Akdeniz Seferi, 1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı ve İtalya Savaşı'nda (1551-1559) evre.
Akdeniz Seferi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı ve İtalya Savaşı (1551-1559) | |||||||
Pîrî Reis'in Kitâb-ı Bahriye'sinde Sicilya | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlı İmparatorluğu Fransa Krallığı (savaşmadı) | İspanya İmparatorluğu Ceneviz Cumhuriyeti Napoli Krallığı Papalık Devleti | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Sinan Paşa Turgut Reis | Andrea Doria | ||||||
Güçler | |||||||
120 kadırga | 40 kadırga | ||||||
Kayıplar | |||||||
Çok az | 7 kadırga, yüzlerce ölü ve esir |
Sinan Paşa ve Turgut Reis komutasındaki Osmanlı donanması Fransa-Osmanlı ittifakı çerçevesinde 1552 yılında Batı Akdeniz'e yaptığı seferde İspanya İmparatorluğu'na bağlı/müttefik Napoli Krallığı, Papalık Devleti ve Ceneviz Cumhuriyeti'nin kıyılarını istila etti ve 5 Ağustos 1552'de Ponza Deniz Muharebesi'nde Ceneviz donanmasını büyük bir yenilgiye uğrattı.
Sefer öncesi
Sefer
Sinan Paşa ve Turgut Reis'in harekâtları
Turgut Reis komutasındaki Osmanlı filosu Napoli Krallığı'na bağlı Pantelleria adasına yöneldi ve burayı ele geçirdi. Filo ardından Sicilya'ya yönelerek sırasıyla Licata, ve Taormina'ya asker çıkarıp istila etti. Temmuz ayında kuzeye yönelerek Messina Boğazı'ndan geçti ve Palmi kasabasını zaptetti. Ardından kuzey yönüne devamla ’nin limanlarını kullanılamaz hale getirdi.
Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı donanması ise refakatinde Fransız elçisi 'u da taşıyan iki Fransız kadırgası da olduğu halde Temmuz başında Sicilya civarına geldi. Reggio Calabria'yı yakarak 'ne yöneldi ve burayı istila ettikten sonra Napoli Körfezi'ne ulaştı.
Kuzey doğrultusundaki seyrini sürdüren Turgut Reis komutasındaki filo ise Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı donanması ve komutasındaki Fransız donanmasıyla buluşmak üzere Napoli Körfezi'ne ulaştı ve daha kuzeydeki Formia yakınlarındaki Scauri plajı açıklarına demirledi.
Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı donanması ile Turgut Reis komutasındaki Osmanlı filosu Formia'da buluştularsa da, esasen Korsika civarında bulunan 24 kadırga ve 2 oluşan Fransız donanması ortalıkta görülmedi. Osmanlı donanması birkaç gün bekledikten sonra, Kanuni Sultan Süleyman'ın gecikme veya erteleme halinde geri dönülmesi emri uyarınca İstanbul'a geri dönmeye karar verdiyse de, Turgut Reis Sinan Paşa'yı bir süre daha bölgede kalmaya ikna etti.
Osmanlı donanması Sardinya adasının kuzeydoğusunu ve Korsika adasının doğusundaki limanları bombardıman etti ve doğuya yönelerek Ponza adasını ele geçirdi.
Ponza Muharebesi
İspanya'ya bağlı Ceneviz Cumhuriyeti giderek artan Osmanlı tehdidi nedeniyle Andrea Doria komutasındaki 40 kadırgalık bir donanmayı Osmanlı donanması'nın üzerine gönderdi. 5 Ağustos 1552'de Osmanlı donanmasının pususuna yakalanan Ceneviz donanması Ponza Deniz Muharebesi'nde yenilgiye uğradı ve asker dolu 7 kadırgası esir düştü. Andrea Doria Sardinya'ya çekildi.
Seferin son safhası
Bölgede kendine rakip olabilecek bir kuvvetin kalmadığı bir ortamda Osmanlı donanması güney doğrultusunda Papalık Devleti'ne bağlı Lazio kıyılarına yöneldi ve Fransa Kralı II. Henri'nin Papa'ya verdiği taahhüdün hilafına İspanyol müttefiki bu devletin kıyılarını bombaladı. Ardından Osmanlı donanması tekrar Napoli Krallığı'nın kıyılarına yönelerek Napoli Körfezi'ne geri döndü ve 10 Ağustos'taMassa Lubrense ve Sorrento'ya asker çıkararak iki kasabayı da ele geçirdi. Daha sonra ise Pozzuoli ve Minturno arasındaki kıyıları istila etti.
