Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Soğan (Allium cepa L., Latince cepa "soğan"), aynı zamanda kuru soğan veya soğan olarak da bilinen Allium cinsinin en yaygın olarak yetiştirilen bir sebze türüdür. Arpacık soğanı soğan'nın bir . 2010 yılına kadar arpacık soğanı ayrı bir tür olarak sınıflandırıldı. Soğan Pehleviceden (sōḥtan) geçen bir sözcüktür, bu sözcüğün yerine eski Türkler kuçgundı demişlerdir.
| Soğan | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Allium cepa | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Allium cepa | |||||||||||||||
Yakın akrabaları arasında sarımsak, yeşil soğan, pırasa, frenk soğanı ve vardır.
Bu cins ayrıca çeşitli şekillerde soğan olarak adlandırılan ve yemek için yetiştirilen Japon soğanı (Allium fistulosum), (A. ×proliferum) ve Kanada soğanı (). "" adı birkaç "Allium" türüne kullanılır ancak "A. cepa" yalnızca yetiştiricilikten bilinir. Atalarından kalma vahşi orijinal formu bilinmemekle birlikte bazı bölgelerde ekiminden kaçınılır.
Soğan çoğunlukla veya çok yıllık bitki'dir ancak genellikle olarak işlenir ve ilk büyüme mevsiminde hasat edilir.
Soğan bitkisinin içi boş, mavimsi yeşil yapraklardan oluşan bir yelpaze vardır ve bitkinin tabanındaki soğanı belirli bir gün uzunluğuna ulaştığında şişmeye başlar. Soğanlar, gövdenin ucunda merkezi bir tomurcuğu saran, etli değiştirilmiş ölçek (yapraklar) ile çevrili kısaltılmış, sıkıştırılmış, yeraltı gövdelerinden oluşur. Sonbaharda (veya ilkbaharda, soğanın kışı geçirmesi durumunda) yapraklar ölür ve soğanın dış katmanları daha kuru ve kırılganlaşır. Mahsul hasat edilip kurutulur ve soğanlar kullanıma veya depolanmaya hazır hale gelir. Mahsul, özellikle , ve çürümeye neden olabilecek çeşitli mantarlar olmak üzere bir dizi zararlı ve hastalık tarafından saldırıya eğilimlidir. Bazı A. cepa, örneğin ve , birden fazla soğan üretir.
Soğan dünya çapında yetiştirilmekte ve kullanılmaktadır. Bir gıda maddesi olarak, genellikle pişmiş olarak, sebze veya hazırlanmış tuzlu bir yemeğin parçası olarak servis edilir ancak çiğ olarak da yenebilir veya veya turşu yapmak için de kullanılabilir. Kıyıldıklarında keskin olurlar ve gözleri tahriş edebilecek belirli kimyasal maddeler içerirler.
Bilimsel Tanımı
Allium cepa 45 cm büyüyebilir. Soğanı küreseldir. Yaprakları sarımtırak ila mavimsi yeşil renklerde olabilir. Bunlar etli, içi boş, silindirik ve tek tarafı düzdür. Tohumlar parlak siyah renklidir. Çiçekler hermafrodittir. Haziran ve Temmuz ayları arasında bahçe ve tarlalarda görülür.
Resimler
-
![image]()
Soğanlar -
![image]()
Soğan bitkisi -
![image]()
Mikroskopta soğan hücrelerinin görünüşü
Dış kaynaklar
 Wikimedia Commons'ta Soğan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. |
 Wikispecies'te Soğan ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur. |
Kaynakça
- ^ Species Plantarum 1: 300–301. 1753.
- ^ "Allium cepa". Germplazm Kaynakları Bilgi Ağı (GRIN). (ARS), Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı (USDA).
- ^ Fritsch, Reinhard M.; Friesen, Nikolai (2002). "Chapter 1: Evolution, Domestication, and Taxonomy". Rabinowitch, Haim D.; Currah, Lesley (Ed.). Allium Crop Science: Recent Advances. Wallingford, UK: CABI Publishing. doi:10.1079/9780851995106.0005. ISBN . OCLC 228168061. 19 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ http://aksozluk.org/sogan#:~:text=Pehleviceden%20Ermeniceye%20intikal%20ederek%20Ermenicede,T%C3%BCrk%C3%A7ede%20sogan%20%C5%9Feklinde%20dile%20getirilmi%C5%9Ftir 29 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2023.
- ^ Block, E. (2010). Garlic and Other Alliums: The Lore and the Science. Royal Society of Chemistry. ISBN . 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021.
