Aleksis Kivi (d. Alexis Stenvall; 10 Ekim 1834 – 31 Aralık 1872), bilinen ilk kayda değer Fince roman olan Seitsemän veljestä'yi (Türkçe: Yedi Erkek Kardeş) yazmasıyla bilinen Fin yazardır. Fin edebiyatındaki en eski yazarlardan biridir, günümüzde halen en iyi Fin yazarlar arasında gösterilmektedir.
Hayatı
Aleksis Kivi, Finlandiya'daki Nurmijärvi kentinde bir terzi ailesinde dünyaya geldi. 1846 yılında okumak için Helsinki'ye gitti. Bir süre sonra, 1859 yılında Helsinki Üniversitesi'ne başladı. Burada edebiyat eğitimi alan Kivi, tiyatroya da ilgi duymaya başladı. Yazdığı ilk oyunun adı Kullervo olan Kivi'nin bu eseri Kalevala'daki trajik bir hikâye üzerine yazılmıştı. Kivi, daha sonraları ünlü bir gazeteci ve devlet adamı olan Johan Vilhelm Snellman ile tanıştı.
1863 yılından sonra, sanatçı yazılar yazmaya ağırlıklı olarak devam eti. Öyle ki on iki adet oyun yazan Kivi, bir de şiir derlemesi yayımladı. Seitsemän veljestä adlı romanın bitmesi ise yazarın on yılını aldı. Ancak o dönemde August Ahlqvist gibi kimi edebiyat eleştirmenleri kitabı beğenmedi. Bunun nedenleri arasında o dönemin romantizm akımının etkisi altında olması, fakat kitabın fazla kabalık içermesi yer almaktaydı. Bir diğer nedeni ise, romanın Güneybatı Fin lehçelerinden biriyle yazılmış olması ve Ahlqvist'in, kendi memleketi olan Kuzeydoğu Finlandiya'nın lehçelerini tercih etmesiydi. Fin yenilikçileri de, kendilerinin destek vermediği dürüst olmayan kırsal hayatın anlatılışı ve yazarın fazla alkol alması nedeniyle kitabı beğenmedi.
Yine de Kivi 1865 yılında, yazmış olduğu ve günümüzde de halen sıkça oynanan Nummisuutarit adlı komedi oyununun başarıları nedeniyle Devlet Ödülü ile şereflendirildi. Ancak 1860'lardan sonra, kendine sıkça destek veren Charlotta Lönnqvist, yardımlarını kesmeye başladı. Fiziksel bozunum ve patlak veren şizofreni (Kivi'deki lyme hastalığının ilerlemesiyle beraber ortaya çıktığı düşünülüyor) gibi nedenlerle yazar, yoksul bir şekilde 38 yaşında öldü.
Kalıt
1995-1996 yılları arasında, Fin besteci , yazarın yaşamı ve çalışmaları hakkında besteledi. Ayrıca 2002 yılında tarafından yönetilen Aleksis Kiven elämä adlı biyografik film Finlandiya'daki sinemalarda gösterime girdi.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Aleksis Kivi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Aleksis Kivi çalışmaları – Gutenberg Projesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksis Kivi d Alexis Stenvall 10 Ekim 1834 31 Aralik 1872 bilinen ilk kayda deger Fince roman olan Seitseman veljesta yi Turkce Yedi Erkek Kardes yazmasiyla bilinen Fin yazardir Fin edebiyatindaki en eski yazarlardan biridir gunumuzde halen en iyi Fin yazarlar arasinda gosterilmektedir Aleksis Kivi nin bilinen en eski resmi Cizim Albert Edelfelt tarafindan yapilmis olup 1873 yilina aittir HayatiAleksis Kivi Finlandiya daki Nurmijarvi kentinde bir terzi ailesinde dunyaya geldi 1846 yilinda okumak icin Helsinki ye gitti Bir sure sonra 1859 yilinda Helsinki Universitesi ne basladi Burada edebiyat egitimi alan Kivi tiyatroya da ilgi duymaya basladi Yazdigi ilk oyunun adi Kullervo olan Kivi nin bu eseri Kalevala daki trajik bir hikaye uzerine yazilmisti Kivi daha sonralari unlu bir gazeteci ve devlet adami olan Johan Vilhelm Snellman ile tanisti 1863 yilindan sonra sanatci yazilar yazmaya agirlikli olarak devam eti Oyle ki on iki adet oyun yazan Kivi bir de siir derlemesi yayimladi Seitseman veljesta adli romanin bitmesi ise yazarin on yilini aldi Ancak o donemde August Ahlqvist gibi kimi edebiyat elestirmenleri kitabi begenmedi Bunun nedenleri arasinda o donemin romantizm akiminin etkisi altinda olmasi fakat kitabin fazla kabalik icermesi yer almaktaydi Bir diger nedeni ise romanin Guneybati Fin lehcelerinden biriyle yazilmis olmasi ve Ahlqvist in kendi memleketi olan Kuzeydogu Finlandiya nin lehcelerini tercih etmesiydi Fin yenilikcileri de kendilerinin destek vermedigi durust olmayan kirsal hayatin anlatilisi ve yazarin fazla alkol almasi nedeniyle kitabi begenmedi Yine de Kivi 1865 yilinda yazmis oldugu ve gunumuzde de halen sikca oynanan Nummisuutarit adli komedi oyununun basarilari nedeniyle Devlet Odulu ile sereflendirildi Ancak 1860 lardan sonra kendine sikca destek veren Charlotta Lonnqvist yardimlarini kesmeye basladi Fiziksel bozunum ve patlak veren sizofreni Kivi deki lyme hastaliginin ilerlemesiyle beraber ortaya ciktigi dusunuluyor gibi nedenlerle yazar yoksul bir sekilde 38 yasinda oldu Kalit1995 1996 yillari arasinda Fin besteci yazarin yasami ve calismalari hakkinda besteledi Ayrica 2002 yilinda tarafindan yonetilen Aleksis Kiven elama adli biyografik film Finlandiya daki sinemalarda gosterime girdi Dis baglantilarWikimedia Commons ta Aleksis Kivi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Aleksis Kivi calismalari Gutenberg Projesi