Osmanlı donanması dönüş yoluna geçtiğinde komutasındaki Fransız donanması da 25 Ağustos'ta Korsika'dan hareket etti ve Messina Boğazı civarında aradığı Osmanlı donanmasıyla İyon Adaları civarında buluşabildi. De la Garde Sinan Paşa'yı Batı Akdeniz'e dönmeye ya da Fransız donanmasını 30 kadırgayla takviye etmeye ikna edemediyse de, Sinan Paşa'nın Fransız donanmasının Doğu Akdeniz'de (Sakız) kışlamasına ve müteakip yıl (1553) Osmanlı donanmasının 200 gemiyle Batı Akdeniz'e sefer açmasına dair karşı teklifini kabul etti.
Sefer sonrası
Osmanlı donanması İspanya'ya bağlı ya da müttefik Napoli Krallığı Papalık Devleti ve Ceneviz Cumhuriyeti'nin kıyılarına büyük hasar verdikten sonra kışlamak üzere üslerine döndü.
Fransa Kralı II. Henri ise Osmanlı donanmasının harekâtıyla eşzamanlı olarak Kutsal Roma İmparatorluğu üzwerine yürüdü ve Metz, Verdun ile Toul'u zaptetti.
1552 sefer mevsiminde donanmaları buluşamayan iki müttefik ülke (Osmanlı İmparatorluğu ve Fransa) 1553 yılında daha büyük kapsamlı bir harekât üzerinde anlaştılar. 1553 mevsiminde daha iyi eşgüdüm kuran iki müttefik başarılı bir ortak harekâtla Korsika'yı zaptetmeyi başardılar.
Osmanlı tarihindeki yeri
Sinan Paşa ve Turgut Reis komutasındaki Osmanlı donanması'nın üslerinden uzaktaki bu harekâtı Osmanlı İmparatorluğu'nun 1552 yılında mücadele verdiği beş cepheden birini teşkil etti. Nitekim; 1550-1562 Osmanlı-Alman Savaşı çerçevesinde Kara Ahmed Paşa ve Hadım Ali Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Macaristan üzerine başarılı bir seferle geniş toprakları fethederken, Cezayir Beylerbeyi Salih Reis ise 'ne çıkarak ve 'u Osmanlı topraklarına katıyordu. Denizlerde ise; Osmanlı donanması Batı Akdeniz'deki kapsamlı harekâtını başarıyla sonuçlandırırken, Hint Kaptanı Pîrî Reis komutasındaki Osmanlı filosu ise Portekiz'in elindeki Maskat'ı zapteti ve Hürmüz'ü kuşattı. Doğuda ise Safevî Şahı I. Tahmasb Erzurum ve Ahlat'ı yağmaladı. Dolayısıyla, 1552 yılı Osmanlı tarihinde İmparatorluk kaynaklarının çok geniş sahalarda seferber edildiği bir yıl olarak tarihe geçti.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Unholy alliance: Valois and Ottomans", Michael Heath, Renaissance Studies, c.3, sy.3 (Eylül 1989), s.303-315
- ^ "The Mediterranean and the Mediterranean World in the Age of Philip II", Fernand Braudel, University of California Press (1995), s.924
- ^ İslam Ansiklopedisi, "Gabriel de Luetz, Baron d’Aramon" maddes, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (1991), c.3, s.271
- ^ a b ""Henri II, Chef de Guerre - La Cooperation Franco-Ottoman (1547-1558)". 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2023.
- ^ "Türklerin Tarihinde 30 Büyük Deniz Savaşı", Gökhan Atmaca & Doğan Tanrıverdi, Denizler Kitabevi, İstanbul (2016), s.134-135
- ^ ""Le Torri 'Sarecene'", Mario Muscari Tomajoli". 30 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2023.
- ^ "İmparatorluk Olmanın Dayanılmaz Ağırlığı", Pal Fodor, Yeditepe Yayınevi, İstanbul (2016), s.136-142
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akdeniz Seferi 1515 1577 Osmanli Ispanya Savasi ve Italya Savasi nda 1551 1559 evre Akdeniz Seferi1515 1577 Osmanli Ispanya Savasi ve Italya Savasi 1551 1559 Piri Reis in Kitab i Bahriye sinde SicilyaTarihHaziran Eylul 1552BolgeSicilya Sardinya Korsika ve Bati Italya kiyilariSonucOsmanli zaferiTaraflarOsmanli Imparatorlugu Fransa Kralligi savasmadi Ispanya Imparatorlugu Ceneviz Cumhuriyeti Napoli Kralligi Papalik DevletiKomutanlar ve liderlerSinan Pasa Turgut ReisAndrea DoriaGucler120 kadirga40 kadirgaKayiplarCok az7 kadirga yuzlerce olu ve esir Sinan Pasa ve Turgut Reis komutasindaki Osmanli donanmasi Fransa Osmanli ittifaki cercevesinde 1552 yilinda Bati Akdeniz e yaptigi seferde Ispanya Imparatorlugu na bagli muttefik Napoli Kralligi Papalik Devleti ve Ceneviz Cumhuriyeti nin kiyilarini istila etti ve 5 Agustos 1552 de Ponza Deniz Muharebesi nde Ceneviz donanmasini buyuk bir yenilgiye ugratti Sefer oncesiSeferSinan Pasa ve Turgut Reis in harekatlari Fransiz elcisi Turgut Reis komutasindaki Osmanli filosu Napoli Kralligi na bagli Pantelleria adasina yoneldi ve burayi ele gecirdi Filo ardindan Sicilya ya yonelerek sirasiyla Licata ve Taormina ya asker cikarip istila etti Temmuz ayinda kuzeye yonelerek Messina Bogazi ndan gecti ve Palmi kasabasini zaptetti Ardindan kuzey yonune devamla nin limanlarini kullanilamaz hale getirdi Sinan Pasa komutasindaki Osmanli donanmasi ise refakatinde Fransiz elcisi u da tasiyan iki Fransiz kadirgasi da oldugu halde Temmuz basinda Sicilya civarina geldi Reggio Calabria yi yakarak ne yoneldi ve burayi istila ettikten sonra Napoli Korfezi ne ulasti Kuzey dogrultusundaki seyrini surduren Turgut Reis komutasindaki filo ise Sinan Pasa komutasindaki Osmanli donanmasi ve komutasindaki Fransiz donanmasiyla bulusmak uzere Napoli Korfezi ne ulasti ve daha kuzeydeki Formia yakinlarindaki Scauri plaji aciklarina demirledi Sinan Pasa komutasindaki Osmanli donanmasi ile Turgut Reis komutasindaki Osmanli filosu Formia da bulustularsa da esasen Korsika civarinda bulunan 24 kadirga ve 2 olusan Fransiz donanmasi ortalikta gorulmedi Osmanli donanmasi birkac gun bekledikten sonra Kanuni Sultan Suleyman in gecikme veya erteleme halinde geri donulmesi emri uyarinca Istanbul a geri donmeye karar verdiyse de Turgut Reis Sinan Pasa yi bir sure daha bolgede kalmaya ikna etti Osmanli donanmasi Sardinya adasinin kuzeydogusunu ve Korsika adasinin dogusundaki limanlari bombardiman etti ve doguya yonelerek Ponza adasini ele gecirdi Ponza Muharebesi Ispanya ya bagli Ceneviz Cumhuriyeti giderek artan Osmanli tehdidi nedeniyle Andrea Doria komutasindaki 40 kadirgalik bir donanmayi Osmanli donanmasi nin uzerine gonderdi 5 Agustos 1552 de Osmanli donanmasinin pususuna yakalanan Ceneviz donanmasi Ponza Deniz Muharebesi nde yenilgiye ugradi ve asker dolu 7 kadirgasi esir dustu Andrea Doria Sardinya ya cekildi Seferin son safhasi Bolgede kendine rakip olabilecek bir kuvvetin kalmadigi bir ortamda Osmanli donanmasi guney dogrultusunda Papalik Devleti ne bagli Lazio kiyilarina yoneldi ve Fransa Krali II Henri nin Papa ya verdigi taahhudun hilafina Ispanyol muttefiki bu devletin kiyilarini bombaladi Ardindan Osmanli donanmasi tekrar Napoli Kralligi nin kiyilarina yonelerek Napoli Korfezi ne geri dondu ve 10 Agustos taMassa Lubrense ve Sorrento ya asker cikararak iki kasabayi da ele gecirdi Daha sonra ise Pozzuoli ve Minturno arasindaki kiyilari istila etti Osmanli donanmasi donus yoluna gectiginde komutasindaki Fransiz donanmasi da 25 Agustos ta Korsika dan hareket etti ve Messina Bogazi civarinda aradigi Osmanli donanmasiyla Iyon Adalari civarinda bulusabildi De la Garde Sinan Pasa yi Bati Akdeniz e donmeye ya da Fransiz donanmasini 30 kadirgayla takviye etmeye ikna edemediyse de Sinan Pasa nin Fransiz donanmasinin Dogu Akdeniz de Sakiz kislamasina ve muteakip yil 1553 Osmanli donanmasinin 200 gemiyle Bati Akdeniz e sefer acmasina dair karsi teklifini kabul etti Sefer sonrasiOsmanli donanmasi Ispanya ya bagli ya da muttefik Napoli Kralligi Papalik Devleti ve Ceneviz Cumhuriyeti nin kiyilarina buyuk hasar verdikten sonra kislamak uzere uslerine dondu Fransa Krali II Henri ise Osmanli donanmasinin harekatiyla eszamanli olarak Kutsal Roma Imparatorlugu uzwerine yurudu ve Metz Verdun ile Toul u zaptetti 1552 sefer mevsiminde donanmalari bulusamayan iki muttefik ulke Osmanli Imparatorlugu ve Fransa 1553 yilinda daha buyuk kapsamli bir harekat uzerinde anlastilar 1553 mevsiminde daha iyi esgudum kuran iki muttefik basarili bir ortak harekatla Korsika yi zaptetmeyi basardilar Osmanli tarihindeki yeriSinan Pasa ve Turgut Reis komutasindaki Osmanli donanmasi nin uslerinden uzaktaki bu harekati Osmanli Imparatorlugu nun 1552 yilinda mucadele verdigi bes cepheden birini teskil etti Nitekim 1550 1562 Osmanli Alman Savasi cercevesinde Kara Ahmed Pasa ve Hadim Ali Pasa komutasindaki Osmanli ordusu Macaristan uzerine basarili bir seferle genis topraklari fethederken Cezayir Beylerbeyi Salih Reis ise ne cikarak ve u Osmanli topraklarina katiyordu Denizlerde ise Osmanli donanmasi Bati Akdeniz deki kapsamli harekatini basariyla sonuclandirirken Hint Kaptani Piri Reis komutasindaki Osmanli filosu ise Portekiz in elindeki Maskat i zapteti ve Hurmuz u kusatti Doguda ise Safevi Sahi I Tahmasb Erzurum ve Ahlat i yagmaladi Dolayisiyla 1552 yili Osmanli tarihinde Imparatorluk kaynaklarinin cok genis sahalarda seferber edildigi bir yil olarak tarihe gecti Ayrica bakinizItalya Savasi 1551 1559 Fransa Osmanli ittifaki Korsika nin ZaptiKaynakca Unholy alliance Valois and Ottomans Michael Heath Renaissance Studies c 3 sy 3 Eylul 1989 s 303 315 The Mediterranean and the Mediterranean World in the Age of Philip II Fernand Braudel University of California Press 1995 s 924 Islam Ansiklopedisi Gabriel de Luetz Baron d Aramon maddes Turk Diyanet Vakfi Istanbul 1991 c 3 s 271 a b Henri II Chef de Guerre La Cooperation Franco Ottoman 1547 1558 25 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2023 Turklerin Tarihinde 30 Buyuk Deniz Savasi Gokhan Atmaca amp Dogan Tanriverdi Denizler Kitabevi Istanbul 2016 s 134 135 Le Torri Sarecene Mario Muscari Tomajoli 30 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2023 Imparatorluk Olmanin Dayanilmaz Agirligi Pal Fodor Yeditepe Yayinevi Istanbul 2016 s 136 142