- ^ . Allallergy.net. 15 June 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 April 2010.
- ^
- ^ . 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2020.
 | Tek çenekliler ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Sebze ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sogan Allium cepa L Latince cepa sogan ayni zamanda kuru sogan veya sogan olarak da bilinen Allium cinsinin en yaygin olarak yetistirilen bir sebze turudur Arpacik sogani sogan nin bir 2010 yilina kadar arpacik sogani ayri bir tur olarak siniflandirildi Sogan Pehleviceden sōḥtan gecen bir sozcuktur bu sozcugun yerine eski Turkler kucgundi demislerdir SoganAllium cepaBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube Sinif LiliopsidaTakim AsparagalesFamilya AmaryllidaceaeCins AlliumTur A cepaIkili adlandirmaAllium cepaL Yakin akrabalari arasinda sarimsak yesil sogan pirasa frenk sogani ve vardir Bu cins ayrica cesitli sekillerde sogan olarak adlandirilan ve yemek icin yetistirilen Japon sogani Allium fistulosum A proliferum ve Kanada sogani adi birkac Allium turune kullanilir ancak A cepa yalnizca yetistiricilikten bilinir Atalarindan kalma vahsi orijinal formu bilinmemekle birlikte bazi bolgelerde ekiminden kacinilir Sogan cogunlukla veya cok yillik bitki dir ancak genellikle olarak islenir ve ilk buyume mevsiminde hasat edilir Sogan bitkisinin ici bos mavimsi yesil yapraklardan olusan bir yelpaze vardir ve bitkinin tabanindaki sogani belirli bir gun uzunluguna ulastiginda sismeye baslar Soganlar govdenin ucunda merkezi bir tomurcugu saran etli degistirilmis olcek yapraklar ile cevrili kisaltilmis sikistirilmis yeralti govdelerinden olusur Sonbaharda veya ilkbaharda soganin kisi gecirmesi durumunda yapraklar olur ve soganin dis katmanlari daha kuru ve kirilganlasir Mahsul hasat edilip kurutulur ve soganlar kullanima veya depolanmaya hazir hale gelir Mahsul ozellikle ve curumeye neden olabilecek cesitli mantarlar olmak uzere bir dizi zararli ve hastalik tarafindan saldiriya egilimlidir Bazi A cepa ornegin ve birden fazla sogan uretir Sogan dunya capinda yetistirilmekte ve kullanilmaktadir Bir gida maddesi olarak genellikle pismis olarak sebze veya hazirlanmis tuzlu bir yemegin parcasi olarak servis edilir ancak cig olarak da yenebilir veya veya tursu yapmak icin de kullanilabilir Kiyildiklarinda keskin olurlar ve gozleri tahris edebilecek belirli kimyasal maddeler icerirler Bilimsel TanimiAllium cepa 45 cm buyuyebilir Sogani kureseldir Yapraklari sarimtirak ila mavimsi yesil renklerde olabilir Bunlar etli ici bos silindirik ve tek tarafi duzdur Tohumlar parlak siyah renklidir Cicekler hermafrodittir Haziran ve Temmuz aylari arasinda bahce ve tarlalarda gorulur ResimlerSoganlar Sogan bitkisi Mikroskopta sogan hucrelerinin gorunusuDis kaynaklarWikimedia Commons ta Sogan ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Wikispecies te Sogan ile ilgili detayli taksonomi bilgileri bulunur Vikitur de konuyla ilgili taksonomik bilgiler bulunur Allium cepaKaynakca Species Plantarum 1 300 301 1753 Allium cepa Germplazm Kaynaklari Bilgi Agi GRIN ARS Amerika Birlesik Devletleri Tarim Bakanligi USDA Fritsch Reinhard M Friesen Nikolai 2002 Chapter 1 Evolution Domestication and Taxonomy Rabinowitch Haim D Currah Lesley Ed Allium Crop Science Recent Advances Wallingford UK CABI Publishing doi 10 1079 9780851995106 0005 ISBN 0 85199 510 1 OCLC 228168061 19 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi http aksozluk org sogan text Pehleviceden 20Ermeniceye 20intikal 20ederek 20Ermenicede T C3 BCrk C3 A7ede 20sogan 20 C5 9Feklinde 20dile 20getirilmi C5 9Ftir 29 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arsivlenmis kopya 29 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2023 Block E 2010 Garlic and Other Alliums The Lore and the Science Royal Society of Chemistry ISBN 978 0 85404 190 9 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2021 Allallergy net 15 June 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 April 2010 30 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2020 Tek cenekliler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Sebze ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz