Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Antiseptik lamba, ultraviyole C (UVC) ışığı üreten bir elektrik ışığıdır. Bu kısa dalgalı ultraviyole ışık DNA baz eşleşmesini bozarak pirimidin dimerlerinin oluşumuna neden olur ve bakteri, virüs ve protozoayı etkisizleştirir. Sudaki mikroplardan arındırmada ozon üretmek için de kullanılabilir.
Dört yaygın türü mevcuttur:
- Düşük basınçlı cıvalı lambalar
- Yüksek basınçlı cıvalı lambalar
- Excimer lambaları
- LED'ler
Düşük basınçlı cıvalı lambalar
Düşük basınçlı cıva lambaları 253.7 nm (1182,5 THz) dalga boyuna sahip flüoresan lambaya çok benzer.
Antiseptik lambanın en yaygın biçimi sıradan bir floresan lambaya benzer ancak tüp floresan fosfor içermez. Ek olarak tüp sıradan borosilikat camdan yapılmak yerine erimiş kuvars veya vycor 7913 camından yapılır. Bu iki değişiklik bir araya gelerek cıva arkı tarafından üretilen 253.7 nm ultraviyole ışığın lambadan değiştirilmeden çıkmasına (oysa, yaygın floresan lambalarda fosforun görünür ışık üreterek flüoresan ışık vermesine neden olur) imkan verir. Antiseptik lambalar diğer cıva radyasyon bantları nedeniyle hala az miktarda görünür ışık üretir.
Daha eski tasarım akkor lambaya benzer ancak kılıf birkaç damla cıva içerir. Bu tasarımda akkor filaman cıvayı ısıtır ve sonunda bir arkın çıkmasına imkan veren ve akkor flamanını kısa devre yapan buhar üretir.
Tüm gaz deşarjlı lambalarda olduğu gibi düşük ve yüksek basınçlı cıva lambalar da negatif direnç gösterir ve akım akışını düzenlemek için harici balast kullanılmasını gerektirir. Akkor lambayı andıran eski lambalar genellikle sıradan 40 W akkor "cihaz" lambasıyla seri bağlanarak yakıldı; akkor lambası antiseptik lamba için balast görevi gördü.
Yüksek basınçlı cıvalı lambalar
Yüksek basınçlı lambalar floresan lambalardan çok HID lambalara benzer.
Bu lambalar tek bir hat yerine geniş bantlı bir UVC ışını yayar. Endüstriyel su arıtımında yaygın olarak kullanılırlar çünkü çok yoğun ışıma kaynaklarıdırlar. Yüksek basınçlı lambalar çok parlak mavimsi beyaz ışık üretirler.
Excimer lambaları
Excimer lambaları ortama bağlı olarak çeşitli dalga boylarında dar bant UVC ve vakumlu ultraviyole ışığı yayar. Cıva içermezler ve cıva buharlı lambadan daha hızlı tam çıkışa ulaşırlar ve daha az ısı üretirler. Bu dalga boylarının insan derisine nüfuz etmesi büyük ölçüde azalttığından 207 nm ve 222 nm'de excimer emisyonu mikrop öldürücü ışıması geleneksel 254 nm mikrop öldürücü ışımasından daha güvenli görünür.
Işık yayan diyotlar (LED'ler)
Işık yayan diyot (LED) teknolojisindeki son gelişmeler UVC LED kaynaklarının ticari kullanılabilirliğine yol açtı.
UVC LED'ler katı-hal cihazında ışık üretmek için yarı iletken malzemeleri kullanır. Işının dalga boyu yarı iletken malzemenin kimyası değiştirilerek ayarlanabilir ve mikrop öldürücü dalga boyu bandı boyunca ve ötesinde LED'in yayma profiline seçicilik verir. AlGaN malzeme sisteminin anlaşılması ve sentezindeki gelişmeler 2010'ların başında UVC LED'lerin çıkış gücünde, cihaz ömründe ve verimliliğinde önemli artışlara yol açtı.
Küçültülmüş LED'ler küçük reaktör sistemleri için seçenekler sunar ve kullanım noktası uygulamalarına ve tıbbi cihazlara takılmaya imkan verir. Yarı iletkenlerin düşük güç tüketimi, uzak veya Üçüncü Dünya uygulamalarında küçük güneş pillerini kullanan UV dezenfeksiyon sistemlerini ortaya çıkarır.
2014 yılında % 19,2 olan UV Işık satışlarının % 41,4'ünü 2019'a kadar LED'ler oluşturdu UV-C LED küresel pazarının 2017'de 223 milyon ABD Dolarından 2023'te 991 milyon ABD Dolarına yükselmesi bekleniyor.
Kullanımlar
Antiseptik lambalar biyoloji laboratuvarlarında ve tıbbi tesislerde kullanılan çalışma alanlarını ve aletleri sterilize etmek için kullanılır. Kuvars kılıf 185 nm cıva emisyon hattı gibi daha kısa dalga boyları iletiyorsa ozonun istendiği her yerde örneğin sıcak küvet ve akvaryumların sterilizasyon sistemlerinde de kullanılabilirler. Ayrıca jeologlar tarafından mineral örneklerinde flüoresanı kızdırmak için kullanılır ve tanımlanmalarına yardımcı olur. Bu uygulamada lambanın ürettiği ışık genellikle UV ışığını bırakarak mümkün olduğunca fazla görünür ışığı uzaklaştırmak için filtrelenir. Mikrop öldürücü lambalar ayrıca mikroorganizmaları öldürmek için atık su arıtımında da kullanılır.
Antiseptik lambaların ürettiği ışık aynı zamanda EPROM'ları silmek için de kullanılır; ultraviyole fotonlar, transistörlerin yüzer kapılarında hapsolmuş elektronların kapı yalıtımı boyunca tünel açmasına ve sonunda ikili olanları ve sıfırları temsil eden depolanan yükü ortadan kaldırmasına izin verecek kadar enerjiktir.
Ozon üretimi
Çoğu amaç için ozon üretimi lambanın çalışmasının zararlı bir yan etkisi olacaktır. Bunu önlemek için mikrop öldürücü lambaların çoğu 185 nm cıva emisyon çizgisinde (oksijeni iyonize edecek en uzun cıva ışığı dalga boyudur) işlem görür.
Bazı durumlarda (su sanitasyonu gibi) ozon üretimi tam olarak önemli noktadır. Bu yüzey işlemine sahip olmayan özel lambalar gerektirir.
Güvenlik endişeleri
Kısa dalgalı UV ışığı insanlar için zararlıdır. Güneş yanığına ve (zamanla) cilt kanserine neden olmasının yanı sıra bu ışık gözün korneasında aşırı derecede ağrılı iltihaplanmaya neden olabilir ve bu da geçici veya kalıcı görme bozukluğuna yol açabilir. Bu nedenle mikrop öldürücü lambanın ürettiği ışık yansımalar ve dağılan ışık göz önünde bulundurularak doğrudan görülmeye karşı dikkatlice korunmalıdır. UVC ışıklarının Şubat 2017 risk analizi bu lambalardan gelen ultraviyole ışığın cilt ve göz sorunlarına neden olabileceği sonucuna varmıştır.
Kaynakça
- ^ a b (PDF). University of Liverpool. s. 3. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Corning Vycor® 7913 UV-Transmitting Glass". www.matweb.com. Corning. 3 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2019.
- ^ Hessling (27 Ocak 2016). "Efficient Disinfection of Tap and Surface Water with Single High Power 285 nm LED and Square Quartz Tube". Photonics (İngilizce). 3 (1): 7. doi:10.3390/photonics3010007.
- ^ . www.seoulviosys.com. 18 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2020.
- ^ . www.semiconductor-today.com. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2020.
- ^ "Final Opinion". 25 Kasım 2016. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Germicidal lamps ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Antiseptik lamba ultraviyole C UVC isigi ureten bir elektrik isigidir Bu kisa dalgali ultraviyole isik DNA baz eslesmesini bozarak pirimidin dimerlerinin olusumuna neden olur ve bakteri virus ve protozoayi etkisizlestirir Sudaki mikroplardan arindirmada ozon uretmek icin de kullanilabilir Modern kucuk floresan lamba form faktorundeki 9W antiseptik lambaYuksek voltaj probu tarafindan uyarilan mikrop oldurucu lambanin parlamasi Elektrotlarin yakindan gorunumu ve guvenlik uyarisi Dort yaygin turu mevcuttur Dusuk basincli civali lambalar Yuksek basincli civali lambalar Excimer lambalari LED lerDusuk basincli civali lambalarDusuk basincli civa lambalari 253 7 nm 1182 5 THz dalga boyuna sahip fluoresan lambaya cok benzer Antiseptik lambanin en yaygin bicimi siradan bir floresan lambaya benzer ancak tup floresan fosfor icermez Ek olarak tup siradan borosilikat camdan yapilmak yerine erimis kuvars veya vycor 7913 camindan yapilir Bu iki degisiklik bir araya gelerek civa arki tarafindan uretilen 253 7 nm ultraviyole isigin lambadan degistirilmeden cikmasina oysa yaygin floresan lambalarda fosforun gorunur isik ureterek fluoresan isik vermesine neden olur imkan verir Antiseptik lambalar diger civa radyasyon bantlari nedeniyle hala az miktarda gorunur isik uretir Daha eski tasarim akkor lambaya benzer ancak kilif birkac damla civa icerir Bu tasarimda akkor filaman civayi isitir ve sonunda bir arkin cikmasina imkan veren ve akkor flamanini kisa devre yapan buhar uretir Tum gaz desarjli lambalarda oldugu gibi dusuk ve yuksek basincli civa lambalar da negatif direnc gosterir ve akim akisini duzenlemek icin harici balast kullanilmasini gerektirir Akkor lambayi andiran eski lambalar genellikle siradan 40 W akkor cihaz lambasiyla seri baglanarak yakildi akkor lambasi antiseptik lamba icin balast gorevi gordu Yuksek basincli civali lambalarYuksek basincli lambalar floresan lambalardan cok HID lambalara benzer Bu lambalar tek bir hat yerine genis bantli bir UVC isini yayar Endustriyel su aritiminda yaygin olarak kullanilirlar cunku cok yogun isima kaynaklaridirlar Yuksek basincli lambalar cok parlak mavimsi beyaz isik uretirler Excimer lambalariExcimer lambalari ortama bagli olarak cesitli dalga boylarinda dar bant UVC ve vakumlu ultraviyole isigi yayar Civa icermezler ve civa buharli lambadan daha hizli tam cikisa ulasirlar ve daha az isi uretirler Bu dalga boylarinin insan derisine nufuz etmesi buyuk olcude azalttigindan 207 nm ve 222 nm de excimer emisyonu mikrop oldurucu isimasi geleneksel 254 nm mikrop oldurucu isimasindan daha guvenli gorunur Isik yayan diyotlar LED ler Sogutucu ve guc kaynakli UVC LED lambasi Isik yayan diyot LED teknolojisindeki son gelismeler UVC LED kaynaklarinin ticari kullanilabilirligine yol acti UVC LED ler kati hal cihazinda isik uretmek icin yari iletken malzemeleri kullanir Isinin dalga boyu yari iletken malzemenin kimyasi degistirilerek ayarlanabilir ve mikrop oldurucu dalga boyu bandi boyunca ve otesinde LED in yayma profiline secicilik verir AlGaN malzeme sisteminin anlasilmasi ve sentezindeki gelismeler 2010 larin basinda UVC LED lerin cikis gucunde cihaz omrunde ve verimliliginde onemli artislara yol acti Kucultulmus LED ler kucuk reaktor sistemleri icin secenekler sunar ve kullanim noktasi uygulamalarina ve tibbi cihazlara takilmaya imkan verir Yari iletkenlerin dusuk guc tuketimi uzak veya Ucuncu Dunya uygulamalarinda kucuk gunes pillerini kullanan UV dezenfeksiyon sistemlerini ortaya cikarir 2014 yilinda 19 2 olan UV Isik satislarinin 41 4 unu 2019 a kadar LED ler olusturdu UV C LED kuresel pazarinin 2017 de 223 milyon ABD Dolarindan 2023 te 991 milyon ABD Dolarina yukselmesi bekleniyor KullanimlarAntiseptik lambalar biyoloji laboratuvarlarinda ve tibbi tesislerde kullanilan calisma alanlarini ve aletleri sterilize etmek icin kullanilir Kuvars kilif 185 nm civa emisyon hatti gibi daha kisa dalga boylari iletiyorsa ozonun istendigi her yerde ornegin sicak kuvet ve akvaryumlarin sterilizasyon sistemlerinde de kullanilabilirler Ayrica jeologlar tarafindan mineral orneklerinde fluoresani kizdirmak icin kullanilir ve tanimlanmalarina yardimci olur Bu uygulamada lambanin urettigi isik genellikle UV isigini birakarak mumkun oldugunca fazla gorunur isigi uzaklastirmak icin filtrelenir Mikrop oldurucu lambalar ayrica mikroorganizmalari oldurmek icin atik su aritiminda da kullanilir EPROM kucuk kuvars penceresi silme sirasinda UV isiginin iceri girmesine izin verir Antiseptik lambalarin urettigi isik ayni zamanda EPROM lari silmek icin de kullanilir ultraviyole fotonlar transistorlerin yuzer kapilarinda hapsolmus elektronlarin kapi yalitimi boyunca tunel acmasina ve sonunda ikili olanlari ve sifirlari temsil eden depolanan yuku ortadan kaldirmasina izin verecek kadar enerjiktir Ozon uretimiCogu amac icin ozon uretimi lambanin calismasinin zararli bir yan etkisi olacaktir Bunu onlemek icin mikrop oldurucu lambalarin cogu 185 nm civa emisyon cizgisinde oksijeni iyonize edecek en uzun civa isigi dalga boyudur islem gorur Bazi durumlarda su sanitasyonu gibi ozon uretimi tam olarak onemli noktadir Bu yuzey islemine sahip olmayan ozel lambalar gerektirir Guvenlik endiseleriKisa dalgali UV isigi insanlar icin zararlidir Gunes yanigina ve zamanla cilt kanserine neden olmasinin yani sira bu isik gozun korneasinda asiri derecede agrili iltihaplanmaya neden olabilir ve bu da gecici veya kalici gorme bozukluguna yol acabilir Bu nedenle mikrop oldurucu lambanin urettigi isik yansimalar ve dagilan isik goz onunde bulundurularak dogrudan gorulmeye karsi dikkatlice korunmalidir UVC isiklarinin Subat 2017 risk analizi bu lambalardan gelen ultraviyole isigin cilt ve goz sorunlarina neden olabilecegi sonucuna varmistir Kaynakca a b PDF University of Liverpool s 3 6 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Corning Vycor 7913 UV Transmitting Glass www matweb com Corning 3 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2019 Hessling 27 Ocak 2016 Efficient Disinfection of Tap and Surface Water with Single High Power 285 nm LED and Square Quartz Tube Photonics Ingilizce 3 1 7 doi 10 3390 photonics3010007 www seoulviosys com 18 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2020 www semiconductor today com 30 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2020 Final Opinion 25 Kasim 2016 17 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Germicidal lamps ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur