Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
E-muhtıra ya da 27 Nisan Bildirisi, Türk Silahlı Kuvvetleri adına Genelkurmay Başkanlığının cumhurbaşkanlığı seçimi dolayısı ile 27 Nisan 2007 tarihinde gece saat 23.20'de yaptığı, laiklikle ilgili açıklama. Türkiye kamuoyunda hâkim olan görüş, basın açıklamasının "muhtıra" olduğu yönündedir.Bildiri internet aracılığıyla verildiği için "e-muhtıra" olarak da adlandırılmıştır.
Genelkurmay Başkanlığının 12 Nisan tarihinde, yapılacak Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde yaptığı ve birçok köşe yazarının katıldığı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin "Atatürkçülüğe, laikliğe ve cumhuriyetin temel ilkelerine sözde değil, özde bağlı" bir cumhurbaşkanı adayı profilinin çizildiği "basın bilgilendirme toplantısı"nın ardından yaşanan adaylık sürecinin ve rejim ile ilgili kaygıların değerlendirildiği ve şimdiye kadarki Genelkurmay Başkanlığı basın açıklaması metodolojisine uymayan açıklama ile başlayan süreç.
Açıklamanın ardından birçok gazeteci ve yazar tarafından yapılan değerlendirmelerde bu açıklamanın olağan bir açıklama sayılamayacağını, bunun Genelkurmay Başkanlığı tarafından alışılmadık bir üslup ile kaleme alındığı ve bir muhtıra olduğu görüşü ağırlık kazanmıştır.
Açıklama, 29 Ağustos 2011'de Genelkurmay Başkanlığının sitesinden kaldırılmıştır.
Bildiri
Vikikaynak'ta Türk Genelkurmay Başkanlığı 27 Nisan 2007 tarihli basın açıklaması ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
27 Nisan gece yarısına az bir zaman kala resmî internet sitesi üzerinden yapılan açıklamada adaylık süreci ile 23 Nisan öncesi yurdun birçok yöresinde laiklik karşıtı ve din bezirgânlığı olarak nitelendirdikleri olayların gelişiminin vahim derecede olduğu ve bunun rejime meydan okuma olarak değerlendirilmesi gerektiği yer almış, bununla birlikte TSK'nin yasalar ile kendine düşen görev ve yetkileri kullanmaktan çekinmeyecekleri de dile getirilerek dönemin Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt 2009 yılında katıldığı bir TV programında bu internet açıklamasının kendisi tarafından yazıldığını fakat bunun bir muhtıra olmadığını söylemiştir.
Bildiri süreci
Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in görev süresinin Mayıs ayında dolacak olması sebebi ile başlayan cumhurbaşkanı seçimi ile ilgili olarak özellikle ana muhalefet partisi CHP'nin, Türkiye'nin tepedeki üç makamın da Millî Görüşçü olmaması ve cumhurbaşkanının tüm partilerin uzlaşısı ile seçilmesi gerektiği düşüncesine birçok sivil toplum kuruluşu ile (cumhurbaşkanının, TSK'nin başkomutanı sıfatı taşıdığı gerekçesi ile) müdahil olması, AK Parti ve diğer sivil toplum kuruluşlarının da kendi adayını desteklemek istemesi taraflar arasında gerginliği tırmandırmıştır. Sezer'in bu gibi tutumlarla, dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ve bazı medya organları tarafından cumhurbaşkanının tarafsızlığına aykırı olduğu belirtilmiştir.
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt 12 Nisan'da cumhurbaşkanının Türk Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanı olması sıfatı ile bu seçimlerin kendilerini de yakından ilgilendirdiğini belirtmiş ve seçilecek cumhurbaşkanının cumhuriyetin temel ilke ve kuralları ile Atatürkçülüğün gereklerine sözde değil özde bağlı olması gerektiğini beyan etmesine ve birçok sivil toplum kuruluşu tarafından organize edilen 14 Nisan Cumhuriyet Mitingi'nin netice vermemesi sonucu süreç doğal olarak başlamıştır.
AK Parti Merkez Yönetim Kurulu Erdoğan'a seçimle ilgili tam yetki vermişti. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, cumhurbaşkanı adayını belirlemek üzere AK Parti içerisinde ağırlığı olan ve Millî Görüşçü olarak anılan TBMM Başkanı Bülent Arınç ile yaptığı görüşmeler sonucunda, sunduğu birkaç isimden hiçbirinin istenmemesi ve Arınç'ın ya kendisinin ya da Abdullah Gül'ün olmasını istemesi sonucu Abdullah Gül'ü aday ilan etmiştir.
Etkileri
Vikikaynak'ta Türkiye Başbakanlığı 28 Nisan 2007 tarihli basın açıklaması ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Hükûmet bildiriyi üzerine almış ve Hükûmet Sözcüsü Cemil Çiçek ertesi gün bir basın açıklaması yaparak Hükûmetin de laiklikten yana olduğunu bildirmiştir. Hükûmet alışılmadık bir şekilde, daha önceki askerî müdahalelerin ardından hükûmetlerin takındığı tavırların aksine muhtırayı sert bir tepkiyle karşıladı. Cemil Çiçek konuşmasında Genelkurmay Başkanı'nın resmî olarak Başbakan'a bağlı olduğunu, görevleri itibarıyla Başbakan'a karşı sorumlu olduğunu belirtti.
Eski Cumhurbaşkanı ve 12 Eylül darbesini yapan Kenan Evren, ordunun gerek gördüğü için böyle bir açıklama yapmış olduğunu ve bunun görevi olduğunu belirtmiştir.[]
Mecliste temsil edilen CHP, ANAP, DYP, HYP, SHP ile TBMM'de sandalyesi olmayan DSP, MHP, İP liderleri erken seçim kararı alınarak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yeni Meclis tarafından yapılması gerektiğini basın açıklamaları ile belirtmişlerdir. Ancak Hükûmet, böyle bir yolu tercih etmediklerini ve seçim sürecinin devam edeceğini açıklamışlardır. Abdullah Gül ise adaylıktan çekilmeyeceğini açıklamıştır.
TBMM'de 27 Nisan 2007 tarihinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçimi 1. turunda toplantı yeter sayısı olan 367 sayısına ulaşılamadığı gerekçesiyle CHP tarafından Anayasa Mahkemesi'ne yapılan itiraz başvurusu 1 Mayıs 2007 tarihinde haklı bulunarak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 1. turu iptal edilmiştir. Bu gelişmeler üzerine Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 24 Haziran ya da 1 Temmuz tarihinde erken seçime gidileceği açıklaması yaptı.
Ayrıca, 1971 ve 1980'de olduğu gibi askerlerin cumhurbaşkanlığı sürecine artık müdahil olmalarını engellemek için, Anavatan Partisinin teklifi TBMM tarafından kabul edilerek Anayasa değişikliği yapıldı ve bundan sonra cumhurbaşkanlarının 5 senede bir doğrudan halk (cumhur) tarafından seçilmesi kabul edildi. Dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve CHP itiraz ettikleri için bu değişiklik referandum ile halkoyuna sunuldu ve %68 oy oranı ile kabul edilerek kesinleşti.
Yorumlar
Muhtıra sonrası yapılan yorumların özeti:
- CHP Parti Sözcüsü Mustafa Özyürek (Muhtıranın yayınlanmasından hemen sonra NTV’ye telefonla bağlanarak): “Tabii bu bir muhtıradır. Hükûmetin bunun gereğini yerine getirmesi gerekir.”
- CHP Genel başkan Yardımcısı Onur Öymen (Muhtıradan bir gün sonraki açıklaması): “Genelkurmay'ın tespitleri bizim tespitlerimizden farklı değildir. Altına imzamızı atarız. ‘Ne mutlu 'Türk'üm.' diyene!’ sözünü kimse küçümseyemez ve bunu küçümseyenleri devletin düşmanı sayarız. Türkiye'yi Atatürk düşmanlarına teslim etmeyeceğiz.”
- CHP Genel Başkanı Deniz Baykal (Muhtıradan sonra verdiği ilk röportajında): “Bu tablonun değişeceğini meydanlar gösterdi. Müdahaleye uğrayan yönetimlere halk sahip çıkmadı. Halkımız devlet organlarıyla çatışanlara sahip çıkmaz. Bu ortamda mağduriyet yok dayatma var. Anayasa Mahkemesi 367 kararını onaylamazsa ülke çatışmaya gider.”
- CHP Genel Sekreteri Önder Sav (Muhtıranın ardından Anayasa Mahkemesi’nin verdiği 367 kararından sonra): “Gözümüz aydın, Türkiye'nin gözü aydın.”
- Nur Serter (Muhtıradan bir gün sonra Çağlayan’daki Cumhuriyet Mitingi’nde yaptığı konuşma): Genelkurmay Başkanı’na “memur” diyen bir zihniyete karşı Türk Silahlı Kuvvetlerinin önünde, şanlı ordumuzun önünde saygıyla eğiliyoruz. Türk ordusu çok yaşa. Türk ordusu, 27 Nisan’da bizim sesimizi duymuş, bizim sesimize sahip çıkmış, demokrasiye sahip çıkmıştır. 27 Nisan'da Türkiye Cumhuriyeti’nin gerçek iradesine sahip çıkmıştır.
- TÜSİAD Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ: “AKP toplumda git gide artan ve TÜSİAD’ın da paylaştığı laik rejimi koruma kaygısını yeterince dikkate almıyor. Genelkurmay Başkanlığının açıklamasıyla yaratılan fiili durum demokratik teamüllere uygun değil. Laikliği ve demokrasiyi korumak için bir an önce genel seçimlere gidilmeli.”
- Oktay Ekşi (Hürriyet): “Bu adı konmamış bir muhtıradır. Genelkurmay Başkanı’nın sözleri gayet açık, eğer demokrasinin kavram ve kuramlarını kullanarak bu cumhuriyetin laik karakterini tahrip etmek onu yıkmak istiyorsanız biz buna müsaade etmeyiz diyor.”
- Tufan Türenç (Hürriyet): “Tabii ki bu bir muhtıradır. Bu muhtıranın özü AKP’nin çıkardığı cumhurbaşkanı adayına Türk Silahlı Kuvvetlerin karşı olduğunu açıklıyor.”
- Ertuğrul Özkök (Hürriyet): “Demokrasi kaygısıyla sadece askeri eleştirmek, ne adil ne yararlı ne de sonuç verici bir girişim olacaktır. Çünkü o bildiride savunulan görüşler, toplumun önemli bir bölümü tarafından paylaşılmaktadır.”
- Yılmaz Özdil (Sabah): “Hâlâ deniyor ki bundan sonraki adım ne olur? Bundan sonraki adım, tank olur. Gücüm var diye dayatırsan, gücü olan sana dayatır.”
- (Hıncal Uluç): “Ordu sonuna kadar bekledi... Gerekli uyarıları en demokratik şekilde yaparak, "Sözde değil, özde" diyerek bekledi.”
- Ural Akbulut (Eski ODTÜ Rektörü): “Bu ikinci 28 Şubat’tır. TSK her şeye rağmen soğukkanlı davranmıştır.”
- İsmail Küçükkaya (Akşam): “Sürecin kötü yönetilmesiyle ‘kaçan fırsatı’ ve ‘Genelkurmay’ın çok sert açıklamasıyla yeni olanağı’ görelim.”
- Ece Temelkuran (Milliyet): “Genelkurmay'ın açıklamasıyla mitinglerin daha da coşmuş olması bu mitingleri otomatik olarak militarist yapmaz.”
- Fikret Bila (Milliyet): “TSK, türbanın ve temsil ettiği zihniyetin Çankaya'ya çıkmasına karşı ilkesel bir duruş sergilemiştir.“
- Ahmet Hakan (Hürriyet): “'Muhtıraya karşıyız.’ diyeceğiz ve ötesini söyleyemeyecek miyiz? Ben ötesini de söylerim arkadaş.”
- Nuray Mert (Radikal): “Şimdi Genelkurmay bildirisini öne çıkarıp, bu fetihçi zihniyetin arkasında durmak istemiyorum.”
- (Sabah): “Rehn Beyefendi son olarak Genelkurmay Başkanlığının ‘e-muhtıra’sı için esip gürledi… Ama Batı basınında da özellikle son dönemde ısrarla vurgulanan ‘Türkiye’nin laik kurumlarının altının oyulması’ girişimleri için ‘Not ediyoruz.’ demekle yetindi.”
- Emekli Orgeneral Tunçer Kılınç: “Kamuoyuna bilgi veriliyor ve bunların gereği yapılmazsa istenmeyen şeylerin olabileceği mesajı verilmek isteniyor.”
Tepkiler
Yabancı haber ajansları ise acil kodu ile üyelerine basın açıklamasını servis ettiler.Avrupa Birliği'nin Genişlemeden Sorumlu Üyesi Olli Rehn, TSK'nin demokratik laikliğe ve demokratik değerlere saygı gösterdiğini ispatlaması için seçim sürecine karışmamasının gerektiğini söyledi.
Dönemin ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice: "ABD Türkiye'nin demokrasi ve anayasal gelişim sürecini, dolayısıyla seçimle işbaşına gelenleri tam destekliyor. Cevabımız evettir, ABD de Avrupa Birliği'nin bu konuda Türkiye'ye verdiği destekle aynı pozisyondadır." şeklinde bir açıklama yaptı.
Türkiye'deki yazarlardan açıklamaya karşı çeşitli yorumlar geldi. Star gazetesi yazarlarından Mehmet Altan "'internet muhtırası' doğrudan demokrasiye bir müdahaledir" yorumda bulunurken Milliyet gazetesi Yazarı Hasan Cemal konuyla ilgili "Hayır!" başlıklı yazısında askerî müdahalelerin toplumsal düzen ve gelişime zarar verdiği yorumunda bulundu. Radikal gazetesinden İsmet Berkan, bildirinin bir askerî darbe uyarısı olduğu yorumunu yaparak geleceği haber verilen bu darbeden kurtulmak için alınması gerektiğine inandığı tedbirleri yazdı.
Özgürlük ve Dayanışma Partisi genel başkanı Ufuk Uras ise "Muhtıraya Hayır! Sözde Değil, Özde Demokrasi İstiyoruz" başlıklı bir basın açıklamasında bulunarak Genelkurmay açıklamasını eleştirdi.
Basın açıklaması, Genelkurmay Başkanlığı web sitesinden yapılması nedeniyle esprili olarak "e-muhtıra" şeklinde anıldı.
Bülent Arınç bildirinin yayımlanmasından dört yıl sonra katıldığı bir toplantıda yaptığı bir değerlendirmede "Sakın ha! Cumhurbaşkanını seçmeyin anlamında. Bize aba altından sopa gösteriyor. Kime? Hükûmete. Kime? Meclis'e. Hiçbir demokraside böyle bir müdahaleyi kabul etmek mümkün değil. Ama zannettiler ki ben böyle yazar, korkutursam onlar teslim olurlar. 'Hazır ol' denildiği zaman hep başüstüne diyen sivil iktidarla karşılaştı onlar." şeklinde demeç vererek bildirinin müdahale niteliğinde olduğunu ifade etmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ . 14 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2009.
- ^ Çevrimiçi 13 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir
- ^ Hürriyet Gazetesi, Cüneyt Ülsever, 27 Nisan Muhtırası millete hayırlı olsun! 25 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 27 Nisan 2011 tarihinde erişildi
- ^ . 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2007.
- ^ radikal.com.tr 4 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "e-muhtıra erken seçimi gündeme taşıdı" 29 Nisan 2007, Alındı 21 Mayıs 2008
- ^ WordPress Çevrimiçi 29 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir
- ^ İsmail Küçükkaya, Akşam Gazetesi Çevrimiçi 16 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir
- ^ Erol Manisalı, Hakimiyeti-Milliye Çevrimiçi 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir
- ^ Metehan Demir, Sabah Gazetesi Çevrimiçi 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir
- ^ CNNTürk Çevrimiçi 5 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir
- ^ NTVMSNBC- Muhtıra gibi haberi Çevrimiçi 13 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 28 Nisan 2007 tarihinde erişildi
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2008.
- ^ . 11 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009.
- ^ . 3 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2012.
- ^ Anka Haber Ajansı, 'Baykal'dan Gül'e "süklüm-püklüm" benzetmesi'24 Nisan 2007 13:43:28 GMT Önbellek görüntüsü 13 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .29 Nisan 2007 tarihinde erişildi
- ^ Haberler.com, Baykal'dan Arınç'ın "Dindar Cumhurbaşkanı" Açıklamasına Sert Yanıt: "Sen Kim Oluyorsun, Sana Ne?"17 Nisan 2007 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 29 Nisan 2007 tarihinde erişildi
- ^ Zaman Gazetesi 25 Nisan 2007 22:08:05 GMT Önbellek görüntüsü 27 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 29 Nisan 2007 tarihinde erişildi
- ^ . 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ ""Sezer'de tarafsızlığı göremedik"". 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ 'Gül'ün arkasındaki güç Arınç mı?' 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 30 Nisan 2007 tarihinde erişildi
- ^ Hürriyet Gazetesi, 'Bülent Arınç rolünü ilan etti' 27 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 30 Nisan 2007 tarihinde erişildi
- ^ Bedavagazete, 'Abdullah Gül-Bülent Arınç görüşmesi AK Parti'yi rahatlattı' 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 30 Nisan 2007 tarihinde erişildi
- ^ . 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
- ^ . 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2007.
- ^ . 1 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Nisan 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2007.
- ^ ""EU warns Turkish army over vote", BBC News". 14 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2007.
- ^ . 20 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2007.
- ^ http://www.odp.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=168&tipi=3&sube=0 5 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . URL erişim tarihi: 1.Mayıs.2007.
- ^ e-muhtıra, f-darbe, g-askeri yönetim 20 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Maden, Perihan, Radikal gazetesi, 1 Mayıs 2005
- ^ "Arınç: "Vatandaş hizmetle tanıştı"". hurriyet.com.tr. 21 Ocak 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2011.
Dış bağlantılar
E-muhtıra hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Vikisöz'de alıntılar |
 | Vikikaynak'ta belgeler |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
E muhtira ya da 27 Nisan Bildirisi Turk Silahli Kuvvetleri adina Genelkurmay Baskanliginin cumhurbaskanligi secimi dolayisi ile 27 Nisan 2007 tarihinde gece saat 23 20 de yaptigi laiklikle ilgili aciklama Turkiye kamuoyunda hakim olan gorus basin aciklamasinin muhtira oldugu yonundedir Bildiri internet araciligiyla verildigi icin e muhtira olarak da adlandirilmistir Genelkurmay Baskanligi internet sitesi Genelkurmay Baskanliginin 12 Nisan tarihinde yapilacak Turkiye cumhurbaskanligi secimleri oncesinde yaptigi ve bircok kose yazarinin katildigi Turk Silahli Kuvvetlerinin Ataturkculuge laiklige ve cumhuriyetin temel ilkelerine sozde degil ozde bagli bir cumhurbaskani adayi profilinin cizildigi basin bilgilendirme toplantisi nin ardindan yasanan adaylik surecinin ve rejim ile ilgili kaygilarin degerlendirildigi ve simdiye kadarki Genelkurmay Baskanligi basin aciklamasi metodolojisine uymayan aciklama ile baslayan surec Aciklamanin ardindan bircok gazeteci ve yazar tarafindan yapilan degerlendirmelerde bu aciklamanin olagan bir aciklama sayilamayacagini bunun Genelkurmay Baskanligi tarafindan alisilmadik bir uslup ile kaleme alindigi ve bir muhtira oldugu gorusu agirlik kazanmistir Aciklama 29 Agustos 2011 de Genelkurmay Baskanliginin sitesinden kaldirilmistir BildiriVikikaynak ta Turk Genelkurmay Baskanligi 27 Nisan 2007 tarihli basin aciklamasi ile ilgili metin bulabilirsiniz 27 Nisan gece yarisina az bir zaman kala resmi internet sitesi uzerinden yapilan aciklamada adaylik sureci ile 23 Nisan oncesi yurdun bircok yoresinde laiklik karsiti ve din bezirganligi olarak nitelendirdikleri olaylarin gelisiminin vahim derecede oldugu ve bunun rejime meydan okuma olarak degerlendirilmesi gerektigi yer almis bununla birlikte TSK nin yasalar ile kendine dusen gorev ve yetkileri kullanmaktan cekinmeyecekleri de dile getirilerek donemin Genelkurmay Baskani Yasar Buyukanit 2009 yilinda katildigi bir TV programinda bu internet aciklamasinin kendisi tarafindan yazildigini fakat bunun bir muhtira olmadigini soylemistir Bildiri sureciTurkiye Cumhuriyeti nin 10 Cumhurbaskani Ahmet Necdet Sezer in gorev suresinin Mayis ayinda dolacak olmasi sebebi ile baslayan cumhurbaskani secimi ile ilgili olarak ozellikle ana muhalefet partisi CHP nin Turkiye nin tepedeki uc makamin da Milli Goruscu olmamasi ve cumhurbaskaninin tum partilerin uzlasisi ile secilmesi gerektigi dusuncesine bircok sivil toplum kurulusu ile cumhurbaskaninin TSK nin baskomutani sifati tasidigi gerekcesi ile mudahil olmasi AK Parti ve diger sivil toplum kuruluslarinin da kendi adayini desteklemek istemesi taraflar arasinda gerginligi tirmandirmistir Sezer in bu gibi tutumlarla donemin Basbakani Recep Tayyip Erdogan ve bazi medya organlari tarafindan cumhurbaskaninin tarafsizligina aykiri oldugu belirtilmistir Genelkurmay Baskani Orgeneral Yasar Buyukanit 12 Nisan da cumhurbaskaninin Turk Silahli Kuvvetleri nin baskomutani olmasi sifati ile bu secimlerin kendilerini de yakindan ilgilendirdigini belirtmis ve secilecek cumhurbaskaninin cumhuriyetin temel ilke ve kurallari ile Ataturkculugun gereklerine sozde degil ozde bagli olmasi gerektigini beyan etmesine ve bircok sivil toplum kurulusu tarafindan organize edilen 14 Nisan Cumhuriyet Mitingi nin netice vermemesi sonucu surec dogal olarak baslamistir AK Parti Merkez Yonetim Kurulu Erdogan a secimle ilgili tam yetki vermisti Basbakan Recep Tayyip Erdogan cumhurbaskani adayini belirlemek uzere AK Parti icerisinde agirligi olan ve Milli Goruscu olarak anilan TBMM Baskani Bulent Arinc ile yaptigi gorusmeler sonucunda sundugu birkac isimden hicbirinin istenmemesi ve Arinc in ya kendisinin ya da Abdullah Gul un olmasini istemesi sonucu Abdullah Gul u aday ilan etmistir EtkileriVikikaynak ta Turkiye Basbakanligi 28 Nisan 2007 tarihli basin aciklamasi ile ilgili metin bulabilirsiniz Hukumet bildiriyi uzerine almis ve Hukumet Sozcusu Cemil Cicek ertesi gun bir basin aciklamasi yaparak Hukumetin de laiklikten yana oldugunu bildirmistir Hukumet alisilmadik bir sekilde daha onceki askeri mudahalelerin ardindan hukumetlerin takindigi tavirlarin aksine muhtirayi sert bir tepkiyle karsiladi Cemil Cicek konusmasinda Genelkurmay Baskani nin resmi olarak Basbakan a bagli oldugunu gorevleri itibariyla Basbakan a karsi sorumlu oldugunu belirtti Eski Cumhurbaskani ve 12 Eylul darbesini yapan Kenan Evren ordunun gerek gordugu icin boyle bir aciklama yapmis oldugunu ve bunun gorevi oldugunu belirtmistir kaynak belirtilmeli Mecliste temsil edilen CHP ANAP DYP HYP SHP ile TBMM de sandalyesi olmayan DSP MHP IP liderleri erken secim karari alinarak Cumhurbaskanligi secimlerinin yeni Meclis tarafindan yapilmasi gerektigini basin aciklamalari ile belirtmislerdir Ancak Hukumet boyle bir yolu tercih etmediklerini ve secim surecinin devam edecegini aciklamislardir Abdullah Gul ise adayliktan cekilmeyecegini aciklamistir TBMM de 27 Nisan 2007 tarihinde yapilan cumhurbaskanligi secimi 1 turunda toplanti yeter sayisi olan 367 sayisina ulasilamadigi gerekcesiyle CHP tarafindan Anayasa Mahkemesi ne yapilan itiraz basvurusu 1 Mayis 2007 tarihinde hakli bulunarak Cumhurbaskanligi secimlerinin 1 turu iptal edilmistir Bu gelismeler uzerine Basbakan Recep Tayyip Erdogan 24 Haziran ya da 1 Temmuz tarihinde erken secime gidilecegi aciklamasi yapti Ayrica 1971 ve 1980 de oldugu gibi askerlerin cumhurbaskanligi surecine artik mudahil olmalarini engellemek icin Anavatan Partisinin teklifi TBMM tarafindan kabul edilerek Anayasa degisikligi yapildi ve bundan sonra cumhurbaskanlarinin 5 senede bir dogrudan halk cumhur tarafindan secilmesi kabul edildi Donemin Cumhurbaskani Ahmet Necdet Sezer ve CHP itiraz ettikleri icin bu degisiklik referandum ile halkoyuna sunuldu ve 68 oy orani ile kabul edilerek kesinlesti YorumlarMuhtira sonrasi yapilan yorumlarin ozeti CHP Parti Sozcusu Mustafa Ozyurek Muhtiranin yayinlanmasindan hemen sonra NTV ye telefonla baglanarak Tabii bu bir muhtiradir Hukumetin bunun geregini yerine getirmesi gerekir CHP Genel baskan Yardimcisi Onur Oymen Muhtiradan bir gun sonraki aciklamasi Genelkurmay in tespitleri bizim tespitlerimizden farkli degildir Altina imzamizi atariz Ne mutlu Turk um diyene sozunu kimse kucumseyemez ve bunu kucumseyenleri devletin dusmani sayariz Turkiye yi Ataturk dusmanlarina teslim etmeyecegiz CHP Genel Baskani Deniz Baykal Muhtiradan sonra verdigi ilk roportajinda Bu tablonun degisecegini meydanlar gosterdi Mudahaleye ugrayan yonetimlere halk sahip cikmadi Halkimiz devlet organlariyla catisanlara sahip cikmaz Bu ortamda magduriyet yok dayatma var Anayasa Mahkemesi 367 kararini onaylamazsa ulke catismaya gider CHP Genel Sekreteri Onder Sav Muhtiranin ardindan Anayasa Mahkemesi nin verdigi 367 kararindan sonra Gozumuz aydin Turkiye nin gozu aydin Nur Serter Muhtiradan bir gun sonra Caglayan daki Cumhuriyet Mitingi nde yaptigi konusma Genelkurmay Baskani na memur diyen bir zihniyete karsi Turk Silahli Kuvvetlerinin onunde sanli ordumuzun onunde saygiyla egiliyoruz Turk ordusu cok yasa Turk ordusu 27 Nisan da bizim sesimizi duymus bizim sesimize sahip cikmis demokrasiye sahip cikmistir 27 Nisan da Turkiye Cumhuriyeti nin gercek iradesine sahip cikmistir TUSIAD Baskani Arzuhan Dogan Yalcindag AKP toplumda git gide artan ve TUSIAD in da paylastigi laik rejimi koruma kaygisini yeterince dikkate almiyor Genelkurmay Baskanliginin aciklamasiyla yaratilan fiili durum demokratik teamullere uygun degil Laikligi ve demokrasiyi korumak icin bir an once genel secimlere gidilmeli Oktay Eksi Hurriyet Bu adi konmamis bir muhtiradir Genelkurmay Baskani nin sozleri gayet acik eger demokrasinin kavram ve kuramlarini kullanarak bu cumhuriyetin laik karakterini tahrip etmek onu yikmak istiyorsaniz biz buna musaade etmeyiz diyor Tufan Turenc Hurriyet Tabii ki bu bir muhtiradir Bu muhtiranin ozu AKP nin cikardigi cumhurbaskani adayina Turk Silahli Kuvvetlerin karsi oldugunu acikliyor Ertugrul Ozkok Hurriyet Demokrasi kaygisiyla sadece askeri elestirmek ne adil ne yararli ne de sonuc verici bir girisim olacaktir Cunku o bildiride savunulan gorusler toplumun onemli bir bolumu tarafindan paylasilmaktadir Yilmaz Ozdil Sabah Hala deniyor ki bundan sonraki adim ne olur Bundan sonraki adim tank olur Gucum var diye dayatirsan gucu olan sana dayatir Hincal Uluc Ordu sonuna kadar bekledi Gerekli uyarilari en demokratik sekilde yaparak Sozde degil ozde diyerek bekledi Ural Akbulut Eski ODTU Rektoru Bu ikinci 28 Subat tir TSK her seye ragmen sogukkanli davranmistir Ismail Kucukkaya Aksam Surecin kotu yonetilmesiyle kacan firsati ve Genelkurmay in cok sert aciklamasiyla yeni olanagi gorelim Ece Temelkuran Milliyet Genelkurmay in aciklamasiyla mitinglerin daha da cosmus olmasi bu mitingleri otomatik olarak militarist yapmaz Fikret Bila Milliyet TSK turbanin ve temsil ettigi zihniyetin Cankaya ya cikmasina karsi ilkesel bir durus sergilemistir Ahmet Hakan Hurriyet Muhtiraya karsiyiz diyecegiz ve otesini soyleyemeyecek miyiz Ben otesini de soylerim arkadas Nuray Mert Radikal Simdi Genelkurmay bildirisini one cikarip bu fetihci zihniyetin arkasinda durmak istemiyorum Sabah Rehn Beyefendi son olarak Genelkurmay Baskanliginin e muhtira si icin esip gurledi Ama Bati basininda da ozellikle son donemde israrla vurgulanan Turkiye nin laik kurumlarinin altinin oyulmasi girisimleri icin Not ediyoruz demekle yetindi Emekli Orgeneral Tuncer Kilinc Kamuoyuna bilgi veriliyor ve bunlarin geregi yapilmazsa istenmeyen seylerin olabilecegi mesaji verilmek isteniyor TepkilerYabanci haber ajanslari ise acil kodu ile uyelerine basin aciklamasini servis ettiler Avrupa Birligi nin Genislemeden Sorumlu Uyesi Olli Rehn TSK nin demokratik laiklige ve demokratik degerlere saygi gosterdigini ispatlamasi icin secim surecine karismamasinin gerektigini soyledi Donemin ABD Disisleri Bakani Condoleezza Rice ABD Turkiye nin demokrasi ve anayasal gelisim surecini dolayisiyla secimle isbasina gelenleri tam destekliyor Cevabimiz evettir ABD de Avrupa Birligi nin bu konuda Turkiye ye verdigi destekle ayni pozisyondadir seklinde bir aciklama yapti Turkiye deki yazarlardan aciklamaya karsi cesitli yorumlar geldi Star gazetesi yazarlarindan Mehmet Altan internet muhtirasi dogrudan demokrasiye bir mudahaledir yorumda bulunurken Milliyet gazetesi Yazari Hasan Cemal konuyla ilgili Hayir baslikli yazisinda askeri mudahalelerin toplumsal duzen ve gelisime zarar verdigi yorumunda bulundu Radikal gazetesinden Ismet Berkan bildirinin bir askeri darbe uyarisi oldugu yorumunu yaparak gelecegi haber verilen bu darbeden kurtulmak icin alinmasi gerektigine inandigi tedbirleri yazdi Ozgurluk ve Dayanisma Partisi genel baskani Ufuk Uras ise Muhtiraya Hayir Sozde Degil Ozde Demokrasi Istiyoruz baslikli bir basin aciklamasinda bulunarak Genelkurmay aciklamasini elestirdi Basin aciklamasi Genelkurmay Baskanligi web sitesinden yapilmasi nedeniyle esprili olarak e muhtira seklinde anildi Bulent Arinc bildirinin yayimlanmasindan dort yil sonra katildigi bir toplantida yaptigi bir degerlendirmede Sakin ha Cumhurbaskanini secmeyin anlaminda Bize aba altindan sopa gosteriyor Kime Hukumete Kime Meclis e Hicbir demokraside boyle bir mudahaleyi kabul etmek mumkun degil Ama zannettiler ki ben boyle yazar korkutursam onlar teslim olurlar Hazir ol denildigi zaman hep basustune diyen sivil iktidarla karsilasti onlar seklinde demec vererek bildirinin mudahale niteliginde oldugunu ifade etmistir Ayrica bakinizPretoryanizmKaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin 14 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Haziran 2009 Cevrimici 13 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Nisan 2007 tarihinde erisilmistir Hurriyet Gazetesi Cuneyt Ulsever 27 Nisan Muhtirasi millete hayirli olsun 25 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 27 Nisan 2011 tarihinde erisildi 14 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2007 radikal com tr 4 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde e muhtira erken secimi gundeme tasidi 29 Nisan 2007 Alindi 21 Mayis 2008 WordPress Cevrimici 29 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Nisan 2007 tarihinde erisilmistir Ismail Kucukkaya Aksam Gazetesi Cevrimici 16 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Nisan 2007 tarihinde erisilmistir Erol Manisali Hakimiyeti Milliye Cevrimici 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Nisan 2007 tarihinde erisilmistir Metehan Demir Sabah Gazetesi Cevrimici 30 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Nisan 2007 tarihinde erisilmistir CNNTurk Cevrimici 5 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Nisan 2007 tarihinde erisilmistir NTVMSNBC Muhtira gibi haberi Cevrimici 13 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 28 Nisan 2007 tarihinde erisildi Arsivlenmis kopya 12 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2008 11 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2009 3 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2012 Anka Haber Ajansi Baykal dan Gul e suklum puklum benzetmesi 24 Nisan 2007 13 43 28 GMT Onbellek goruntusu 13 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Nisan 2007 tarihinde erisildi Haberler com Baykal dan Arinc in Dindar Cumhurbaskani Aciklamasina Sert Yanit Sen Kim Oluyorsun Sana Ne 17 Nisan 2007 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Nisan 2007 tarihinde erisildi Zaman Gazetesi 25 Nisan 2007 22 08 05 GMT Onbellek goruntusu 27 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Nisan 2007 tarihinde erisildi 14 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Sezer de tarafsizligi goremedik 5 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Gul un arkasindaki guc Arinc mi 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 30 Nisan 2007 tarihinde erisildi Hurriyet Gazetesi Bulent Arinc rolunu ilan etti 27 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 30 Nisan 2007 tarihinde erisildi Bedavagazete Abdullah Gul Bulent Arinc gorusmesi AK Parti yi rahatlatti 29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 30 Nisan 2007 tarihinde erisildi 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2008 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2007 1 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2010 Arsivlenmis kopya 29 Nisan 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2007 EU warns Turkish army over vote BBC News 14 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2007 20 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2012 Arsivlenmis kopya 1 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2007 Arsivlenmis kopya 1 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2007 Arsivlenmis kopya 3 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2007 Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2007 http www odp org tr genel bizden detay php kod 168 amp tipi 3 amp sube 0 5 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde URL erisim tarihi 1 Mayis 2007 e muhtira f darbe g askeri yonetim 20 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Maden Perihan Radikal gazetesi 1 Mayis 2005 Arinc Vatandas hizmetle tanisti hurriyet com tr 21 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2011 Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden E muhtira hakkinda daha fazla bilgi edininVikisoz de alintilarVikikaynak ta belgeler