Seyyid Abdülkadir Töre
Seyyid Abdülkadir Töre | |
---|---|
Doğum | 1873 Kaşgar, Doğu Türkistan |
Ölüm | 1946 (73 yaşında) Zonguldak |
Başladığı yer | İstanbul |
Tarzlar | Dini müzik |
Meslekler |
|
Çalgılar |
|
İlişkili hareketler | Usul-i Talim-i Keman (1913-İlk Türk Müziği keman metodu kitabı) |
Eş | Zekiye Hanım (e.1907) |
Çocukları | 2 |
(Kaşgar, Doğu Türkistan, 1873 – Zonguldak 1946), Türk besteci.
Türk müziği alanında pek çok eser vermiş, İstanbul'da devletin ilk resmî müzik okulu Darülelhan'ın kurulmasında rol oynamış bir müzisyendir. Kendi evinde açtığı müzik okulunda çok sayıda öğrenci yetiştirmiş ve müzikoloji alanında özgün çalışmalar yapmıştır. İlk Türk Müziği keman metodunun yazarıdır.
Yaşamı
1873 yılında Kaşgar’da dünyaya geldi. Babası, o yıllarda Doğu Türkistan’ı Çin istilasından kurtarmak için mücadeleye girişen Seyyid Yakup Han’ın yeğeni 'Hoca Seyyid Töre’dir.
1878'te, beş yaşında iken, babası Hoca Töre’nin Yakup Han tarafından İstanbul'a elçi olarak gönderilmesi üzerine onunla birlikte İstanbul’a geldi. Babası, Doğu Türkistan’ın Osmanlı Devleti’ne bağlanması işlemlerini yürüttükten sonra ailesiyle birlikte Hindistan’a gitti; bu nedenle çocukluğu Hindistan’da geçen Seyyid Abdülkadir, ilkokul öğrenimini orada tamamladı. Babasının Hindistan’daki görevi devam ederken ülkenin iklim şartlarına uyum gösteremedikleri için aile İstanbul’a dönünce orta öğrenimini Yusufpaşa Rüştiyesi ile Davutpaşa İdâdisi’nde tamamladı. Müzik çalışmalarına 12 yaşında İsmail Efendi ve Kanuni Halit Bey'den ders alarak başladı. Lise öğreniminin ardından Mülkiye Mektebi’ne devam etti ancak bitiremeden okuldan ayrıldı. Hariciye Nezareti Mektubi Kalemi’nde başlayan memuriyet yaşamını uzun yıllar sürdürdü, aynı yerden emekli oldu.
Memuriyet yaşamının yanı sıra müzisyenliği de sürdüren Abdülkadir Bey, Tatyos Efendi'den keman, Kirkor Efendi'den de ney çalmasını öğrendi. Batı müziği ve batı tekniği ile keman çalmayı Albert Braun’dan öğrendi. Hariciye Nezareti’nde çalışmakta olan Hacı Nafiz Bey’den pek çok durak ve ilâhi öğrenerek dini mûsiki repertuvarını genişletti. Özellikle dinî müzik açısından değerli ve nadide eserleri içeren zengin bir nota koleksiyonu oluşturdu. Müziğin yanı sıra tasavvuf konusunda bilgisini derinleştirdi. 1913 yılında “Usul-i Talim-i Keman” adlı bir kitap yazdı. Bu eser, Türk müziği alanındaki ilk keman metodudur. Kitap, 1921’de "Türk Musikisi Keman Metodu" adıyla yayımlandı.
1914 yılında Darülbedayi açılınca kurumun bünyesindeki “İlmi Heyet”’te çalıştı, ders verdi. Darüşşafaka Lisesi’nde müzik öğretmenliği yaptı. İstanbul’da orta dereceli okullarda “musikî müfettişliği” yaptı. Müzik eğitimi konusunda Maarif Nezareti’ne sunduğu bir rapor sayesinde İstanbul’da devletin ilk resmî müzik okulu olan Darülelhan’ın kurulmasını sağladı, bu kurumda kendisi de görev yaptı.
1918 yılında Cerrahpaşa’daki evinde “Gülşeni” adlı bir müzik okulu açtı, dokuz yıl boyunca bu okulda pek çok öğrenci yetiştirdi.. Besteci olarak çok sayıda eser verdi. En tanınmış besteler arasında şu eserler yer alır: “Bir peri simâyı gördüm dilfikâr oldum yine” (hüseyni şarkı, ağır aksak), “Ettiklerinin hangi birini yâd edeyim ben” (şevkefza şarkı, senginsemai).
Yaşamı oyunca müzikoloji ile ilgilendi. 68 yaşında iken Türk müziğinin tonal sistemini fiziksel ve matematiksel olarak açıklamaya çalışan, batı müziği ile karşılaştırmalar yapan bir nazariyat kitabı yazdı ancak yayımlamadı.
1907 yılında Zekiye Hanım ile evlenip bir oğlan ve bir kız çocuk sahibi olan sanatçının oğlu küçük yaşta ölmüş; kızı müzisyen olarak yetişmiştir. Damadı Mazhar Tabur’un Zonguldak Maden Tetkik Okulu müdürü olduğu sırada gittiği Zonguldak’ta 27 Ağustos 1946 günü öldü. Eyüpsultan'da aile mezarlığına defnedildi.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Seyyid Abdulkadir ToreSeyyid Abdulkadir ToreDogum1873 Kasgar Dogu TurkistanOlum1946 73 yasinda ZonguldakBasladigi yerIstanbulTarzlarDini muzikMesleklerBesteciMuzisyenMuzik ogretmeniMusiki mufettislligiCalgilarKemanNeyIliskili hareketlerUsul i Talim i Keman 1913 Ilk Turk Muzigi keman metodu kitabi EsZekiye Hanim e 1907 Cocuklari2Abdulkadir Bey in Istiklal Marsi icin onerdigi bestesi Kasgar Dogu Turkistan 1873 Zonguldak 1946 Turk besteci Turk muzigi alaninda pek cok eser vermis Istanbul da devletin ilk resmi muzik okulu Darulelhan in kurulmasinda rol oynamis bir muzisyendir Kendi evinde actigi muzik okulunda cok sayida ogrenci yetistirmis ve muzikoloji alaninda ozgun calismalar yapmistir Ilk Turk Muzigi keman metodunun yazaridir Yasami1873 yilinda Kasgar da dunyaya geldi Babasi o yillarda Dogu Turkistan i Cin istilasindan kurtarmak icin mucadeleye girisen Seyyid Yakup Han in yegeni Hoca Seyyid Tore dir 1878 te bes yasinda iken babasi Hoca Tore nin Yakup Han tarafindan Istanbul a elci olarak gonderilmesi uzerine onunla birlikte Istanbul a geldi Babasi Dogu Turkistan in Osmanli Devleti ne baglanmasi islemlerini yuruttukten sonra ailesiyle birlikte Hindistan a gitti bu nedenle cocuklugu Hindistan da gecen Seyyid Abdulkadir ilkokul ogrenimini orada tamamladi Babasinin Hindistan daki gorevi devam ederken ulkenin iklim sartlarina uyum gosteremedikleri icin aile Istanbul a donunce orta ogrenimini Yusufpasa Rustiyesi ile Davutpasa Idadisi nde tamamladi Muzik calismalarina 12 yasinda Ismail Efendi ve Kanuni Halit Bey den ders alarak basladi Lise ogreniminin ardindan Mulkiye Mektebi ne devam etti ancak bitiremeden okuldan ayrildi Hariciye Nezareti Mektubi Kalemi nde baslayan memuriyet yasamini uzun yillar surdurdu ayni yerden emekli oldu Memuriyet yasaminin yani sira muzisyenligi de surduren Abdulkadir Bey Tatyos Efendi den keman Kirkor Efendi den de ney calmasini ogrendi Bati muzigi ve bati teknigi ile keman calmayi Albert Braun dan ogrendi Hariciye Nezareti nde calismakta olan Haci Nafiz Bey den pek cok durak ve ilahi ogrenerek dini musiki repertuvarini genisletti Ozellikle dini muzik acisindan degerli ve nadide eserleri iceren zengin bir nota koleksiyonu olusturdu Muzigin yani sira tasavvuf konusunda bilgisini derinlestirdi 1913 yilinda Usul i Talim i Keman adli bir kitap yazdi Bu eser Turk muzigi alanindaki ilk keman metodudur Kitap 1921 de Turk Musikisi Keman Metodu adiyla yayimlandi 1914 yilinda Darulbedayi acilinca kurumun bunyesindeki Ilmi Heyet te calisti ders verdi Darussafaka Lisesi nde muzik ogretmenligi yapti Istanbul da orta dereceli okullarda musiki mufettisligi yapti Muzik egitimi konusunda Maarif Nezareti ne sundugu bir rapor sayesinde Istanbul da devletin ilk resmi muzik okulu olan Darulelhan in kurulmasini sagladi bu kurumda kendisi de gorev yapti 1918 yilinda Cerrahpasa daki evinde Gulseni adli bir muzik okulu acti dokuz yil boyunca bu okulda pek cok ogrenci yetistirdi Besteci olarak cok sayida eser verdi En taninmis besteler arasinda su eserler yer alir Bir peri simayi gordum dilfikar oldum yine huseyni sarki agir aksak Ettiklerinin hangi birini yad edeyim ben sevkefza sarki senginsemai Yasami oyunca muzikoloji ile ilgilendi 68 yasinda iken Turk muziginin tonal sistemini fiziksel ve matematiksel olarak aciklamaya calisan bati muzigi ile karsilastirmalar yapan bir nazariyat kitabi yazdi ancak yayimlamadi 1907 yilinda Zekiye Hanim ile evlenip bir oglan ve bir kiz cocuk sahibi olan sanatcinin oglu kucuk yasta olmus kizi muzisyen olarak yetismistir Damadi Mazhar Tabur un Zonguldak Maden Tetkik Okulu muduru oldugu sirada gittigi Zonguldak ta 27 Agustos 1946 gunu oldu Eyupsultan da aile mezarligina defnedildi Kaynakca M Kemal Salli Dogu Turkistan Icin Tarihi Firsat Vatan Gazetesi 10 07 2009 olu kirik baglanti a b c d 15 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2011 3 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2011