Georges Bataille (10 Eylül 1897, ; 9 Temmuz 1962, Paris), Fransız yazar, sosyolog, antropolog ve filozof. Nietzsche'nin izinde düşüncelerini geliştirmiş, gerçeküstücü düşüncenin geliştiricilerinden biri olmuştur. Kötülüğü üstlenen ve gizemsel yolculuklara dayalı iç deneyimlere dayanan bir ahlakın savunuculuğunu yapmıştır. Çalışmaları postyapısalcılık da dahil olmak üzere sonraki felsefe ve sosyal teori okullarındaki etkileri kanıtlamaktadır.
Georges Bataille | |
---|---|
![]() Battaile, 1943 | |
Tam adı | Georges Albert Maurice Victor Bataille |
Doğumu | Georges Albert Maurice Victor Bataille 10 Eylül 1897 , Fransa |
Ölümü | 09 Temmuz 1962 (64 yaşında) Paris, Fransa |
Çağı | 20. yüzyıl felsefesi |
Bölgesi | Batı felsefesi |
Okulu | Kıta felsefesi |
Etkilendikleri
| |
Etkiledikleri | |
İmzası |
Yaşamı
Bataille 1897'de Billom'da doğdu. 1900'de ailesiyle birlikte Reims'e taşındı. 1917'den itibaren Paris'te "Ecole des Chartes"de okudu ve ardından meslek eğitimini yaparken 'de kütüphaneci olarak çalıştı. 1942'ye kadar burada çalışan Bataille, bu tarihten sonra yakalandığı tüberküloz nedeniyle kütüphanecilik görevini bıraktı. 1949'da yeniden Carpentras'da kütüphaneci olarak göreve başladı. Daha sonra aynı göreve Orléans'ta devam etti. Documents (1928), Acéphale (1937), Critique (1936) gibi etkili dergiler çıkardı. "Collége de sociologie"nin çalışmalarını yönetti. Kimi zaman siyasal kimliğiyle öne çıktı, aydınlarla çeşitli gruplar oluşturdu, etkinliklerde bulundu. Andre Breton ve Sartre ile sert polemikleri oldu. 1962'de Paris'te öldü. Kitaplarının tüm basımı 1972'de Foucault'nun desteğiyle gerçekleşti.
Felsefesi
Bataille'de Hegel, Nietzsche ve Martin Heidegger gibi filozofların etkisi görülür, bunlar üzerinden düşüncede gerçeküstücülüğe yöneldiğini söylemek mümkündür. Bataille, Nietzsche'nin düşünce çizgisini yeni bağlamlarda uç noktalara kadar götüren bir felsefe yolu izler. Nietzsche Üzerine adlı denemesinde yalnızca filozof Nietzsche'nin düşüncelerini aktarmakla sınırlı kalmaz, onun düşünceleriyle kendininkileri yeniden harmanlayarak kendi gözünden Nietzsche değerlendirmesini ortaya koyar. Bu bir anlamda kendisini altüst etme pahasına Nietzsche'nin izinin sürülmesi, sorularının geliştirilmesi ve derinleştirilmesi, yeni sorularla alanın geliştirilmesi anlamına gelir. Aynı zamanda faşistlerin Nitezsche'yi yanlış anladıklarını ve çarpıttıklarını ortaya koydu. Dilin sınırlarıyla boğuştu ve kendisi de bu sınırları kurcalayan filozofları etkiledi. Antropolojiyle ilgili olması, felsefesini bu alanın etkileriyle geliştirmesini sağladı. Yasaklar ve yasakların ihlali onun düşünüşünün ana yönelimi oldu her zaman. Özellikle erotizm, cinsellik, ölüm ve şevhet üzerinden felsefesini geliştirdi. İç Deney adlı bir başka kitabında da felsefi görüşlerinin genel çerçevesini verir gibidir Bataille.
Edebiyat ve Kötülük
Kötülük konusu Bataille'nin merkezi konularından biridir, çünkü onun düşünce yapısında kötülük hayatın en temel gerçeklerinden biri olarak belirir. Kötülük Bataille'ye göre bir ahlaktan yoksunluk durumu ya da ahlak yetersizliği değil, tam tersine verili ahlakı yadsıyan başka tür bir ahlakın koşuludur. Böyle alındığında kötülük, yasakları aşmanın ve kuralları ihlal etmenin bir yoludur ve "yüksek ahlak" bunu gerektirir. Bataille gerçek özgürlüğü yaşamı kışkırtmak ve aşmak olarak değerlendirdiğinden özgürlüğü ve değerleri yeniden yaratmanın kötülükten geçtiğini, gidilecek en uzak yerin burası olduğunu söyler. Böylece konformist düşünce tarzından sakınılmış olunur. İyiliğin boyun eğdirici uzlaşmacılığından kurtulunulur. Ancak bunun için kötülüğün üstlenilmesinde cesaret gereklidir. Bunlara bağlı olarak,Bataille'ye göre edebiyat suçludur ve suçluluğunu kabul etmelidir. Yaratıcılığın kaynağı günahkarlık ve kötülüktür. Edebiyat kötülüğün bilgisiyle beslenir ve anlamlı bir etkinlik olmasını sağlayan da budur. Bataille, Michelet örneğini verir: Michelet'in yazamaz olduğu zamanlar evinden çıktığını, yol üstünde bulunan umumi tuvaletlere girerek oradaki havayı derin derin soluduktan sonra yeniden evine yazmaya döndüğünü anlatır. Edebiyat bu bağlamda ancak risk aldığında yani tehlikeyi göze aldığında gerçekten adına layık bir konum kazanır. Bataille bu tür düşüncelerini özelikle edebiyatın lanetli yazarlarını değerlendirerek ortaya koyar; Bronte, Michelet, , Baudelaire, Sade, Kafka, Genet gibi yazarlardır bunlar.
Ayrıca kendisi de kötülük eksenli edebi metinler de üretmiştir. Rahip C. ve Gözün Hikâyesi bu noktada önemli bir etki yaratmıştır. Roland Barthes Gözün Hikâyesi için şöyle demektedir: Bataille'nin uslüp olarak Sade'a pek çok şey borçlu olduğu doğrudur ama Sade, erotik kombinasyonların çetelesini tutarken, Bataille'de bir dizi nesnenin huzursuzluğuyla ve maddelerin keşfiyle karşılaşırız. Bataille'nin üslubu insanın gerçek doğasına dokunuyor; çevrimler sonucunda bizi çarpıcı bir şeye ulaştırıyor: Edebiyata (Kitabın içinde).
Bataille'den etkilenmiş bir yazar ve kuramcı olan Susan Sontag kitabın arka kapağında: Gözün Hikayesini bu kadar güçlü ve rahatsız edici yapan neden, Bataille'nin, pornografinin nihai anlamda cinselliğe değil, ölüme dair olduğunu daha iyi anlamasıdır. 'Gözün Hikâyesi' okuduğum bütün aykırı kitapların en aykırısıdır." demektedir.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTltTDJZd0wwZGxiM0puWlhOZlFtRjBZV2xzYkdVbE1rTmZjMjl1WDNBbFF6TWxRVGh5WlY5bGRGOXpiMjVmWm5JbFF6TWxRVGh5WlY5TllYSjBhV0ZzWHlWRE15VkJNRjluWVhWamFHVXVhbkJuTHpJNU1IQjRMVWRsYjNKblpYTmZRbUYwWVdsc2JHVWxNa05mYzI5dVgzQWxRek1sUVRoeVpWOWxkRjl6YjI1ZlpuSWxRek1sUVRoeVpWOU5ZWEowYVdGc1h5VkRNeVZCTUY5bllYVmphR1V1YW5Cbi5qcGc=.jpg)
Felsefenin aşırılığı
Georges Bataille, 20. yüzyıl felsefesinde aykırı filozofların en aykırılarından biridir. Edebiyatta kötülüğün yazarı olduğu gibi felsefede de aşırılığın yazarıdır. Aykırı olduğu kadar felsefeyi aşırılığa vardıran düşünürlerin temsilcilerinin de başında yer alır. Bataille Nietzsche'nin takipçilerindendir, özellikle "Tanrı öldü" fikrinden yola çıkarak yeni bir etik düşünceye yönelir. Yalnızca bu yönelim bilinen etik yaklaşımları altüst etmekle kalmaz, temel kavramları da yerle bir eder. Tanrı yerine iç deneyi, masumiyet yerine günahkarlığı, kesinlik yerine imkânsızı, cinsellik yerine erotizmi ve pornografiyi, iyilik yerine kötülüğü, huzur yerine tehlikeyi öne alarak yeniden düşünür. Vardığı yer felsefenin aşırılığıdır. Bu anlamda Foucault, Gilles Deleuze, Jacques Derrida gibi bir şekilde Nietzsche'nin takipçisi olan düşünürleri önemli ölçüde etkilemiştir. Bu düşünürler aynı zamanda dilin sınırlarına yönelirler ve gerçekliği sorunsallaştırırlar.
Eserleri
Bütün çalışmaları
Georges Bataille,Œuvres complètes (Paris:Gallimard)
- Volume 1: Premiers écrits,1922-1940:Histoire de l'œil - L'Anus solaire - Sacrifices - Articles.
- Volume 2: Écrits posthumes,1922-1940
- Volume 3: Œuvres littéraires:Madame Edwarda - Le Petit - L'Archangélique - L'Impossible - La Scissiparité - L'Abbé C. - L'être différencié n'est rien - Le Bleu du ciel.
- Volume 4: Œuvres littéraires posthumes:Poèmes - Le Mort - Julie - La Maison brûlée - La Tombe de Louis XXX - Divinus Deus - Ébauches.
- Volume 5: La Somme athéologique I:L'Expérience intérieure - Méthode de méditation - Post-scriptum 1953 - Le Coupable - L'Alleluiah.
- Volume 6: La Somme athéologique II:Sur Nietzsche - Mémorandum - Annexes.
- Volume 7: L'économie à la mesure de l'univers - La Part maudite - La limite de l'utile (Fragments) - Théorie de la Religion - Conférences 1947-1948 - Annexes.
- Volume 8:L'Histoire de l'érotisme - Le surréalisme au jour le jour - Conférences 1951-1953 - La Souveraineté - Annexes.
- Volume 9: Lascaux,ou La naissance de l’art - Manet - La littérature et le mal - Annexes
- Volume 10: L’érotisme - Le procès de Gilles de Rais - Les larmes d’Eros
- Volume 11: Articles I, 1944-1949
- Volume 12: Articles II, 1950-1961
Belirli çalışmaları
- Histoire de l'oeil, 1928. (Gözün Öyküsü - İlk baskısı Lord Auch müstearıyla.)
- Le Bleu du ciel, 1935
- Madame Edwarda, 1937.
- L'expérience intérieure, 1943. (İç Deney)
- La Part maudite, 1949
- L'Erotisme, 1957. (Erotizm)
- La littérature et le Mal, 1957. (Edebiyat ve Kötülük)
- Les larmes d'Éros,1961. (Eros'un Gözyaşı)
- L'Impossible, 1962. (İmkansız)
- Ma Mére, 1966. (Annem)
- Le Mort, 1967. (Ölüm)
- Théorie de la Religion, 1973.
Türkçedeki kitapları
- Eros'un Gözyaşları, çeviren: , .
- İmkansız, çeviren: , , İstanbul/1999, 1. basım.
- Nietzsche Üzerine, çeviren: , , İstanbul/2000, 1. basım.
- Rahip C., çeviren: , , İstanbul/1999, 1. basım.
- Annem, çeviren: , , İstanbul/Eylül 1999, 1. basım.
- Edebiyat ve Kötülük, çeviren: , , İstanbul/Temmuz 1997, 2. basım.
- İç Deney, çeviren: , Yapı Kredi Yayınları, İstanbul/Nisan 2006, 4. basım
- Gözün Hikayesi, çeviren: /, , İstanbul, 4. basım.
- Göğün Mavisi, çeviren: Reşit İmrahor, , 1993.
Vikisöz'de Georges Bataille ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ Michael Richardson, Georges Bataille: Essential Writings 1 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., SAGE, 1998, p. 232.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Georges Bataille 10 Eylul 1897 9 Temmuz 1962 Paris Fransiz yazar sosyolog antropolog ve filozof Nietzsche nin izinde dusuncelerini gelistirmis gercekustucu dusuncenin gelistiricilerinden biri olmustur Kotulugu ustlenen ve gizemsel yolculuklara dayali ic deneyimlere dayanan bir ahlakin savunuculugunu yapmistir Calismalari postyapisalcilik da dahil olmak uzere sonraki felsefe ve sosyal teori okullarindaki etkileri kanitlamaktadir Georges BatailleBattaile 1943Tam adiGeorges Albert Maurice Victor BatailleDogumuGeorges Albert Maurice Victor Bataille 10 Eylul 1897 1897 09 10 FransaOlumu09 Temmuz 1962 64 yasinda Paris FransaCagi20 yuzyil felsefesiBolgesiBati felsefesiOkuluKita felsefesiEtkilendikleri Hegel Marx Nietzsche Freud Alexandre Kojeve Emile Durkheim Marquis de Sade Etkiledikleri Michel Foucault Jacques Derrida Maurice Blanchot Jean Baudrillard Michel Onfray Guy Debord Giorgio Agamben Nick Land ImzasiYasamiBataille 1897 de Billom da dogdu 1900 de ailesiyle birlikte Reims e tasindi 1917 den itibaren Paris te Ecole des Chartes de okudu ve ardindan meslek egitimini yaparken de kutuphaneci olarak calisti 1942 ye kadar burada calisan Bataille bu tarihten sonra yakalandigi tuberkuloz nedeniyle kutuphanecilik gorevini birakti 1949 da yeniden Carpentras da kutuphaneci olarak goreve basladi Daha sonra ayni goreve Orleans ta devam etti Documents 1928 Acephale 1937 Critique 1936 gibi etkili dergiler cikardi College de sociologie nin calismalarini yonetti Kimi zaman siyasal kimligiyle one cikti aydinlarla cesitli gruplar olusturdu etkinliklerde bulundu Andre Breton ve Sartre ile sert polemikleri oldu 1962 de Paris te oldu Kitaplarinin tum basimi 1972 de Foucault nun destegiyle gerceklesti FelsefesiBataille de Hegel Nietzsche ve Martin Heidegger gibi filozoflarin etkisi gorulur bunlar uzerinden dusuncede gercekustuculuge yoneldigini soylemek mumkundur Bataille Nietzsche nin dusunce cizgisini yeni baglamlarda uc noktalara kadar goturen bir felsefe yolu izler Nietzsche Uzerine adli denemesinde yalnizca filozof Nietzsche nin dusuncelerini aktarmakla sinirli kalmaz onun dusunceleriyle kendininkileri yeniden harmanlayarak kendi gozunden Nietzsche degerlendirmesini ortaya koyar Bu bir anlamda kendisini altust etme pahasina Nietzsche nin izinin surulmesi sorularinin gelistirilmesi ve derinlestirilmesi yeni sorularla alanin gelistirilmesi anlamina gelir Ayni zamanda fasistlerin Nitezsche yi yanlis anladiklarini ve carpittiklarini ortaya koydu Dilin sinirlariyla bogustu ve kendisi de bu sinirlari kurcalayan filozoflari etkiledi Antropolojiyle ilgili olmasi felsefesini bu alanin etkileriyle gelistirmesini sagladi Yasaklar ve yasaklarin ihlali onun dusunusunun ana yonelimi oldu her zaman Ozellikle erotizm cinsellik olum ve sevhet uzerinden felsefesini gelistirdi Ic Deney adli bir baska kitabinda da felsefi goruslerinin genel cercevesini verir gibidir Bataille Edebiyat ve KotulukKotuluk konusu Bataille nin merkezi konularindan biridir cunku onun dusunce yapisinda kotuluk hayatin en temel gerceklerinden biri olarak belirir Kotuluk Bataille ye gore bir ahlaktan yoksunluk durumu ya da ahlak yetersizligi degil tam tersine verili ahlaki yadsiyan baska tur bir ahlakin kosuludur Boyle alindiginda kotuluk yasaklari asmanin ve kurallari ihlal etmenin bir yoludur ve yuksek ahlak bunu gerektirir Bataille gercek ozgurlugu yasami kiskirtmak ve asmak olarak degerlendirdiginden ozgurlugu ve degerleri yeniden yaratmanin kotulukten gectigini gidilecek en uzak yerin burasi oldugunu soyler Boylece konformist dusunce tarzindan sakinilmis olunur Iyiligin boyun egdirici uzlasmaciligindan kurtulunulur Ancak bunun icin kotulugun ustlenilmesinde cesaret gereklidir Bunlara bagli olarak Bataille ye gore edebiyat sucludur ve suclulugunu kabul etmelidir Yaraticiligin kaynagi gunahkarlik ve kotuluktur Edebiyat kotulugun bilgisiyle beslenir ve anlamli bir etkinlik olmasini saglayan da budur Bataille Michelet ornegini verir Michelet in yazamaz oldugu zamanlar evinden ciktigini yol ustunde bulunan umumi tuvaletlere girerek oradaki havayi derin derin soluduktan sonra yeniden evine yazmaya dondugunu anlatir Edebiyat bu baglamda ancak risk aldiginda yani tehlikeyi goze aldiginda gercekten adina layik bir konum kazanir Bataille bu tur dusuncelerini ozelikle edebiyatin lanetli yazarlarini degerlendirerek ortaya koyar Bronte Michelet Baudelaire Sade Kafka Genet gibi yazarlardir bunlar Ayrica kendisi de kotuluk eksenli edebi metinler de uretmistir Rahip C ve Gozun Hikayesi bu noktada onemli bir etki yaratmistir Roland Barthes Gozun Hikayesi icin soyle demektedir Bataille nin uslup olarak Sade a pek cok sey borclu oldugu dogrudur ama Sade erotik kombinasyonlarin cetelesini tutarken Bataille de bir dizi nesnenin huzursuzluguyla ve maddelerin kesfiyle karsilasiriz Bataille nin uslubu insanin gercek dogasina dokunuyor cevrimler sonucunda bizi carpici bir seye ulastiriyor Edebiyata Kitabin icinde Bataille den etkilenmis bir yazar ve kuramci olan Susan Sontag kitabin arka kapaginda Gozun Hikayesini bu kadar guclu ve rahatsiz edici yapan neden Bataille nin pornografinin nihai anlamda cinsellige degil olume dair oldugunu daha iyi anlamasidir Gozun Hikayesi okudugum butun aykiri kitaplarin en aykirisidir demektedir Georges Bataille solda babasi ve kiz kardesiyle birlikteFelsefenin asiriligiGeorges Bataille 20 yuzyil felsefesinde aykiri filozoflarin en aykirilarindan biridir Edebiyatta kotulugun yazari oldugu gibi felsefede de asiriligin yazaridir Aykiri oldugu kadar felsefeyi asiriliga vardiran dusunurlerin temsilcilerinin de basinda yer alir Bataille Nietzsche nin takipcilerindendir ozellikle Tanri oldu fikrinden yola cikarak yeni bir etik dusunceye yonelir Yalnizca bu yonelim bilinen etik yaklasimlari altust etmekle kalmaz temel kavramlari da yerle bir eder Tanri yerine ic deneyi masumiyet yerine gunahkarligi kesinlik yerine imkansizi cinsellik yerine erotizmi ve pornografiyi iyilik yerine kotulugu huzur yerine tehlikeyi one alarak yeniden dusunur Vardigi yer felsefenin asiriligidir Bu anlamda Foucault Gilles Deleuze Jacques Derrida gibi bir sekilde Nietzsche nin takipcisi olan dusunurleri onemli olcude etkilemistir Bu dusunurler ayni zamanda dilin sinirlarina yonelirler ve gercekligi sorunsallastirirlar EserleriButun calismalari Georges Bataille Œuvres completes Paris Gallimard Volume 1 Premiers ecrits 1922 1940 Histoire de l œil L Anus solaire Sacrifices Articles Volume 2 Ecrits posthumes 1922 1940 Volume 3 Œuvres litteraires Madame Edwarda Le Petit L Archangelique L Impossible La Scissiparite L Abbe C L etre differencie n est rien Le Bleu du ciel Volume 4 Œuvres litteraires posthumes Poemes Le Mort Julie La Maison brulee La Tombe de Louis XXX Divinus Deus Ebauches Volume 5 La Somme atheologique I L Experience interieure Methode de meditation Post scriptum 1953 Le Coupable L Alleluiah Volume 6 La Somme atheologique II Sur Nietzsche Memorandum Annexes Volume 7 L economie a la mesure de l univers La Part maudite La limite de l utile Fragments Theorie de la Religion Conferences 1947 1948 Annexes Volume 8 L Histoire de l erotisme Le surrealisme au jour le jour Conferences 1951 1953 La Souverainete Annexes Volume 9 Lascaux ou La naissance de l art Manet La litterature et le mal Annexes Volume 10 L erotisme Le proces de Gilles de Rais Les larmes d Eros Volume 11 Articles I 1944 1949 Volume 12 Articles II 1950 1961Belirli calismalari Histoire de l oeil 1928 Gozun Oykusu Ilk baskisi Lord Auch musteariyla Le Bleu du ciel 1935 Madame Edwarda 1937 L experience interieure 1943 Ic Deney La Part maudite 1949 L Erotisme 1957 Erotizm La litterature et le Mal 1957 Edebiyat ve Kotuluk Les larmes d Eros 1961 Eros un Gozyasi L Impossible 1962 Imkansiz Ma Mere 1966 Annem Le Mort 1967 Olum Theorie de la Religion 1973 Turkcedeki kitaplari Eros un Gozyaslari ceviren Imkansiz ceviren Istanbul 1999 1 basim Nietzsche Uzerine ceviren Istanbul 2000 1 basim Rahip C ceviren Istanbul 1999 1 basim Annem ceviren Istanbul Eylul 1999 1 basim Edebiyat ve Kotuluk ceviren Istanbul Temmuz 1997 2 basim Ic Deney ceviren Yapi Kredi Yayinlari Istanbul Nisan 2006 4 basim Gozun Hikayesi ceviren Istanbul 4 basim Gogun Mavisi ceviren Resit Imrahor 1993 Vikisoz de Georges Bataille ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Kaynakca Michael Richardson Georges Bataille Essential Writings 1 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde SAGE 1998 p 232