Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Ocak 2021) () |
Afrika tarihi, Afrika kıtasında olan olayları kapsar. Afrika, modern insanın ilk ortaya çıktığı bilinen yerdir. Daha sonraki dönemlerde Kuzey Afrika’da Antik Çağ'da Mısır, Kartaca gibi medeniyetler ortaya çıkmış olmakla birlikte, kıtanın güney kısımlarında göçebe hayat devam etmiştir. Kıta, Roma’nın, Bizans’ın, Arapların, Osmanlı’nın ve en sonunda Avrupalıların işgaline uğramış, bu işgaller kıtanın sömürülmesine ve farklı fikirlerin ve dinlerin yayılmasında etkili olmuştur.
Tarih öncesi
Afrika yaklaşık olarak 3,6 milyar yıl ila 2 milyar yıl önce oluştu.İnsanın evrimsel tarihi . İlk defa Hominidler Afrika’da gelişti. İlk defa taş aletler 3.3 milyon yıl önce günümüz Kenya topraklarında kullanıldı. Bu taş aletleri Hominiler yapmıştı. Homo ergaster ilk olarak Afrika kıtasında ortaya çıktı. 1,5 milyon yıl önce ilk defa Homo erectus ortaya çıktı. Muhtemelen Homo ergesterden türemişti. Muhtemelen Homo Erectus ilk avcılardı.Homo erectus ateşi kontrol altına alabilen ve toplu avlanan bir türdü. Homo erectus ile birlikte taş teknoloji daha karmaşık bir hal aldı. Homo erectus Afrika’dan çıkan ilk insan türüydü.
İlk Homo sapiens şu anki keşifler ile Fas’ta bulundu ve yaklaşık 300.000 yaşında olduğu tahmin ediliyor. Modern insan alet yapımındada gelişmişti. Kuzeydoğu Afrika’da MÖ 10.000 - 8000 yılları arasında tarım yapılmaya başlandı. MÖ 11. bin yılda Afrika’da çömlekçilik başladı. Afrika’da hayvanlar evcilleştirilmeye başlandı.
Antik Çağ
Kuzey Afrika
Antik Mısır
Antik Çağ'da Afrika birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Günümüz Mısır coğrafyasında Mısır medeniyeti kurulmuştur. Aşağı ve Yukarı Mısır siyasi olarak Firavun Narmer veya Firavun Menes tarafından birleştirilmiş; böylece Eski Krallık dönemi başlamıştır. Antik Mısır piramitleri ile tanınmaktadır. Dini yapısı ise Akhenaton dönem hariç çok tanrılı olup, Akhenaton döneminde Aton'un merkezinde yer aldığı Atenizm adlı tek tanrılı inanç sistemi benzeri yapıya geçilmiştir. Akhenaton'un ölümü ardından eski çok tanrılı yapıya geri dönülmüştür.
Orta Krallık dönemi Mısır’ın kargaşa ile geçmiştir. Mısır, Yeni Krallık döneminde emperyalist bir politika izlemiştir. Yeni Krallık dönemi sonrasında Ptolemik hanedanlığına kadar Kuşit , Asur, Pers ve Makedonya işgalinde kalmıştır. Mısır ayrıca İbrahimî dinlerde Musa ve Yusuf gibi peygamberlerin hikâyelerinin geçtiği bir coğrafyadır. Ptolemaios Krallığı'nın lideri Kleopatra’nın intiharı ile Mısır Roma eyaleti oldu. Roma kontrolü sürecinde Mısır hanedanlığın malı oldu ayrıca Hristiyanlık Kuzey Afrika’da yayıldı.
Kartaca
Kuzey Afrika, Yunan ve Fenike kolonizasyonuna uğramıştır. Kartaca bir Fenike kolonisi olarak kurulmuştur. Kartaca; Kuzey Afrika, Sicilya, Güney İtalya ve İber Yarımadası'nda varlığını sürdürmüştür. Kartaca, ilk başlarda monarşi ile yönetilirken daha sonrasında oligarşik cumhuriyet ile yönetilmeye başlanmıştır. Devlet, Pön Savaşları sonucunda yıkılDI. Kuzey Afrika’da antik çağda Berberiler varlık gösteriyordu. Roma Pön savaşlarından sonra Kuzey Afrika’yı kontrol altına aldı. Kavimler göçü ile birlikte Kuzey Afrika Vandal işgaline uğradı.
Etiyopya ve Sudan
Etiyopya coğrafyasında ise Aksum Krallığı vardı. Aksum Krallığı resmî din olarak Hristiyanlığı seçmiştir. Sudan’da ise Kuş Krallığı hüküm sürmüştür.
Sahra Altı Afrika
Bantu halkları, Antik dönemde Batı Afrika'dan kıtanın dört bir yanına doğru yayılmışlardır.
Orta Çağ
Kuzey Afrika
Vandal işgali sonrası kurulan Vandal Krallığı, Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu'nun Kuzey Afrika’ya seferler düzenlemesi ile ele geçirildi. İlerleyen dönemlerde EmevîAraplar Kuzey Afrika'yı ele geçirdi. Arap akınları sonrasında Afrika’da İslam yayıldı. İslamiyet sonrasında Afrika’da İslami devletler kuruldu ve takip eden dönemlerde Kuzey Afrika’ya Haçlı Seferleri gerçekleşti.
Sahra Altı Afrika
Afrika'da da çeşitli İslamî devletler kuruldu. Mali topraklarında Mali İmparatorluğu hüküm sürdü. Mali hükümdarı Mansa Musa, serveti sayesinde büyük bir ün elde etti. Uganda topraklarında Buganda hakimiyeti gerçekleşti. Batı Afrika’daki en gelişmiş krallıklardan biri ise Benin’di.
Modern Çağ
15. yüzyıldan itibaren Afrika, Avrupalılar tarafından kolonize edilmeye başlandı. Aynı dönemde Osmanlı'nın Kuzey Afrika’ya doğru genişlemesi gerçekleşti. Bartolomeu Dias tarafından Ümit Burnu Avrupalılarca keşfedildi. Yeni Dünya'daki denizaşırı Avrupa kolonilerindeki işgücü ihtiyacını karşılamak için Amerika ve Afrika arasında geniş çaplı bir köle ticareti gelişti. Afrika'daki Avrupalı devletlerin kontrolündeki topraklar 1800'lerin sonunda kıtanın sadece %10'unu kaplarken, 1914 senesinde %90'ından fazlasını kapsar hale gelmiş, bu olay Afrika Talanı olarak isimlendirilmiştir. 20. yüzyılda Afrika devletleri Avrupalı devletlerden bağımsızlıklarını kazanmıştır. 1963'te Afrika Birliği kurulmuştur.
Kaynakça
- ^ . Encyclopedia Britannica (İngilizce). 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2021.
- ^ . Arkeofili. 22 Mayıs 2015. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2021.
- ^ . Evrim Ağacı. 16 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2021.
- ^ . Arkeofili. 5 Ekim 2017. 6 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Afrika tarihi haber gazete kitap akademik JSTOR Ocak 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Afrika tarihi Afrika kitasinda olan olaylari kapsar Afrika modern insanin ilk ortaya ciktigi bilinen yerdir Daha sonraki donemlerde Kuzey Afrika da Antik Cag da Misir Kartaca gibi medeniyetler ortaya cikmis olmakla birlikte kitanin guney kisimlarinda gocebe hayat devam etmistir Kita Roma nin Bizans in Araplarin Osmanli nin ve en sonunda Avrupalilarin isgaline ugramis bu isgaller kitanin somurulmesine ve farkli fikirlerin ve dinlerin yayilmasinda etkili olmustur Tarih oncesiModern Insanin yayilisi Afrika yaklasik olarak 3 6 milyar yil ila 2 milyar yil once olustu Insanin evrimsel tarihi Ilk defa Hominidler Afrika da gelisti Ilk defa tas aletler 3 3 milyon yil once gunumuz Kenya topraklarinda kullanildi Bu tas aletleri Hominiler yapmisti Homo ergaster ilk olarak Afrika kitasinda ortaya cikti 1 5 milyon yil once ilk defa Homo erectus ortaya cikti Muhtemelen Homo ergesterden turemisti Muhtemelen Homo Erectus ilk avcilardi Homo erectus atesi kontrol altina alabilen ve toplu avlanan bir turdu Homo erectus ile birlikte tas teknoloji daha karmasik bir hal aldi Homo erectus Afrika dan cikan ilk insan turuydu Ilk Homo sapiens su anki kesifler ile Fas ta bulundu ve yaklasik 300 000 yasinda oldugu tahmin ediliyor Modern insan alet yapimindada gelismisti Kuzeydogu Afrika da MO 10 000 8000 yillari arasinda tarim yapilmaya baslandi MO 11 bin yilda Afrika da comlekcilik basladi Afrika da hayvanlar evcillestirilmeye baslandi Antik CagKuzey Afrika Antik Misir Gize Piramitleri Antik Cag da Afrika bircok medeniyete ev sahipligi yapmistir Gunumuz Misir cografyasinda Misir medeniyeti kurulmustur Asagi ve Yukari Misir siyasi olarak Firavun Narmer veya Firavun Menes tarafindan birlestirilmis boylece Eski Krallik donemi baslamistir Antik Misir piramitleri ile taninmaktadir Dini yapisi ise Akhenaton donem haric cok tanrili olup Akhenaton doneminde Aton un merkezinde yer aldigi Atenizm adli tek tanrili inanc sistemi benzeri yapiya gecilmistir Akhenaton un olumu ardindan eski cok tanrili yapiya geri donulmustur Orta Krallik donemi Misir in kargasa ile gecmistir Misir Yeni Krallik doneminde emperyalist bir politika izlemistir Yeni Krallik donemi sonrasinda Ptolemik hanedanligina kadar Kusit Asur Pers ve Makedonya isgalinde kalmistir Misir ayrica Ibrahimi dinlerde Musa ve Yusuf gibi peygamberlerin hikayelerinin gectigi bir cografyadir Ptolemaios Kralligi nin lideri Kleopatra nin intihari ile Misir Roma eyaleti oldu Roma kontrolu surecinde Misir hanedanligin mali oldu ayrica Hristiyanlik Kuzey Afrika da yayildi Kartaca Kuzey Afrika Yunan ve Fenike kolonizasyonuna ugramistir Kartaca bir Fenike kolonisi olarak kurulmustur Kartaca Kuzey Afrika Sicilya Guney Italya ve Iber Yarimadasi nda varligini surdurmustur Kartaca ilk baslarda monarsi ile yonetilirken daha sonrasinda oligarsik cumhuriyet ile yonetilmeye baslanmistir Devlet Pon Savaslari sonucunda yikilDI Kuzey Afrika da antik cagda Berberiler varlik gosteriyordu Roma Pon savaslarindan sonra Kuzey Afrika yi kontrol altina aldi Kavimler gocu ile birlikte Kuzey Afrika Vandal isgaline ugradi Etiyopya ve Sudan Etiyopya cografyasinda ise Aksum Kralligi vardi Aksum Kralligi resmi din olarak Hristiyanligi secmistir Sudan da ise Kus Kralligi hukum surmustur Sahra Alti Afrika Bantu halklari Antik donemde Bati Afrika dan kitanin dort bir yanina dogru yayilmislardir Orta CagKuzey Afrika Vandal isgali sonrasi kurulan Vandal Kralligi Dogu Roma Bizans Imparatorlugu nun Kuzey Afrika ya seferler duzenlemesi ile ele gecirildi Ilerleyen donemlerde EmeviAraplar Kuzey Afrika yi ele gecirdi Arap akinlari sonrasinda Afrika da Islam yayildi Islamiyet sonrasinda Afrika da Islami devletler kuruldu ve takip eden donemlerde Kuzey Afrika ya Hacli Seferleri gerceklesti Sahra Alti Afrika Afrika da da cesitli Islami devletler kuruldu Mali topraklarinda Mali Imparatorlugu hukum surdu Mali hukumdari Mansa Musa serveti sayesinde buyuk bir un elde etti Uganda topraklarinda Buganda hakimiyeti gerceklesti Bati Afrika daki en gelismis kralliklardan biri ise Benin di Modern Cag1880 yilinda Afrika 15 yuzyildan itibaren Afrika Avrupalilar tarafindan kolonize edilmeye baslandi Ayni donemde Osmanli nin Kuzey Afrika ya dogru genislemesi gerceklesti Bartolomeu Dias tarafindan Umit Burnu Avrupalilarca kesfedildi Yeni Dunya daki denizasiri Avrupa kolonilerindeki isgucu ihtiyacini karsilamak icin Amerika ve Afrika arasinda genis capli bir kole ticareti gelisti Afrika daki Avrupali devletlerin kontrolundeki topraklar 1800 lerin sonunda kitanin sadece 10 unu kaplarken 1914 senesinde 90 indan fazlasini kapsar hale gelmis bu olay Afrika Talani olarak isimlendirilmistir 20 yuzyilda Afrika devletleri Avrupali devletlerden bagimsizliklarini kazanmistir 1963 te Afrika Birligi kurulmustur Kaynakca Encyclopedia Britannica Ingilizce 15 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2021 Arkeofili 22 Mayis 2015 1 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2021 Evrim Agaci 16 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2021 Arkeofili 5 Ekim 2017 6 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2021