayvanın yangınlardan sonra kayıp olduğunu belirtti. 14 Ağustos itibarıyla derneğe Yaklaşık 6.400 üyesi olan derneğin oluşturduğu "Maui'nin Kayıp Evcil Hayvanları" Facebook sayfası aracılığıyla yaklaşık 367 kayıp hayvan raporu geldi. Bulunan herhangi bir hayvan herhangi bir kimlik açısından kontrol edilerek bir mikroçip için taranmaktadır. Toplum tarafından bulunan ölü hayvanların kataloglanıp herhangi bir kimlik açısından kontrol edilebilmesi için hareket ettirilmemesi veya imha edilmemesi yönünde çağrıda bulunulmuştur.

Hayvan hakları savunucuları ve Maui Polisi, yanan bölgelerde kayıp, yaralı veya ölen hayvanları aramak için birlikte çalıştı ve hayvanları dışarı çıkarmak için düzinelerce besleme ve içme istasyonu kuruldu. Yangının ardından, yangından etkilenen hayvanlara yer açmak için Humane Society ve adadaki tek açık hayvan barınağı, 100'den fazla barınak hayvanını uçakla Portland, Oregon'a taşıdı. Kīhei Veteriner Kliniği, İnsani Toplum ve Central Maui Hayvan Kliniği'nin veterinerleri ve personeli ile gönüllüler, bulunan hayvanların bakımını koordine etmenin yanı sıra ada sakinlerine ücretsiz tıbbi bakım, yiyecek ve hayvan ilaçları dağıttı. Ayrıca, kurtarma çalışmaları ve hayvanlar için barınma çalışmaları yapan Maui Polis Departmanının K-9 birimine de bağış yapılarak bakımları sağlandı.

Ulusal Bilim Vakfı ve Çevre Koruma Ajansı'ndan (EPA) bilim insanları, toprak erozyonu ve yangının adanın su yollarını ve ekosistemlerini etkileyebilecek diğer etkileri nedeniyle su kalitesindeki değişiklikleri izleyip belgeleyecek çalışmalar için hazırlık yapmaya başladı. Diğerleri, bölgeye özgü karga sürüsünün büyük bir bölümünü barındırdığı için Maui Kuş Koruma Merkezi gibi alanların yangınların çoğundan korunmasından dolayı teşekkürlerini dile getirdi.

Davalar ve tartışmalar

Ağustos ayındaki orman yangınlarının sorumluluğu, önemli bir soruşturmaya ve kamuoyunda spekülasyon konusu olmaya devam etmektedir. Maui'nin ana elektrik kuruluşu olan Hawaiian Electric Industries Inc., şirketin doğudan gelen kuvvetli düşük seviyeli rüzgarların ortasında Lahaina da dahil olmak üzere Batı Maui'deki elektrik hattı kesintilerini müşterilerine bildirmesinin ardından odak noktasına geldi. Kesintiler ile yangınların çıkması arasındaki korelasyon, halkın elektrik hatlarının çıkardığı kıvılcımların yangının kaynağı olabileceği yönündeki inancını yoğunlaştırdı. Hawaiian Electric'e karşı dava açıldı ve bu davayla birlikte şirketin hisse değerinde kayda değer bir düşüş yaşandı.

Yeterli uyarı ve hazırlık eksikliği de yangın sırasında ve sonrasında gündeme gelen konulardan bir tanesiydi. Hawaii'nin gelişmiş entegre dış mekan siren uyarı sistemine sahip olmasına rağmen Maui'de tsunamiler ve diğer felaketler için tasarlanan bu sirenlerden 80'i, yangınlar sürerken çalışmayarak sessiz kaldı. Hawaii Acil Durum Yönetim Ajansı, aktivasyon eksikliğinin yangınların hızlı ilerlemesine ve mevcut yer müdahale koordinasyonun eksikliğine bağladı. Bölge sakinleri cep telefonu bildirimleri gibi başka uyarılar alırken, bu mesajların yoğunluğu ve aciliyeti bekirtmesi yetersiz görüldü. Birçoğu bunları olumsuz bir şekilde yüksek öncelikli tsunami uyarılarıyla karşılaştırdı. Bu da bölge sakinleri arasında olası bir alarm yorgunluğunun olduğunu, sık ve daha az acil uyarıların gerçek olan tehditlerin algılanan önemini azaltabildiğini ileri sürdü.

Lahaina orman yangınları aynı zamanda eyaletin orman yangınına hazırlık konusundaki eksikliklerini de ortaya çıkardı. 2021 tarihli bir raporda Hawaii yetkilileri, artan yangın alanına ve kuraklık ile kuru otlardan kaynaklanan tehlikelere rağmen orman yangını riskini "düşük" olarak sıraladı. Raporda yetersiz finansman ve yangın önleme stratejilerinin eksikliği eleştirildi. Yangınlar, rüzgarların yangınları daha da kötüleştirdiği Dora Kasırgası'na denk geldi. Yetkililer eş zamanlı doğal afetlerin zorluklar yarattığının farkında olmasına rağmen devlet böyle bir olaya hazırlıksızdı. Önceki orman yangınları bir uyarı niteliğindeydi ancak riskler yeterince ele alınmamıştı. Hawaii Orman Yangını Yönetim Örgütü'ne göre, Hawaii'nin yangın yönetimi bütçeleri artan tehditlere karşı yetersizdi. Yanıcı otlar yaygın olmaya devam ederek yangın riskini artırdı. İklim bilimci Abby Frazier, Hawaii'nin kontrol edilemeyen yangınlara karşı son derece savunmasız olduğunu vurguladı ve daha ciddi yangın önleme çabaları çağrısında bulundu. 2021 Maui İlçesi raporu, yangın tehlikesi risk değerlendirmesi ve yerli olmayan otların değiştirilmesini tavsiye etmişti fakat bu tavsiyelerin uygulanıp uygulanmadığı belli değildir.

Hawaii Arazi ve Doğal Kaynaklar Departmanından bir devlet yetkilisi, West Maui Land Co.'nun topraklarını korumak amacıyla su tahliyesi talebini erteledi ve kabul ettiğinde ise çok geçti.

Yanlış iddialar

Yangınların ardından sosyal medyada yangınlarla ilgili çeşitli asılsız ve yanıltıcı iddialar paylaşıldı. Bazıları, yangınlardan kaynaklanıyormuş gibi sunulan, üzerinde oynanmış görüntüler veya diğer ilgisiz olayların görüntülerini içermekteydi. Bu görüntüler, çoğu zaman görünüşte yönlendirilmiş enerji silahının veya "uzay lazerinin" işin içinde olduğunu gösteriyordu. Diğer paylaşımlarda ise yangınların doğal yollarla meydana gelmediği ya da doğal yangında bitki örtüsünün kasıtlı olarak yok olmasına seyirci kalındığı da iddia edildi. Bu iddialar gerçeği yansıtmamaktadır.

Yangına müdahaleler

image
Hawaii Ordusu Ulusal Muhafız CH-47 Chinook helikopteri, 9 Ağustos'ta Maui'deki orman yangınına havadan su kovası atışı yapıyor
Wailuku, Hawaii - (12 Ağustos 2023) - Hawaii Orman Yangını müdahalesinin B-roll görüntüleri. Görüntülerde, müdahale ve kurtarmayı koordine etmek için eyalet ortaklarıyla birlikte çalışan federal müdahale görevlileri yer alıyor. FEMA'dan video
image
Hawaii Hava Ulusal Muhafız uzmanları, Maui'deki Kahului Havaalanı'na malzemeleri boşaltıyor

Hawaii dışına seyahat ederken Vali Josh Green'in yokluğunda vali vekili olarak görev yapan Hawaii Vali Yardımcısı Sylvia Luke, bir acil durum ilanı yayınladı ve Hawaii Ulusal Muhafızlarını harekete geçirdi. Hawaii Ulusal Muhafızları, Oʻahu'daki Schofield Kışlası'ndaki 25. Piyade Tümeni ile birlikte, yangın söndürme desteği, arama kurtarma operasyonları ve trafik kontrolüne yardımcı olmak için Maui ve Hawaii Adası'na konuşlandırıldılar. Yangın söndürme çalışmalarını desteklemek için ayrıca iki UH-60 Blackhawk ve bir CH-47 Chinook helikopteri de bölgeye konuşlandırıldı.

(9 Ağustos 2023 (2023-08-09) itibarıyla), Hawaii Turizm Otoritesi, Maui'deki tüm ziyaretçilerden adayı terk etmek için zorunlu olmayan seyahatler yapmalarını istiyordu ve adaya daha fazla zorunlu olmayan seyahatleri şiddetle tavsiye etmiyordu.

ABD Başkanı Joe Biden, orman yangınlarına müdahaleye yardımcı olmak için "mevcut tüm federal varlıkların" seferber edilmesini emretti. Biden yaptığı açıklamada, ABD Donanması Üçüncü Filosu ve ABD Sahil Güvenlik'in "müdahale ve kurtarma çabalarına" destek verdiğini kaydetti. Amerika Birleşik Devletleri Deniz Piyadeleri, Hawaii İlçesindeki yangınlarla mücadeleye yardımcı olmak için Black Hawk helikopterleri gönderdi ve Amerika Birleşik Devletleri Ulaştırma Bakanlığı, turistlerin Maui'den tahliye edilmesine yardımcı olmak için ticari havayollarıyla koordineli çalıştı. Devam eden Sahil Güvenlik arama ve kurtarma operasyonuna yardımcı olmak için Birleşik Devletler Donanması, Helikopter Deniz Saldırı Filosu Üç Yedi (HSM-37) ve iki MH-60R Seahawk helikopteri gönderdi. Birleşik Devletler Hint-Pasifik Komutanlığı gerektiğinde ilave yardım sağlamaya hazır bekletildi.

Başkan Biden, Hawaii eyaletinin büyük bir afet ilanı talebini 10 Ağustos'ta onaylayarak, etkilenen bölgelerdeki kurtarma çabaları için federal fon sağladı. 10 Ağustos'ta FEMA, Kentsel Arama ve Kurtarma Görev Gücü personelinin Amerika Birleşik Devletleri'nin dört bir yanından Maui'ye gönderdi. Washington Eyaleti Görev Gücü 1, 5 kişilik bir K-9 ekibiyle birlikte 45 uzman gönderdi. K-9 ekibinin her insan üyesi, FEMA sertifikalı bir kadavra tespit köpeği olan bir köpek ortağıyla birlikte çalışmıştır. Aynı görev gücü daha önce 2018'de Lane Kasırgası sonrasına yardımcı olmak için Maui'ye gönderilmişti. 10 Ağustos'ta Nevada Görev Gücü 1'den başlangıçta aynı gün ayrılan bir K-9 görevlisi ve köpeği göndermesi istendi. Talepte değişiklik yapılarak dört uzmana daha yer verildi ve buna ek olarak 45 üyeli tam bir görev gücü ekibi oluşturuldu ve bunların tamamı 11 Ağustos'ta bölgeye doğru yola çıktı. Kaliforniya'daki Sacramento, Riverside ve Oakland şehirlerinde bulunan Kentsel Arama ve Kurtarma görev güçlerinin 11 üyesini ve Kaliforniya Valiliği Acil Durum Hizmetleri Ofisinin altı çalışanını gönderdi.

Acil durum hizmetlerine öncelik vermek için daha önce kapatılan, ikamet belgesi olan sakinler ve otel rezervasyonlarını kanıtlayan ziyaretçiler için Honoapiʻilani Otoyolu üzerinden Batı Maui'ye erişim 11 Ağustos'ta saat 12:00'den itibaren yeniden başlatıldı. Ancak saat 16.00'da (UTC 02:00) İnsanların tehlikeli koşullara rağmen kısıtlı alanlara eriştiğine dair raporlar nedeniyle erişim yeniden kısıtlandı. Erişim ertesi gün yalnızca Waihee (kuzeyden) aracılığıyla yeniden açıldı.

11 Ağustos'ta Hawaii Başsavcısı Anne Lopez, başsavcılığın orman yangınlarıyla ilgili olarak "kritik karar almayla ilgili ve geçerli politikaların kapsamlı bir incelemesini" gerçekleştireceğini açıkladı.

Maddi yardımlar

FEMA başlangıçta orman yangınından sağ kurtulanlara sunulan çeşitli federal yardım türlerinden biri olarak gıda, su ve giyim gibi ihtyaçların sağlanabilmesi adına 700 dolarlık ödeme sağladı.

Yangınlardan etkilenenlere yönelik çok sayıda GoFundMe sitesi bağış toplama çalışmasıyla, tüm doğrulanmış bağış toplayıcıları bir araya getirecek bir merkez oluşturdu ve 18 Ağustos itibarıyla 250.000'den fazla bağışçının toplandığını ve site aracılığıyla 30 milyon dolar toplandığını bildirdi. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki diğer kuruluşlar, topluluklar ve işletmeler, gelirlerin ve eşyaların belirli kâr amacı gütmeyen kuruluşlara veya gruplara bağışlanacağı bağış kampanyaları ve bağış toplama etkinlikleri düzenledi.Los Angeles bölgesindeki on iki profesyonel spor takımının tamamı yardım çalışmalarına 450.000 dolar bağışladı. Ayrıca, 8 Ekim'de Honolulu'daki Stan Sheriff Center'da Los Angeles Clippers ile Utah Jazz arasında oynanan sezon öncesi maçından elde edilen gelirler Maui Strong Fund'a aktarılacak.

Hawaii Misyon Evleri Arşivleri, tarihi mekanların kurtarılmasına yardımcı olmak için Lahaina'nın tarihiyle ilgili fotoğraflar, günlükler, çizimler ve mektuplar gibi öğeleri dijitalleştirme projelerine yükledi.

Japonya

Japonya, 1,5 milyon doları Amerikan Kızıl Haçı'na ve 500.000 doları Tokyo merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş Japan Platform'a olmak üzere 2 milyon dolarlık yardım sözü verdi.

Güney Kore

Güney Kore, yardım çabalarını desteklemek için 2 milyon dolarlık yardım sözü verdi. Taahhüt, Hawaii Toplum Vakfı'na 1,5 milyon dolarlık bağış ve yerel Kore pazarlarından satın alınan 500.000 dolarlık malzemeyi içermektedir.

Tayvan

Honolulu'daki Taipei Ekonomik ve Kültür Temsilciliği, yardım çabalarını desteklemek için Hawai'i Toplum Vakfı'na 500.000 $ nakit bağışta bulunduğunu duyurdu.

Tepkiler

Federal yönetim

Notlar

  1. ^ Eyalet olmadan önce, 1946 Aleut Adaları depremi kaynaklı tsunami Hawaii Adaları'nda 165-173 kişinin ölümüne neden olmuştu. Hawaii'deki en kötü doğal afet olarak kabul edilen olaydır.

Kaynakça

  1. ^ a b c Rush (12 Ağustos 2023). . Associated Press. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  2. ^ "FIRMS US/Canada". Fire Information for Resource Management System US/Canada. NASA. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2023. 
  3. ^ a b c d ; National Oceanic and Atmospheric Administration (11 Eylül 2023). "U.S. Billion-Dollar Weather and Climate Disasters 1980-2023" (PDF). NOAA NCEI Billion-Dollar Weather and Climate Disasters (İngilizce). . s. 1. 11 Eylül 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Eylül 2023. 
  4. ^ a b Bogel-Burroughs, Nicholas; Kovaleski, Serge F.; Hubler, Shawn; Mellen, Riley (15 Ağustos 2023). "How Fire Turned Lahaina Into a Death Trap". The New York Times. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023. 
  5. ^ a b Sacks, Brianna (15 Ağustos 2023). . The Washington Post. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023. 
  6. ^ a b Spectrum News Staff. "Hawaii Island police investigate arson as cause of the Kaʻū wildfire". Spectrum News. 2 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2023. 
  7. ^ Kelleher, Jennifer; Boone, Rebecca (15 Eylül 2023). "Hawaii officials say DNA tests drop Maui fire death count to 97". Associated Press. 17 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2023. 
  8. ^ "9/07 County of Maui Wildfire Disaster Update". Maui County. 7 Eylül 2023. 8 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2023. 
  9. ^ Daily Operations Briefing Thursday, August 17, 2023 8:30 a.m. ET FEMA National Watch Center (PDF). . 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023. 
  10. ^ a b News, A. B. C. "Maui County police find additional remains, raising Lahaina wildfire death toll to 99". ABC News (İngilizce). 21 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
  11. ^ Pacific Disaster Center and the Federal Emergency Management Agency releases Fire Damage. Maui County. 12 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  12. ^ "Hawaii officials say DNA tests drop Maui fire death count to 97". AP News (İngilizce). 15 Eylül 2023. 17 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
  13. ^ News, A. B. C. "'I was trapped': Maui fire survivors speak out as emergency declared". ABC News (İngilizce). 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  14. ^ . governor.hawaii.gov (İngilizce). 9 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023. 
  15. ^ Shalvey (9 Ağustos 2023). . ABC News. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  16. ^ Alvarez (10 Ağustos 2023). . CNN. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  17. ^ a b c Rush (12 Ağustos 2023). . Associated Press. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  18. ^ . The Washington Post. 12 Ağustos 2023. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  19. ^ a b . CNN. 12 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  20. ^ a b c . Maui County. 12 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  21. ^ a b c d . Hawaii News Now. 12 Ağustos 2023. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  22. ^ . Associated Press. 10 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  23. ^ . Honolulu Star-Advertiser. 10 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2023. 
  24. ^ a b Gomes, Andrew (13 Temmuz 2019). "Shuttered plantations' fallow land poses huge risk of fires". Honolulu Star-Advertiser. 16 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  25. ^ a b Wessendorf, Cynthia (11 Kasım 2022). "Why Hawai'i's Wildfires Are Growing Bigger and More Intense". Hawaii Business Magazine. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  26. ^ Anguiano, Dani (10 Ağustos 2023). . The Guardian. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  27. ^ a b c d Bush, Evan (17 Ağustos 2023). "Left unchecked, Maui's nonnative grasses turned into wildfire fuel". NBC News. 19 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  28. ^ a b c Frosch, Dan; Elinson, Zusha; Carlton, Jim; Mai-Duc, Christine (25 Ağustos 2023). "Everybody Knew the Invasive Grass of Maui Posed a Deadly Fire Threat, but Few Acted". The Wall Street Journal. 25 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023. 
  29. ^ a b Fuller, Thomas (9 Ağustos 2023). . The New York Times. 9 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023. 
  30. ^ California Public Resources Code Section 4291 30 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
  31. ^ Jones, Judson (10 Ağustos 2023). . The New York Times. ISSN 0362-4331. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  32. ^ Ramirez, Rachel (9 Ağustos 2023). . CNN. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023. 
  33. ^ a b c d e Frosch (12 Ağustos 2023). . The Wall Street Journal. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  34. ^ (PDF). Kamuela, Hawaii: Hawaii Wildfire Management Organization. 2014. s. 55. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  35. ^ Maui Emergency Management Agency (August 2020). Hazard Mitigation Plan Update. Maui County, Hawai'i. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  36. ^ (PDF). National Interagency Fire Center. 1 Ağustos 2023. 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023. 
  37. ^ (PDF). February 2022. 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  38. ^ Gordon (11 Ağustos 2023). (İngilizce). CNN. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  39. ^ Iati (9 Ağustos 2023). . The Washington Post. 9 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023. 
  40. ^ Ramos, Alexandre M.; Russo, Ana; DaCamara, Carlos C.; Nunes, Silvia; Sousa, Pedro; Soares, P. M. M.; Lima, Miguel M.; Hurduc, Alexandra; Trigo, Ricardo M. (17 Mart 2023). "The compound event that triggered the destructive fires of October 2017 in Portugal". iScience (İngilizce). 26 (3). s. 106141. Bibcode:2023iSci...26j6141R. doi:10.1016/j.isci.2023.106141. ISSN 2589-0042. (PMC) 10006635 $2. (PMID) 36915678. 
  41. ^ . Yale Climate Connections. 10 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  42. ^ "Plenty of media talking #Hurricane #Dora influence on #MauiFires, so worth a deep dive 🧵 quantifying overall TC impact by removing vortex". X (formerly Twitter). 11 Ağustos 2023. 10 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
  43. ^ a b . forecast.weather.gov (İngilizce). 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  44. ^ . forecast.weather.gov (İngilizce). 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  45. ^ a b 9/07 MAUI WILDFIRE DISASTER UPDATE 8 Eylül 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . mauicounty.gov. Maui County.
  46. ^ 9/03 MAUI WILDFIRE DISASTER UPDATE 4 Eylül 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . mauicounty.gov. Maui County.
  47. ^ 9/02 MAUI WILDFIRE DISASTER UPDATE 5 Eylül 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . mauicounty.gov. Maui County.
  48. ^ "8/25 Maui County Wildfire Disaster Update". mauicounty.gov. Maui County. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2023. 
  49. ^ "WFIGS 2023 Interagency Fire Perimeters to Date". National Interagency Fire Center. 9 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  50. ^ . Honolulu Star-Advertiser (İngilizce). 4 Ağustos 2023. 5 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  51. ^ . Hawaii News Now (İngilizce). 4 Ağustos 2023. 7 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  52. ^ . Iowa Environmental Mesonet. Iowa Üniversitesi. 7 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  53. ^ a b c Tanji (9 Ağustos 2023). . The Maui News. 9 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  54. ^ (İngilizce). Maui County Fire Department. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023 – Facebook vasıtasıyla. 
  55. ^ "Flights landing at Maui's airport while MFD fights nearby fire". KHON2 (İngilizce). 4 Ağustos 2023. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
  56. ^ Staff, H. N. N. (4 Ağustos 2023). "Landing operations at Kahului Airport back to normal after brush fire". HawaiiNewsSnow (İngilizce). 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
  57. ^ (İngilizce). CBS News. 9 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  58. ^ Kalahele, Kiana (8 Ağustos 2023). . Hawaii News Now. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  59. ^ "Videos put scrutiny on downed power lines as possible cause of deadly Maui wildfires". AP News. 15 Ağustos 2023. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
  60. ^ a b Sacks, Brianna (12 Ağustos 2023). . The Washington Post. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  61. ^ . Maui County. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. With the potential risk of escalating conditions from an Upcountry brush fire, the Fire Department is strongly advising residents of Piʻiholo and Olinda roads to proactively evacuate. 
  62. ^ (İngilizce). Maui County. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023 – Facebook vasıtasıyla. 
  63. ^ "Instagram". www.instagram.com. 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  64. ^ Baker, Mike (12 Ağustos 2023). . 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  65. ^ Yan, Holly; Maxouris, Christina; Jackson, Amanda; Lynch, Jamiel (9 Ağustos 2023). (İngilizce). CNN. 9 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023. 
  66. ^ a b c Sinco Kelleher, Jennifer; McAvoy, Audrey; Weber, Christopher (9 Ağustos 2023). . Associated Press. 9 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023. 
  67. ^ a b Staff (9 Ağustos 2023). . Hawaii News Now. 9 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023. 
  68. ^ "How Fire Turned Lahaina Into a Death Trap" (İngilizce). 15 Ağustos 2023. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023. 
  69. ^ Bogel-Burroughs, Nicholas; Kovaleski, Serge F.; Hubler, Shawn; Mellen, Riley (15 Ağustos 2023). "How Fire Turned Lahaina Into a Death Trap". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
  70. ^ a b c d DiFeliciantonio, Chase; Parker, Jordan (11 Ağustos 2023). . San Francisco Chronicle. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  71. ^ . Maui County. 8 Ağustos 2023. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. Maui Fire Department declared the Lahaina brush fire 100% contained shortly before 9 a.m. today. 
  72. ^ a b c d Lin, Rong-Gong; Petri, Alexandra E.; Winton, Richard (11 Ağustos 2023). . Los Angeles Times. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  73. ^ "Maui fire timeline and warnings: Forecast through engulfment". KHON2 (İngilizce). 17 Ağustos 2023. 22 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
  74. ^ "Maui Hawaii Fire Imagery". storms.ngs.noaa.gov. 14 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
  75. ^ (İngilizce), 12 Ağustos 2023, 14 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 14 Ağustos 2023 
  76. ^ Baker, Mike; Browning, Kellen; Bogel-Burroughs, Nicholas (13 Ağustos 2023). . The New York Times. ISSN 0362-4331. 14 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  77. ^ Samuel, Henry (12 Ağustos 2023). . The Telegraph. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  78. ^ Slater, Joanna (12 Ağustos 2023). . The Washington Post. 14 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  79. ^ Sanchez, Ray (12 Ağustos 2023). . CNN. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  80. ^ Bogel-Burroughs, Nicholas; Albeck-Ripka, Livia; Mayorquin, Orlando (10 Ağustos 2023). . The New York Times. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  81. ^ Press, REBECCA BOONE, JENNIFER SINCO KELLEHER and AUDREY MCAVOY-Associated (15 Ağustos 2023). "In deadly Maui wildfires, communication failed. Chaos overtook Lahaina along with the flames". KITV Island News. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
  82. ^ a b . Honolulu Star-Advertiser. 12 Ağustos 2023. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  83. ^ . The Washington Post. 13 Ağustos 2023. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  84. ^ . Honolulu Magazine. 12 Ağustos 2023. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  85. ^ . NBC News. 12 Ağustos 2023. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  86. ^ a b Yamamura, Kevin (12 Ağustos 2023). . The New York Times. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  87. ^ Petri, Alexandra E.; Winton, Richard; Dolan, Jack; Kaleem, Jaweed; Lin, Summer (11 Ağustos 2023). . Los Angeles Times. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  88. ^ (İngilizce). CNN. 12 Ağustos 2023. 14 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2023. 
  89. ^ a b Schaefers, Allison (9 Ağustos 2023). . Honolulu Star-Advertiser. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  90. ^ "8/24 Maui County Wildfire Disaster Update". Maui County. 24 Ağustos 2023. 29 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  91. ^ . Hawaii News Now. HNN Staff. 25 Ağustos 2023. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023. 
  92. ^ "Hawaii'de yangınla mücadele ediyor: Tahliyeler başladı". TRT Haber. 9 Ağustos 2023. 14 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  93. ^ Clark, Cammy (13 Ağustos 2023). "Lāhainā Fire deadliest US wildfire since Cloquet blaze in 1918; death toll likely to rise". Big Island Now. 14 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023. 
  94. ^ a b . Honolulu Star-Advertiser. 9 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  95. ^ a b . Honolulu Star-Advertiser. 9 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  96. ^ a b c d . Maui News. 10 Ağustos 2023. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  97. ^ USGS (4 Eylül 2009), PAGER-CAT Earthquake Catalog, Version 2008_06.1, United States Geological Survey, 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 3 Ağustos 2018 
  98. ^ Sommerlad, Joe (11 Ağustos 2023). "A brief history of natural disasters in Hawaii, from tsunamis to wildfires". The Independent (İngilizce). 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2023. 
  99. ^ Thebault, Reis; Brulliard, Karin; Slater, Joanna (11 Ağustos 2023). . The Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2023. 
  100. ^ Carli, Lorraine (12 Ağustos 2023). . National Fire Protection Association. 14 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  101. ^ Rogers, Paul (22 Kasım 2018). . East Bay Times. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2018. 
  102. ^ . Maui County. 11 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. The Lahaina water system experienced wildfire impacts and may have fire related contamination […] DO NOT DRINK-DO NOT BOIL YOUR WATER Failure to follow this advisory could result in illness. 
  103. ^ . Maui County. 11 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  104. ^ . Maui County. 12 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  105. ^ . Hawaii News Now. 11 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  106. ^ . Maui County. 9 Ağustos 2023. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  107. ^ Sangal, Aditi; Hayes, Mike; Hammond, Elise; Chowdhury, Maureen (14 Ağustos 2023). . CNN (İngilizce). 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023. 
  108. ^ Debusmann Jr, Bernd (16 Ağustos 2023). "Hawaii wildfires: Why identifying the victims could take years". BBC News. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023. 
  109. ^ Hoffman, Riley (11 Ağustos 2023). . ABC News. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  110. ^ . LEFIGARO (Fransızca). 15 Ağustos 2023. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023. 
  111. ^ . CBS News. 9 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  112. ^ a b c d e f g h i Hurley, Timothy (10 Ağustos 2023). . Honolulu Star-Advertiser. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  113. ^ Truesdale, Jack; Heaton, Thomas (10 Ağustos 2023). . Honolulu Civil Beat (İngilizce). 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  114. ^ (İngilizce), 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Ağustos 2023 
  115. ^ DeMasters, Tiffany (13 Ağustos 2023). . Maui Now. Pacific Media Group. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  116. ^ Brennan, Margaret (13 Ağustos 2023). . Face the Nation. CBS News. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  117. ^ a b c Hurley, Timothy (11 Ağustos 2023). . Honolulu Star-Advertiser. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2023. 
  118. ^ a b c d e Hubler, Shawn (10 Ağustos 2023). . 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2023. 
  119. ^ . CNN. 9 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  120. ^ Boyette, Holly; Yan, Amanda; Jackson, Jamiel; Lynch, Chris (9 Ağustos 2023). (İngilizce). CNN. 9 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023. 
  121. ^ Parrish, Gary (10 Ağustos 2023). . CBS Sports. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  122. ^ Napuunoa, Nicole; Ufi, Elizabeth; Rodriguez, Max; Lopez, Lucy (8 Ağustos 2023). . KHON2. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  123. ^ Sangal, Aditi; Powell, Tori B; Meyer, Matt; Hammond, Elise; Lau, Chris; Raine, Andrew (11 Ağustos 2023). (İngilizce). CNN. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  124. ^ Maui County. 12 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2023. 
  125. ^ . Hawaii News Now. 12 Ağustos 2023. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  126. ^ "SF Mayor London Breed among Bay Area travelers impacted by devastating Hawaii wildfires" (İngilizce). ABC7 San Francisco. 10 Ağustos 2023. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  127. ^ a b Josephs, Leslie (11 Ağustos 2023). . CNBC. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  128. ^ . Hawaii News Now. 9 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  129. ^ Leff, Gary (9 Ağustos 2023). . View from the Wing. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  130. ^ HNN Staff (13 Ağustos 2023). . Hawaii News Now. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  131. ^ Argel, Arielle (10 Ağustos 2023). . KITV. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  132. ^ Wilson, Christie (11 Ağustos 2023). . Honolulu Star-Advertiser. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  133. ^ Uechi, Colleen; Tanji, Melissa; Collias, Robert (12 Ağustos 2023). . The Maui News. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  134. ^ a b "'I was crying hysterically': Maui residents search for missing pets after deadly fires". USA TODAY (İngilizce). 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  135. ^ "As people fled the fires, pets did too. Some emerged with marks of escape, but many remain lost". ny1.com (İngilizce). 19 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  136. ^ "Dogs, cats and love birds rescued from the ashes of Hawaii wildfires". euronews (İngilizce). 16 Ağustos 2023. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  137. ^ "Over 130 shelter pets just boarded an emergency flight from Maui". TODAY.com (İngilizce). 18 Ağustos 2023. 19 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  138. ^ Rains, Molly (11 Ağustos 2023). "'Still in shock.' Amid wildfire tragedy, Maui scientists assess their research losses". Science. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  139. ^ Grandoni, Dino (11 Ağustos 2023). "This Maui center houses some of the world's rarest birds. Staff saved it from the flames". The Washington Post. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  140. ^ Vacchiano, Andrea (14 Ağustos 2023). "Hawaiian couple sues power companies over Lahaina destruction amid historic Maui wildfires". www.msn.com. 19 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023. 
  141. ^ "Experts Scrutinize Hawaiian Electric as They Search for the Maui Wildfire Cause" (İngilizce). 15 Ağustos 2023. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023. 
  142. ^ "When a 'fire hurricane' hit, Maui's warning sirens never sounded". BBC News (İngilizce). 14 Ağustos 2023. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023. 
  143. ^ boone, rebecca (12 Ağustos 2023). "In deadly Maui wildfires, communication failed. Chaos overtook Lahaina along with the flames". AP News (İngilizce). 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023. 
  144. ^ Sanchez, Ray (12 Ağustos 2023). "Hawaii has a robust emergency siren warning system. It sat silent during the deadly wildfires". CNN (İngilizce). 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023. 
  145. ^ "Hawaii's robust emergency siren warning system sat silent during deadly wildfires - CBS Philadelphia". www.cbsnews.com (İngilizce). 14 Ağustos 2023. 2 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023. 
  146. ^ Kim, Juliana (14 Ağustos 2023). "Could sirens have made a difference against the Maui fires? Experts say it's unclear". 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
  147. ^ Yerton, Stewart (15 Ağustos 2023). "A State Official Refused To Release Water For West Maui Fires Until It Was Too Late". Honolulu Civil Beat. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
  148. ^ Berger, Eric (15 Ağustos 2023). "Maui truthers are so dumb they're using a Falcon 9 photo as wildfire evidence". arstechnica.com. Ars Technica. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023. The US Navy uses high-energy lasers to emit photons that can produce measurable physical damage. But there is no powerful capability like this in space, let alone something that could damage or destroy targets on Earth. To believe this is the case, one would have to fundamentally misunderstand the power needs in space for such a weapon and the power capabilities of existing satellites today. 
  149. ^ Sardarizadeh, Shayan; Wendling, Mike (14 Ağustos 2023). (İngilizce). BBC News. 14 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023. 
  150. ^ Fichera, Angelo (14 Ağustos 2023). . Associated Press. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023. 
  151. ^ Phan, Karena (11 Ağustos 2023). . Associated Press. 14 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023. 
  152. ^ . Honolulu Star-Advertiser. 9 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  153. ^ . Hawai'i Tourism Authority. 9 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  154. ^ . Honolulu Star-Advertiser. 9 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  155. ^ . Maui Now. 8 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  156. ^ Clark, Joseph (10 Ağustos 2023). . U.S. Department of Defense. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  157. ^ "President Joseph R. Biden, Jr. Approves Hawaii Disaster Declaration". whitehouse.gov. 10 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  158. ^ Glenn, Jack (10 Ağustos 2023). . The News Tribune. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  159. ^ a b c Chavez, Bridget (10 Ağustos 2023). . KIRO 7 News. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  160. ^ Clemons, Marvin (11 Ağustos 2023). . Las Vegas Review-Journal. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  161. ^ Habegger, Becca (11 Ağustos 2023). . ABC10 News. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  162. ^ . Maui County. 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. Residents of West Maui with identification showing proof of residency and visitors with proof of hotel reservations will have access to Lahaina via Maʻalaea beginning today, Friday, August 11 at noon with measures in place designed to secure the heavily impacted area of historic Lahaina town. 
  163. ^ . Limited into West Maui starts for residents at noon; Curfew between 10 p.m. and 6 a.m. 11 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. Effective Immediately, the road to Lahaina, via Honoapiʻilani Highway is closed in both directions […] Maui police spokesperson Alana Pico said people continued to disobey the orders to stay out of restricted areas, and entry to Lahaina was effectively closed. 
  164. ^ . governor.hawaii.gov. 11 Ağustos 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  165. ^ "FEMA is only giving Hawaii wildfire survivors $700 per household. | FEMA.gov". www.fema.gov (İngilizce). 18 Ağustos 2023. 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  166. ^ Staff, Jessa Murray, KTUL (18 Ağustos 2023). "GoFundMes set up for Maui wildfire victims". KTUL (İngilizce). 19 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  167. ^ Twitter; Instagram; Email; Facebook; Twitter (14 Ağustos 2023). "Looking to support victims of the Maui fires? Start with these L.A. restaurants". Los Angeles Times (İngilizce). 19 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  168. ^ "Cape Fear radio station launches fundraiser for Maui, over $16K already raised". Port City Daily (İngilizce). 19 Ağustos 2023. 19 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  169. ^ Duarte • •, Michael (18 Ağustos 2023). "All 12 professional Los Angeles sports teams combine to donate to Maui fire relief". NBC Los Angeles (İngilizce). 21 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  170. ^ "Utah Jazz to play preseason game in Hawaii, donate to Maui wildfire fund". The Salt Lake Tribune (İngilizce). 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  171. ^ Carpenter, Mark (12 Eylül 2023). "Archivists collect images of historic Lahaina to ensure community's rich past is never forgotten". hawaiinewsnow (İngilizce). 16 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  172. ^ Author, No (17 Ağustos 2023). "Japan to give Hawaii $2 million in aid after deadly wildfires". The Japan Times (İngilizce). 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  173. ^ Knodell, Kevin (14 Ağustos 2023). "South Korea pledges $2M in aid relief to Maui". Honolulu Star-Advertiser (İngilizce). 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023. 
  174. ^ "Republic of Korea donates $2 million to Maui recovery and relief efforts | Maui Now". | Republic of Korea donates $2 million to Maui recovery and relief efforts. 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023. 
  175. ^ Knodell, Kevin (19 Ağustos 2023). "South Korea and Taiwan support for Maui relief effort". Honolulu Star-Advertiser (İngilizce). 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023. 

Dış bağlantılar

  • image Wikimedia Commons'ta 2023 Hawaii orman yangınları ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Amerika Birlesik Devletleri hukumeti tarafindan Hawaii Yangin Firtinasi ABD nin Hawaii eyaletinde agirlikli olarak Maui adasinda patlak verdi Ruzgarin etkisiyle cikan yanginlar tahliyelere yol acti genis capta hasara neden oldu Maui nin kuzeybatisindaki Lahaina kasabasinda en az 97 kisinin olumune ve en az 6 kisinin kaybolmasina neden oldu Yanginlarin cogalmasi Hawaii nin kuzeyindeki guclu yuksek basinc alani ve guneydeki Dora Kasirgasi tarafindan olusturulan kuru ve firtinali kosullara baglandi 2023 Hawaii orman yanginlariUstte Lahaina nin havadan gorunumu limanin yakininda yanan ve ici bosaltilan duzinelerce yapiyi gosteriyor Altta Geceleri limandan cekilen bir fotograf uzakta yanan ateslerle birlikte yikimi gosteriyor KonumHawaii ABDIstatistiklerToplam yangin4 Toplam alan17 000 donum 6 880 ha Hasar 5 5 milyarTarih8 Agustos 2023 11 Agustos 2023SebepKuru kosullar ve siddetli ruzgarlarla yayilma Maui bilinmeyen sebepler Dusen elektrik hatti Hawaii Adasi bilinmeyen sebepler mangal atesi yangin cikarici cihazlarOlum sayisi97 Lahaina yangin alaninin 99 u tarandiktan sonra Yaralanan kisi sayisi67 Kayip kisiler6Harita8 10 Agustos tarihlerinde uzaydan kizilotesi guruntuleme ile tespit edilen yanginlarin merkez noktalari Bazi kisimlar cevredir map data 8 Agustos ta Hawaii Ulusal Muhafizlarinin acil duruma gecmesi Hawaii Acil Durum Yonetimi Ajansi direktoru ve Acil Durum Yonetimi Yoneticisi tarafindan yanginlarin yarattigi kosullar sebebiyle uygun eylemler ve yardim icin eyalet genel gelir fonlarinin harcanmasi dahil cesitli mudahalelere izin veren bir acil durum bildirisi imzalandi 9 Agustos a kadar Hawaii eyalet hukumeti eyaletin tamami icin olaganustu hal ilan edildi 10 Agustos ta ABD Baskani Joe Biden cikan yanginlar sebebiyle federal buyuk felaket bildirisi yayinladi 12 Agustos itibariyla Lahaina yangininda olenlerin sayisi 1918 deki Cloquet yanginindan bu yana Amerika Birlesik Devletleri ndeki bir orman yangini icin en yuksek olu sayisi olmustur Yalnizca Lahaina yangini icin Pasifik Afet Merkezi PDC ve Federal Acil Durum Yonetim Ajansi FEMA 2 200 den fazla binanin yikildigini tahmin etmektedir Bu binalarin bircogu konuttan olusmaktadir ve Lahaina daki bircok tarihi simge yapi da yikilan yapilarin icerisindedir Yanginin yol actigi hasarin yaklasik 6 milyar dolar oldugu tahmin edilmektedir Eylul 2023 te Amerika Birlesik Devletleri Ticaret Bakanligi orman yanginlarinin resmi hasar toplamini 5 5 milyar dolar 2023 ABD dolari olarak yayinladi Arka planOrman yangini riski ABD Kuraklik Monitoru 8 Agustos 2023 itibariyla Hawaii deki kuraklik kosullarini gosteriyor Hawaii de orman yanginlariyla yanan alan son yillarda artarak neredeyse dort katina cikti 2010 larda ve 2020 lerin baslarinda Manoa daki Hawaii Universitesi nde botanikci ve yangin bilimcisi olan Clay Trauernicht ve diger birkac uzman Hawaii de tarimin azalmasinin eskiden verimli olan genis alanlarin yonetilmeden birakilmasi anlamina geldigi konusunda uyardi Gine otu gibi yerli olmayan istilaci turler hizla yayiliyor ve buyuk yangin riskini artiriyordu Eyalet yonetimi araziyi cimenlerden uzak tutmak icin tesvik saglamada veya talimat verme konusunda etkisiz kalmistir Eyalet yonetimi ayrica tum yapi sahiplerinin Kaliforniya gibi yangina yatkin eyaletlerde standart bir kural olan savunulabilir alan olusturulmasini zorunlu kilmamisti Tarimsal isgucunun daralmasi genel yanginla mucadele kapasitesinin azalmasi da aslinda etkin bir mucadele imkanini da ortadan kaldirmistir Bu isciler aniz yakma ve bu yanginlarla mucadele konusunda oldukca tecrubeli ve basariliydilar Hatta ilceler gerektigi durumlarda bu yanginlarla mucadele iin bu iscilerden destek almislardir 2022 de Trauernicht Hawaii nin yangin riskini azaltmanin bir yolu olarak tarimi kamu mali olarak subvanse ederek Avrupa ornegini takip etmesini onermistir UH Manoa biyocografya profesoru Camilo Mora nin 2023 yilinda orman yangini riskini azaltmak icin arazi restorasyonunun maliyet tahmini yaklasik 1 milyar dolardir Bu arastirmalar sonucunda yapilan eylem cagrilarina ragmen Hawaii Eyaleti Yasama Meclisi fazla ilerleme kaydedememis ve ilave yangin riskini azaltma onlemlerine yalnizca 1 5 milyon dolar harcanmasini ongoren 2022 tarihli yasa tasarisi yasama komitesinde kabul etmistir Yangindan gunler once Maui ilcesinin yuzde yirmisi orta seviyede kuraklik yasamaktaydi seviye 1 4 ve ilcenin yuzde on altisi siddetli kuraklik kosullari altindaydi seviye 2 4 ABD Ulusal Iklim Degerlendirmesine gore Hawaii adalarinda iklim degisikliginin ongorulen etkileriyle tutarli bir yagis dususu de kaydedilmistir 2014 yilinin Haziran ayinda kar amaci gutmeyen Hawaii Orman Yangini Yonetim Organizasyonu Lahaina bolgesinin buyuk kisminin son derece yuksek yanma riski altinda oldugu konusunda uyarida bulunan bir Bati Maui Toplulugu Orman Yangini Koruma Plani hazirlamistir Maui Ilcesinin 2020 Tehlike Azaltma Planinda ilce Agustos yanginlarindan en agir sekilde etkilenen topluluk olan Lahaina yi orman yanginlari acisindan yuksek riskli bolge olarak tanimlamistir ss481 522 Ulusal Kurumlar Arasi Itfaiye Merkezi NIFC 1 Agustos 2023 tarihli aylik mevsimsel degerlendirmesinde Agustos ayinda Hawaii icin adalarin ruzgar alti taraflarinda yogunlasan onemli orman yanginlari icin normalin uzerinde potansiyel tahmin etmistir NIFC onceki yagisli mevsimden dolayi gelisen bol bitki ortusu buyumesine ve ardindan genisleyen kurakliga dikkat cekmenin haricinde tropikal siklonlarin ada zincirine nasil yaklastiklarina gore ruzgarli ve kuru kosullar da getirebilecegini ve yangin buyume potansiyelini siddetlendirebilecegini belirtmistir Adalarin olumcul olabilecek orman yanginlarina karsi savunmasizligi uzun vadeli degerlendirmelerde onemsenmedi Bir yil once Hawaii Eyaleti Kapsamli Acil Durum Yonetim Plani Raporu orman yangini risklerini eyalet icin en dusuk tehditlerden biri olarak degerlendirmistir 2021 de yapilan bir degerlendirme eyaletteki orman yanginlarinin ani yukselisini kabul etse de fonlarin yetersiz oldugunu ifade ederek Maui Ilcesi itfaiye teskilatinin yanginlari onlemek icin neler yapilabilecegi ve yapilmasi gerektigine dair hicbir sey dedigini iddia ederek stratejilerini agir bir sekilde elestirmistir Hava faktorleri 8 Agustos ta Hawai Adalari yakinlarindaki Dora Kasirgasi ndan ruzgar hizlari firtinalari Agustos 2023 un ilk gunlerinde Hawai Adalari nin kuzeyindebir yuksek basinc sistemi olustu Bu adalarin kuzeyinde guclu bir yuzey basinci olusturarak bolge genelinde istikrari surdurmus sicak ve gunesli hava kosullari olusmasina sebep olmustur Eszamanli olarak Dora Kasirgasi Kategori 4 siddetine gelismeye baslayarak yuksek basinc alani ile dusuk basincli siklon arasinda buyuk bir basinc farki yaratmaya yardimci olmustur Bu basinc farki guneybatiya hareket eden ve riski arttiran alize ruzgarlarini destekleyerek adalar uzerinde guclu egimli ruzgarlar olusturmustur Benzer bir olay Ophelia Kasirgasi nin gecisi sirasinda Ekim 2017 Portekiz orman yanginlarinda ortaya cikmistir Dora Kasirgasinin yanginlari nasil etkiledigi tam olarak belirli degildir Meteorologlar firtinanin merkezinin adalardan 700 mil 1 100 km uzakta oldugunu ve nispeten kucuk kaldigini ancak ayni zamanda uzun bir sure dikkate deger olcude guclu kalarak 50 yili askin bir suredir Pasifik teki diger tum firtinalardan daha guclu olacak sekilde Kategori 4 kasirgasi olarak kayitlara girdigini acikladi Ulusal Kasirga Merkezi nde bir kasirga uzmani olan Philippe Papin Dora Kasirgasi nin yangin baslama aninda Maui uzerindeki dusuk seviyeli akisi artirmada yalnizca kucuk bir rol oynadigini savunmustur 6 Agustos a kadar Ulusal Hava Durumu Servisi Dogu Pasifik ten gelen yagis potansiyelini buyuk olcude engelleyen cok kuru bir hava bolgesi acikladi Belirgin bir alcalan ust sinir inversiyonu atmosferin daha da fazla dengelenmesini zorlastirdi Bu durum sonucunda 7 ve 8 Agustos tarihleri arasinda siddetli ruzgarlar ve cok kuru hava kosullari olustu Zaman ilerdikce mevcut basinc gradyani ile birlesen derin katman cikintisi cok kuvvetli ruzgarlar yaratti ve nem seviyelerinin normalin oldukca altina dusmesine neden oldu Yukarida belirtilen sinirin adalarin yakinindaki arazi ozellikleri nedeniyle yalnizca ruzgarin hizlanmasini guclendirmesi beklenmekteydi Cikan yanginlarPerimeters of wildfires in Maui map data Yangin Ilce Alan donum Baslangic tarihi Kontrol durumu Guncelleme tarihiOlinda Maui 1 081 8 Agustos 90 7 Eylul 2023Kula Maui 202 8 Agustos 95 7 Eylul 2023Lahaina Maui 2 170 8 Agustos Sonduruldu 3 Eylul 2023Pulehu Maui 3 268 8 Agustos Sonduruldu 12 Agustos 2023Yangin sureci8 Agustos taki yanginlarin uydu kizilotesi goruntu dongusu Agustos ayinin ilk birkac gununde Hawai Adalarinda cok sayida kucuk cali yangini cikti Oahu adasinda baslayan cok sayida cali yangini itfaiyenin kisitli imkanlarla hepsine birden yetismekte zorlanmasina sebep olsa da 4 Agustos ta hizla kontrol altina alindi Adanin guney ve bati taraflari yangin ve hava kosullari nedeniyle anormal derecede kuru veya kurakti 7 Agustos saat 5 00 da UTC 15 00 Ulusal Hava Durumu Servisi Honolulu daki ofisinden 9 Agustos sabahina kadar tum adalarin ruzgar alti kisimlari icin kirmizi bayrak uyarisi yayinlayarak cok kuru alanlar ile birlikte guclu firtinali dogu ruzgarlar ve dusuk nem Sali gecesi boyunca kritik yangin hava kosullari uretecek uyarisinda bulundu Ruzgarlar 30 45 mil saat 48 72 km sa ve 60 mil saat 97 km sa tahmin edildi Maui Ilcesinde yetkililer Upcountry Maui bolgesinde ruzgar hizini 80 mil saat 130 km sa olarak olctu Maui Maui nin 8 Agustos gecesi kizilotesi uydudan goruldugu haliyle 4 Agustos 2023 saat 11 01 de HST UTC 21 01 Maui de Kahului Havalimani nin bitisigindeki bir tarlada 30 donumluk alanda cikan cali yanginiyla bircok kucuk yangindan ilki basladi 21 29 a kadar HST UTC 07 29 yanginin 90 inin kontrol altina alindigi duyuruldu Yine de havaalanindaki cok sayida ucus 11 Agustos a ertelendi 8 Agustos 2023 te siddetli ruzgarlar cok sayida elektrik diregini devirdi 16 55 e kadar Maui de yaklasik 30 diregin devrildigi rapor edildi ve bu da 12 400 den fazla kisiyi etkileyen en az 15 ayri kesinti demekti Bati Maui nin bazi bolgelerinde sabah 4 50 den beri elektrik yoktu Videoya kaydedilen devrilen elektrik hatlarinin yanginin cikis nedeni olup olmadigi arastirilmaktadir Kula 8 Agustos ta yanginlar orgusunun ilk onemli yangini Upcountry Maui bolgesindeki Kula toplulugundaki Olinda Yolu yakininda saat 12 22 de bildirildi Yangin yakininda bulunan insanlarin ise tahliyesi sabah 03 43 ten itibaren basladi Yanginda 9 Agustos itibariyla yaklasik 1 000 akre 400 ha alan yandi Yuzde 96 si konut olmak uzere yaklasik 544 yapi yangin alaninda kaldi ve 16 si yandi The Washington Post un aktardigi eszamanli elektrik sebekesi sensoru verileri ve guvenlik kamerasi goruntuleri bu yangina bir agacin carptigi devrilen bir elektrik hattinin neden olabilecegini gostermektedir Lahaina Lahaina yukaridan Cikan yanginlarin en onemlisi 8 Agustos sabahi Bati Maui de Lahaina kasabasi yakinlarinda cikan cali yanginiyla basladi 8 Agustos sabahin erken saatlerinde Lahaina kasabasini 80 mil saat 130 km sa hizindaki cok etkili duz ruzgarlar etkilemeye basladi Lahaina daki evlerde ve binalarda kucuk hasara neden oldu Sehrin kuzeydogu tarafindaki Lahaina Ortaokulunun karsisindaki Lahainaluna Yolu boyunca bir elektrik diregi ruzgar sebebiyle kirildi uc akre 1 2 ha alanda saat 6 37 de cali yangini bildirildi Devrilen elektrik hatti yol kenarindaki kuru otlari alevlendirmisti Dakikalar sonra Lahaina Ortaokulu cevresindeki bolgelerde tahliye emri verildi Maui Ilcesi Itfaiye Departmani yangina hemen mudahale ederek saat 9 00 a kadar yanginin tamamen kontrol altina alindigi duyurdu Ancak ruzgar kasabada etkili olmaya devam etti ve ogleden sonra yangin yeniden alevlenerek Lahaina Cevre Yolu nun Rota 3000 kapatilmasina neden oldu Yolun yakinlarindakilerle birlikte tahliyelerin sayisi artti Kasabanin bati yakasindaki sakinlere yerlerine siginmalari talimati verildi 8 Agustos u 9 Agustos a baglayan gece Guney Maui den Lahaina nin uzun pozlanmis fotografi kavisli cizgiler koz degil yildiz izleridir Yangin hem boyut hem de yogunluk olarak hizla buyudu Siddetli ruzgar alevleri yerlesmin yogun oldugu kuzeydogu bolgesine dogru yoneltti Dakikalar icinde yuzlerce ev yanmaya baslamisti Tehlikeyi fark eden vatandaslar alevlerle cevrili alandan araclarla kacmaya calisti Zaman ilerledikce yangin guneybatiya dogru ilerleyerek Pasifik kiyilarina ve Kahoma mahallesine dogru ilerledi Itfaiyeciler yangin musluklarindaki su basincinin basarisiz olmasi nedeniyle yapilari savunma ve sondurme girisimlerinde basarisiz oldu Yanan evlerdeki borular eriyerek su sizdirdikca calisan yedek jeneratorlerin varligina ragmen yangin suyu aginda basinc kaybi giderilemedi 16 40 civari yanginin Honoapiʻilani Otoyolunu Hawaii Route 30 gecerek Lahaina nin merkezine ulastigi duyurularak sakinleri cok az bildirimde bulunarak veya hic bildirimde bulunmadan kendilerini tahliye etmeye zorladi Bu sirada topluca kacmaya calisan bolge sakinleri yogun bir arac trafigi olusturarak trafigi kilitledi Yangin nedeniyle ulasilamayan yollar ve kilometrelerce neredeyse sabit kalan trafik insanlarin yangindan kacmasini daha da zorlastirdi 17 45 e kadar Amerika Birlesik Devletleri Sahil Guvenligi insanlarin yangindan kacmak icin Lahaina da okyanusa atladigini ilk ogrendiginde yangin kiyi seridine ulasmisti Hayatta kalanlar daha sonra trafik sikisikliginda mahsur kaldiklarini ve etraflarindaki arabalar yanmaya ve patlamaya basladiginda suya girmeleri gerektigini dusundunduklerini anlattilar Yetkililer eyaletin dunyanin en buyuk entegre dis mekan siren uyari sistemine sahip olmasina ve yalnizca Maui de dogal afet durumlarinda kullanilmak uzere tasarlanmis 80 den fazla sirenin bulunmasina ragmen yangin sirasinda sivil savunma sirenlerinin etkinlestirilmedigini soyledi Daha sonra bircok bolge sakini gazetecilere herhangi bir uyari almadiklarini ve duman veya alevle karsilasana kadar ne oldugunu bilmediklerini soyledi Gunun bolumunde Lahaina da hic enerji veya iletisim yoktu ve yetkililer kucuk bir izleyici kitlesine ulasan kafa karistirici bir dizi sosyal medya uyarisi yayinladi 14 Agustos 2023 2023 08 14 itibariyla yetkililer 25 ini taradiklari alanda 106 kisinin oldugunu duyurdu FEMA arama kurtarma uzmanlari yanmis binalarin ic kisimlarini ararken olu sayisinin daha da artmasi bekleniyordu Sadece cok az sayida kurbanin kimligi tespit edilebildi 11 Agustos ta olu sayisi 67 ydi ancak bu sayi yalnizca binalarin disinda bulunan kurbanlari yansitiyordu cunku yerel yetkililer FEMA nin uzman personelini binanin ic kisimlarini aramak uzere gondermesini bekliyordu FEMA arastirmasi sonrasinda sayinin cok daha yuksek cikacagi tahmin ediliyordu Federal yetkililere gore disarida bulunan kurbanlarin cogunun araclarinda oldugune inaniliyordu Yangin 2 170 akre 880 ha alani tamamen yakti PDC ve FEMA 2 207 binanin yikildigini ve toplam 2 719 binanin yangina maruz kaldigini tahmin etti ve hasar tahminini 11 Agustos 2023 itibariyla 5 52 milyar dolar olarak acikladi Ertesi gun Vali Josh Green hasarin 6 milyar dolara yakin oldugunu acikladi Waiola Kilisesi ve Pioneer Inn dahil bircok tarihi yapi yikildi Lahaina daki yanan yapilarin 86 si konutlarda olustugu belirtilmektedir 24 Agustos itibariyla afet bolgesindeki tek katli konutlarin 100 unun aranmasiyla 115 kisinin oldugu ve 388 kisinin kayip oldugu aciklandi 7 Eylul de yetkililer bolgenin 99 unun arandigini olu sayisinin 115 te degismedigini ve kayip sayisinin 110 a dustugunu bildirdi Hawaii Orman Yanginlari Agustos 2023 un baslarinda ABD nin Hawaii eyaletinde agirlikli olarak Maui adasinda cikmis olan orman yangini Ruzgarin buyumesine ve byuk capta hasar olusmasina neden olan yanginlar nedeniyle bolgede genis capli bir tahliyeler gerceklesmistir Lahaina yangininda olenlerin sayisi 1918 de 453 kisinin olumune yol acan Cloquet yanginindan bu yana ABD de gorulen en buyuk yangin oldu Pulehu Kihei 8 Agustos Kihei uzerinde yangin HI Kula ve Lahaina yanginiyla ayni gece Kihei nin kuzeyindeki Pulehu Yolu yakinlarinda buyuk bir yangin daha cikti Yangin hizla etkili ruzgarlarin estigi yone dogru yayildi ve 9 Agustos un baslarinda buyuk yangin Kihei nin kuzeydogu kisimlarina girdi Yakinlardaki bircok topluluk icin tahliye emri verildi Sonraki gunlerde itfaiyeciler yangini tamamen kontrol altina aldi ve tum sakinlere geri donmenin guvenli oldugu bilgisi verildi Diger yanginlar 11 Agustos ta tek donumluk kucuk bir yangin cikti ve ayni gun kontrol altina alinmadan once Bati Maui deki Kaʻanapali nin tahliyesi karari verilmesine yol acti Hawaii Adasi Hawaii County de hizla yayilan cali yanginlari nedeniyle Hawaii Adasi nin Kuzey ve Guney Kohala bolgelerindeki mahalleler bosaltildi 9 Agustos ta Na alehu ve Pahala yakininda birkac cali yangini daha cikti ve bu yanginlar kisa surede kontrol altina alindi Hawaii Ilce Belediye Baskani Mitch Roth Buyuk Ada da herhangi bir yaralanma ya da yikilan ev olmadigini acikladi HasarLahaina da yanmis bina kalintilari Hawaii eyaleti valisi Josh Green orman yanginlarini Hawaii tarihindeki en kotu dogal felaket olarak nitelendirdi Bu yangin Amerika Birlesik Devletleri tarihindeki besinci en olumcul orman yanginidir ve 1918 de 453 kisinin olumune yol acan Cloquet yanginindan bu yana ulkedeki en olumcul orman yangini olmustur 11 Agustos ta saat 15 00 gibi erken bir tarihte Lahaina ve Yukari Kula sakinlerini uyararak kaynattiktan sonra bile gunluk aktiviteler icin musluk suyu icmemeleri veya kullanmamalari yonunde talimatlar iceren guvenli olmayan su uyarilari yayinlandi ve su kullanimini sinirlamak icin tum sakinlerden ricada bulunuldu 9 Agustos taki ilk konuslandirmalarin ardindan adanin cesitli yerlerine baska icme suyu tankerleri de yerlestirildi Kayiplar 15 Agustos 2023 2023 08 15 itibariyla 106 olum bildirildi ve 1000 den fazla kisiden haber alinamadigi aciklandi 15 AGustos a kadar olenlerden sadece besinin kimligi belirlenmisti West Maui deki olu sayisi onumuzdeki gunlerde ikiye veya uce katlanabilecek olsa da Hawaii de eyalet olmasindan bu yana kaydedilen en olumcul orman yangini ve dogal afet oldu Takimadalarin valisi gunde 10 ila 20 ceset bulmayi bekledigini belirtirken arama calismalarinin yaklasik on gun daha surmesinin beklendigi konusunda uyardi 9 Agustos 2023 2023 08 09 itibariyla en az yirmi kisi Maui hastanesinde hastaneye kaldirilmisti Ucu kritik yaniklara sahip olan alti kisi hava ambulansiyla Maui den Oʻahu daki hastanelere nakledildi Zarar Agustos 2023 teki orman yangini kalintilariyla cevrili Lahaina Deniz FeneriLahaina bolgesindeki hasarli binalar Ana Maui orman yangini Front Street te bulunan Lahaina Tarihi Bolgesi sehir merkezinin cogu da dahil olmak uzere 2 200 den fazla yapinin hasar gordugu veya yikildigi Lahaina mahalelerinin cogunu yakti Yanan yapilarin 96 si konutlardan olusmaktadir 1962 yilinda Ulusal Tarihi Simgesel Yapi olarak belirlenen ve 35 yil boyunca Hawaii Kralligi nin baskenti olan Lahaina Tarihi Bolgesinde cok buyuk hasar birakti Onemli yapilardan olan Waiola Kilisesi ve Pioneer Inn de yikilan yapilar arasindadir Amerika Birlesik Devletleri ndeki en buyuk banyan agaci olan Lahaina nin unlu banyan agacinin yapraklarinin cogu yansa da agac yangindan sonra hala ayakta kalabilmisti 11 Agustos ta cekilen bir videoda yerel yetkililerin agacin iyilesmesine yardimci olmak icin suladigi gorulmektedir Agacta yangin sonrasinda en azindan bir miktar yesil yaprak mevcuttu ve agacin kokleri govdeleri ve dallari buyuk olcude saglam kalmisti Yangin anindaki asiri sicakligin gostergelerinden en onemlisi 12 Agustos ta olay yerini gezen politikacilarin arabalarin kelimenin tam anlamiyla eriyip yolda sertlesen su birikintilerine donustugunu gormeleridir Maui Il Konseyi ndeki Lahaina temsilcisi eden Tamara Paltin Honolulu Star Advertiser ile kisa bir roportajda Lahaina Tarihi Bolgesi ndeki bircok tahrip edilmis veya ciddi sekilde hasar gormus tarihi simge yapiyi acikladi Mayis 2023 te 200 yilini kutlayan Waiola Kilisesi ana ibadet alanini ek binasini ve sosyal salonunu kaybetti Waiola Kilisesi nin mezarligi kiliseyi 1823 te kuran Kralice Keōpuolani de dahil olmak uzere Hawaii Kraliyet Ailesi uyelerinin mezar alanidir Lahaina daki Maria Lanakila Katolik Kilisesi ilk raporlarin aksine ana kilise binasi ve can kulesi tahrip olmadi ve yangindan buyuk olcude saglam kurtuldu ancak cati ve ic kisim bir miktar hasar gormus olabilir Lahaina Jodo Misyonu kuzey Lahaina da bir Budist tapinagi 1912 yilinda kurulmus ve 1932 den beri bugunku yerinde durmaktadir Pioneer Inn George Alan Freeland tarafindan insa edilen simgesel bir sehir oteli Na Aikana Cultural Center bir zamanlar Uluslararasi Kiyi ve Depo Sendikasi nin ILWU Pioneer Mill e karsi grevi sirasinda grev yapan plantasyon iscileri icin bir asevine ev sahipligi yapan yerel bir kultur merkezi Ilk olarak 1860 yilinda ticaret ve balina avciligi gemileri icin gumruk binasi olarak faaliyet gosteren Eski Lahaina Adliyesi Binanin catisi tamamen yikildi Eski Lahaina Adliyesi agir hasar gormus Lahaina Banyan Court Park in icinde yer almaktadir Eski Adliye binasinin icinde bulunan ve koleksiyonu da yandi Koleksiyon bolgenin antik Hawaii doneminden Hawaii Kralligindan ve monarsisinden plantasyon doneminden ve kasabanin balina avciligi doneminden eserler de dahil olmak uzere Lahaina nin tarihini kapsayan ogeleri iceriyordu Yangindan once muze belgelerinin kopyalari dijital ortama aktarilmis ve cevrimici olarak saklanmisti 1834 ve 1835 yillarinda Amerikali misyonerler Dwight Baldwin ve Charlotte Fowler Baldwin in evi olarak insa edilen Baldwin Ev Muzesi yanarak yerle bir oldu Baldwin Evi Maui adasindaki en eski evdi Evdeki yanginda kaybolan tarihi esyalar arasinda Baldwin in 1800 lerde Maui nufusunun cogunu cicek hastaligina karsi asilamak icin kullandigi tibbi aletler deniz kabugu koleksiyonlari ve ailenin Dogu Yakasi ndan gelen mobilyalari ve sallanan sandalyeleri vardi Wo Hing Toplum Salonu 1910 larin basinda Lahaina da artan Cin nufusuna hizmet etmek icin insa edildi 1980 lerde restore edilerek Wo Hing Muzesi ne donusturuldu Yangin ayrica etkilenen bolgelerdeki birkac baz istasyonunu da yakarak hizmet kesintilerine ve 9 1 1 acil telefon hizmetlerinin kullanilamaz hale gelmesine neden oldu Kula beldesinin yakininda cikan orman yangini en az iki evi yakarak yok etmistir Onemli bir kolej erkek basketbol etkinligi olan Maui Davet Turnuvasi nin duzenlendigi Lahaina Civic Center daha once bir tahliye merkezi olarak hizmet verdikten sonra tahliye edilmesi gerekmesine ragmen su ana kadar onemli bir hasar almamistir Kasim ayinda yapilmasi planlanan 2023 turnuvasinin Maui de mi yapilacagi yoksa ABD ana karasina mi tasinacagi da henuz bilinmemektedir Tahliyeler Yanginlar Lahaina Kaʻanapali Kihei ve Kula dan binlerce yerlesik halkin ve ziyaretcinin toplu tahliye edilmesine yol acti ABD Sahil Guvenligi Lahaina da yangindan kacmak icin denize atlayan 17 kisiyi kurtardiklarini acikladi 12 Agustos itibariyla Maui de 1 400 den fazla kisi barinaklara yerlestirilmistir Tatildeki San Francisco belediye baskani London Breed Maui den tahliye edilenler arasindaydi 9 Agustos 2023 te tahmini 11 000 kisinin Kahului Havaalanini kullanarak Maui den uctugu tahmin edilmektedir American Southwest Hawaiian ve Alaska Havayollari insanlari adadan tahliye etmeye yardimci olmak amaciyla 10 Agustos tarihine kadar Kahului Havalimani na ek ucuslar yapti ve American kapasiteyi daha da artirmak icin dar govdeli Airbus A321 i genis govdeli olan Boeing 777 ile degistirdi Dort havayolunun da etkilenen yolcular icin ucret iptali cezasi ve ucret farki almayacagini acikladi Hawaii ve Southwest in 11 Agustos a kadar gecici olarak 19 ABD dolari tutarinda adalar arasi ucus yapacagi aciklandi 13 Agustos 2023 itibariyla 46 000 den fazla afetzede Kahului Havaalanini kullanarak Maui yi terk etmistir Hawaii eyalet yetkilileri Honolulu Oʻahu da bulunan Hawaii Kongre Merkezi nde yerlerinden olan binlerce Maui halkiyla birlikte ziyaretcilerin de barindirilmasi icin planlar hazirlamis ve 10 Agustos itibariyla 100 den fazla kisi burada kalmistir Yanginin 8 Agustos ta Lahaina yi vurmasinin ardindan Maui Ilcesi Route 30 340 Honoapiʻilani Otoyolu bolgeye giren ve cikan tek otoyoldur uzerindeki kontrol noktalariyla tum Bati Maui ye halkin erisimini engelledi Sonraki uc gun boyunca suren abluka sonucunda hala saglam durumda olan ve ilac yiyecek ve yakit sikintisi ceken bolge sakinleri icin umutsuzluk yaratirken kendilerini aniden ablukanin disinda bulan diger sakinler ve turistler esyalarini geri almak istedi 11 Agustos 2023 te Ilce yetkilileri bu sorunlarin giderilmesine yardimci olmak amaciyla Maʻalaea daki Route 30 daki kontrol noktasindan gecisleri tekrar baslatti Bes saat icinde bildirildigine gore Lahaina nin kapali kismina girme girisimleri nedeniyle kontrol noktasi tekrar kapatildi Hayvanlara etkileri Maui Insani Yardim Dernegi 16 Agustos itibariyla Lahaina da tahminen 3 000 hayvanin yanginlardan sonra kayip oldugunu belirtti 14 Agustos itibariyla dernege Yaklasik 6 400 uyesi olan dernegin olusturdugu Maui nin Kayip Evcil Hayvanlari Facebook sayfasi araciligiyla yaklasik 367 kayip hayvan raporu geldi Bulunan herhangi bir hayvan herhangi bir kimlik acisindan kontrol edilerek bir mikrocip icin taranmaktadir Toplum tarafindan bulunan olu hayvanlarin kataloglanip herhangi bir kimlik acisindan kontrol edilebilmesi icin hareket ettirilmemesi veya imha edilmemesi yonunde cagrida bulunulmustur Hayvan haklari savunuculari ve Maui Polisi yanan bolgelerde kayip yarali veya olen hayvanlari aramak icin birlikte calisti ve hayvanlari disari cikarmak icin duzinelerce besleme ve icme istasyonu kuruldu Yanginin ardindan yangindan etkilenen hayvanlara yer acmak icin Humane Society ve adadaki tek acik hayvan barinagi 100 den fazla barinak hayvanini ucakla Portland Oregon a tasidi Kihei Veteriner Klinigi Insani Toplum ve Central Maui Hayvan Klinigi nin veterinerleri ve personeli ile gonulluler bulunan hayvanlarin bakimini koordine etmenin yani sira ada sakinlerine ucretsiz tibbi bakim yiyecek ve hayvan ilaclari dagitti Ayrica kurtarma calismalari ve hayvanlar icin barinma calismalari yapan Maui Polis Departmaninin K 9 birimine de bagis yapilarak bakimlari saglandi Ulusal Bilim Vakfi ve Cevre Koruma Ajansi ndan EPA bilim insanlari toprak erozyonu ve yanginin adanin su yollarini ve ekosistemlerini etkileyebilecek diger etkileri nedeniyle su kalitesindeki degisiklikleri izleyip belgeleyecek calismalar icin hazirlik yapmaya basladi Digerleri bolgeye ozgu karga surusunun buyuk bir bolumunu barindirdigi icin Maui Kus Koruma Merkezi gibi alanlarin yanginlarin cogundan korunmasindan dolayi tesekkurlerini dile getirdi Davalar ve tartismalar Agustos ayindaki orman yanginlarinin sorumlulugu onemli bir sorusturmaya ve kamuoyunda spekulasyon konusu olmaya devam etmektedir Maui nin ana elektrik kurulusu olan Hawaiian Electric Industries Inc sirketin dogudan gelen kuvvetli dusuk seviyeli ruzgarlarin ortasinda Lahaina da dahil olmak uzere Bati Maui deki elektrik hatti kesintilerini musterilerine bildirmesinin ardindan odak noktasina geldi Kesintiler ile yanginlarin cikmasi arasindaki korelasyon halkin elektrik hatlarinin cikardigi kivilcimlarin yanginin kaynagi olabilecegi yonundeki inancini yogunlastirdi Hawaiian Electric e karsi dava acildi ve bu davayla birlikte sirketin hisse degerinde kayda deger bir dusus yasandi Yeterli uyari ve hazirlik eksikligi de yangin sirasinda ve sonrasinda gundeme gelen konulardan bir tanesiydi Hawaii nin gelismis entegre dis mekan siren uyari sistemine sahip olmasina ragmen Maui de tsunamiler ve diger felaketler icin tasarlanan bu sirenlerden 80 i yanginlar surerken calismayarak sessiz kaldi Hawaii Acil Durum Yonetim Ajansi aktivasyon eksikliginin yanginlarin hizli ilerlemesine ve mevcut yer mudahale koordinasyonun eksikligine bagladi Bolge sakinleri cep telefonu bildirimleri gibi baska uyarilar alirken bu mesajlarin yogunlugu ve aciliyeti bekirtmesi yetersiz goruldu Bircogu bunlari olumsuz bir sekilde yuksek oncelikli tsunami uyarilariyla karsilastirdi Bu da bolge sakinleri arasinda olasi bir alarm yorgunlugunun oldugunu sik ve daha az acil uyarilarin gercek olan tehditlerin algilanan onemini azaltabildigini ileri surdu Lahaina orman yanginlari ayni zamanda eyaletin orman yanginina hazirlik konusundaki eksikliklerini de ortaya cikardi 2021 tarihli bir raporda Hawaii yetkilileri artan yangin alanina ve kuraklik ile kuru otlardan kaynaklanan tehlikelere ragmen orman yangini riskini dusuk olarak siraladi Raporda yetersiz finansman ve yangin onleme stratejilerinin eksikligi elestirildi Yanginlar ruzgarlarin yanginlari daha da kotulestirdigi Dora Kasirgasi na denk geldi Yetkililer es zamanli dogal afetlerin zorluklar yarattiginin farkinda olmasina ragmen devlet boyle bir olaya hazirliksizdi Onceki orman yanginlari bir uyari niteligindeydi ancak riskler yeterince ele alinmamisti Hawaii Orman Yangini Yonetim Orgutu ne gore Hawaii nin yangin yonetimi butceleri artan tehditlere karsi yetersizdi Yanici otlar yaygin olmaya devam ederek yangin riskini artirdi Iklim bilimci Abby Frazier Hawaii nin kontrol edilemeyen yanginlara karsi son derece savunmasiz oldugunu vurguladi ve daha ciddi yangin onleme cabalari cagrisinda bulundu 2021 Maui Ilcesi raporu yangin tehlikesi risk degerlendirmesi ve yerli olmayan otlarin degistirilmesini tavsiye etmisti fakat bu tavsiyelerin uygulanip uygulanmadigi belli degildir Hawaii Arazi ve Dogal Kaynaklar Departmanindan bir devlet yetkilisi West Maui Land Co nun topraklarini korumak amaciyla su tahliyesi talebini erteledi ve kabul ettiginde ise cok gecti Yanlis iddialar Yanginlarin ardindan sosyal medyada yanginlarla ilgili cesitli asilsiz ve yaniltici iddialar paylasildi Bazilari yanginlardan kaynaklaniyormus gibi sunulan uzerinde oynanmis goruntuler veya diger ilgisiz olaylarin goruntulerini icermekteydi Bu goruntuler cogu zaman gorunuste yonlendirilmis enerji silahinin veya uzay lazerinin isin icinde oldugunu gosteriyordu Diger paylasimlarda ise yanginlarin dogal yollarla meydana gelmedigi ya da dogal yanginda bitki ortusunun kasitli olarak yok olmasina seyirci kalindigi da iddia edildi Bu iddialar gercegi yansitmamaktadir Yangina mudahalelerHawaii Ordusu Ulusal Muhafiz CH 47 Chinook helikopteri 9 Agustos ta Maui deki orman yanginina havadan su kovasi atisi yapiyor source source source source source source Wailuku Hawaii 12 Agustos 2023 Hawaii Orman Yangini mudahalesinin B roll goruntuleri Goruntulerde mudahale ve kurtarmayi koordine etmek icin eyalet ortaklariyla birlikte calisan federal mudahale gorevlileri yer aliyor FEMA dan videoHawaii Hava Ulusal Muhafiz uzmanlari Maui deki Kahului Havaalani na malzemeleri bosaltiyor Hawaii disina seyahat ederken Vali Josh Green in yoklugunda vali vekili olarak gorev yapan Hawaii Vali Yardimcisi Sylvia Luke bir acil durum ilani yayinladi ve Hawaii Ulusal Muhafizlarini harekete gecirdi Hawaii Ulusal Muhafizlari Oʻahu daki Schofield Kislasi ndaki 25 Piyade Tumeni ile birlikte yangin sondurme destegi arama kurtarma operasyonlari ve trafik kontrolune yardimci olmak icin Maui ve Hawaii Adasi na konuslandirildilar Yangin sondurme calismalarini desteklemek icin ayrica iki UH 60 Blackhawk ve bir CH 47 Chinook helikopteri de bolgeye konuslandirildi 9 Agustos 2023 2023 08 09 itibariyla Hawaii Turizm Otoritesi Maui deki tum ziyaretcilerden adayi terk etmek icin zorunlu olmayan seyahatler yapmalarini istiyordu ve adaya daha fazla zorunlu olmayan seyahatleri siddetle tavsiye etmiyordu ABD Baskani Joe Biden orman yanginlarina mudahaleye yardimci olmak icin mevcut tum federal varliklarin seferber edilmesini emretti Biden yaptigi aciklamada ABD Donanmasi Ucuncu Filosu ve ABD Sahil Guvenlik in mudahale ve kurtarma cabalarina destek verdigini kaydetti Amerika Birlesik Devletleri Deniz Piyadeleri Hawaii Ilcesindeki yanginlarla mucadeleye yardimci olmak icin Black Hawk helikopterleri gonderdi ve Amerika Birlesik Devletleri Ulastirma Bakanligi turistlerin Maui den tahliye edilmesine yardimci olmak icin ticari havayollariyla koordineli calisti Devam eden Sahil Guvenlik arama ve kurtarma operasyonuna yardimci olmak icin Birlesik Devletler Donanmasi Helikopter Deniz Saldiri Filosu Uc Yedi HSM 37 ve iki MH 60R Seahawk helikopteri gonderdi Birlesik Devletler Hint Pasifik Komutanligi gerektiginde ilave yardim saglamaya hazir bekletildi Baskan Biden Hawaii eyaletinin buyuk bir afet ilani talebini 10 Agustos ta onaylayarak etkilenen bolgelerdeki kurtarma cabalari icin federal fon sagladi 10 Agustos ta FEMA Kentsel Arama ve Kurtarma Gorev Gucu personelinin Amerika Birlesik Devletleri nin dort bir yanindan Maui ye gonderdi Washington Eyaleti Gorev Gucu 1 5 kisilik bir K 9 ekibiyle birlikte 45 uzman gonderdi K 9 ekibinin her insan uyesi FEMA sertifikali bir kadavra tespit kopegi olan bir kopek ortagiyla birlikte calismistir Ayni gorev gucu daha once 2018 de Lane Kasirgasi sonrasina yardimci olmak icin Maui ye gonderilmisti 10 Agustos ta Nevada Gorev Gucu 1 den baslangicta ayni gun ayrilan bir K 9 gorevlisi ve kopegi gondermesi istendi Talepte degisiklik yapilarak dort uzmana daha yer verildi ve buna ek olarak 45 uyeli tam bir gorev gucu ekibi olusturuldu ve bunlarin tamami 11 Agustos ta bolgeye dogru yola cikti Kaliforniya daki Sacramento Riverside ve Oakland sehirlerinde bulunan Kentsel Arama ve Kurtarma gorev guclerinin 11 uyesini ve Kaliforniya Valiligi Acil Durum Hizmetleri Ofisinin alti calisanini gonderdi Acil durum hizmetlerine oncelik vermek icin daha once kapatilan ikamet belgesi olan sakinler ve otel rezervasyonlarini kanitlayan ziyaretciler icin Honoapiʻilani Otoyolu uzerinden Bati Maui ye erisim 11 Agustos ta saat 12 00 den itibaren yeniden baslatildi Ancak saat 16 00 da UTC 02 00 Insanlarin tehlikeli kosullara ragmen kisitli alanlara eristigine dair raporlar nedeniyle erisim yeniden kisitlandi Erisim ertesi gun yalnizca Waihee kuzeyden araciligiyla yeniden acildi 11 Agustos ta Hawaii Bassavcisi Anne Lopez bassavciligin orman yanginlariyla ilgili olarak kritik karar almayla ilgili ve gecerli politikalarin kapsamli bir incelemesini gerceklestirecegini acikladi Maddi yardimlarFEMA baslangicta orman yanginindan sag kurtulanlara sunulan cesitli federal yardim turlerinden biri olarak gida su ve giyim gibi ihtyaclarin saglanabilmesi adina 700 dolarlik odeme sagladi Yanginlardan etkilenenlere yonelik cok sayida GoFundMe sitesi bagis toplama calismasiyla tum dogrulanmis bagis toplayicilari bir araya getirecek bir merkez olusturdu ve 18 Agustos itibariyla 250 000 den fazla bagiscinin toplandigini ve site araciligiyla 30 milyon dolar toplandigini bildirdi Amerika Birlesik Devletleri ndeki diger kuruluslar topluluklar ve isletmeler gelirlerin ve esyalarin belirli kar amaci gutmeyen kuruluslara veya gruplara bagislanacagi bagis kampanyalari ve bagis toplama etkinlikleri duzenledi Los Angeles bolgesindeki on iki profesyonel spor takiminin tamami yardim calismalarina 450 000 dolar bagisladi Ayrica 8 Ekim de Honolulu daki Stan Sheriff Center da Los Angeles Clippers ile Utah Jazz arasinda oynanan sezon oncesi macindan elde edilen gelirler Maui Strong Fund a aktarilacak Hawaii Misyon Evleri Arsivleri tarihi mekanlarin kurtarilmasina yardimci olmak icin Lahaina nin tarihiyle ilgili fotograflar gunlukler cizimler ve mektuplar gibi ogeleri dijitallestirme projelerine yukledi Japonya Japonya 1 5 milyon dolari Amerikan Kizil Haci na ve 500 000 dolari Tokyo merkezli kar amaci gutmeyen kurulus Japan Platform a olmak uzere 2 milyon dolarlik yardim sozu verdi Guney Kore Guney Kore yardim cabalarini desteklemek icin 2 milyon dolarlik yardim sozu verdi Taahhut Hawaii Toplum Vakfi na 1 5 milyon dolarlik bagis ve yerel Kore pazarlarindan satin alinan 500 000 dolarlik malzemeyi icermektedir Tayvan Honolulu daki Taipei Ekonomik ve Kultur Temsilciligi yardim cabalarini desteklemek icin Hawai i Toplum Vakfi na 500 000 nakit bagista bulundugunu duyurdu TepkilerFederal yonetimNotlar Eyalet olmadan once 1946 Aleut Adalari depremi kaynakli tsunami Hawaii Adalari nda 165 173 kisinin olumune neden olmustu Hawaii deki en kotu dogal afet olarak kabul edilen olaydir Kaynakca a b c Rush 12 Agustos 2023 Associated Press 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 FIRMS US Canada Fire Information for Resource Management System US Canada NASA 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2023 a b c d National Oceanic and Atmospheric Administration 11 Eylul 2023 U S Billion Dollar Weather and Climate Disasters 1980 2023 PDF NOAA NCEI Billion Dollar Weather and Climate Disasters Ingilizce s 1 11 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Eylul 2023 a b Bogel Burroughs Nicholas Kovaleski Serge F Hubler Shawn Mellen Riley 15 Agustos 2023 How Fire Turned Lahaina Into a Death Trap The New York Times 16 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2023 a b Sacks Brianna 15 Agustos 2023 The Washington Post 15 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2023 a b Spectrum News Staff Hawaii Island police investigate arson as cause of the Kaʻu wildfire Spectrum News 2 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2023 Kelleher Jennifer Boone Rebecca 15 Eylul 2023 Hawaii officials say DNA tests drop Maui fire death count to 97 Associated Press 17 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2023 9 07 County of Maui Wildfire Disaster Update Maui County 7 Eylul 2023 8 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2023 Daily Operations Briefing Thursday August 17 2023 8 30 a m ET FEMA National Watch Center PDF 18 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Agustos 2023 a b News A B C Maui County police find additional remains raising Lahaina wildfire death toll to 99 ABC News Ingilizce 21 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2023 Pacific Disaster Center and the Federal Emergency Management Agency releases Fire Damage Maui County 12 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Hawaii officials say DNA tests drop Maui fire death count to 97 AP News Ingilizce 15 Eylul 2023 17 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2023 News A B C I was trapped Maui fire survivors speak out as emergency declared ABC News Ingilizce 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 governor hawaii gov Ingilizce 9 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2023 Shalvey 9 Agustos 2023 ABC News 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Alvarez 10 Agustos 2023 CNN 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 a b c Rush 12 Agustos 2023 Associated Press 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 The Washington Post 12 Agustos 2023 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 a b CNN 12 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 a b c Maui County 12 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 a b c d Hawaii News Now 12 Agustos 2023 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Associated Press 10 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Honolulu Star Advertiser 10 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2023 a b Gomes Andrew 13 Temmuz 2019 Shuttered plantations fallow land poses huge risk of fires Honolulu Star Advertiser 16 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2023 a b Wessendorf Cynthia 11 Kasim 2022 Why Hawai i s Wildfires Are Growing Bigger and More Intense Hawaii Business Magazine 18 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2023 Anguiano Dani 10 Agustos 2023 The Guardian 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 a b c d Bush Evan 17 Agustos 2023 Left unchecked Maui s nonnative grasses turned into wildfire fuel NBC News 19 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2023 a b c Frosch Dan Elinson Zusha Carlton Jim Mai Duc Christine 25 Agustos 2023 Everybody Knew the Invasive Grass of Maui Posed a Deadly Fire Threat but Few Acted The Wall Street Journal 25 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2023 a b Fuller Thomas 9 Agustos 2023 The New York Times 9 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2023 California Public Resources Code Section 4291 30 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jones Judson 10 Agustos 2023 The New York Times ISSN 0362 4331 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Ramirez Rachel 9 Agustos 2023 CNN 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2023 a b c d e Frosch 12 Agustos 2023 The Wall Street Journal 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 PDF Kamuela Hawaii Hawaii Wildfire Management Organization 2014 s 55 15 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Maui Emergency Management Agency August 2020 Hazard Mitigation Plan Update Maui County Hawai i 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2023 PDF National Interagency Fire Center 1 Agustos 2023 4 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2023 PDF February 2022 10 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Gordon 11 Agustos 2023 Ingilizce CNN 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Iati 9 Agustos 2023 The Washington Post 9 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2023 Ramos Alexandre M Russo Ana DaCamara Carlos C Nunes Silvia Sousa Pedro Soares P M M Lima Miguel M Hurduc Alexandra Trigo Ricardo M 17 Mart 2023 The compound event that triggered the destructive fires of October 2017 in Portugal iScience Ingilizce 26 3 s 106141 Bibcode 2023iSci 26j6141R doi 10 1016 j isci 2023 106141 ISSN 2589 0042 PMC 10006635 2 PMID 36915678 Yale Climate Connections 10 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Plenty of media talking Hurricane Dora influence on MauiFires so worth a deep dive quantifying overall TC impact by removing vortex X formerly Twitter 11 Agustos 2023 10 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2023 a b forecast weather gov Ingilizce 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 forecast weather gov Ingilizce 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 a b 9 07 MAUI WILDFIRE DISASTER UPDATE 8 Eylul 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde mauicounty gov Maui County 9 03 MAUI WILDFIRE DISASTER UPDATE 4 Eylul 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde mauicounty gov Maui County 9 02 MAUI WILDFIRE DISASTER UPDATE 5 Eylul 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde mauicounty gov Maui County 8 25 Maui County Wildfire Disaster Update mauicounty gov Maui County 26 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2023 WFIGS 2023 Interagency Fire Perimeters to Date National Interagency Fire Center 9 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2023 Honolulu Star Advertiser Ingilizce 4 Agustos 2023 5 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Hawaii News Now Ingilizce 4 Agustos 2023 7 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Iowa Environmental Mesonet Iowa Universitesi 7 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 a b c Tanji 9 Agustos 2023 The Maui News 9 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Ingilizce Maui County Fire Department 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Facebook vasitasiyla Flights landing at Maui s airport while MFD fights nearby fire KHON2 Ingilizce 4 Agustos 2023 16 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2023 Staff H N N 4 Agustos 2023 Landing operations at Kahului Airport back to normal after brush fire HawaiiNewsSnow Ingilizce 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2023 Ingilizce CBS News 9 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Kalahele Kiana 8 Agustos 2023 Hawaii News Now 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Videos put scrutiny on downed power lines as possible cause of deadly Maui wildfires AP News 15 Agustos 2023 16 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2023 a b Sacks Brianna 12 Agustos 2023 The Washington Post 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Maui County 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 With the potential risk of escalating conditions from an Upcountry brush fire the Fire Department is strongly advising residents of Piʻiholo and Olinda roads to proactively evacuate Ingilizce Maui County 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Facebook vasitasiyla Instagram www instagram com 24 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2023 Baker Mike 12 Agustos 2023 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Yan Holly Maxouris Christina Jackson Amanda Lynch Jamiel 9 Agustos 2023 Ingilizce CNN 9 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2023 a b c Sinco Kelleher Jennifer McAvoy Audrey Weber Christopher 9 Agustos 2023 Associated Press 9 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2023 a b Staff 9 Agustos 2023 Hawaii News Now 9 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2023 How Fire Turned Lahaina Into a Death Trap Ingilizce 15 Agustos 2023 15 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2023 Bogel Burroughs Nicholas Kovaleski Serge F Hubler Shawn Mellen Riley 15 Agustos 2023 How Fire Turned Lahaina Into a Death Trap The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 16 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2023 a b c d DiFeliciantonio Chase Parker Jordan 11 Agustos 2023 San Francisco Chronicle 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Maui County 8 Agustos 2023 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Maui Fire Department declared the Lahaina brush fire 100 contained shortly before 9 a m today a b c d Lin Rong Gong Petri Alexandra E Winton Richard 11 Agustos 2023 Los Angeles Times 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Maui fire timeline and warnings Forecast through engulfment KHON2 Ingilizce 17 Agustos 2023 22 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2023 Maui Hawaii Fire Imagery storms ngs noaa gov 14 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2023 Ingilizce 12 Agustos 2023 14 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 14 Agustos 2023 Baker Mike Browning Kellen Bogel Burroughs Nicholas 13 Agustos 2023 The New York Times ISSN 0362 4331 14 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Samuel Henry 12 Agustos 2023 The Telegraph 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Slater Joanna 12 Agustos 2023 The Washington Post 14 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Sanchez Ray 12 Agustos 2023 CNN 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Bogel Burroughs Nicholas Albeck Ripka Livia Mayorquin Orlando 10 Agustos 2023 The New York Times 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Press REBECCA BOONE JENNIFER SINCO KELLEHER and AUDREY MCAVOY Associated 15 Agustos 2023 In deadly Maui wildfires communication failed Chaos overtook Lahaina along with the flames KITV Island News 16 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2023 a b Honolulu Star Advertiser 12 Agustos 2023 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 The Washington Post 13 Agustos 2023 15 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Honolulu Magazine 12 Agustos 2023 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 NBC News 12 Agustos 2023 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 a b Yamamura Kevin 12 Agustos 2023 The New York Times 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Petri Alexandra E Winton Richard Dolan Jack Kaleem Jaweed Lin Summer 11 Agustos 2023 Los Angeles Times 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Ingilizce CNN 12 Agustos 2023 14 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2023 a b Schaefers Allison 9 Agustos 2023 Honolulu Star Advertiser 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 8 24 Maui County Wildfire Disaster Update Maui County 24 Agustos 2023 29 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Agustos 2023 Hawaii News Now HNN Staff 25 Agustos 2023 26 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2023 Hawaii de yanginla mucadele ediyor Tahliyeler basladi TRT Haber 9 Agustos 2023 14 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 Clark Cammy 13 Agustos 2023 Lahaina Fire deadliest US wildfire since Cloquet blaze in 1918 death toll likely to rise Big Island Now 14 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2023 a b Honolulu Star Advertiser 9 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 a b Honolulu Star Advertiser 9 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 a b c d Maui News 10 Agustos 2023 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 USGS 4 Eylul 2009 PAGER CAT Earthquake Catalog Version 2008 06 1 United States Geological Survey 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 3 Agustos 2018 Sommerlad Joe 11 Agustos 2023 A brief history of natural disasters in Hawaii from tsunamis to wildfires The Independent Ingilizce 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2023 Thebault Reis Brulliard Karin Slater Joanna 11 Agustos 2023 The Washington Post Ingilizce ISSN 0190 8286 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2023 Carli Lorraine 12 Agustos 2023 National Fire Protection Association 14 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Rogers Paul 22 Kasim 2018 East Bay Times 23 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2018 Maui County 11 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 The Lahaina water system experienced wildfire impacts and may have fire related contamination DO NOT DRINK DO NOT BOIL YOUR WATER Failure to follow this advisory could result in illness Maui County 11 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Maui County 12 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Hawaii News Now 11 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Maui County 9 Agustos 2023 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Sangal Aditi Hayes Mike Hammond Elise Chowdhury Maureen 14 Agustos 2023 CNN Ingilizce 15 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2023 Debusmann Jr Bernd 16 Agustos 2023 Hawaii wildfires Why identifying the victims could take years BBC News 16 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2023 Hoffman Riley 11 Agustos 2023 ABC News 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 LEFIGARO Fransizca 15 Agustos 2023 15 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2023 CBS News 9 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 a b c d e f g h i Hurley Timothy 10 Agustos 2023 Honolulu Star Advertiser 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Truesdale Jack Heaton Thomas 10 Agustos 2023 Honolulu Civil Beat Ingilizce 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Ingilizce 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 13 Agustos 2023 DeMasters Tiffany 13 Agustos 2023 Maui Now Pacific Media Group 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Brennan Margaret 13 Agustos 2023 Face the Nation CBS News 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 a b c Hurley Timothy 11 Agustos 2023 Honolulu Star Advertiser 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2023 a b c d e Hubler Shawn 10 Agustos 2023 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2023 CNN 9 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Boyette Holly Yan Amanda Jackson Jamiel Lynch Chris 9 Agustos 2023 Ingilizce CNN 9 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2023 Parrish Gary 10 Agustos 2023 CBS Sports 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Napuunoa Nicole Ufi Elizabeth Rodriguez Max Lopez Lucy 8 Agustos 2023 KHON2 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Sangal Aditi Powell Tori B Meyer Matt Hammond Elise Lau Chris Raine Andrew 11 Agustos 2023 Ingilizce CNN 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Maui County 12 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2023 Hawaii News Now 12 Agustos 2023 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 SF Mayor London Breed among Bay Area travelers impacted by devastating Hawaii wildfires Ingilizce ABC7 San Francisco 10 Agustos 2023 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Agustos 2023 a b Josephs Leslie 11 Agustos 2023 CNBC 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Hawaii News Now 9 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Leff Gary 9 Agustos 2023 View from the Wing 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 HNN Staff 13 Agustos 2023 Hawaii News Now 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Argel Arielle 10 Agustos 2023 KITV 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Wilson Christie 11 Agustos 2023 Honolulu Star Advertiser 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Uechi Colleen Tanji Melissa Collias Robert 12 Agustos 2023 The Maui News 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 a b I was crying hysterically Maui residents search for missing pets after deadly fires USA TODAY Ingilizce 18 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 As people fled the fires pets did too Some emerged with marks of escape but many remain lost ny1 com Ingilizce 19 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 Dogs cats and love birds rescued from the ashes of Hawaii wildfires euronews Ingilizce 16 Agustos 2023 18 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 Over 130 shelter pets just boarded an emergency flight from Maui TODAY com Ingilizce 18 Agustos 2023 19 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 Rains Molly 11 Agustos 2023 Still in shock Amid wildfire tragedy Maui scientists assess their research losses Science 18 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2023 Grandoni Dino 11 Agustos 2023 This Maui center houses some of the world s rarest birds Staff saved it from the flames The Washington Post 15 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2023 Vacchiano Andrea 14 Agustos 2023 Hawaiian couple sues power companies over Lahaina destruction amid historic Maui wildfires www msn com 19 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2023 Experts Scrutinize Hawaiian Electric as They Search for the Maui Wildfire Cause Ingilizce 15 Agustos 2023 15 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2023 When a fire hurricane hit Maui s warning sirens never sounded BBC News Ingilizce 14 Agustos 2023 16 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2023 boone rebecca 12 Agustos 2023 In deadly Maui wildfires communication failed Chaos overtook Lahaina along with the flames AP News Ingilizce 15 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2023 Sanchez Ray 12 Agustos 2023 Hawaii has a robust emergency siren warning system It sat silent during the deadly wildfires CNN Ingilizce 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2023 Hawaii s robust emergency siren warning system sat silent during deadly wildfires CBS Philadelphia www cbsnews com Ingilizce 14 Agustos 2023 2 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2023 Kim Juliana 14 Agustos 2023 Could sirens have made a difference against the Maui fires Experts say it s unclear 16 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2023 Yerton Stewart 15 Agustos 2023 A State Official Refused To Release Water For West Maui Fires Until It Was Too Late Honolulu Civil Beat 16 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2023 Berger Eric 15 Agustos 2023 Maui truthers are so dumb they re using a Falcon 9 photo as wildfire evidence arstechnica com Ars Technica 15 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2023 The US Navy uses high energy lasers to emit photons that can produce measurable physical damage But there is no powerful capability like this in space let alone something that could damage or destroy targets on Earth To believe this is the case one would have to fundamentally misunderstand the power needs in space for such a weapon and the power capabilities of existing satellites today Sardarizadeh Shayan Wendling Mike 14 Agustos 2023 Ingilizce BBC News 14 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2023 Fichera Angelo 14 Agustos 2023 Associated Press 15 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2023 Phan Karena 11 Agustos 2023 Associated Press 14 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2023 Honolulu Star Advertiser 9 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Hawai i Tourism Authority 9 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Honolulu Star Advertiser 9 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Maui Now 8 Agustos 2023 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Clark Joseph 10 Agustos 2023 U S Department of Defense 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi President Joseph R Biden Jr Approves Hawaii Disaster Declaration whitehouse gov 10 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Agustos 2023 Glenn Jack 10 Agustos 2023 The News Tribune 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 a b c Chavez Bridget 10 Agustos 2023 KIRO 7 News 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Clemons Marvin 11 Agustos 2023 Las Vegas Review Journal 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Habegger Becca 11 Agustos 2023 ABC10 News 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Maui County 13 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Residents of West Maui with identification showing proof of residency and visitors with proof of hotel reservations will have access to Lahaina via Maʻalaea beginning today Friday August 11 at noon with measures in place designed to secure the heavily impacted area of historic Lahaina town Limited into West Maui starts for residents at noon Curfew between 10 p m and 6 a m 11 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Effective Immediately the road to Lahaina via Honoapiʻilani Highway is closed in both directions Maui police spokesperson Alana Pico said people continued to disobey the orders to stay out of restricted areas and entry to Lahaina was effectively closed governor hawaii gov 11 Agustos 2023 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2023 FEMA is only giving Hawaii wildfire survivors 700 per household FEMA gov www fema gov Ingilizce 18 Agustos 2023 20 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 Staff Jessa Murray KTUL 18 Agustos 2023 GoFundMes set up for Maui wildfire victims KTUL Ingilizce 19 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 Twitter Instagram Email Facebook Twitter 14 Agustos 2023 Looking to support victims of the Maui fires Start with these L A restaurants Los Angeles Times Ingilizce 19 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 Cape Fear radio station launches fundraiser for Maui over 16K already raised Port City Daily Ingilizce 19 Agustos 2023 19 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 Duarte Michael 18 Agustos 2023 All 12 professional Los Angeles sports teams combine to donate to Maui fire relief NBC Los Angeles Ingilizce 21 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 Utah Jazz to play preseason game in Hawaii donate to Maui wildfire fund The Salt Lake Tribune Ingilizce 30 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 Carpenter Mark 12 Eylul 2023 Archivists collect images of historic Lahaina to ensure community s rich past is never forgotten hawaiinewsnow Ingilizce 16 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 Author No 17 Agustos 2023 Japan to give Hawaii 2 million in aid after deadly wildfires The Japan Times Ingilizce 24 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2023 Knodell Kevin 14 Agustos 2023 South Korea pledges 2M in aid relief to Maui Honolulu Star Advertiser Ingilizce 24 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 Republic of Korea donates 2 million to Maui recovery and relief efforts Maui Now Republic of Korea donates 2 million to Maui recovery and relief efforts 24 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 Knodell Kevin 19 Agustos 2023 South Korea and Taiwan support for Maui relief effort Honolulu Star Advertiser Ingilizce 24 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 Dis baglantilarWikimedia Commons ta 2023 Hawaii orman yanginlari ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur

Yayın tarihi: Temmuz 09, 2024, 18:53 pm
En çok okunan
  • Kasım 07, 2024

    Silene phoenicodonta

  • Kasım 07, 2024

    Silene pharnaceifolia

  • Kasım 07, 2024

    Silene petrarchae

  • Kasım 07, 2024

    Silene petersonii

  • Kasım 07, 2024

    Silene persica

Günlük

  • Türkçe

  • Temel yük

  • Kimya

  • Isı iletkenliği

  • Temel kuvvet

  • 2004 Grammy Ödülleri

  • En İyi Solo Kadın Rap Performansı Grammy Ödülü

  • Benito Mussolini

  • Berlin

  • Fenerbahçe, Kadıköy

NiNa.Az - Stüdyo

  • Vikipedi

Bültene üye ol

Mail listemize abone olarak bizden her zaman en son haberleri alacaksınız.
Temasta ol
Bize Ulaşın
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Her hakkı saklıdır.
Telif hakkı: Dadaş Mammedov
Üst