Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aegates Adaları Deniz Muharebesi ya da Aegusa Adaları Deniz Muharebesi MÖ 10 Mart 241 tarihinde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe, Sicilya'nın doğu açıklarındaki civarında gerçekleşmiş olup Birinci Pön Savaşı'nın son muharebesidir. Kesin sonuçlu bir muharebe olması yanında Birinci Pön Savaşı'nın sonunu da belirlemiş, savaşın Roma tarafından kazanılmasında tayin edici muharebe olmuştur.
| Aegates Adaları Deniz Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Birinci Pön Savaşı | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Roma Cumhuriyeti | Kartaca | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Gaius Lutatius Catulus (MÖ 242 konsülü) | Hanno | ||||||
| Güçler | |||||||
| 200 gemi | 250 gemi | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 30 gemi battı | 50 gemi battı, 70 gemi ele geçti | ||||||
Öncesi
Muharebe öncesi yıllar, Birinci Pön Savaşı yılları olmasına karşın görece sakindi. Roma Cumhuriyeti'nin bu yıllarda bir savaş filosu yoktu. Mevcut savaş gemilerinin büyük bir kısmını, son deniz muharebesinde (Drepana Deniz Muharebesi) ve daha sonraki fırtınalarda kaybetmişti. Son yedi yıl içinde, esas olarak mali yetersizlik yüzünden yeni bir donanma inşa etmeye girişmemişti.
Ancak Kartaca'nın bu durumdan sağladığı avantaj sınırlı olmuştur. Sicilya'da görevlendirilen Kartacalı General Hamilcar Barca'nın adadaki durumunu, vur kaç taktikleriyle ağır adımlarla da olsa güçlendirmesi, Roma Cumhuriyeti'nin deniz üstünlüğünü yeniden ele geçirmek üzere bir donanma inşa etme kararı almasında etkili olmuştur.
Bu yönde karar alınmasına karşın 20 yıllık savaş sonunda Roma Cumhuriyeti'nin mali durumu zayıflamıştı ve hazine neredeyse boştu. Ancak bu mali darboğaz, Romalı varlıklı vatandaşlar tarafından aşılacaktır. Gruplaşarak ya da tek tek, her biri bir savaş gemisinin imalat maliyetini karşılamayı üstlendi. Roma Senatosu, savaş kazanıldığında bu harcamaları geri ödeyecekti.
Sonuçta 200 kadar savaş gemisi, Roma Cumhuriyeti bütçesine ek bir yük getirmeksizin inşa edildi ve donatıldı. Bu şekilde oluşturulan yeni Roma Donanması MÖ 242 yılında tamamlanmıştır. Filo, ve yardımcısı olarak komutasına emanet edildi.
Geçmişte uğranılan yenilgiler paha biçilmez deneyimler sağlamıştı. Corvusun artık kullanılmaması da gemilerin sert deniz şartlarına daha dayanıklı olmasını sağlamıştır. Öte yandan Catulus ve Falto, güvenli sulardan ayrılmadan önce mürettebatı çeşitli manevra ve tatbikatlarla eğitmişlerdir. Sonuç, muharebe yeteneği oldukça geliştirilmiş bir filoydu.
Bu arada Kartaca da savaş hazırlıklarını bırakmış değildir. Yaklaşık 250 savaş gemisinden oluşan bir Kartaca filosu, Agrigentum Muharebesi ve Ecnomus Burnu Deniz Muharebesi mağlup komutanı Hanno idaresinde, muhtemelen eksik kadrolu olmakla birlikte Akdeniz'e açılmıştı.
Aegates Adaları
Catulus, Sicilya'daki iki limanı Lilybaeum (günümüzde Marsala) ve Drepana'yı yeniden kuşattı ve ablukaya alarak Kartaca ile bağlantılarını kesti. Burada amaç, Sicilya'daki Kartaca kuvvetlerinin komutanı Hamilcar Barca'nın ikmal ve iletişim hattını kesmek olarak görünmektedir. Konsül Catulus, yılın kalan bölümünde durumunu değiştirmeyerek Kartaca'nın tepkisini beklemiştir. Roma Senatosu, M.Ö. 241 yılı için kendisin Promagistra yetkisi vermiştir.
Kartaca Filosu, ablukanın bir sonraki yılı MÖ 241'de ablukayı yarmak için bölgeye geldi. Hanno, Aegates Adaları civarında, Lilybaeum yönünde yelken açmasını sağlayacak uygun bir rüzgâr için bekleme önerisinde bulunmuştur. Ancak Kartaca Filosu Roma devriye gemileri tarafından saptandı ve Konsül Catulus Kartaca gemilerini karşılamak üzere ablukayı kaldırdı.
Muharebe
Hanno'nun beklediği rüzgâr 10 Mart sabahı görüldü ve Kartaca Filosu derhal yelken açtı. Bu aşamada Catulus, rüzgâra karşı taarruza geçmenin riskiyle, Hanno'nun Sicilya'ya ulaşması ve Hamilcar Barca ile Lilybaeum'u desteklemesi riski arasında bir seçim yapmak durumundadır. Koşulların elverişli olmamasına karşın Kartaca Filosu'nun üzerine gitmeye karar vererek filosuna savaş hazırlıklarına başlamaları emri vermiştir. Sert deniz koşullarında daha uygun biçimde manevra yapabilmek için direkleri, yelkenleri ve diğer gereksiz bulduğu donanımı sahile bıraktılar. Catulus, daha önceki bir çatışmada aldığı yaralar nedeniyle muharebeye katılamadı. Bu nedenle muharebeye yardımcısı Falto komuta etmiştir.
Muharebede Roma gemileri, fazlasıyla hafiflemiş olduklarından üstün manevra yeteneklerinden yararlandılar. Kartaca gemileri ise yüklenmiş oldukları donanım nedeniyle manevralar sırasında çok daha ağırdılar. Ayrıca Kartacalı mürettebat, alelacele ve zorla askere alınmışlardı ve yeterli askeri eğitimleri yoktu. Roma gemileri hızlı manevralarla Kartaca gemilerini mahmuzladı ve kısa sürede üstünlüğü ele geçirdi. Kartaca Filosu'nun kabaca yarısı ya imha edildi ya da ele geçirildi. Bu sırada rüzgâr aniden yön değiştirdi. Yelken ve direklerini bırakmış olan Roma savaş gemilerinin manevra düzeni bozuldu. Kartaca Filosu'nun diğer yarısı bu durumda yararlanarak çekilmeyi başarmıştır ve Roma gemileri aynı nedenle onları izleyemediler.
Birinci Pön Savaşı'nın sonu
Kartaca Filosu karşısındaki kesin galibiyet ardından Catulus yeniden Lilybaeum'u kuşattı ve aldı. Tecrit olan Barca ve Sicilya'daki ordusu halen elde tutabildikleri birkaç direnek noktasına bölünmek zorunda kaldılar. Kartaca'nın yeni bir filo kurmak için yeterli kaynağı yoktu. Filo olmadan da kara birliklerini takviye edemezdi. Sonuçta yenilgiyi kabul etti ve Birinci Pön Savaşı'na bir son vermek için Roma Cumhuriyeti ile bir antlaşma imzaladı.
Lutatius Catulus, zaferini kutlamak için Campus Martius'da Juturna için bir tapınak inşa ettirdi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f Dennis Castillo, The Maltese Cross, A Strategic History of Malta Sh: 22
- ^ a b Mattew Dillon - Lynda Garland, Ancient Rome, From The Early Republic To The Assassination Of Julius Caesar 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sh: 190
- ^ a b c d "historyofwar.org - Battle of Aegates Islands, 241 B. C." 27 Nisan 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2011.
- ^ H. N. Asman, An Introduction To The History Of Rome 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sh: 45
Diğer kaynaklar
- Nigel Bagnall, The Punic Wars: Rome, Carthage, and the Struggle for the Mediterranean - 1990 New York: St. Martin’s Press. .
- J. F. Lazenby, The First Punic War: A military history - 1996 Stanford: Stanford University Press.
- T. A. Dorey, D. R. Dudley, Rome Against Charthage - 1972 Garden City: Doubleday
Dış bağlantılar
- Polybius The Histories7 Haziran 2020 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aegates Adalari Deniz Muharebesi ya da Aegusa Adalari Deniz Muharebesi MO 10 Mart 241 tarihinde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasinda gerceklesen bir deniz muharebesidir Muharebe Sicilya nin dogu aciklarindaki civarinda gerceklesmis olup Birinci Pon Savasi nin son muharebesidir Kesin sonuclu bir muharebe olmasi yaninda Birinci Pon Savasi nin sonunu da belirlemis savasin Roma tarafindan kazanilmasinda tayin edici muharebe olmustur Aegates Adalari Deniz MuharebesiBirinci Pon SavasiTarihMO 10 Mart 241BolgeSicilya nin batisi Aegadiyan Adalari aciklariSonucRoma zaferiTaraflarRoma CumhuriyetiKartacaKomutanlar ve liderlerGaius Lutatius Catulus MO 242 konsulu HannoGucler200 gemi250 gemiKayiplar30 gemi batti50 gemi batti 70 gemi ele gectiOncesiMuharebe oncesi yillar Birinci Pon Savasi yillari olmasina karsin gorece sakindi Roma Cumhuriyeti nin bu yillarda bir savas filosu yoktu Mevcut savas gemilerinin buyuk bir kismini son deniz muharebesinde Drepana Deniz Muharebesi ve daha sonraki firtinalarda kaybetmisti Son yedi yil icinde esas olarak mali yetersizlik yuzunden yeni bir donanma insa etmeye girismemisti Ancak Kartaca nin bu durumdan sagladigi avantaj sinirli olmustur Sicilya da gorevlendirilen Kartacali General Hamilcar Barca nin adadaki durumunu vur kac taktikleriyle agir adimlarla da olsa guclendirmesi Roma Cumhuriyeti nin deniz ustunlugunu yeniden ele gecirmek uzere bir donanma insa etme karari almasinda etkili olmustur Bu yonde karar alinmasina karsin 20 yillik savas sonunda Roma Cumhuriyeti nin mali durumu zayiflamisti ve hazine neredeyse bostu Ancak bu mali darbogaz Romali varlikli vatandaslar tarafindan asilacaktir Gruplasarak ya da tek tek her biri bir savas gemisinin imalat maliyetini karsilamayi ustlendi Roma Senatosu savas kazanildiginda bu harcamalari geri odeyecekti Sonucta 200 kadar savas gemisi Roma Cumhuriyeti butcesine ek bir yuk getirmeksizin insa edildi ve donatildi Bu sekilde olusturulan yeni Roma Donanmasi MO 242 yilinda tamamlanmistir Filo ve yardimcisi olarak komutasina emanet edildi Gecmiste ugranilan yenilgiler paha bicilmez deneyimler saglamisti Corvusun artik kullanilmamasi da gemilerin sert deniz sartlarina daha dayanikli olmasini saglamistir Ote yandan Catulus ve Falto guvenli sulardan ayrilmadan once murettebati cesitli manevra ve tatbikatlarla egitmislerdir Sonuc muharebe yetenegi oldukca gelistirilmis bir filoydu Bu arada Kartaca da savas hazirliklarini birakmis degildir Yaklasik 250 savas gemisinden olusan bir Kartaca filosu Agrigentum Muharebesi ve Ecnomus Burnu Deniz Muharebesi maglup komutani Hanno idaresinde muhtemelen eksik kadrolu olmakla birlikte Akdeniz e acilmisti Aegates AdalariCatulus Sicilya daki iki limani Lilybaeum gunumuzde Marsala ve Drepana yi yeniden kusatti ve ablukaya alarak Kartaca ile baglantilarini kesti Burada amac Sicilya daki Kartaca kuvvetlerinin komutani Hamilcar Barca nin ikmal ve iletisim hattini kesmek olarak gorunmektedir Konsul Catulus yilin kalan bolumunde durumunu degistirmeyerek Kartaca nin tepkisini beklemistir Roma Senatosu M O 241 yili icin kendisin Promagistra yetkisi vermistir Kartaca Filosu ablukanin bir sonraki yili MO 241 de ablukayi yarmak icin bolgeye geldi Hanno Aegates Adalari civarinda Lilybaeum yonunde yelken acmasini saglayacak uygun bir ruzgar icin bekleme onerisinde bulunmustur Ancak Kartaca Filosu Roma devriye gemileri tarafindan saptandi ve Konsul Catulus Kartaca gemilerini karsilamak uzere ablukayi kaldirdi MuharebeHanno nun bekledigi ruzgar 10 Mart sabahi goruldu ve Kartaca Filosu derhal yelken acti Bu asamada Catulus ruzgara karsi taarruza gecmenin riskiyle Hanno nun Sicilya ya ulasmasi ve Hamilcar Barca ile Lilybaeum u desteklemesi riski arasinda bir secim yapmak durumundadir Kosullarin elverisli olmamasina karsin Kartaca Filosu nun uzerine gitmeye karar vererek filosuna savas hazirliklarina baslamalari emri vermistir Sert deniz kosullarinda daha uygun bicimde manevra yapabilmek icin direkleri yelkenleri ve diger gereksiz buldugu donanimi sahile biraktilar Catulus daha onceki bir catismada aldigi yaralar nedeniyle muharebeye katilamadi Bu nedenle muharebeye yardimcisi Falto komuta etmistir Muharebede Roma gemileri fazlasiyla hafiflemis olduklarindan ustun manevra yeteneklerinden yararlandilar Kartaca gemileri ise yuklenmis olduklari donanim nedeniyle manevralar sirasinda cok daha agirdilar Ayrica Kartacali murettebat alelacele ve zorla askere alinmislardi ve yeterli askeri egitimleri yoktu Roma gemileri hizli manevralarla Kartaca gemilerini mahmuzladi ve kisa surede ustunlugu ele gecirdi Kartaca Filosu nun kabaca yarisi ya imha edildi ya da ele gecirildi Bu sirada ruzgar aniden yon degistirdi Yelken ve direklerini birakmis olan Roma savas gemilerinin manevra duzeni bozuldu Kartaca Filosu nun diger yarisi bu durumda yararlanarak cekilmeyi basarmistir ve Roma gemileri ayni nedenle onlari izleyemediler Birinci Pon Savasi nin sonuKartaca Filosu karsisindaki kesin galibiyet ardindan Catulus yeniden Lilybaeum u kusatti ve aldi Tecrit olan Barca ve Sicilya daki ordusu halen elde tutabildikleri birkac direnek noktasina bolunmek zorunda kaldilar Kartaca nin yeni bir filo kurmak icin yeterli kaynagi yoktu Filo olmadan da kara birliklerini takviye edemezdi Sonucta yenilgiyi kabul etti ve Birinci Pon Savasi na bir son vermek icin Roma Cumhuriyeti ile bir antlasma imzaladi Lutatius Catulus zaferini kutlamak icin Campus Martius da Juturna icin bir tapinak insa ettirdi Ayrica bakinizBirinci Pon Savasi KartacaKaynakca a b c d e f Dennis Castillo The Maltese Cross A Strategic History of Malta Sh 22 a b Mattew Dillon Lynda Garland Ancient Rome From The Early Republic To The Assassination Of Julius Caesar 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sh 190 a b c d historyofwar org Battle of Aegates Islands 241 B C 27 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2011 H N Asman An Introduction To The History Of Rome 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sh 45Diger kaynaklarNigel Bagnall The Punic Wars Rome Carthage and the Struggle for the Mediterranean 1990 New York St Martin s Press ISBN 0312342144 J F Lazenby The First Punic War A military history 1996 Stanford Stanford University Press ISBN 0804726744 T A Dorey D R Dudley Rome Against Charthage 1972 Garden City DoubledayDis baglantilarPolybius The Histories7 Haziran 2020 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi