Aleksandır Karatodori Paşa (Rumca: Αλέξανδρος Καραθεοδωρή Aleksandros Karatheodhori; 1833, Kostantiniyye - 1906, Kostantiniyye), Fenerli Rum kökenli Osmanlı devlet adamı ve diplomat. Muhtelif ülkelerde Osmanlı İmparatorluğu adına elçi olarak bulunmasının yanında; Hariciye ve Nâfia nazırı, Sisam beyi ve Girit valisi olarak da görev yaptı. Hariciye nazırlığı yapmış ilk gayrimüslim Osmanlı vatandaşıdır.
Aleksandro Karatodori Paşa | |
---|---|
10. Sisam beyi | |
Görev süresi 1885-1894 | |
Yerine geldiği | Kostaki Adosidi Paşa |
Yerine gelen | Beroviç Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1833 İstanbul |
Ölüm | 1906 İstanbul |
Hayatı
Aleksandro Karatodori Paşa 1833 yılında İstanbul'da doğdu. Babası İstefanaki Karatodori, II. Mahmud'un saray hekimidir. Annesi Lokua Hanım Fenerli Rumların nüfuzlu ailelerinden olan Mavrokordat ailesi üyesi Aleksandros Mavrokordatos'un kızıydı. Aleksandro'nun kardeşi ise Kostaki Karatodori Bey idin.
Aleksandro Karatodori zamanın diğer diplomatları gibi önce Tercüme Odası'nda eğitimine başladı. Sonra Paris'te eğitimine devam etti. Hukuk alanında doktora yapmış olan ender Osmanlı devlet adamlarından biridir. Ülkeye döndükten sonra Meclis-i Vâlâ'da göreve başladı. Ticaret Nazırlığı ve Hariciye Nazırlığında yaptığı çeşitli görevlerden sonra 1874 yılının Şubat ayında Roma büyükelçiliğine atandı. Bu görevi 1876 yılının Haziran ayına kadar sürdürdü. Osmanlı ordusunun 93 Harbi'ndeki yenilgisi üzerine 3 Mart 1878 tarihinde imzalanan Ayastefanos Antlaşmasının Rusya ile müzakerelerinde görev aldı. Her ne kadar Meşrutiyet askıya alınmış olsa da Meclis-i Âyan üyesi yapıldı ve paşa rütbesini aldı. Aynı yılın Haziran-Kasım ayları arasında Nafıa nazırı olarak görev yaptı. Bu görevi sürdürmekteyken 13 Haziran–13 Temmuz 1878 tarihleri arasında toplanan Berlin Kongresi'nin sonunda Rusya, Avusturya ve Prusya gibi ülkeler ile imzalanan Berlin Antlaşması'nın müzakerelerinde II. Abdülhamid'in Nafıa nazırı unvanı ile Osmanlı İmparatorluğu'nu temsil etti. 1878 yılının Aralık ayında kısa bir süre Girit valiliği yaptı.
Osmanlı Devleti'nin temsilcisi olarak müzakerelerini yürüttüğü Berlin Antlaşması'nda Osmanlı Devleti açısından büyük toprak kayıplarının kabul edilmesine rağmen müzakerelerde gösterdiği yararlık üzerine 1878 yılının Aralık ayına Hariciye Nazırlığı'na getirildi. Bu görevde 1879 yılının Temmuz ayına kadar kaldı. Mayıs 1885-Aralık 1894 tarihleri arasında Sisam Adası (Samos) Beyi olarak görev yaptı. Oradan da Girit'e gönderilerek Mart 1895-Mayıs 1896 tarihleri arasında ikinci bir defa Girit valisi oldu.
1906 yılında Kostantiniyye'de (bugünkü İstanbul'da) öldü.
Mezarı anne ve babası ile beraber Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi'nin bahçesindedir.
Kaynakça
- ^ Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, Sinan Kuneralp, ISIS Press, İstanbul, , 1999.
- ^ Efe, Peri (Ocak 2010). "Millet-i Rum'dan bir Münevver: Aleksandros Karatheodoris". Toplumsal Tarih, 193. ss. 83-93. 23 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2023.
- ^ http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/2138.pdf 8 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Bir Saray Hekiminin Serencamı: İstefanaki Karatodori (1789- 1867), Mahmut Akpınar, C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIV/1 - 2010, 173-184.
- ^ Kotam, Aleksia (12 Mayıs 2017). "Yeniköy Panayia Kilisesi 180 yaşında". agos.com.tr. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksandir Karatodori Pasa Rumca Ale3andros Kara8eodwrh Aleksandros Karatheodhori 1833 Kostantiniyye 1906 Kostantiniyye Fenerli Rum kokenli Osmanli devlet adami ve diplomat Muhtelif ulkelerde Osmanli Imparatorlugu adina elci olarak bulunmasinin yaninda Hariciye ve Nafia naziri Sisam beyi ve Girit valisi olarak da gorev yapti Hariciye nazirligi yapmis ilk gayrimuslim Osmanli vatandasidir Aleksandro Karatodori Pasa10 Sisam beyiGorev suresi 1885 1894Yerine geldigi Kostaki Adosidi PasaYerine gelen Berovic PasaKisisel bilgilerDogum 1833 IstanbulOlum 1906 IstanbulHayatiAleksandro Karatodori Pasa 1833 yilinda Istanbul da dogdu Babasi Istefanaki Karatodori II Mahmud un saray hekimidir Annesi Lokua Hanim Fenerli Rumlarin nufuzlu ailelerinden olan Mavrokordat ailesi uyesi Aleksandros Mavrokordatos un kiziydi Aleksandro nun kardesi ise Kostaki Karatodori Bey idin Aleksandro Karatodori zamanin diger diplomatlari gibi once Tercume Odasi nda egitimine basladi Sonra Paris te egitimine devam etti Hukuk alaninda doktora yapmis olan ender Osmanli devlet adamlarindan biridir Ulkeye dondukten sonra Meclis i Vala da goreve basladi Ticaret Nazirligi ve Hariciye Nazirliginda yaptigi cesitli gorevlerden sonra 1874 yilinin Subat ayinda Roma buyukelciligine atandi Bu gorevi 1876 yilinin Haziran ayina kadar surdurdu Osmanli ordusunun 93 Harbi ndeki yenilgisi uzerine 3 Mart 1878 tarihinde imzalanan Ayastefanos Antlasmasinin Rusya ile muzakerelerinde gorev aldi Her ne kadar Mesrutiyet askiya alinmis olsa da Meclis i Ayan uyesi yapildi ve pasa rutbesini aldi Ayni yilin Haziran Kasim aylari arasinda Nafia naziri olarak gorev yapti Bu gorevi surdurmekteyken 13 Haziran 13 Temmuz 1878 tarihleri arasinda toplanan Berlin Kongresi nin sonunda Rusya Avusturya ve Prusya gibi ulkeler ile imzalanan Berlin Antlasmasi nin muzakerelerinde II Abdulhamid in Nafia naziri unvani ile Osmanli Imparatorlugu nu temsil etti 1878 yilinin Aralik ayinda kisa bir sure Girit valiligi yapti Osmanli Devleti nin temsilcisi olarak muzakerelerini yuruttugu Berlin Antlasmasi nda Osmanli Devleti acisindan buyuk toprak kayiplarinin kabul edilmesine ragmen muzakerelerde gosterdigi yararlik uzerine 1878 yilinin Aralik ayina Hariciye Nazirligi na getirildi Bu gorevde 1879 yilinin Temmuz ayina kadar kaldi Mayis 1885 Aralik 1894 tarihleri arasinda Sisam Adasi Samos Beyi olarak gorev yapti Oradan da Girit e gonderilerek Mart 1895 Mayis 1896 tarihleri arasinda ikinci bir defa Girit valisi oldu 1906 yilinda Kostantiniyye de bugunku Istanbul da oldu Mezari anne ve babasi ile beraber Yenikoy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi nin bahcesindedir Kaynakca Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Sinan Kuneralp ISIS Press Istanbul ISBN 9784281181 1999 Efe Peri Ocak 2010 Millet i Rum dan bir Munevver Aleksandros Karatheodoris Toplumsal Tarih 193 ss 83 93 23 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2023 http eskidergi cumhuriyet edu tr makale 2138 pdf 8 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bir Saray Hekiminin Serencami Istefanaki Karatodori 1789 1867 Mahmut Akpinar C U Ilahiyat Fakultesi Dergisi XIV 1 2010 173 184 Kotam Aleksia 12 Mayis 2017 Yenikoy Panayia Kilisesi 180 yasinda agos com tr 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan