André Gorz (gerçek ismi: Gerhart Hirsch; Şubat 1923; Viyana, Avusturya - 22 Eylül 2007; , Aube, Fransa), Fransız filozof ve gazeteci.
André Gorz | |
---|---|
Doğumu | Gerhart Hirsch 9 Şubat 1923 Viyana, Avusturya |
Ölümü | 22 Eylül 2007 (84 yaşında) , Fransa |
Çağı | 20. yüzyıl felsefesi |
İlgi alanları | Marksizm, varoluşçuluk |
Diğer ad(lar)ı | André Gorz, Michel Bosquet |
Yazılarında kullandığı takma ismi olan Michel Bosquet olarak da bilinir. Viyana doğumlu Fransız filozoftur. Aynı zamanda gazeteci de olan Gorz, 1964 yılında haftalık olarak çıkan Le Nouvel Observateur gazetesinin de kurucusudur. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Jean-Paul Sartre'ın varoluşçuluğunu Marksizm ile birleştirmiş ve savunucusu olmuştur. Mayıs 1968 olaylarından sonra politik ekolojiye ilgi duymaya başlamıştır. 1960'lar ve 1970'lerde yeni sol hareket içinde yer almıştır.
Hayatı
Yahudi bir babanın ve Katolik bir annenin çocuğu olarak 1923'te Viyana'da dünyaya geldi. Ailesinin çok güçlü dini ve milli kimlik duyguları olmamasına rağmen; dönemin antisemitizm akımı, 1930'da babasının Katolik olmasına neden oldu. İkinci Dünya Savaşı başladığında alman militarizminden korumak amacıyla annesi, Katolik enstitüsüne yolladı. 1945'te École Polytechnique Fédérale de Lausanne (Lozan Federal Teknik Okulu)'ndan mezun oldu kimya mühendisi olarak mezun oldu.
1946'da Jean-Paul Sartre ile tanıştı.Varoluşçuluk ve fenomenoloji (görüngübilim) felsefelerinden oldukça etkilendi. Gazeteci olarak çalıştı dönemlerde Jean-Paul Sartre'a çok yakın olmuş ve varoluşçuluk ve marksizmi birleştirdi.
Son Mektup
Fransız yazar Andre Gorz’un sevgilisi, hayat arkadaşı, hayatının anlamı Dorine’e yazmış olduğu Son Mektup bir âşığın hikâyesini yeniden kurmak adına yapılmış en anlamlı çabalardan biridir. Andre Gorz’un ‘Son Mektup’u ömür boyu sürmüş olan bir sözleşmenin metni gibidir. Üzüntüleri ve sıkıntılarıyla elli sekiz yıllık bir aşkın hüzünlü hikâyesidir anlatılan. Gorz ve Dorine birlikte yazmışlar, birlikte yaşamışlar ve birlikte var olmuşlardır. Karı-koca, Dorine’in uzun süren hastalığı sırasında inanılmaz bir karar alırlar. Birisi ölürse hiç ayrılmamak için diğeri de aynı şekilde son yolculuğa katılacaktır. Ve böylece diğerinin yokluğunda yaşama zorunluluğuna katlanılmayacaktır. Her şey gibi aşk kavramının da içinin boşaltıldığı, tüketim nesnesine dönüştüğü bir çağda umut, hatta bir isyan çığlığı gibi karşımıza çıkıyor Gorz’un ‘Son Mektup’u. İnsanların yüreğine işleyen bir çığlık.
Hüzünlü bir aşk hikâyesi olan Son Mektup şu satırlarla başlıyor: “Yakında seksen iki yaşında olacaksın. Boyun altı santim kısaldı, olsa olsa kırk beş kilosun ve hâlâ güzel, çekici, arzu uyandırıcısın. Elli sekiz yıldır birlikte yaşıyoruz ve ben seni her zamankinden çok seviyorum.”
Gorz bu yakıcı sözleriyle kahredici bir boşluk taşıyordu göğsünün tam ortasında. Sevgilisine olan bağlılığın, yaşama arzusuyla dolmasına fırsat veren bir dönüm noktası olduğunu gösteren belgedir “Son Mektup”. Gorz’u büyüleyen şey neydi, bunu anlaması uzun yıllarını almıştı. Gorz bunu şöyle açıklıyor:
“Biz birbirimizi anlamak için yaratılmışız.”
Gorz hayatını yaşamış olmadığının, ona hep belli mesafeden baktığının, sadece tek bir yanını geliştirdiğinin ve insan olarak yoksul kalmış olduğu duygusunun ıstıraplarıyla boğuşmuştu bir ömür boyu. Bu ise sevgilisine doyamamış olduğunu gösteriyordu. Georges Bataille’ın formülü uyarınca, “hayatı sonraya ertelemek” istemiyordu Gorz. İlk zamanlardaki gibi Dorine’in mevcudiyetine ihtiyaç duyuyordu. “Geceleri bazen, boş bir yolda ve ıssız bir manzarada bir cenaze arabasının ardından yürüyen bir adamın karaltısını görüyorum. O adam benim.” Olmaz ya eğer ikinci bir şans verilseydi, o hayatı da birlikte geçirmek isterdi Gorz ve Dorine. Ayrıntı yayınlarından çıkan “Son Mektup” hüzünlü bir aşk hikâyesini anlatıyor. Hemen belirtelim; Dorine ölünce 2007 Eylül’ünde Gorz da aynı gün intihar ediyor.
“Son Mektup” için söylenebilecek daha çok söz var. Gorz, uzun yıllar Les Temps Modernes dergisinde Jean Paul Sartre’ın çevresinde oluşan ekipte exsiztansiyalist bir düşünce içinde yer almıştır. Hayat O’nu varoluş sancısından ezoterik (Batıni) bir düşünceye sürüklemiştir. Bu satırları defterime karalarken Edirne’ye pamuk gibi bir kar yağıyor. Lapa lapa yağmakta olan karı seyrederken Gorz’un, “Bir düş kadar güzeldin...” sözü kulaklarımda çınlamakta. Bir düş kadar güzel sevgilinin varlığı ümidiyle... (Bu yazı Beyaz Arif Akbaş'ın AYGAZETE'de yayımlanan aynı isimli metninden alınmıştır.)adres açıklaması 9 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Eserleri
Kitaplar
- La morale de l'histoire (Seuil, 1959)
- Stratégie ouvrière et néocapitalisme (Seuil, 1964)
- Le traître (Le Seuil, 1957, Jean-Paul Sartre'ın Önsözüyle)
- Le socialisme difficile (Seuil, 1967)
- Réforme et révolution (Seuil, 1969)
- Critique du capitalisme quotidien (Galilée, 1973)
- Critique de la division du travail (Seuil, 1973. Ouvrage collectif)
- Écologie et politique (Galilée, 1975)
- Écologie et liberté (Galilée, 1977)
- Fondements pour une morale (Galilée, 1977)
- Adieux au prolétariat (Galilée et Le Seuil, 1980) - Elvede Proletarya (çev: Hülya Tufan, 1986)
- Les Chemins du Paradis (Galilée, 1983) - Cennetin Yolları (çev: Turhan Ilgaz, 1985)
- Métamorphoses du travail-Quête du sens-Critique de la raison économique (Galilée, 1988 et Folio Essais, 2004) -İktisadi Aklın Eleştirisi-Çalışmanın Dönüşümleri-Anlam Arayışı(çev: Işık Ergüden, 1995)
- Capitalisme Socialisme Écologie/Désorientations-Orientations (Galilée, 1991) - Kapitalizm, Sosyalizm, Ekoloji/Yönelim Bozuklukları, Arayışlar (çev: Işık Ergüden, 1993)
- Misères du présent, richesse du possible (Galilée, 1997) - Yaşadığımız Sefalet, Kurtuluş Çareleri (çev: Nilgün Tutal, 2001)
- L’immatériel (Galilée, 2003)
- Lettre à D. Histoire d'un amour (Galilée, 2006) - Son Mektup, Bir Aşk Hikâyesi (çev: Alev Özgüner, 2007)
- Ecologica (Galilée, 2008)
- Le fil rouge de l'écologie. Entretiens inédits en français, Willy Gianinazzi (ed.) (Ed. de l'EHESS, 2015) - Ekolojinin Kızıl Hattı. Mülakatlar (çev: ; Sel Yayıncılık, 2017)
Biyografi
- , André Gorz. Une vie (La Découverte), 2016 / André Gorz: A life (Seagull Books), 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Andre Gorz gercek ismi Gerhart Hirsch Subat 1923 Viyana Avusturya 22 Eylul 2007 Aube Fransa Fransiz filozof ve gazeteci Andre GorzDogumuGerhart Hirsch 9 Subat 1923 1923 02 09 Viyana AvusturyaOlumu22 Eylul 2007 84 yasinda FransaCagi20 yuzyil felsefesiIlgi alanlariMarksizm varolusculukDiger ad lar iAndre Gorz Michel Bosquet Yazilarinda kullandigi takma ismi olan Michel Bosquet olarak da bilinir Viyana dogumlu Fransiz filozoftur Ayni zamanda gazeteci de olan Gorz 1964 yilinda haftalik olarak cikan Le Nouvel Observateur gazetesinin de kurucusudur II Dunya Savasi ndan sonra Jean Paul Sartre in varolusculugunu Marksizm ile birlestirmis ve savunucusu olmustur Mayis 1968 olaylarindan sonra politik ekolojiye ilgi duymaya baslamistir 1960 lar ve 1970 lerde yeni sol hareket icinde yer almistir HayatiYahudi bir babanin ve Katolik bir annenin cocugu olarak 1923 te Viyana da dunyaya geldi Ailesinin cok guclu dini ve milli kimlik duygulari olmamasina ragmen donemin antisemitizm akimi 1930 da babasinin Katolik olmasina neden oldu Ikinci Dunya Savasi basladiginda alman militarizminden korumak amaciyla annesi Katolik enstitusune yolladi 1945 te Ecole Polytechnique Federale de Lausanne Lozan Federal Teknik Okulu ndan mezun oldu kimya muhendisi olarak mezun oldu 1946 da Jean Paul Sartre ile tanisti Varolusculuk ve fenomenoloji gorungubilim felsefelerinden oldukca etkilendi Gazeteci olarak calisti donemlerde Jean Paul Sartre a cok yakin olmus ve varolusculuk ve marksizmi birlestirdi Son MektupFransiz yazar Andre Gorz un sevgilisi hayat arkadasi hayatinin anlami Dorine e yazmis oldugu Son Mektup bir asigin hikayesini yeniden kurmak adina yapilmis en anlamli cabalardan biridir Andre Gorz un Son Mektup u omur boyu surmus olan bir sozlesmenin metni gibidir Uzuntuleri ve sikintilariyla elli sekiz yillik bir askin huzunlu hikayesidir anlatilan Gorz ve Dorine birlikte yazmislar birlikte yasamislar ve birlikte var olmuslardir Kari koca Dorine in uzun suren hastaligi sirasinda inanilmaz bir karar alirlar Birisi olurse hic ayrilmamak icin digeri de ayni sekilde son yolculuga katilacaktir Ve boylece digerinin yoklugunda yasama zorunluluguna katlanilmayacaktir Her sey gibi ask kavraminin da icinin bosaltildigi tuketim nesnesine donustugu bir cagda umut hatta bir isyan cigligi gibi karsimiza cikiyor Gorz un Son Mektup u Insanlarin yuregine isleyen bir ciglik Huzunlu bir ask hikayesi olan Son Mektup su satirlarla basliyor Yakinda seksen iki yasinda olacaksin Boyun alti santim kisaldi olsa olsa kirk bes kilosun ve hala guzel cekici arzu uyandiricisin Elli sekiz yildir birlikte yasiyoruz ve ben seni her zamankinden cok seviyorum Gorz bu yakici sozleriyle kahredici bir bosluk tasiyordu gogsunun tam ortasinda Sevgilisine olan bagliligin yasama arzusuyla dolmasina firsat veren bir donum noktasi oldugunu gosteren belgedir Son Mektup Gorz u buyuleyen sey neydi bunu anlamasi uzun yillarini almisti Gorz bunu soyle acikliyor Biz birbirimizi anlamak icin yaratilmisiz Gorz hayatini yasamis olmadiginin ona hep belli mesafeden baktiginin sadece tek bir yanini gelistirdiginin ve insan olarak yoksul kalmis oldugu duygusunun istiraplariyla bogusmustu bir omur boyu Bu ise sevgilisine doyamamis oldugunu gosteriyordu Georges Bataille in formulu uyarinca hayati sonraya ertelemek istemiyordu Gorz Ilk zamanlardaki gibi Dorine in mevcudiyetine ihtiyac duyuyordu Geceleri bazen bos bir yolda ve issiz bir manzarada bir cenaze arabasinin ardindan yuruyen bir adamin karaltisini goruyorum O adam benim Olmaz ya eger ikinci bir sans verilseydi o hayati da birlikte gecirmek isterdi Gorz ve Dorine Ayrinti yayinlarindan cikan Son Mektup huzunlu bir ask hikayesini anlatiyor Hemen belirtelim Dorine olunce 2007 Eylul unde Gorz da ayni gun intihar ediyor Son Mektup icin soylenebilecek daha cok soz var Gorz uzun yillar Les Temps Modernes dergisinde Jean Paul Sartre in cevresinde olusan ekipte exsiztansiyalist bir dusunce icinde yer almistir Hayat O nu varolus sancisindan ezoterik Batini bir dusunceye suruklemistir Bu satirlari defterime karalarken Edirne ye pamuk gibi bir kar yagiyor Lapa lapa yagmakta olan kari seyrederken Gorz un Bir dus kadar guzeldin sozu kulaklarimda cinlamakta Bir dus kadar guzel sevgilinin varligi umidiyle Bu yazi Beyaz Arif Akbas in AYGAZETE de yayimlanan ayni isimli metninden alinmistir adres aciklamasi 9 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde EserleriKitaplar La morale de l histoire Seuil 1959 Strategie ouvriere et neocapitalisme Seuil 1964 Le traitre Le Seuil 1957 Jean Paul Sartre in Onsozuyle Le socialisme difficile Seuil 1967 Reforme et revolution Seuil 1969 Critique du capitalisme quotidien Galilee 1973 Critique de la division du travail Seuil 1973 Ouvrage collectif Ecologie et politique Galilee 1975 Ecologie et liberte Galilee 1977 Fondements pour une morale Galilee 1977 Adieux au proletariat Galilee et Le Seuil 1980 Elvede Proletarya cev Hulya Tufan 1986 Les Chemins du Paradis Galilee 1983 Cennetin Yollari cev Turhan Ilgaz 1985 Metamorphoses du travail Quete du sens Critique de la raison economique Galilee 1988 et Folio Essais 2004 Iktisadi Aklin Elestirisi Calismanin Donusumleri Anlam Arayisi cev Isik Erguden 1995 Capitalisme Socialisme Ecologie Desorientations Orientations Galilee 1991 Kapitalizm Sosyalizm Ekoloji Yonelim Bozukluklari Arayislar cev Isik Erguden 1993 Miseres du present richesse du possible Galilee 1997 Yasadigimiz Sefalet Kurtulus Careleri cev Nilgun Tutal 2001 L immateriel Galilee 2003 Lettre a D Histoire d un amour Galilee 2006 Son Mektup Bir Ask Hikayesi cev Alev Ozguner 2007 Ecologica Galilee 2008 Le fil rouge de l ecologie Entretiens inedits en francais Willy Gianinazzi ed Ed de l EHESS 2015 Ekolojinin Kizil Hatti Mulakatlar cev Sel Yayincilik 2017 Biyografi Andre Gorz Une vie La Decouverte 2016 Andre Gorz A life Seagull Books 2022