Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Akad İmparatorluğu veya Akkad İmparatorluğu, uzun ömürlü Sümer uygarlığından sonra Mezopotamya'nın ilk antik imparatorluğuydu. Merkezi, Akad şehri ve çevresindeydi. İmparatorluk, Mezopotamya, Levant ve Anadolu'da nüfuz sahibi oldu ve Arap Yarımadası'nda Dilmun ve Magan'a (günümüz Suudi Arabistan, Bahreyn ve Umman) kadar güneye askerî seferler düzenledi.
Akad İmparatorluğu | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| y. MÖ 2334-y. MÖ 2154 | |||||||||||||||||
 Büyük olasılıkla Naram-Sin ya da Akadlı Sargon'u temsil eden, Eski Akad hanedanından bir krala ait bronz baş. Ninova'da (günümüzde Irak'ta) bulunmuştur. Bağdat'taki Irak Ulusal Müzesi'nde sergilenmektedir. | |||||||||||||||||
 Akkad İmparatorluğu sınırları kahverengi ile gösterilmiştir. Sarı oklar askeri ilerleme yönlerini belirtir. | |||||||||||||||||
| Başkent | Akad | ||||||||||||||||
| Resmî dil(ler) | |||||||||||||||||
| Resmî din | Antik Mezopotamya dini | ||||||||||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||||||||||
| Kral | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||||||||
| MÖ 2350 | 30.000 km2 | ||||||||||||||||
| MÖ 2300 | 650.000 km2 | ||||||||||||||||
| MÖ 2250 | 800.000 km2 | ||||||||||||||||
| MÖ 2200 | 250.000 km2 | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Günümüzdeki durumu | Irak İran Suriye Türkiye | ||||||||||||||||
Akad İmparatorluğu, kurucusu Akkadlı Sargon'un fetihlerinin ardından MÖ 24. ve 22. yüzyıllar arasında siyasi zirvesine ulaştı. Sargon ve ardılları altında, Akad dili zamanla Elam ve Gutium gibi komşu fethedilen devletlere empoze edildi. Akad tarihteki ilk imparatorluk olarak kabul edilir ancak bu kesin değildir ve daha önce de Sümerler vardır.
Tarihçesi
Akadlar ile ilgili bilgiler, Susa, , Mari ve kazılarında bulunmuştur. Akad devletini kuran ve imparatorluk hâline getiren kişi Sargon'dur. Sargon hakkında Akad dönemi belgelerinde ve bu belgelerin daha sonraki dönemlerdeki kopyalarında bilgiler bulunmaktadır. Ayrıca Sargon ve torunu Naram Sin'e ait zafer anıtları, Manishistu Obeliski ve gibi Akad dönemine ait belgeler bulunmaktadır. Şartamhani metinlerinde, Sargon ve torunu Naram-Sin'in seferlerine yer verilmektedir.
Sargon Dönemi
Sargon (MÖ 2334 - MÖ 2279), Mezopotamya'da siyasi birliği sağlamıştır. Bu yüzden, Sargon'a Şar Kişşati (Kiş Kralı) unvanı verilmiştir. Sargon, hükümdarlığı döneminde Elamlılarla vasallık antlaşması yaparak doğudan gelecek saldırıları güvence altına almıştı. Doğudaki bu güvenliği sağladıktan sonra, batıya bir sefer yapıp Amanos ve Toroslar'a kadar olan bölgeyi ele geçirdi. Fırat kenarındaki kentiyle birlikte, Mari, Ebla ve kentlerini hâkimiyeti altına aldı. Sargon'un 'ya bir sefer yaptığı görülür. Sargon'un kurmuş olduğu dünyanın bilinen ilk imparatorluğunun sınırları, doğuda , batıda Akdeniz'e, güneyde Basra Körfezi'nden, kuzeyde Anadolu'ya kadar uzanmaktaydı. Sargon'un Rimus ve Manishistu adında iki oğlu vardı. Sargon'un yerine önce Rimus (MÖ 2278 - 2270) ardından da Manishistu (MÖ 2269 - 2255) geçmiştir.
Naram Sin Dönemi
Naram Sin (MÖ 2254 - 2218) dedesi Sargon'un bıraktığı imparatorluğun sınırlarını koruyup genişletti. Güneyde Sümerler'e, doğuda Elamlılar'a ve kuzeyde Anadolu'ya seferler yapmıştır. Bunlardan kendisine ait metinlerinde, Anadolu'da 17 krallıktan oluşan bir orduya karşı savaştığını, bunlar arasında , , Kaniş gibi krallıklar olduğunu ve bu ordunun başında Hatti Kralı yer aldığından söz etmektedir. Naram Sin'den sonra yerine oğlu (MÖ 2217 - 2193) geçmiştir. Şar-Kali-Şarri döneminde, ona karşı Anadolu, Elam ve Güney Mezopotamya'da ayaklanmalar olmuş ve dağ kavimleri bölgeye saldırılar düzenlemiştir.
Yıkılış
'nin ölümünden sonra dört kişi aynı anda kendilerini kral ilan etmiştir. Onlardan kimin tahtın vârisi olduğu bilinmemektedir. Babil bölgesine yaklaşık yüz yıl hâkim olan Gutiler'in kral listesi, Akad kralları listesine karışmıştır. Bu iç çekişme döneminde, (MÖ 2189 - 2168) ve 'un (MÖ 2168 - 2154) krallıkları görülmektedir. Dudu bir süre Gutilerle mücadele etmiş ancak yenilmekten kurtulamamıştır. Önce Orta Babil'de küçük bir toprak parçası olarak devam eden Akadlar, MÖ 2154 yılında Gutiler tarafından ortadan kaldırılmıştır.
Akad Kralları listesi
| Kral Adı | Hüküm Süresi (Milattan Önce) |
|---|---|
| Sargon | 2334 - 2279 |
| Rimus | 2278 - 2270 |
| Manishistu | 2269 - 2255 |
| Naram Sin | 2254 - 2218 |
| 2217 - 2193 | |
| Kralsız dönem | 2192 - 2190 |
| 2189 - 2168 | |
| 2168 - 2154 |
Yönetim
Akad hükûmeti, gelecekteki tüm Mezopotamya devletlerinin kendilerini karşılaştırdıkları bir "klasik standart" oluşturmuştur. Geleneksel olarak "ensi", Sümer en yüksek görevlisiydi. Daha sonraki geleneklerde, tanrıça İnanna ile evlenerek ensi olunur, bu da hükümdarlığı ilahi rıza ile meşrulaştırırdı.
Başlangıçta, monarşik lugal (lu = adam, gal = Büyük) rahip ensiye bağlıydı ve sıkıntılı zamanlarda atanırdı, ancak daha sonraki hanedan dönemlerinde, tapınak kuruluşundan bağımsız olarak kendi "é" (= ev) veya "sarayına" sahip olan lugal en üstün rol olarak ortaya çıktı. zamanında, Kiş şehrini kontrol eden hanedan šar kiššati (= Kiş kralı) olarak tanınırdı ve muhtemelen iki nehrin birleştiği yer olması ve Kiş'i kontrol edenin sonuçta nehrin aşağısındaki diğer şehirlerin sulama sistemlerini kontrol etmesi nedeniyle Sümer'de üstün kabul edilirdi.
Sargon fetihlerini "Aşağı Deniz "den (Basra Körfezi), "Yukarı Deniz "e (Akdeniz) kadar genişlettikçe, çağdaş metinlerde ifade edildiği gibi, "göğün altındaki toprakların tamamına" ya da "gün doğumundan gün batımına" hükmettiği hissediliyordu. Sargon döneminde "ensi "ler genellikle konumlarını korudular, ancak daha çok eyalet valileri olarak görüldüler. "šar kiššati" unvanı "evrenin efendisi" anlamına gelecek şekilde kabul görmüştür. Sargon'un Dilmun (Bahreyn) ve Magan'a, tarihteki ilk organize askeri deniz seferlerinden biri olan deniz seferleri düzenlediği bile kaydedilmiştir. Daha sonraki belgelerde iddia edildiği gibi (muhtemelen Kıbrıs) krallığı ile Akdeniz'de de bunu yapıp yapmadığı daha tartışmalıdır.
Sargon'un torunu Naram-Sin'de bu durum Sargon'dan daha ileri gitmiş, kral sadece "Dört Çeyreğin (Dünyanın) Efendisi" olarak adlandırılmakla kalmamış, aynı zamanda kendi tapınağını kurarak "dingir" (=tanrılar) mertebesine yükselmiştir. Önceleri bir hükümdar Gılgamış gibi öldükten sonra ilahlaşabilirdi ama Naram-Sin'den itibaren Akad kralları yaşamları boyunca yeryüzündeki tanrılar olarak kabul edilmişlerdir. Portreleri onları ölümlülerden daha büyük boyutlarda ve hizmetkârlarından biraz uzakta gösteriyordu.
Hem Sargon hem de Naram-Sin'in ülkenin kontrolünü ellerinde tutmak için benimsedikleri stratejilerden biri, kızları Enheduanna ve Emmenanna'yı sırasıyla Sümer ay tanrısı Nanna'nın Akad versiyonu olan Sin'in baş rahibesi olarak Sümer'in en güneyindeki Ur'a yerleştirmek; oğullarını stratejik yerlere eyalet "ensi" valileri olarak yerleştirmek ve kızlarını İmparatorluğun çevre bölgelerindeki ( ve Marhashe) yöneticilerle evlendirmekti. Naram-Sin'in kızı Tar'am-Agade'nin Urkesh'te evlendirilmesi bu durumun iyi belgelenmiş bir örneğidir.
Brak idari kompleksindeki kayıtlar, Akadların yerel halkı olarak atadıklarını göstermektedir.
Kültür ve Din
Akadlar egemen güç hâline gelene kadar Sümer kent kültürünü benimsemişler ve kendi katkılarıyla birlikte bu kültürün sonraki toplumlara aktarılmasında önemli rol oynamışlardır. Kültürel süreklilik bağlamında çivi yazısını benimseyerek kendi dillerine adapte etmişlerdir. Ayrıca Sümer dinini de benimsemişlerdir. Akadlar resmî devlet işlemleri ve din törenlerinde Sümerceyi kullanmayı sürdürerek geleneksel kültür oluşturmuş kurumlarla birlikte varlığını korumuştur. Okuma-yazmanın öğretildiği dinî okullar bunların başında gelmektedir. Yaklaşık olarak 1500 yıl sonra bile Yeni Asur kralı Asurbanipal kütüphanesinde Sümer dinî ve edebi metinlerini kopyalama çalışmalarını sürdürebilmiştir.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Akkadian Empire ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ "Zettler (2003), p. 20. "Brinkman's chronology places Sargon's accession at 2334, his successors, Naram-Suen and Sharkalisharri, under whom the dynasty presumably collapsed, at 2254–2218 and 2217–2193, respectively, and the Third Dynasty of Ur at 2112–2004. however, Brinkman noted that if Hallo's 40-year Gutian interregnum is correct then the Dynasty of Akkade would have to be dated 2293–2113. The middle chronology, however, is under attack, with various scholars arguing strongly in favor of a low(er) chronology and for various reasons. Without going into detail, Boese has placed Sargon's accession at shortly after 2250 (1982), Gasche, Armstrong, Cole and Gurzadyan at 2200 (1998) and Reade at 2180 (2001), with the Third Dynasty of Ur moved according."". 8 Ağustos 2018 tarihinde
|arşiv-url=kullanmak için|url=gerekiyor () arşivlendi. - ^ Oppenheim, A. Leo (1977). Ancient Mesopotamia. University of Chicago Press. ISBN .
- ^ Foster, Benjamin R. (Haziran 1995). "Mario Liverani (ed.): Akkad, the first world empire: structure, ideology, traditions. (History of the Ancient Near East. Studies, V.) xiv, 182 pp., 6 plates. Padova: Sargon srl, 1993". Bulletin of the School of Oriental and African Studies. 58 (2): 346-347. doi:10.1017/s0041977x0001082x. ISSN 0041-977X.
- ^ Günbattı, Cahit (1997). "Kültepe'den Akadlı Sargon'a Ait Bir Tablet". . Ankara: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Basımevi. ss. 131-155. ISSN 1300-6355. 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2016.
- ^ Kınal, Füruzan (1983). . Ankara: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Basımevi. s. 75. 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2016.
- ^ Postgate, Nicholas (2004). Early Mesopotamia: Society and Economy at the Dawn of History. New York: Taylor & Francis. ss. 40-41. ISBN . 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2016.
- ^ a b Mieroop, Marc Van De (2006). A History of the Ancient Near East ca. 3000 - 323 BC. Victoria: Blackwell Publishing. s. 281. ISBN . Erişim tarihi: 2 Nisan 2016.[]
- ^ a b Bahar, Hasan (2014). Eskiçağ Uygarlıkları. Konya: Kömen Yayınları. ss. 44-46. ISBN . Erişim tarihi: 2 Nisan 2016.[]
- ^ Leick, Gwendolyn (2001) "Mesopotamia: Invention of the City" (Penguin Books)
- ^ [1] 10 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Tar'am-Agade, Naram-Sin'in Kızı, Urkesh'te, Buccellati, Giorgio ve Marilyn Kelly-Buccellati, of Pots and Plans içinde. Papers on the Archaeology and History of Mesopotamia and Syria presented to David Oates in Honour of his 75th Birthday, Londra: Nabu Yayınları, 2002
- ^ J. Oates (2004), s. 10.
- ^ Köroğlu, Kemalettin (2015). Eski Mezopotamya Tarihi Başlangıcından Perslere Kadar. İstanbul: İletişim Yayınları. ss. 75-85. ISBN . Erişim tarihi: 2 Nisan 2016.[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akad Imparatorlugu veya Akkad Imparatorlugu uzun omurlu Sumer uygarligindan sonra Mezopotamya nin ilk antik imparatorluguydu Merkezi Akad sehri ve cevresindeydi Imparatorluk Mezopotamya Levant ve Anadolu da nufuz sahibi oldu ve Arap Yarimadasi nda Dilmun ve Magan a gunumuz Suudi Arabistan Bahreyn ve Umman kadar guneye askeri seferler duzenledi Akad Imparatorlugu𒆳𒌵𒆠 Akadca mat Akkadi 𒀀𒂵𒉈𒆠 Sumerce a ga de3KIy MO 2334 y MO 2154Buyuk olasilikla Naram Sin ya da Akadli Sargon u temsil eden Eski Akad hanedanindan bir krala ait bronz bas Ninova da gunumuzde Irak ta bulunmustur Bagdat taki Irak Ulusal Muzesi nde sergilenmektedir Akkad Imparatorlugu sinirlari kahverengi ile gosterilmistir Sari oklar askeri ilerleme yonlerini belirtir BaskentAkadResmi dil ler Akadca SumerceResmi dinAntik Mezopotamya diniHukumetMonarsiKral y MO 2334 2279Sargon ilk y MO 2170 2154 son Tarihce Kurulusuy MO 2334 Dagilisiy MO 2154YuzolcumuMO 235030 000 km2MO 2300650 000 km2MO 2250800 000 km2MO 2200250 000 km2Onculler ArdillarErken Hanedan Donemi Mezopotamya Mari antik kent Umma Sumer Guti HanedaniMari antik kent EblaGunumuzdeki durumuIrak Iran Suriye Turkiye Akad Imparatorlugu kurucusu Akkadli Sargon un fetihlerinin ardindan MO 24 ve 22 yuzyillar arasinda siyasi zirvesine ulasti Sargon ve ardillari altinda Akad dili zamanla Elam ve Gutium gibi komsu fethedilen devletlere empoze edildi Akad tarihteki ilk imparatorluk olarak kabul edilir ancak bu kesin degildir ve daha once de Sumerler vardir TarihcesiAkadlar ile ilgili bilgiler Susa Mari ve kazilarinda bulunmustur Akad devletini kuran ve imparatorluk haline getiren kisi Sargon dur Sargon hakkinda Akad donemi belgelerinde ve bu belgelerin daha sonraki donemlerdeki kopyalarinda bilgiler bulunmaktadir Ayrica Sargon ve torunu Naram Sin e ait zafer anitlari Manishistu Obeliski ve gibi Akad donemine ait belgeler bulunmaktadir Sartamhani metinlerinde Sargon ve torunu Naram Sin in seferlerine yer verilmektedir 1931 de antik Ninova sehrinde kesfedilen Sargon a veya torunu Naram Sin e ait oldugu dusunulen Akkad donemi bronz bas Eserin orijinali 2003 teki yagmalamalarda Irak Ulusal Muzesi nden calinmistir Sargon Donemi Sargon MO 2334 MO 2279 Mezopotamya da siyasi birligi saglamistir Bu yuzden Sargon a Sar Kissati Kis Krali unvani verilmistir Sargon hukumdarligi doneminde Elamlilarla vasallik antlasmasi yaparak dogudan gelecek saldirilari guvence altina almisti Dogudaki bu guvenligi sagladiktan sonra batiya bir sefer yapip Amanos ve Toroslar a kadar olan bolgeyi ele gecirdi Firat kenarindaki kentiyle birlikte Mari Ebla ve kentlerini hakimiyeti altina aldi Sargon un ya bir sefer yaptigi gorulur Sargon un kurmus oldugu dunyanin bilinen ilk imparatorlugunun sinirlari doguda batida Akdeniz e guneyde Basra Korfezi nden kuzeyde Anadolu ya kadar uzanmaktaydi Sargon un Rimus ve Manishistu adinda iki oglu vardi Sargon un yerine once Rimus MO 2278 2270 ardindan da Manishistu MO 2269 2255 gecmistir Naram Sin nin Lullubiler e karsi zaferini gosteren bir duvar kabartmasi Naram Sin Donemi Naram Sin MO 2254 2218 dedesi Sargon un biraktigi imparatorlugun sinirlarini koruyup genisletti Guneyde Sumerler e doguda Elamlilar a ve kuzeyde Anadolu ya seferler yapmistir Bunlardan kendisine ait metinlerinde Anadolu da 17 kralliktan olusan bir orduya karsi savastigini bunlar arasinda Kanis gibi kralliklar oldugunu ve bu ordunun basinda Hatti Krali yer aldigindan soz etmektedir Naram Sin den sonra yerine oglu MO 2217 2193 gecmistir Sar Kali Sarri doneminde ona karsi Anadolu Elam ve Guney Mezopotamya da ayaklanmalar olmus ve dag kavimleri bolgeye saldirilar duzenlemistir Irak Marad kentinde bulunan Naram Sin yaziti Yikilis nin olumunden sonra dort kisi ayni anda kendilerini kral ilan etmistir Onlardan kimin tahtin varisi oldugu bilinmemektedir Babil bolgesine yaklasik yuz yil hakim olan Gutiler in kral listesi Akad krallari listesine karismistir Bu ic cekisme doneminde MO 2189 2168 ve un MO 2168 2154 kralliklari gorulmektedir Dudu bir sure Gutilerle mucadele etmis ancak yenilmekten kurtulamamistir Once Orta Babil de kucuk bir toprak parcasi olarak devam eden Akadlar MO 2154 yilinda Gutiler tarafindan ortadan kaldirilmistir Akad Krallari listesi Kral Adi Hukum Suresi Milattan Once Sargon 2334 2279Rimus 2278 2270Manishistu 2269 2255Naram Sin 2254 22182217 2193Kralsiz donem 2192 21902189 21682168 2154YonetimAkad hukumeti gelecekteki tum Mezopotamya devletlerinin kendilerini karsilastirdiklari bir klasik standart olusturmustur Geleneksel olarak ensi Sumer en yuksek gorevlisiydi Daha sonraki geleneklerde tanrica Inanna ile evlenerek ensi olunur bu da hukumdarligi ilahi riza ile mesrulastirirdi Baslangicta monarsik lugal lu adam gal Buyuk rahip ensiye bagliydi ve sikintili zamanlarda atanirdi ancak daha sonraki hanedan donemlerinde tapinak kurulusundan bagimsiz olarak kendi e ev veya sarayina sahip olan lugal en ustun rol olarak ortaya cikti zamaninda Kis sehrini kontrol eden hanedan sar kissati Kis krali olarak taninirdi ve muhtemelen iki nehrin birlestigi yer olmasi ve Kis i kontrol edenin sonucta nehrin asagisindaki diger sehirlerin sulama sistemlerini kontrol etmesi nedeniyle Sumer de ustun kabul edilirdi Sargon fetihlerini Asagi Deniz den Basra Korfezi Yukari Deniz e Akdeniz kadar genislettikce cagdas metinlerde ifade edildigi gibi gogun altindaki topraklarin tamamina ya da gun dogumundan gun batimina hukmettigi hissediliyordu Sargon doneminde ensi ler genellikle konumlarini korudular ancak daha cok eyalet valileri olarak gorulduler sar kissati unvani evrenin efendisi anlamina gelecek sekilde kabul gormustur Sargon un Dilmun Bahreyn ve Magan a tarihteki ilk organize askeri deniz seferlerinden biri olan deniz seferleri duzenledigi bile kaydedilmistir Daha sonraki belgelerde iddia edildigi gibi muhtemelen Kibris kralligi ile Akdeniz de de bunu yapip yapmadigi daha tartismalidir Sargon un torunu Naram Sin de bu durum Sargon dan daha ileri gitmis kral sadece Dort Ceyregin Dunyanin Efendisi olarak adlandirilmakla kalmamis ayni zamanda kendi tapinagini kurarak dingir tanrilar mertebesine yukselmistir Onceleri bir hukumdar Gilgamis gibi oldukten sonra ilahlasabilirdi ama Naram Sin den itibaren Akad krallari yasamlari boyunca yeryuzundeki tanrilar olarak kabul edilmislerdir Portreleri onlari olumlulerden daha buyuk boyutlarda ve hizmetkarlarindan biraz uzakta gosteriyordu Hem Sargon hem de Naram Sin in ulkenin kontrolunu ellerinde tutmak icin benimsedikleri stratejilerden biri kizlari Enheduanna ve Emmenanna yi sirasiyla Sumer ay tanrisi Nanna nin Akad versiyonu olan Sin in bas rahibesi olarak Sumer in en guneyindeki Ur a yerlestirmek ogullarini stratejik yerlere eyalet ensi valileri olarak yerlestirmek ve kizlarini Imparatorlugun cevre bolgelerindeki ve Marhashe yoneticilerle evlendirmekti Naram Sin in kizi Tar am Agade nin Urkesh te evlendirilmesi bu durumun iyi belgelenmis bir ornegidir Brak idari kompleksindeki kayitlar Akadlarin yerel halki olarak atadiklarini gostermektedir Kultur ve DinAkadlar egemen guc haline gelene kadar Sumer kent kulturunu benimsemisler ve kendi katkilariyla birlikte bu kulturun sonraki toplumlara aktarilmasinda onemli rol oynamislardir Kulturel sureklilik baglaminda civi yazisini benimseyerek kendi dillerine adapte etmislerdir Ayrica Sumer dinini de benimsemislerdir Akadlar resmi devlet islemleri ve din torenlerinde Sumerceyi kullanmayi surdurerek geleneksel kultur olusturmus kurumlarla birlikte varligini korumustur Okuma yazmanin ogretildigi dini okullar bunlarin basinda gelmektedir Yaklasik olarak 1500 yil sonra bile Yeni Asur krali Asurbanipal kutuphanesinde Sumer dini ve edebi metinlerini kopyalama calismalarini surdurebilmistir KaynakcaWikimedia Commons ta Akkadian Empire ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Zettler 2003 p 20 Brinkman s chronology places Sargon s accession at 2334 his successors Naram Suen and Sharkalisharri under whom the dynasty presumably collapsed at 2254 2218 and 2217 2193 respectively and the Third Dynasty of Ur at 2112 2004 however Brinkman noted that if Hallo s 40 year Gutian interregnum is correct then the Dynasty of Akkade would have to be dated 2293 2113 The middle chronology however is under attack with various scholars arguing strongly in favor of a low er chronology and for various reasons Without going into detail Boese has placed Sargon s accession at shortly after 2250 1982 Gasche Armstrong Cole and Gurzadyan at 2200 1998 and Reade at 2180 2001 with the Third Dynasty of Ur moved according 8 Agustos 2018 tarihinde arsiv url kullanmak icin url gerekiyor yardim arsivlendi Eksik ya da bos url yardim Oppenheim A Leo 1977 Ancient Mesopotamia University of Chicago Press ISBN 978 0 226 63187 5 Foster Benjamin R Haziran 1995 Mario Liverani ed Akkad the first world empire structure ideology traditions History of the Ancient Near East Studies V xiv 182 pp 6 plates Padova Sargon srl 1993 Bulletin of the School of Oriental and African Studies 58 2 346 347 doi 10 1017 s0041977x0001082x ISSN 0041 977X Gunbatti Cahit 1997 Kultepe den Akadli Sargon a Ait Bir Tablet Ankara Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Basimevi ss 131 155 ISSN 1300 6355 28 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Nisan 2016 Kinal Furuzan 1983 Ankara Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Basimevi s 75 19 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Nisan 2016 Postgate Nicholas 2004 Early Mesopotamia Society and Economy at the Dawn of History New York Taylor amp Francis ss 40 41 ISBN 9780415245876 9 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2016 a b Mieroop Marc Van De 2006 A History of the Ancient Near East ca 3000 323 BC Victoria Blackwell Publishing s 281 ISBN 9781405149112 Erisim tarihi 2 Nisan 2016 olu kirik baglanti a b Bahar Hasan 2014 Eskicag Uygarliklari Konya Komen Yayinlari ss 44 46 ISBN 9789756527627 Erisim tarihi 2 Nisan 2016 olu kirik baglanti Leick Gwendolyn 2001 Mesopotamia Invention of the City Penguin Books 1 10 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tar am Agade Naram Sin in Kizi Urkesh te Buccellati Giorgio ve Marilyn Kelly Buccellati of Pots and Plans icinde Papers on the Archaeology and History of Mesopotamia and Syria presented to David Oates in Honour of his 75th Birthday Londra Nabu Yayinlari 2002 J Oates 2004 s 10 Koroglu Kemalettin 2015 Eski Mezopotamya Tarihi Baslangicindan Perslere Kadar Istanbul Iletisim Yayinlari ss 75 85 ISBN 9789750503900 Erisim tarihi 2 Nisan 2016 olu kirik baglanti Antik Suriye ve MezopotamyaSuriye Kuzey Mezopotamya Guney MezopotamyaMO y 3500 2350 Martu Subartu Sumer sehir devletleriMO y 2350 2200 Akad ImparatorluguMO y 2200 2100 GutilerMO y 2100 2000 Ucuncu Ur Hanedani Sumer Ronesansi MO y 2000 1800 Mari ve diger Amori sehir devletleri Asur Imparatorlugu Kuzey Asurlular Larsa ve diger Amori sehir devletleriMO y 1800 1600 Eski Hitit Kralligi Babil Imparatorlugu Guney Akadlilar MO y 1600 1400 Mitanni Hurriler Kassitler MO y 1400 1200 Yeni Hitit Kralligi Orta Asur ImparatorluguMO y 1200 1150 Bronz Cagi Cokusu Deniz Kavimleri AramilerMO y 1150 911 Fenike Gec Hititler Aramiler Orta Babil II Isin Kel da nilerMO 911 729 Yeni Asur ImparatorluguMO 729 609MO 626 539 Yeni Babil Imparatorlugu Keldaniler MO 539 331 Ahamenis Imparatorlugu Farslar MO 336 301 Makedon Imparatorlugu Antik Yunanistan ve Makedonlar MO 311 129 Seleukos ImparatorluguMO 129 63 Seleukos Imparatorlugu Part ImparatorluguMO 63 MS 243 Roma Imparatorlugu Bizans Imparatorlugu Suriye MS 243 636 Sasani Imparatorlugu