Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Farz (Arapça: الفرض) ya da “fariza”; Fıkıh bilginleri tarafından oluşturulmuş ve tanımlaması yapılmış olan bir İslâm dinî terimidir. Yine fıkıhçılar tarafından tanımlanan efâl-i mükellefînden sayılır. İslâmî anlayışta Allah'ın sözü sayılan Kur’an’da Müslümanlara yapılmasının açık bir şekilde emredildiği kurallar veya ibadetler olarak kabul edilir. Kur’an’da yapılması açık emir ve gereklilik ifade etmeyen fiiller ise vacip gibi başka kavramlar ile tanımlanır.
Farz'ın dinî kaynakları
Farz, haram, helal gibi kesin hüküm ve yargı ifade eden dinî kuralların kaynağı din açısından sadece Kur'an olabilir. Fıkıh açısından zanni deliller kabul edilen ve peygambere bir rivayet zinciri ile isnad edilen sözlerden ibaret olan hadisler, mesela miraç ile ilgili olanlar beş vakit namazın farziyyeti için delil teşkil etmezler.Hadis ve benzeri anlatımlar farzlar için faziletler ve sevap anlamında destekleyici, açıklayıcı ve teşvik edici olarak kullanılırlar.
Uygulama ve inanç
Dini anlamda farzları yapmayan kişinin günah işlediği, farz oluşunu ret edenlerin ise İslâm dîninden çıkmış oldukları kabul edilir. Mesela, klasik fıkıh anlayışına göre kabul edilebilir bir mâzereti olmadan namaz kılmayan bir Müslüman fasık sayılırken namazın farziyetini reddeden birisi dinden çıkmış sayılır.Şeriat hukukunda fasıkların şahitliği reddedilir, dinden çıkmış kişiler ise tövbeye davet edilir, hapsedilir ve fıskında ısrar eder öldürülür.
İslam dininde ilim öğrenmek de farz kılmakdır. Süyûtî tarafından yazılmış olan adlı hadise göre Muhammed, "İlim tahsil etmek, Allah katında nafile olarak kılınan namaz, tutulan oruç ve yapılan hacdan daha hayırlıdır," demiştir.
Çeşitleri
Farzlar iki çeşittir:
- Farz-ı ayn: (Arapça: Arapça: الواجب العيني)
Mükellef olan her Müslümanın bizzat kendisinin yapması gereken farzlardır. Örnek: Namaz, oruç, hac, zekât gibi
Farz terimi dinî veya sosyal zorunluluk ifadesi olarak kullanılır. Dinî kullanımda mesela ibadetlerin muhakkak yapılması farz olurken bunların miktarı, ne zaman ve nasıl yapılacağı gibi icrasıyla ilgili olan konular örfî konulardır ve büyük oranda sünnet, hadis veya din bilginlerinin tavsiyeleri ve yönlendirmeleri gibi geleneklerin etkisinde şekillendirilmişlerdir.
- Farz-ı kifâye: (Arapça: Arapça: الواجب الكفائي)
Farz-ı kifâye, İslâmî anlayışta sosyal sorumluluk ifade eden bir tanımdır. Kur’an’da emredilmeyen ancak din âlimlerince sosyal hayat bakımından farz (gerekli) görülen bir davranışı, durumu veya görevi anlatır. Müslümanlardan bir kısmı yerine getirdiğinde diğerlerinin sorumluluktan kurtulduğu, gerektiği kadar Müslümanın yaptığında diğer Müslümanlara sorumluluk düşmeyen fiillerdir.
Farz-ı kifâye, İslâmî toplumda gerekli olan işlerin kesinlikle yapılması gerektiğini ifade eder. Farz-ı kifâye sayılan fiillerden bazıları şunlardır:
- Cenazeyi yıkamak, kefenlemek, cenaze namazı kılmak ve gömmek farz-ı kifâyedir. Erkek yoksa bu işleri kadınlar yapar.
- Kur’an'ı ezberlemek, yani hafız olmak farz-ı kifâyedir.
- Bir toplumda âlimlerin bulunması farz-ı kifâyedir.
- Bir topluma selâm verene cevap vermek farz-ı kifâyedir. Cevabı geciktirmek ise haramdır.
- Cihad etmek farz-ı kifâyedir.
- Fen bilgilerinden sanatına, ticaretine lazım olanları, bu işle meşgul olanların öğrenmeleri ve yapmaları farz-ı kifâyedir.
- Her şehirde fetva verebilen, meseleleri çözebilen bir âlimin bulunması farz-ı kifâyedir.
Grupları
Bazen farzlar öğretilirken “32 farz” ve “54 farz” şeklinde sıralanırlar. Bu sıralamalara göre farzlar şunlardır:
32 Farz
Otuz iki farz şunlardır:
| Grup | Adet |
|---|---|
| İmanın şartları | 6 |
| İslâm’ın şartları | 5 |
| Namazın farzları | 12 |
| Abdestin farzları | 4 |
| Guslün farzları | 3 |
| Teyemmümün farzları | 2 |
54 Farz
Daha geniş olan ikinci grup olan elli dört farz da şunlardır:
- Allah-u Teâlâ’nın bir olduğuna inanmak,
- Helâl yemek ve içmek,
- Abdest almak,
- Beş vakit namaz kılmak,
- Cünüblükten gusül etmek,
- Rızkın Allah-u Teâlâ’dan olduğuna inanmak,
- Helâl, temiz elbise giymek,
- Hak’ka tevekkül etmek,
- Kanaat etmek,
- Nimetlerinin mukabilinde, Allah-u Teâlâ’ya şükür etmek,
- Kazaya razı olmak,
- Belalara sabır etmek,
- Günahlardan tevbe etmek,
- Allah rızası için ibadet etmek,
- Şeytan’ı düşman bilmek,
- Kur’ân-ı Kerîm’in hükmüne razı olmak,
- Ölümü hak bilmek,
- Allah’ın dostlarına dost, düşmanlarına düşman olmak,
- Babaya ve anaya iyilik etmek,
- Marûfu emir ve münkeri nehy etmek (dinin emirlerini yaymaya çalışmak),
- Akrabayı ziyaret etmek,
- Emanete hıyanet etmemek,
- Daima Allah-u Teâlâ’dan korkup, ferahı (şımarıklığı ve azgınlığı) terk etmek,
- Allah’a ve Resûlüne itaat etmek,
- Günahdan kaçıp, ibadetlerle meşgul olmak,
- Müslüman âmirlere itaat etmek,
- Âleme ibret nazarıyla bakmak,
- Allah-u Teâlâ’nın varlığını tefekkür etmek,
- Dilini, haram fuhuş kelimelerden korumak,
- Kalbini temiz tutmak,
- Hiçbir kimseyi maskaralığa almamak,
- Harama bakmamak,
- Her zaman sözüne sadık olmak,
- Kulağını fuhuş söz ve çalgıdan korumak,
- İlim öğrenmek,
- Tartı ve ölçü âletlerini, hak üzere kullanmak,
- Allah’ın azabından emin olmayıp daima korkmak,
- Müslüman fakirlere zekât vermek ve yardım etmek,
- Allah'ın rahmetinden ümit kesmemek,
- Nefsinin isteklerine tâbî olmamak,
- Allah rızası için yemek yedirmek,
- Kifayet miktarı (yetecek kadar) rızk kazanmak için çalışmak,
- Malının zekâtını, mahsulün öşrünü vermek,
- Âdetli ve lohusa olan ehline yakın olmamak,
- Kalbini günahlardan temizlemek,
- Kibirli olmaktan sakınmak,
- Baliğ olmamış yetimin malını korumak,
- Genç oğlanlara yakın olmamak,
- Beş vakit namazı vaktinde kılıp kazaya bırakmamak,
- Zulümle kimsenin malını yememek,
- Allah-u Teâlâ’ya şirk koşmamak,
- Zinadan kaçınmak,
- Şarabı ve alkollü içkileri içmemek,
- Yok yere yemin etmemek.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ http://www.islamhouse.com/d/data/tk/ih_books/tk_osol_fekh.doc[]
- ^ . 6 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2012.
- ^ filozof.net
- ^ https://ordu.diyanet.gov.tr/gurgentepe/sayfalar/contentdetail.aspx?MenuCategory=Kurumsal&ContentId=285 []
- ^ Tefsir-i Bezzâziyye
- ^ Tefsir-i Şir’a
- ^ Mehmed Zahid Kotku
- ^ . NAMAZ SİTESİ. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2016.
- ^ . NAMAZ SİTESİ. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Farz Arapca الفرض ya da fariza Fikih bilginleri tarafindan olusturulmus ve tanimlamasi yapilmis olan bir Islam dini terimidir Yine fikihcilar tarafindan tanimlanan efal i mukellefinden sayilir Islami anlayista Allah in sozu sayilan Kur an da Muslumanlara yapilmasinin acik bir sekilde emredildigi kurallar veya ibadetler olarak kabul edilir Kur an da yapilmasi acik emir ve gereklilik ifade etmeyen fiiller ise vacip gibi baska kavramlar ile tanimlanir Farz in dini kaynaklariFarz haram helal gibi kesin hukum ve yargi ifade eden dini kurallarin kaynagi din acisindan sadece Kur an olabilir Fikih acisindan zanni deliller kabul edilen ve peygambere bir rivayet zinciri ile isnad edilen sozlerden ibaret olan hadisler mesela mirac ile ilgili olanlar bes vakit namazin farziyyeti icin delil teskil etmezler Hadis ve benzeri anlatimlar farzlar icin faziletler ve sevap anlaminda destekleyici aciklayici ve tesvik edici olarak kullanilirlar Uygulama ve inancDini anlamda farzlari yapmayan kisinin gunah isledigi farz olusunu ret edenlerin ise Islam dininden cikmis olduklari kabul edilir Mesela klasik fikih anlayisina gore kabul edilebilir bir mazereti olmadan namaz kilmayan bir Musluman fasik sayilirken namazin farziyetini reddeden birisi dinden cikmis sayilir Seriat hukukunda fasiklarin sahitligi reddedilir dinden cikmis kisiler ise tovbeye davet edilir hapsedilir ve fiskinda israr eder oldurulur Islam dininde ilim ogrenmek de farz kilmakdir Suyuti tarafindan yazilmis olan adli hadise gore Muhammed Ilim tahsil etmek Allah katinda nafile olarak kilinan namaz tutulan oruc ve yapilan hacdan daha hayirlidir demistir CesitleriFarzlar iki cesittir Farz i ayn Arapca Arapca الواجب العيني Mukellef olan her Muslumanin bizzat kendisinin yapmasi gereken farzlardir Ornek Namaz oruc hac zekat gibi Farz terimi dini veya sosyal zorunluluk ifadesi olarak kullanilir Dini kullanimda mesela ibadetlerin muhakkak yapilmasi farz olurken bunlarin miktari ne zaman ve nasil yapilacagi gibi icrasiyla ilgili olan konular orfi konulardir ve buyuk oranda sunnet hadis veya din bilginlerinin tavsiyeleri ve yonlendirmeleri gibi geleneklerin etkisinde sekillendirilmislerdir Farz i kifaye Arapca Arapca الواجب الكفائي Farz i kifaye Islami anlayista sosyal sorumluluk ifade eden bir tanimdir Kur an da emredilmeyen ancak din alimlerince sosyal hayat bakimindan farz gerekli gorulen bir davranisi durumu veya gorevi anlatir Muslumanlardan bir kismi yerine getirdiginde digerlerinin sorumluluktan kurtuldugu gerektigi kadar Muslumanin yaptiginda diger Muslumanlara sorumluluk dusmeyen fiillerdir Farz i kifaye Islami toplumda gerekli olan islerin kesinlikle yapilmasi gerektigini ifade eder Farz i kifaye sayilan fiillerden bazilari sunlardir Cenazeyi yikamak kefenlemek cenaze namazi kilmak ve gommek farz i kifayedir Erkek yoksa bu isleri kadinlar yapar Kur an i ezberlemek yani hafiz olmak farz i kifayedir Bir toplumda alimlerin bulunmasi farz i kifayedir Bir topluma selam verene cevap vermek farz i kifayedir Cevabi geciktirmek ise haramdir Cihad etmek farz i kifayedir Fen bilgilerinden sanatina ticaretine lazim olanlari bu isle mesgul olanlarin ogrenmeleri ve yapmalari farz i kifayedir Her sehirde fetva verebilen meseleleri cozebilen bir alimin bulunmasi farz i kifayedir GruplariBazen farzlar ogretilirken 32 farz ve 54 farz seklinde siralanirlar Bu siralamalara gore farzlar sunlardir 32 Farz Otuz iki farz sunlardir Grup AdetImanin sartlari 6Islam in sartlari 5Namazin farzlari 12Abdestin farzlari 4Guslun farzlari 3Teyemmumun farzlari 254 Farz Daha genis olan ikinci grup olan elli dort farz da sunlardir Allah u Teala nin bir olduguna inanmak Helal yemek ve icmek Abdest almak Bes vakit namaz kilmak Cunublukten gusul etmek Rizkin Allah u Teala dan olduguna inanmak Helal temiz elbise giymek Hak ka tevekkul etmek Kanaat etmek Nimetlerinin mukabilinde Allah u Teala ya sukur etmek Kazaya razi olmak Belalara sabir etmek Gunahlardan tevbe etmek Allah rizasi icin ibadet etmek Seytan i dusman bilmek Kur an i Kerim in hukmune razi olmak Olumu hak bilmek Allah in dostlarina dost dusmanlarina dusman olmak Babaya ve anaya iyilik etmek Marufu emir ve munkeri nehy etmek dinin emirlerini yaymaya calismak Akrabayi ziyaret etmek Emanete hiyanet etmemek Daima Allah u Teala dan korkup ferahi simarikligi ve azginligi terk etmek Allah a ve Resulune itaat etmek Gunahdan kacip ibadetlerle mesgul olmak Musluman amirlere itaat etmek Aleme ibret nazariyla bakmak Allah u Teala nin varligini tefekkur etmek Dilini haram fuhus kelimelerden korumak Kalbini temiz tutmak Hicbir kimseyi maskaraliga almamak Harama bakmamak Her zaman sozune sadik olmak Kulagini fuhus soz ve calgidan korumak Ilim ogrenmek Tarti ve olcu aletlerini hak uzere kullanmak Allah in azabindan emin olmayip daima korkmak Musluman fakirlere zekat vermek ve yardim etmek Allah in rahmetinden umit kesmemek Nefsinin isteklerine tabi olmamak Allah rizasi icin yemek yedirmek Kifayet miktari yetecek kadar rizk kazanmak icin calismak Malinin zekatini mahsulun osrunu vermek Adetli ve lohusa olan ehline yakin olmamak Kalbini gunahlardan temizlemek Kibirli olmaktan sakinmak Balig olmamis yetimin malini korumak Genc oglanlara yakin olmamak Bes vakit namazi vaktinde kilip kazaya birakmamak Zulumle kimsenin malini yememek Allah u Teala ya sirk kosmamak Zinadan kacinmak Sarabi ve alkollu ickileri icmemek Yok yere yemin etmemek Ayrica bakinizHaram Helal Mekruh Mendup Mubah Mufsid Mustehap Sunnet VacipKaynakca http www islamhouse com d data tk ih books tk osol fekh doc olu kirik baglanti 6 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2012 filozof net https ordu diyanet gov tr gurgentepe sayfalar contentdetail aspx MenuCategory Kurumsal amp ContentId 285 olu kirik baglanti Tefsir i Bezzaziyye Tefsir i Sir a Mehmed Zahid Kotku NAMAZ SITESI 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan HTML arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2016 NAMAZ SITESI 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan HTML arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2016