Ali Ekrem Bolayır (2 Ağustos 1867, İstanbul - 27 Ağustos 1937, İstanbul), Türk şair, yazar, öğretmen ve devlet adamı. Namık Kemal'in oğlu olan Ali Ekrem Bolayır, Servet-i Fünûn edebiyatı'nın öncüleri arasında gösterilmektedir.
Ali Ekrem Bolayır | |
---|---|
Şehbal mecmuasına gönderdiği resim (1910) | |
Doğum | 2 Ağustos 1867 Fatih, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 27 Ağustos 1937 (70 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı |
Diğer ad(lar)ı | Kemalzâde Ali Ekrem Bey |
Meslek | Şair, yazar, devlet adamı |
Ebeveyn(ler) | Namık Kemal Nesime Hanım |
Hayatı
2 Ağustos 1867’de İstanbul'un Fatih ilçesinin Hobyar mahallesinde doğdu. Babası, vatan şairi ve yazar Namık Kemal, annesi ise devrin Niş kadısı Mustafa Ragıp Efendi'nin kızı Nesime Hanım'dır. Feride ve Ulviye adına iki kız kardeşi vardır.
Fatih Askeri Rüştiyesi’ne bir yıl devam ettikten sonra öğrenimine babasının mutasarrıf olarak görev yaptığı Rodos ve Sakız Adası’nda özel dersler yoluyla devam etti. Arapça, Farsça, Fransızca öğrendi. Sanat ve edebiyatla küçük yaşlarda ilgilenmeye başladı. 20 yaşında İstanbul'a döndü ve Padişah II. Abdülhamid tarafından sarayda görevlendirildi. 1888 yılında atandığı Mabeyn-i Humayun Katipliği görevini 18 yıl sürdürdü. 1894’te Kavalalı Ahmet Celal Paşa’nın kızı Zeynep Celile Hanım ile evlendi. Bu evlilikten Mehmet Kemal Cezmi (1896) adında bir oğlu ve bir kızı Ayşe Masume (1899) adında oldu, diğer eşi Lofçalı Ahmed Cevdet Paşa’nın en genç Torunu Azize Hanım, bu evlilikten (1902), Fatma Beraat (1905) adlarında 2 kızı oldu.
Edebiyat-ı Cedide Topluluğu’nun bir üyesi olan Ali Ekrem Bey, şiirlerini “İlham” ve “A. Nadir” takma adları ile yayınladı. Asıl sanatını temsil eden eserlerini 1896-1900 yılları arasında Servet-i Fünun Dergisi’nde yayımladı. Derginin 1897 yılındaki Yunan Harbi nedeniyle çıkan özel sayısında yer alan “Vasiyet” şiiri ile tanındı. Tevfik Fikret’in bir makalesini değiştirmesine kızarak topluluktan ayrıldı. Edebiyatla ilgisini ömür boyu kesmedi. 1908’e kadar kişisel, Meşrutiyetin İlanı ile birlikte daha çok sosyal, vatani, dini konular işledi. Çanakkale ve İstiklâl Savaşı yıllarında millî kahramanlık şiirleri yazdı. Tevfik Fikret gibi nazmı nesre yaklaştırma çabasındaydı.
1906’da Kudüs mutasarrıfı olarak atandı. 1908’de Beyrut valisi oldu ancak birkaç gün sonra bu görevinden istifa etti. Aynı yıl, Cezâir-i Bahr-i Sefîd (Akdeniz Adaları) Valisi olarak görevlendirildi. Bir sene sonra kadro dışı kalarak İstanbul’a döndü. 1910’da Mehmet Akif tarafından Darülfünun’da Tarih-i Edebiyat öğretmeliği teklif edildi. O yıl, Darülfünun hocaları ve talebelerinden oluşan bir heyetle Romanya seyahati yaptı; ertesi yıl ise 3 aylık Fransa ve İsviçre gezisine gitti. 1912’de tekrar Cezâir-i Bahr-i Sefîd Valisi olarak atandı. Balkan Savaşı’nın başlaması üzerine valilik kapatıldı. Ailesiyle birlikte güçlükle İstanbul’a dönebilen Ali Ekrem Bey, uzun süre yarım maaş aldı ve 1912’de emekli edildi.
1913’te tekrar Darülfünun’da müderrisliğe başladı ve “Nazariyyat-i Edebiyye” dersi okuttu. Ertesi yıl kız öğrenciler için kurulan İnas Darülfünu’nda da edebiyat dersleri verdi. 1914 yılında Osmanlı’nın ilk konservatuvar kurumunun kuruluşu sırasında okula konservatuvar yerine "Güzellikler Evi" anlamına gelen Darülbedayi isminin verilmesin önerdi ve kabul edildi.
Oğlu Mehmet Kemal Cezmi 1917’de intihar etti. Bu olayın etkisiyle rahatsızlanan Ali Ekrem Bey, tedavi için Dr. Mazhar Osman Bey’in tedavihanesinde kaldı Vermekte olduğu “Nazariyyat-i Edebiyye” dersi Ali Kemal Bey’in eğitim bakanlığı sırasında kaldırılınca açığa alınan Ali Kemal Bey, Tedkîkat-ı Lisâniyye Heyeti Reisi yapıldı ve Galatasaray Sultani’sinde edebiyat öğretmenliğine getirildi. Bu görevi başlangıçta kabul etmeyen Ali Ekrem, eğitim bakanlığına Sait Bey’in gelmesi üzerine görevi kabul etti ve 3,5 yıl öğretmenlik yaptı.
1923’te yeniden Darülfünun’a atandı. Yahya Kemal’e vekaleten "şerh-i mütun" (metin açıklama) müderrisi olmuştu. Daha sonra asalaeten atandığı bu görevi 1933 yılındaki üniversite reformuna kadar sürdürdü. Bir yandan da başka okullarda ders verdi. Darülfünun üniversiteye dönüştürüldüğünde açıkta kalan Ali Ekrem, Maltepe Askeri Lisesi’nde öğretmenliğe devam etmeye çalıştı. Sağlık sorunları ve yaşlılığı nedeniyle bu görevde zorlandı. Gırtlak kanseri nedeniyle ömrünün son günlerini çeşitli hastanelerde geçirdi. 27 Ağustos 1937’de hayatını kaybetti. Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
Bazı eserleri
- Ruh-ı Kemal (1909),
- Zilal-i İlham (1909),
- Çocuk Şiirleri (1917),
- Ordunun Defteri (düzyazı-şiir karışık 1918),
- Şiir Demeti (1925),
- Vicdan Alevleri (1925).
Marşları
Kaynakça
Vikikaynak'ta Ali Ekrem Bolayır ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ali Ekrem Bolayir 2 Agustos 1867 Istanbul 27 Agustos 1937 Istanbul Turk sair yazar ogretmen ve devlet adami Namik Kemal in oglu olan Ali Ekrem Bolayir Servet i Funun edebiyati nin onculeri arasinda gosterilmektedir Ali Ekrem BolayirSehbal mecmuasina gonderdigi resim 1910 Dogum2 Agustos 1867 1867 08 02 Fatih Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum27 Agustos 1937 70 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriZincirlikuyu MezarligiDiger ad lar iKemalzade Ali Ekrem BeyMeslekSair yazar devlet adamiEbeveyn ler Namik Kemal Nesime HanimHayati2 Agustos 1867 de Istanbul un Fatih ilcesinin Hobyar mahallesinde dogdu Babasi vatan sairi ve yazar Namik Kemal annesi ise devrin Nis kadisi Mustafa Ragip Efendi nin kizi Nesime Hanim dir Feride ve Ulviye adina iki kiz kardesi vardir Fatih Askeri Rustiyesi ne bir yil devam ettikten sonra ogrenimine babasinin mutasarrif olarak gorev yaptigi Rodos ve Sakiz Adasi nda ozel dersler yoluyla devam etti Arapca Farsca Fransizca ogrendi Sanat ve edebiyatla kucuk yaslarda ilgilenmeye basladi 20 yasinda Istanbul a dondu ve Padisah II Abdulhamid tarafindan sarayda gorevlendirildi 1888 yilinda atandigi Mabeyn i Humayun Katipligi gorevini 18 yil surdurdu 1894 te Kavalali Ahmet Celal Pasa nin kizi Zeynep Celile Hanim ile evlendi Bu evlilikten Mehmet Kemal Cezmi 1896 adinda bir oglu ve bir kizi Ayse Masume 1899 adinda oldu diger esi Lofcali Ahmed Cevdet Pasa nin en genc Torunu Azize Hanim bu evlilikten 1902 Fatma Beraat 1905 adlarinda 2 kizi oldu Edebiyat i Cedide Toplulugu nun bir uyesi olan Ali Ekrem Bey siirlerini Ilham ve A Nadir takma adlari ile yayinladi Asil sanatini temsil eden eserlerini 1896 1900 yillari arasinda Servet i Funun Dergisi nde yayimladi Derginin 1897 yilindaki Yunan Harbi nedeniyle cikan ozel sayisinda yer alan Vasiyet siiri ile tanindi Tevfik Fikret in bir makalesini degistirmesine kizarak topluluktan ayrildi Edebiyatla ilgisini omur boyu kesmedi 1908 e kadar kisisel Mesrutiyetin Ilani ile birlikte daha cok sosyal vatani dini konular isledi Canakkale ve Istiklal Savasi yillarinda milli kahramanlik siirleri yazdi Tevfik Fikret gibi nazmi nesre yaklastirma cabasindaydi El yazisi ve imzasi 1906 da Kudus mutasarrifi olarak atandi 1908 de Beyrut valisi oldu ancak birkac gun sonra bu gorevinden istifa etti Ayni yil Cezair i Bahr i Sefid Akdeniz Adalari Valisi olarak gorevlendirildi Bir sene sonra kadro disi kalarak Istanbul a dondu 1910 da Mehmet Akif tarafindan Darulfunun da Tarih i Edebiyat ogretmeligi teklif edildi O yil Darulfunun hocalari ve talebelerinden olusan bir heyetle Romanya seyahati yapti ertesi yil ise 3 aylik Fransa ve Isvicre gezisine gitti 1912 de tekrar Cezair i Bahr i Sefid Valisi olarak atandi Balkan Savasi nin baslamasi uzerine valilik kapatildi Ailesiyle birlikte guclukle Istanbul a donebilen Ali Ekrem Bey uzun sure yarim maas aldi ve 1912 de emekli edildi 1913 te tekrar Darulfunun da muderrislige basladi ve Nazariyyat i Edebiyye dersi okuttu Ertesi yil kiz ogrenciler icin kurulan Inas Darulfunu nda da edebiyat dersleri verdi 1914 yilinda Osmanli nin ilk konservatuvar kurumunun kurulusu sirasinda okula konservatuvar yerine Guzellikler Evi anlamina gelen Darulbedayi isminin verilmesin onerdi ve kabul edildi Ali Ekrem Bolayir in oglu Cezmi nin II Mahmud Turbesi haziresindeki mezari Oglu Mehmet Kemal Cezmi 1917 de intihar etti Bu olayin etkisiyle rahatsizlanan Ali Ekrem Bey tedavi icin Dr Mazhar Osman Bey in tedavihanesinde kaldi Vermekte oldugu Nazariyyat i Edebiyye dersi Ali Kemal Bey in egitim bakanligi sirasinda kaldirilinca aciga alinan Ali Kemal Bey Tedkikat i Lisaniyye Heyeti Reisi yapildi ve Galatasaray Sultani sinde edebiyat ogretmenligine getirildi Bu gorevi baslangicta kabul etmeyen Ali Ekrem egitim bakanligina Sait Bey in gelmesi uzerine gorevi kabul etti ve 3 5 yil ogretmenlik yapti 1923 te yeniden Darulfunun a atandi Yahya Kemal e vekaleten serh i mutun metin aciklama muderrisi olmustu Daha sonra asalaeten atandigi bu gorevi 1933 yilindaki universite reformuna kadar surdurdu Bir yandan da baska okullarda ders verdi Darulfunun universiteye donusturuldugunde acikta kalan Ali Ekrem Maltepe Askeri Lisesi nde ogretmenlige devam etmeye calisti Saglik sorunlari ve yasliligi nedeniyle bu gorevde zorlandi Girtlak kanseri nedeniyle omrunun son gunlerini cesitli hastanelerde gecirdi 27 Agustos 1937 de hayatini kaybetti Zincirlikuyu Mezarligi na defnedildi Bazi eserleriRuh i Kemal 1909 Zilal i Ilham 1909 Cocuk Siirleri 1917 Ordunun Defteri duzyazi siir karisik 1918 Siir Demeti 1925 Vicdan Alevleri 1925 MarslariAnadolu MarsiKaynakcaVikikaynak ta Ali Ekrem Bolayir ile ilgili metin bulabilirsiniz a b Tekirdaglilar org sitesi Uc Kemaller Diyari Namik Kemal Vatan ve Halk Sairi Erisim tarihi 30 04 2012 olu kirik baglanti a b PDF 18 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2010