Büyük Sargon (Akatça: Šarukinu 𒈗𒁺, hükümdar meşrudur; MÖ 2334 - MÖ 2279), Akad İmparatorluğu'nun ilk hükümdarı.
I. Sargon | |
---|---|
Akad Kralı | |
Hüküm süresi | MÖ 2270 – MÖ 2215 |
Sonra gelen | Rimus |
Ölüm | MÖ 2215 Akad |
Eş(ler)i | Tasthulum |
Çocuk(lar)ı | Rimus Enheduanna Ibarum Abaish-Takal |
Hanedan | Sargon Hanedanı |
Babası | La'ibum |
Annesi | Akki |
Akad sülalesinin kurucusu, Kral 'nın baş muhasebecisi olan ve Sami halkına mensup olan Sargon, MÖ 2350 yılında bir savaştan yenik dönen kralına darbe düzenleyerek tahta geçmiştir.
Kral Sargon; Elam, Suriye, Lübnan ve Toroslar'a kadar topraklarını genişletti ve deyiminin çıkmasına neden oldu.[]
Kral Sargon, kurduğu merkezi devletiyle asırlar boyu Mezopotamya'da süren teokrat tapınak şehir yönetimine son vermiş ve yerine güçlü bir memur mekanizmasıyla idare edilen bir devlet kurmuştur. Sargon, Mezopotamya'da iktidarı ele geçirmekle beraber sosyal, siyasal ve ekonominin yanında sanatta da değişiklikler yapmıştır.
Hayatı
"Ben Agade’nin kralı büyük kral Sargon!
Annem yüksek bir rahibe idi, babamı bilmiyorum.
Yüksek rahibe annem beni gizlice doğurdu.
Beni bir kamış sepete koydu, onu ziftle kapladı.
Beni nehre bıraktı, dışarı çıkamayacaktım.
Nehir beni sürükleyerek su çekici Akki’ye götürdü.
Akki beni sudan çıkardı, kendi oğlu gibi büyüttü beni."
Bu doğum efsanesi Otto Rank'ın 1909 yılındaki tespitine göre antik dünya literatüründeki Musa, Karna ve Oedipus'un doğumlarıyla da benzerlik gösterir.
Hikâye Neo-Asur dönemine ait bir kil tablette geçmektedir Tablet, Asur kralı Asurbanipal'in kişisel kütüphanesinde bulunmuştur ve MÖ 911-612 yılları arasında kaleme alındığı tespit edilmiştir.
Tevrat'ı oluşturan beş kitaptan ikincisi olan Çıkış Kitabının ikinci bölümünde, Musa'nın doğumu anlatılır ve hangi tarihlerde derlendiğine dair kesin bir bilgi yoktur. Belgesel Hipoteze göre, bu bölümler Elohist kaynaktan gelmektedir ve en erken MÖ 850 yılında derlenmiştir. Bu tarih aralığı, Musa'nın doğum hikâyesinin Sargon'un doğum efsanesinden alıntı olabileceği iddiasını güçlendirmiştir.
Musa'nın MÖ 13. yüzyılda Mısır'da yaşadığına dair Merneptah Steli ve Hollanda Eski Eserler Ulusal Müzesi'nde yer alan ve 'nin çalışmaları sonucu MÖ 13. yüzyılda yazıldığı tespit edilen tarihi kanıtlar olarak gösterilmektedir. Ancak bu iki kalıntıda yalnızca, tartışmalı bir şekilde İsrailoğulları'nın ismi geçmektedir ve Musa'nın yaşadığına dair bir kanıt teşkil etmemektedir.
Galeri
- Sargon'un torunu Naram-Sin'i gösteren dikilitaş. Kazandığı bir zafer tasvir edilmektedir.
- Sargon'un imparatorluğu, MÖ 24. yüzyıl sonları.
-
Kaynakça
- ^ Otto Rank (1914). The myth of the birth of the hero: a psychological interpretation of mythology.(İngilizce)
- ^ "CT 13, pl. 42, K 03401" (Tablet). British Museum, Londra, İngiltere. MÖ 911-612. 13 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2014. Tarih değerini gözden geçirin:
|tarih=
() - ^ Konstan D, Raaflaub KA. Epic and History. Wiley-Blackwell, (2009)
- ^ Harris, Stephen L., Understanding the Bible. Palo Alto: Mayfield. 1985.
- ^ Roland Enmarch: The Dialogue of Ipuwer and the Lord of All
- ^ Winfried Barta, Das Gespräch des Ipuwer mit dem Schöpfergott, Studien zur Altägyptischen Kultur, Bd. 1 (1974), pp. 19–33
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Sargon Akatca Sarukinu 𒈗𒁺 hukumdar mesrudur MO 2334 MO 2279 Akad Imparatorlugu nun ilk hukumdari I SargonAkad KraliHukum suresiMO 2270 MO 2215Sonra gelenRimusOlumMO 2215 AkadEs ler iTasthulumCocuk lar iRimus Enheduanna Ibarum Abaish TakalHanedanSargon HanedaniBabasiLa ibumAnnesiAkki Akad sulalesinin kurucusu Kral nin bas muhasebecisi olan ve Sami halkina mensup olan Sargon MO 2350 yilinda bir savastan yenik donen kralina darbe duzenleyerek tahta gecmistir Kral Sargon Elam Suriye Lubnan ve Toroslar a kadar topraklarini genisletti ve deyiminin cikmasina neden oldu kaynak belirtilmeli Kral Sargon kurdugu merkezi devletiyle asirlar boyu Mezopotamya da suren teokrat tapinak sehir yonetimine son vermis ve yerine guclu bir memur mekanizmasiyla idare edilen bir devlet kurmustur Sargon Mezopotamya da iktidari ele gecirmekle beraber sosyal siyasal ve ekonominin yaninda sanatta da degisiklikler yapmistir Hayati Ben Agade nin krali buyuk kral Sargon Annem yuksek bir rahibe idi babami bilmiyorum Yuksek rahibe annem beni gizlice dogurdu Beni bir kamis sepete koydu onu ziftle kapladi Beni nehre birakti disari cikamayacaktim Nehir beni surukleyerek su cekici Akki ye goturdu Akki beni sudan cikardi kendi oglu gibi buyuttu beni Bu dogum efsanesi Otto Rank in 1909 yilindaki tespitine gore antik dunya literaturundeki Musa Karna ve Oedipus un dogumlariyla da benzerlik gosterir Hikaye Neo Asur donemine ait bir kil tablette gecmektedir Tablet Asur krali Asurbanipal in kisisel kutuphanesinde bulunmustur ve MO 911 612 yillari arasinda kaleme alindigi tespit edilmistir Tevrat i olusturan bes kitaptan ikincisi olan Cikis Kitabinin ikinci bolumunde Musa nin dogumu anlatilir ve hangi tarihlerde derlendigine dair kesin bir bilgi yoktur Belgesel Hipoteze gore bu bolumler Elohist kaynaktan gelmektedir ve en erken MO 850 yilinda derlenmistir Bu tarih araligi Musa nin dogum hikayesinin Sargon un dogum efsanesinden alinti olabilecegi iddiasini guclendirmistir Musa nin MO 13 yuzyilda Misir da yasadigina dair Merneptah Steli ve Hollanda Eski Eserler Ulusal Muzesi nde yer alan ve nin calismalari sonucu MO 13 yuzyilda yazildigi tespit edilen tarihi kanitlar olarak gosterilmektedir Ancak bu iki kalintida yalnizca tartismali bir sekilde Israilogullari nin ismi gecmektedir ve Musa nin yasadigina dair bir kanit teskil etmemektedir GaleriSargon un torunu Naram Sin i gosteren dikilitas Kazandigi bir zafer tasvir edilmektedir Sargon un imparatorlugu MO 24 yuzyil sonlari Shar Gani sharri nin asasinin basi Shar Kali Sharri Sippar daki Shamash e ithafenKaynakca Otto Rank 1914 The myth of the birth of the hero a psychological interpretation of mythology Ingilizce CT 13 pl 42 K 03401 Tablet British Museum Londra Ingiltere MO 911 612 13 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2014 Tarih degerini gozden gecirin tarih yardim Konstan D Raaflaub KA Epic and History Wiley Blackwell 2009 Harris Stephen L Understanding the Bible Palo Alto Mayfield 1985 Roland Enmarch The Dialogue of Ipuwer and the Lord of All Winfried Barta Das Gesprach des Ipuwer mit dem Schopfergott Studien zur Altagyptischen Kultur Bd 1 1974 pp 19 33Ayrica bakinizMezopotamya mitolojisi