Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abdülaziz Av Köşkü ya da başka bir adıyla Kasr-ı Hümayun, İzmit'te bulunan barok ve ampir üslupta bir köşktür. Son şeklini Abdülaziz devrinde alan yapı, Osmanlı Devleti'nde İstanbul dışında yapılan tek küçük saray olarak bilinir. Mimarı Garabet Amira Balyan'dır. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.
| Kasr-ı Hümayun Saray Müzesi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Açılış | 16 Ocak 2007 (yeniden açılış) 28 Haziran 1967 (ilk açılış) |
| Konum | İzmit, Kocaeli |
| Koordinatlar | 40°45′47″K 29°55′14″D / 40.76306°K 29.92056°D |
| Tür | Saray-müze |
| Ziyaretçi | Yılda ortalama 36 bin |
Bina, Milli Mücadele yıllarında Atatürk'ün gerçekleştirdiği iki önemli toplantıya ev sahipliği yaptı. 1967'den beri müze olarak hizmet veren av köşkü, 17 Ağustos 1999 depreminde hasar gördü. 16 Ocak 2007 tarihinde "Saray müze" olarak yeniden ziyarete açıldı.
Tarihçe
Osmanlı dönemi
Osmanlılar döneminde İzmit'te ilk saray, IV. Murat döneminde inşa edilmişti. 1766 depremi sonucu yıkılan yapının bulunduğu yere daha sonra çeşitli dönemlerde yapılan saray binaları farklı nedenlerle yanıp yıkıldı. Günümüze ulaşan av köşkü, Sultan Abdülaziz döneminde inşa edilmiştir. Mevcut binasının altındaki duvar kalıntılarının IV. Murat döneminde yapılıp depremde yıkılan ilk saraya ait olduğu düşünülmektedir.
Osmanlı padişahları arasında yurt gezisine çıkan ilk padişah olan II. Mahmut, 1833 yılında İzmit'e gelişinde konakladığı Altıncıoğlu Konağı 'nın batısında, 'yi gören bir saray inşa edilmesini istemişti. Böylece IV. Murad döneminde yapılıp sonra yanmış olan sarayın yerinde yeni bir saray inşa edildi. 1836 yılında II. Mahmut'un, İzmit'i 1836 yılında gerçekleşen ikinci ziyaretinde "Kasr-ı Hümayun"'da kaldığı bilinmektedir.
II. Mahmut devrinde inşa edilmiş Kasr-ı Hümayun, Abdülmecid döneminde yandı ve yerine 1855 yılında bir av köşkü inşa edilmeye başlandı. 1859 yılında yangın geçiren yeni bina, son şeklini Abdülaziz devrinde aldı. Abdülaziz'in, Haydarpaşa-İzmit demiryolunun hizmete açılacağı 1875 tarihinde İzmit'teki törene gelmesi nedeniyle yeniden yapılan binanın mimarı, Dolmabahçe Sarayı'nın mimarı olarak mimarlık tarihine geçen Garabet Amira Balyan'dır.
12 Eylül 1909 günü İzmit'e gelen Sultan Reşat, bu yapıda konaklamış Osmanlı padişahlarındandır. Trenle İzmit'e gelen padişah, bir gece av köşkünde konakladıktan sonra 13 Eylül 1909'da İstanbul'a Sultan kayığı ile dönmüştü. Padişahın İzmit'te bulunduğu sırada yanında bulunan devlet görevlilerinin konaklaması için yanına plan ve projeleri birbirinin aynı iki yapı inşa edildi. Bu ikiz yapılardan birisi günümüze kadar gelebildi. Diğeri, daha sonra yıktırılıp yerine Vali Konağı işlevi gören yapı inşa edildi.
İstanbul dışında yapılan tek küçük saray olan bu yapı, İzmit hükûmet konağının yanmasından sonra hükûmet konağı olarak işlevi gördü; I. Dünya Savaşı sonrasındaki işgal döneminde bir süre İngilizler'e tahsis edildi; daha sonra tekrar hükûmet konağı yapıldı.
Kurtuluş Savaşı yılları
Kurtuluş Savaşı yıllarında Başkumandan Mustafa Kemal Paşa'nın bu binada yaptığı iki toplantı ülke tarihi açısından önemli görülür: Birisi 18 Haziran 1922 günü Fransız yazar Claude Farrère ile görüşerek ülkede verdiği kurtuluş mücadelesini anlatması; diğeri ise 16 Ocak 1923'te bazı İstanbul gazetelerinin başyazar ve yazar konumundaki gazetecilerle yaptığı Lozan Barış Konferansı, yeni Türkiye devletinin temel esasları, hükûmet ve yönetim şekli, Saltanat ve Hilafet meseleleri, toplum hayatının çeşitli alanlarında yapılacak inkılaplar, siyasî parti olarak bir "Halk Fırkası"'nın kurulması” gibi konuları görüştüğü basın toplantısıdır.
Müzeye dönüştürülmesi
Bina, cumhuriyet döneminde Vilayet ve Ziraat Odaları tarafından kullanıldı. Milli Eğitim Bakanlığı 1964 yılında Av Köşkü binasını Müze ve kütüphane olarak kullanılmak üzere onarıma karar verdi. O güne kadar bir çeşit depo-müze olarak kullanılmakta olan Necatibey İlkokulu bahçesindeki eserler Av Köşkü bahçesine nakledildi. Arkeolog Mahmut Akok'un düzenlediği müze, 27 Haziran 1967'den resmen ziyaret açıldı. Yapının bahçesinde arkeolojik buluntular, iç mekanda ise Osmanlı sarayına ait eşyalar ve bazı etnografik eserler sergilendi.
1992 yılında restore edilen müze binası, 17 Ağustos 1999 depreminde ağır hasar gördü. Deprem sonrasında müzenin restorasyonu 2005 yılında tamamlandı ve 16 Ocak 2007 tarihinde "Saray-Müze" olarak yeniden ziyarete açıldı.
Mimari özellikleri
Abdülaziz Av Köşkü, bodrum katı ile birlikte üç katlı kâgir bir binadır. Abdülaziz döneminde inşa edilmiş av köşklerinin tipik bir örneğidir. Dış cephesi ve duvar resimleriyle barok, rokoko, neoklasik ve ampir üsluplarının görüldüğü eklektik bir karakter gösterir. İhtişamlı saray kapısı batı yönündedir. Bugün müze girişi olarak kullanılan kapı, yapının güney cephesindedir. Ayrıca aktif durumda olmayan bir kapı da doğu cephesinde bulunur. Güney cephedeki mermer kaplı girişte çift taraflı basamaklarla ortadaki giriş kapısına ulaşılır. Cepheye hakim ince, uzun, yuvarlak kemerli pencereleri, İzmit yöresi kamu yapıları cepheleriyle benzerlik gösterir. Zemin katın mermer döşemeli salonunun iki yanında iki oda, arka tarafta hizmetçi odaları bulunur. Orta salonun gerisinde iki yönlü merdivenlerle üst kata ulaşılır. Üst katta, ortadaki divanhanenin iki yanında birisi dinlenme, diğeri yatak odası olarak kullanılan iki oda vardır.
Tavan süslemeleri
Yapının tavan resimlerinin kim tarafından yapıldığı kesin olarak bilinmez. Kimi kaynaklarda İzmit Hünkâr Kasrı’nın iç süslemesini 1858 yılında Sepon Bezirciyan'ın yaptığı ve bu işteki başarısı sayesinde saray nakkaşı olduğu belirtilir. Müze tanıtma yazısında ise tavan süslemelerinin Fransız ressam Sasson tarafından sıva üzerine yağlıboya olarak yapıldığı ifade edilmiştir. Sultan Abdülaziz döneminde yapılan Beylerbeyi Sarayı'nın süslemeleri ile İzmit'teki yapının süslemeleri arasındaki benzerlik göz önüne alınarak Beylerbeyi Sarayı'nı resmeden Mabeyn-i Hümayun ressamı Mason Bey'in İzmit'teki yapının da bezemesini yapmış olabileceği, kendisinden "Sason" olarak bahsedilen sanatçının "Mason" olabileceği ileri sürülmüştür. Kaynaklarda, tavan resimlerinin 1890 yılında ressam Azerian tarafından yapıldığı da geçmektedir. Dolmabahçe Sarayı Hazine-i Hassa Arşivi kayıtlarındaki 1903-1904 tarihli bir belgede sarayın duvar resimlerinin "adeta yenilendiği" belirtilmiştir.
Peyzaj
Bahçede geniş yeşil alanlara yer verilmiştir. Yapıda Fransız barok tarzı peyzaj sanatının izleri görülür. Küçük sarayın gösterişli mimari yapısını göz önüne çıkaran sadelikte bir bahçe düzeni vardır. 2019 yılında müzenin yılda ortalama 36bin ziyaretçi ağırladığı açıklanmıştır.
Mobilyaları
Müzede 19. yüzyıl Osmanlı saraylarında kullanılan eşyalar sergilenmektedir. Batılı üslupta olan mobilyaların yanı sıra geleneksel yapım tekniğine sahip olanlar da bulunmaktadır. Sedefli Oda 'da yer alan, sedef kakmalı sandalyeler ve tahttan oluşan oturma takımının yerli üretim olma olasılığı yüksek görülür. Mobilya üslupları ile duvar resimlerinin üslubu birbirini tamamlar niteliktedir. Örneğin Divanhane'deki duvar resimlerinde bulunan sancak, arma, müzik aleti gibi sembollerin aynı mekândaki mobilyalarda da yer aldığı görülür.
Rokoko üslubunda aynalar, neo-klasik ve ampir üslubu yansıtan konsol ve dolaplar sarayın başlıca mobilyalarıdır. Mobilyalar üzerinde V. Murat arması, ay-yıldız motifleri görülebilir. Sergilenen mobilyaların bir kısmı yapının müzeye dönüştürülmesinden sonra başka saraylardan bu müzeye sergileme amacıyla getirilmiştir.
Müzenin bölümleri
- Atatürk Odası
- Sedefli Oda
- Kabul Salonu / Divanhane
- Yatak Odası
- Hünkâr Hamamı
Kaynakça
- ^ a b c . Anadolu Ajansı web sitesi, 16 Ocak 2019. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ a b c d e Kesikbaş, Fatmanur; Erdoğan, Nevnihal. . bāb Mimarlık ve Tasarım Dergisi Cilt 1 Sayı 1 Ocak 2020. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ a b c Göktaş, Lütfiye. (PDF). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt 11, Sayı 57, Haziran 2018. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ Akandere, Osman. . Selçuk İletişim Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, Yıl::2001. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ Aksoy, Taner. . ldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü yüksek lisans tezi, 2006. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "Av Köşkü Saray Müzesi". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 23 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
Dış bağlantılar
- Müze broşürü 11 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdulaziz Av Kosku ya da baska bir adiyla Kasr i Humayun Izmit te bulunan barok ve ampir uslupta bir kosktur Son seklini Abdulaziz devrinde alan yapi Osmanli Devleti nde Istanbul disinda yapilan tek kucuk saray olarak bilinir Mimari Garabet Amira Balyan dir Gunumuzde muze olarak kullanilmaktadir Kasr i Humayun Saray MuzesiAcilis16 Ocak 2007 yeniden acilis 28 Haziran 1967 ilk acilis KonumIzmit KocaeliKoordinatlar40 45 47 K 29 55 14 D 40 76306 K 29 92056 D 40 76306 29 92056TurSaray muzeZiyaretciYilda ortalama 36 bin Bina Milli Mucadele yillarinda Ataturk un gerceklestirdigi iki onemli toplantiya ev sahipligi yapti 1967 den beri muze olarak hizmet veren av kosku 17 Agustos 1999 depreminde hasar gordu 16 Ocak 2007 tarihinde Saray muze olarak yeniden ziyarete acildi TarihceOsmanli donemi Tavan bezemeleriSedefli oda Osmanlilar doneminde Izmit te ilk saray IV Murat doneminde insa edilmisti 1766 depremi sonucu yikilan yapinin bulundugu yere daha sonra cesitli donemlerde yapilan saray binalari farkli nedenlerle yanip yikildi Gunumuze ulasan av kosku Sultan Abdulaziz doneminde insa edilmistir Mevcut binasinin altindaki duvar kalintilarinin IV Murat doneminde yapilip depremde yikilan ilk saraya ait oldugu dusunulmektedir Osmanli padisahlari arasinda yurt gezisine cikan ilk padisah olan II Mahmut 1833 yilinda Izmit e gelisinde konakladigi Altincioglu Konagi nin batisinda yi goren bir saray insa edilmesini istemisti Boylece IV Murad doneminde yapilip sonra yanmis olan sarayin yerinde yeni bir saray insa edildi 1836 yilinda II Mahmut un Izmit i 1836 yilinda gerceklesen ikinci ziyaretinde Kasr i Humayun da kaldigi bilinmektedir II Mahmut devrinde insa edilmis Kasr i Humayun Abdulmecid doneminde yandi ve yerine 1855 yilinda bir av kosku insa edilmeye baslandi 1859 yilinda yangin geciren yeni bina son seklini Abdulaziz devrinde aldi Abdulaziz in Haydarpasa Izmit demiryolunun hizmete acilacagi 1875 tarihinde Izmit teki torene gelmesi nedeniyle yeniden yapilan binanin mimari Dolmabahce Sarayi nin mimari olarak mimarlik tarihine gecen Garabet Amira Balyan dir 12 Eylul 1909 gunu Izmit e gelen Sultan Resat bu yapida konaklamis Osmanli padisahlarindandir Trenle Izmit e gelen padisah bir gece av koskunde konakladiktan sonra 13 Eylul 1909 da Istanbul a Sultan kayigi ile donmustu Padisahin Izmit te bulundugu sirada yaninda bulunan devlet gorevlilerinin konaklamasi icin yanina plan ve projeleri birbirinin ayni iki yapi insa edildi Bu ikiz yapilardan birisi gunumuze kadar gelebildi Digeri daha sonra yiktirilip yerine Vali Konagi islevi goren yapi insa edildi Istanbul disinda yapilan tek kucuk saray olan bu yapi Izmit hukumet konaginin yanmasindan sonra hukumet konagi olarak islevi gordu I Dunya Savasi sonrasindaki isgal doneminde bir sure Ingilizler e tahsis edildi daha sonra tekrar hukumet konagi yapildi Kurtulus Savasi yillari Kurtulus Savasi yillarinda Baskumandan Mustafa Kemal Pasa nin bu binada yaptigi iki toplanti ulke tarihi acisindan onemli gorulur Birisi 18 Haziran 1922 gunu Fransiz yazar Claude Farrere ile goruserek ulkede verdigi kurtulus mucadelesini anlatmasi digeri ise 16 Ocak 1923 te bazi Istanbul gazetelerinin basyazar ve yazar konumundaki gazetecilerle yaptigi Lozan Baris Konferansi yeni Turkiye devletinin temel esaslari hukumet ve yonetim sekli Saltanat ve Hilafet meseleleri toplum hayatinin cesitli alanlarinda yapilacak inkilaplar siyasi parti olarak bir Halk Firkasi nin kurulmasi gibi konulari gorustugu basin toplantisidir Muzeye donusturulmesi Bina cumhuriyet doneminde Vilayet ve Ziraat Odalari tarafindan kullanildi Milli Egitim Bakanligi 1964 yilinda Av Kosku binasini Muze ve kutuphane olarak kullanilmak uzere onarima karar verdi O gune kadar bir cesit depo muze olarak kullanilmakta olan Necatibey Ilkokulu bahcesindeki eserler Av Kosku bahcesine nakledildi Arkeolog Mahmut Akok un duzenledigi muze 27 Haziran 1967 den resmen ziyaret acildi Yapinin bahcesinde arkeolojik buluntular ic mekanda ise Osmanli sarayina ait esyalar ve bazi etnografik eserler sergilendi 1992 yilinda restore edilen muze binasi 17 Agustos 1999 depreminde agir hasar gordu Deprem sonrasinda muzenin restorasyonu 2005 yilinda tamamlandi ve 16 Ocak 2007 tarihinde Saray Muze olarak yeniden ziyarete acildi Mimari ozellikleriDuvar suslemeleriBahce kapisi Abdulaziz Av Kosku bodrum kati ile birlikte uc katli kagir bir binadir Abdulaziz doneminde insa edilmis av kosklerinin tipik bir ornegidir Dis cephesi ve duvar resimleriyle barok rokoko neoklasik ve ampir usluplarinin goruldugu eklektik bir karakter gosterir Ihtisamli saray kapisi bati yonundedir Bugun muze girisi olarak kullanilan kapi yapinin guney cephesindedir Ayrica aktif durumda olmayan bir kapi da dogu cephesinde bulunur Guney cephedeki mermer kapli giriste cift tarafli basamaklarla ortadaki giris kapisina ulasilir Cepheye hakim ince uzun yuvarlak kemerli pencereleri Izmit yoresi kamu yapilari cepheleriyle benzerlik gosterir Zemin katin mermer dosemeli salonunun iki yaninda iki oda arka tarafta hizmetci odalari bulunur Orta salonun gerisinde iki yonlu merdivenlerle ust kata ulasilir Ust katta ortadaki divanhanenin iki yaninda birisi dinlenme digeri yatak odasi olarak kullanilan iki oda vardir Tavan suslemeleri Yapinin tavan resimlerinin kim tarafindan yapildigi kesin olarak bilinmez Kimi kaynaklarda Izmit Hunkar Kasri nin ic suslemesini 1858 yilinda Sepon Bezirciyan in yaptigi ve bu isteki basarisi sayesinde saray nakkasi oldugu belirtilir Muze tanitma yazisinda ise tavan suslemelerinin Fransiz ressam Sasson tarafindan siva uzerine yagliboya olarak yapildigi ifade edilmistir Sultan Abdulaziz doneminde yapilan Beylerbeyi Sarayi nin suslemeleri ile Izmit teki yapinin suslemeleri arasindaki benzerlik goz onune alinarak Beylerbeyi Sarayi ni resmeden Mabeyn i Humayun ressami Mason Bey in Izmit teki yapinin da bezemesini yapmis olabilecegi kendisinden Sason olarak bahsedilen sanatcinin Mason olabilecegi ileri surulmustur Kaynaklarda tavan resimlerinin 1890 yilinda ressam Azerian tarafindan yapildigi da gecmektedir Dolmabahce Sarayi Hazine i Hassa Arsivi kayitlarindaki 1903 1904 tarihli bir belgede sarayin duvar resimlerinin adeta yenilendigi belirtilmistir Peyzaj Bahcede genis yesil alanlara yer verilmistir Yapida Fransiz barok tarzi peyzaj sanatinin izleri gorulur Kucuk sarayin gosterisli mimari yapisini goz onune cikaran sadelikte bir bahce duzeni vardir 2019 yilinda muzenin yilda ortalama 36bin ziyaretci agirladigi aciklanmistir Mobilyalari Divanhane Muzede 19 yuzyil Osmanli saraylarinda kullanilan esyalar sergilenmektedir Batili uslupta olan mobilyalarin yani sira geleneksel yapim teknigine sahip olanlar da bulunmaktadir Sedefli Oda da yer alan sedef kakmali sandalyeler ve tahttan olusan oturma takiminin yerli uretim olma olasiligi yuksek gorulur Mobilya usluplari ile duvar resimlerinin uslubu birbirini tamamlar niteliktedir Ornegin Divanhane deki duvar resimlerinde bulunan sancak arma muzik aleti gibi sembollerin ayni mekandaki mobilyalarda da yer aldigi gorulur Rokoko uslubunda aynalar neo klasik ve ampir uslubu yansitan konsol ve dolaplar sarayin baslica mobilyalaridir Mobilyalar uzerinde V Murat armasi ay yildiz motifleri gorulebilir Sergilenen mobilyalarin bir kismi yapinin muzeye donusturulmesinden sonra baska saraylardan bu muzeye sergileme amaciyla getirilmistir Muzenin bolumleri Ataturk odasiAtaturk Odasi Sedefli Oda Kabul Salonu Divanhane Yatak Odasi Hunkar HamamiKaynakca a b c Anadolu Ajansi web sitesi 16 Ocak 2019 11 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2021 a b c d e Kesikbas Fatmanur Erdogan Nevnihal bab Mimarlik ve Tasarim Dergisi Cilt 1 Sayi 1 Ocak 2020 11 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2021 a b c Goktas Lutfiye PDF Uluslararasi Sosyal Arastirmalar Dergisi Cilt 11 Sayi 57 Haziran 2018 15 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2021 Akandere Osman Selcuk Iletisim Dergisi Cilt 2 Sayi 1 Yil 2001 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2021 Aksoy Taner ldiz Teknik Universitesi Sosyal Bilimler Enstitu yuksek lisans tezi 2006 11 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2021 Av Kosku Saray Muzesi T C Kultur ve Turizm Bakanligi 23 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2021 Dis baglantilarMuze brosuru 11 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde