Abdülhamid Zöhravî Efendi ya da Abdülhamîd ez-Zehrâvî, (Arapça: عبد الحميد الزهراوي) (1855-1916), Son Osmanlı döneminde Suriyeli gazeteci ve siyaset adamı.
Abdülhamîd ez-Zehrâvî | |
---|---|
Meclis-i Mebûsan 3. Dönem Mebusu | |
Görev süresi 17 Aralık 1908 - 18 Ocak 1912 | |
Seçim bölgesi | 1908 – Hama |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1855 Humus, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 6 Mayıs 1916(61-62 yaşında) Şam, Osmanlı İmparatorluğu |
Milliyeti | Arap |
Humus Rüşdiyesi’nden mezun olmuştur. 1898'de İstanbul'a gelmiştir. Malumat gazetesinin idare ve yazı işlerinde çalıştı. Bu gazetede yayımladığı yazılar Şam’a sürülmesine sebep olmuştur. Şam’dan, Mısır’da yayımlanmakta olan el-Muḳaṭṭam gazetesine yazılar göndermiştir. Gazetenin Osmanlı yönetimine karşı İngilizler’i tuttuğu bilindiği için, Şam Valisi Nâzım Paşa Zehrâvî’yi tutuklatıp İstanbul’a göndermiştir. Ancak, Arap âlemi ile ilgili konularda II. Abdülhamid’in müsteşarlığını yapan Ebü'l-Hüda es-Sayyadî’nin aracılığı ile Humus’a geri gönderilmiştir. el-Münîr adlı bir gazete çıkarmıştır. Humus’ta gizlice basılıp Suriye’de dağıtılan bu gazetedeki yazılarında, II. Abdülhamid’e karşı, Osmanlı Devleti’nin yönetiminde reformlar yapacağı ümidiyle İttihat ve Terakki Cemiyeti’ni tutmuştur. 1903’te Mısır'a gitmiş ve orada yayımlanan el-Müʾeyyed ve el-Cerîde gazetelerine yazılar yazmıştır. II. Meşrutiyet’in ilânından sonra 1908 seçimlerinde Meclis-i Mebûsan Hama mebusu seçilmiştir. Meclis-i Mebûsan’da kısa zamanda, Arap vilayetlerini temsil eden mebuslar topluluğunun önderi durumuna gelmiştir.
Zehrâvî ve arkadaşları daha çok adem-i merkeziyetçi muhalefet partilerine yakınlık göstermişlerdir. Bu yüzden Zehrâvî, 1911’de İttihat ve Terakki’ye karşı kurulan Hürriyet ve İtilaf Fırkası’nın kurucu üyeleri arasında yer almıştır. Partinin başkan vekilliğine getirilmiştir. Gazetesinde başta İttihatçılar ve Ziya Gökalp olmak üzere, Türkçüler aleyhine yazılar yazmıştır. Zehrâvî, 1913’te Paris’te toplanan Arap Kongresi’ne el-Lâ-merkeziyye’nin delegesi sıfatıyla katıldı ve kongreye başkanlık etti. 4 Ocak 1914 günü Meclis-i Âyan üyeliğine atanmıştır.I. Dünya Savaşı başlayınca İstanbul’dan Kahire’ye giderek el-Lâ-merkeziyye Cemiyeti içinde çalışmalarına devam ettiler. Cemiyet artık adem-i merkeziyet ile yetinmeyip bağımsızlık için faaliyetlerine açıkça devam etmiştir. Bu yüzden Suriye’de kurulan Âliye Dîvân-ı Harb-i Örfîsi yargılanmıştır. Abdülhamîd ez-Zehrâvî de bu mahkeme tarafından idama mahkûm edilmiştir. 6 Mayıs 1916'da Şam'da Şehitler Meydanı olarak bilinen Marjeh Meydanı'nda diğer Arap milliyetçileri ile beraber idam edilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c Berekât eş-Şevâbike, Ahmed Fehd (1988). "ABDÜLHAMÎD ez-ZEHRÂVÎ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 1. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 226-227. 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Eylül 2021.
- ^ Türkiye Büyük Millet Meclîsi Vakfı Yayınları No : 15 Türk Parlamento Tarihi Meşrutiyete Geçiş Süreci I. ve II. Meşrutiyet II. Cilt Ayan Ve Mebûsân Meclisleri Üyelerinin Özgeçmişleri Prof. Dr. İhsan Güneş Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu sayfa 8
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdulhamid Zohravi Efendi ya da Abdulhamid ez Zehravi Arapca عبد الحميد الزهراوي 1855 1916 Son Osmanli doneminde Suriyeli gazeteci ve siyaset adami Abdulhamid ez ZehraviMeclis i Mebusan 3 Donem MebusuGorev suresi 17 Aralik 1908 18 Ocak 1912Secim bolgesi 1908 HamaKisisel bilgilerDogum 1855 Humus Osmanli ImparatorluguOlum 6 Mayis 1916 61 62 yasinda Sam Osmanli ImparatorluguMilliyeti Arap Humus Rusdiyesi nden mezun olmustur 1898 de Istanbul a gelmistir Malumat gazetesinin idare ve yazi islerinde calisti Bu gazetede yayimladigi yazilar Sam a surulmesine sebep olmustur Sam dan Misir da yayimlanmakta olan el Muḳaṭṭam gazetesine yazilar gondermistir Gazetenin Osmanli yonetimine karsi Ingilizler i tuttugu bilindigi icin Sam Valisi Nazim Pasa Zehravi yi tutuklatip Istanbul a gondermistir Ancak Arap alemi ile ilgili konularda II Abdulhamid in mustesarligini yapan Ebu l Huda es Sayyadi nin araciligi ile Humus a geri gonderilmistir el Munir adli bir gazete cikarmistir Humus ta gizlice basilip Suriye de dagitilan bu gazetedeki yazilarinda II Abdulhamid e karsi Osmanli Devleti nin yonetiminde reformlar yapacagi umidiyle Ittihat ve Terakki Cemiyeti ni tutmustur 1903 te Misir a gitmis ve orada yayimlanan el Muʾeyyed ve el Ceride gazetelerine yazilar yazmistir II Mesrutiyet in ilanindan sonra 1908 secimlerinde Meclis i Mebusan Hama mebusu secilmistir Meclis i Mebusan da kisa zamanda Arap vilayetlerini temsil eden mebuslar toplulugunun onderi durumuna gelmistir Zehravi ve arkadaslari daha cok adem i merkeziyetci muhalefet partilerine yakinlik gostermislerdir Bu yuzden Zehravi 1911 de Ittihat ve Terakki ye karsi kurulan Hurriyet ve Itilaf Firkasi nin kurucu uyeleri arasinda yer almistir Partinin baskan vekilligine getirilmistir Gazetesinde basta Ittihatcilar ve Ziya Gokalp olmak uzere Turkculer aleyhine yazilar yazmistir Zehravi 1913 te Paris te toplanan Arap Kongresi ne el La merkeziyye nin delegesi sifatiyla katildi ve kongreye baskanlik etti 4 Ocak 1914 gunu Meclis i Ayan uyeligine atanmistir I Dunya Savasi baslayinca Istanbul dan Kahire ye giderek el La merkeziyye Cemiyeti icinde calismalarina devam ettiler Cemiyet artik adem i merkeziyet ile yetinmeyip bagimsizlik icin faaliyetlerine acikca devam etmistir Bu yuzden Suriye de kurulan Aliye Divan i Harb i Orfisi yargilanmistir Abdulhamid ez Zehravi de bu mahkeme tarafindan idama mahkum edilmistir 6 Mayis 1916 da Sam da Sehitler Meydani olarak bilinen Marjeh Meydani nda diger Arap milliyetcileri ile beraber idam edilmistir Kaynakca a b c Berekat es Sevabike Ahmed Fehd 1988 ABDULHAMID ez ZEHRAVI TDV Islam Ansiklopedisi 1 Istanbul Turkiye Diyanet Vakfi ss 226 227 3 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Eylul 2021 Turkiye Buyuk Millet Meclisi Vakfi Yayinlari No 15 Turk Parlamento Tarihi Mesrutiyete Gecis Sureci I ve II Mesrutiyet II Cilt Ayan Ve Mebusan Meclisleri Uyelerinin Ozgecmisleri Prof Dr Ihsan Gunes Turk Parlamento Tarihi Arastirma Grubu sayfa 8