Tuvanalı Apollon ya da Tuvanalı Apollonius (Yunanca: Ἀπολλώνιος ὁ Τυανεύς) (d. 15? - ö. 100?),Roma İmparatorluğu'nun Kapadokya ilindeki Tuvana (günümüzde Niğde'dedir) kentinde doğmuş, yenipisagorculuğun en önemli temsilcilerinden Yunan filozof.
Apollon, 16 yaşındayken Tuvana'dan Tarsus'a geçti. Tarsus'ta Pisagor'un okulunda okudu ve yenipisagorcu öğretinin önemli savunucularından biri olarak birçok ülkeyi dolaştı. Bir okul kurduğu Efes kentinde öldü. Yaşamı İsa ile aynı döneme rastlayan düşünür, tarihin ilk vejetaryeni olarak biliniyor.Filostratus ondan sonra onun hayatını anlatan adlı kitabı yazmıştır.Kendisine ait kaynaklar 170-180 yılları arasında kaleme alındığı öne sürülmektedir. Tuvanalı Apollon, İslami eserlerde Balinas, Balinus vb. isimlerle bahsedilmektedir.
Hakkında
Septimius Severus'un eşi İmparatoriçe Julia Domna'nın isteği üzerine Sofist Filostratus tarafından kaleme alınan bilinen en ayrıntılı kaynaktır. Filostratus, eseri, imparatoriçenin ölümünden (MS 217) sonra 220ler ilâ 230larda tamamladı. Filostratus'un kitabı Apollon'un hayatı konusunda gelecek kuşakları etkilemiştir ve günümüzde de Apollon ile ilgili tartışmalarda başlıca kaynaktır. Eserin iyi yönlerinden birisi günümüzde bütün nüshaları yok olmuş olan bazı eski eserlerden bilgiler içermesidir. Bunların içinde Kurbanlık Sunular Üzerine isimli eserden alıntılar ve Apollon'a izafe edilen bazı mektuplar sayılabilir. Apollon, bu eserlerden bazılarını bizzat kaleme almış olabilir. Bunların içinde artık nüshası bulunmayan Pisagor'un Hayatı da vardır. Filostratus'un kaynak olarak kullanmış olduğu en az iki kitap günümüzde mevcut değildir, bunlardan birisi imparatorun yardımcılarından Maximus'un yazmış olduğu ve Apollon'un, Maximus'un memleketi olan Kilikya'daki 'daki faaliyetleri ve Moiragenes adındaki bir yazar tarafından kaleme alınmış bir Apollon biyografisidir. Ayrıca, Filostratus'un eserinden ayrı olarak Apollon'a izafe edilen bazı mektuplar günümüze ulaşmıştır.
Filostratus'un kullandığını belirttiği temel kaynaklarından birisi Damis'in hatıralarıdır. Damis, Apollon'un arkadaşı ve yardımcısıydı. Bazı uzmanlar, Damis'in hatıralarının Filostratus'un uydurması olduğunu savunmaktadırlar. Bununla birlikte, eserin gerçekten var olduğunu fakat başka birisi tarafından uydurulup Filostratus tarafından hakiki sanılarak safça kullanıldığını savunanlar da vardır. Filostratus, Apollon'un seyyah bir filozof olduğunu ve mucizevi işler yaptığını, genelde Yunanistan ve Anadolu'da dolaşmakla birlikte İtalya, İspanya, Kuzey Afrika, Mezopotamya, Hindistan ve Habeşistan'a da seyahat ettiğini yazmaktadır. Ayrıca İmparator Nero'nun filozofların Roma şehrine girişine yasak koymasına aldırmayarak şehre girişini ve İmparator Domitian döneminde imparatorun huzuruna çağrılışını ve imparatora karşı sert sözlerle muamele etmesini ayrıntılı olarak anlatmaktadır. Apollon, imparatora komplo kurmakla, insan kurban etmekle ve büyü yoluyla bir salgın hastalığı önceden tahmin etmekle suçlanmıştır. Filostratus eserinde, Tuvanalı Apollon'un ölümünden sonra göğe yükseltildiğini ima etmektedir.
Filostratus'un kitabındaki bilgilerin ne kadar tarihsellik özelliği taşıdığı günümüzde uzmanların Filostratus'a ne kadar güvendiklerine göre ve Damis diye bir şahsın varlığına kâni olup olmadıklarına göre değişebilen bir durumdur. Bu uzmanlardan bazıları, Apollonius'un Batı Avrupa'ya hiç seyahat etmediğini ve MS 3. asra değin Batı'da hiç tanınmadığını, kendisi de Suriye eyaletinden olan Julia Domna'nın onu Batı'da tanınan bir şahıs hâline getirme arzusuyla öğretilerinin ve hayatının Batı'da tanınır hâle getirildiğini savunmaktadır. Aynı uzmanlara göre Julia Domna, Filostratus'a, Apollon'un olağanüstü güçleri olan ve Pisagor'dan bile büyük korkusuz bir bilge olarak anlatıldığı biyografiyi yazdırdı. Julia Domna'nın böyle bir amaç güttüğü fikrini destekleyen bir bilgi, oğlu Caracalla'nın Tuvanalı Apollon'a tapmasıdır. Julia Domna'nın kardeşinin torunu Alexander Severus da Tuvanalı Apollon'a tapmış olabilir.
Kaynakça
- ^ Maria Dzielska. Apollonius of Tyana in Legend and History, Roma 1986, s. 30–38.
- ^ Kemerhisar Belediyesi. . 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2009.
- ^ Milliyet Kültür & Sanat. "Tyana gün ışığına çıkıyor". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2009.
- ^ The Encyclopaedia of Islam, Vol. 1, Martin Plessner; "Balinus"; Leiden 1960, s. 994-995. Ursula Weisser; Das "Buch über das Geheimnis der Schöpfung" von Pseudo-Apollonios von Tyana, Berlin 1980, s. 23-39. Maria Dzielska; Apollonius of Tyana in Legend and History; s. 112-123
- ^ Philostratus; Christopher P. Jones; The Life of Apollonius of Tyana; 2005; Harvard University Press; s. 2;
- ^ Maria Dzielska; Apollonius of Tyana in Legend and History; Roma: 1986; s. 138-146;
- ^ a b E. L. Bowie; Apollonius of Tyana: Tradition and Reality; (ANRW 2, no. 16, 2); 1978; s. 1663-1667
- ^ Jaap-Jan Flinterman; Power, Paideia and Pythagoreanism; Amsterdam:1995; s. 79–88. Ayrıca bkz. Maria Dzielska; Apollonius of Tyana in Legend and History; Roma: 1986; s. 12–13, 19–49, 141;
- ^ Philostratus; The Life of Apollonius; 8.30-31 25 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Maria Dzielska; Apollonius of Tyana in Legend and History; Roma: 1986; s. 83–85, 186–192;
- ^ Cassius Dio; Roman History; 78.18.4 19 Ekim 2017 tarihinde at sitesinde arşivlendi. Ayrıca bkz. Maria Dzielska; Apollonius of Tyana in Legend and History; Roma: 1986; s. 56, 59-60
- ^ [1] 28 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .Historia Augusta; 29.2 28 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Dzielska bu bilginin doğruluğuna şüpheyle yaklaşmaktadır. Bkz. Apollonius of Tyana in Legend and History; Roma: 1986; s. 74
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tuvanali Apollon ya da Tuvanali Apollonius Yunanca Ἀpollwnios ὁ Tyaneys d 15 o 100 Roma Imparatorlugu nun Kapadokya ilindeki Tuvana gunumuzde Nigde dedir kentinde dogmus yenipisagorculugun en onemli temsilcilerinden Yunan filozof Apollon 16 yasindayken Tuvana dan Tarsus a gecti Tarsus ta Pisagor un okulunda okudu ve yenipisagorcu ogretinin onemli savunucularindan biri olarak bircok ulkeyi dolasti Bir okul kurdugu Efes kentinde oldu Yasami Isa ile ayni doneme rastlayan dusunur tarihin ilk vejetaryeni olarak biliniyor Filostratus ondan sonra onun hayatini anlatan adli kitabi yazmistir Kendisine ait kaynaklar 170 180 yillari arasinda kaleme alindigi one surulmektedir Tuvanali Apollon Islami eserlerde Balinas Balinus vb isimlerle bahsedilmektedir Tuvanali ApollonHakkindaSeptimius Severus un esi Imparatorice Julia Domna nin istegi uzerine Sofist Filostratus tarafindan kaleme alinan bilinen en ayrintili kaynaktir Filostratus eseri imparatoricenin olumunden MS 217 sonra 220ler ila 230larda tamamladi Filostratus un kitabi Apollon un hayati konusunda gelecek kusaklari etkilemistir ve gunumuzde de Apollon ile ilgili tartismalarda baslica kaynaktir Eserin iyi yonlerinden birisi gunumuzde butun nushalari yok olmus olan bazi eski eserlerden bilgiler icermesidir Bunlarin icinde Kurbanlik Sunular Uzerine isimli eserden alintilar ve Apollon a izafe edilen bazi mektuplar sayilabilir Apollon bu eserlerden bazilarini bizzat kaleme almis olabilir Bunlarin icinde artik nushasi bulunmayan Pisagor un Hayati da vardir Filostratus un kaynak olarak kullanmis oldugu en az iki kitap gunumuzde mevcut degildir bunlardan birisi imparatorun yardimcilarindan Maximus un yazmis oldugu ve Apollon un Maximus un memleketi olan Kilikya daki daki faaliyetleri ve Moiragenes adindaki bir yazar tarafindan kaleme alinmis bir Apollon biyografisidir Ayrica Filostratus un eserinden ayri olarak Apollon a izafe edilen bazi mektuplar gunumuze ulasmistir Filostratus un kullandigini belirttigi temel kaynaklarindan birisi Damis in hatiralaridir Damis Apollon un arkadasi ve yardimcisiydi Bazi uzmanlar Damis in hatiralarinin Filostratus un uydurmasi oldugunu savunmaktadirlar Bununla birlikte eserin gercekten var oldugunu fakat baska birisi tarafindan uydurulup Filostratus tarafindan hakiki sanilarak safca kullanildigini savunanlar da vardir Filostratus Apollon un seyyah bir filozof oldugunu ve mucizevi isler yaptigini genelde Yunanistan ve Anadolu da dolasmakla birlikte Italya Ispanya Kuzey Afrika Mezopotamya Hindistan ve Habesistan a da seyahat ettigini yazmaktadir Ayrica Imparator Nero nun filozoflarin Roma sehrine girisine yasak koymasina aldirmayarak sehre girisini ve Imparator Domitian doneminde imparatorun huzuruna cagrilisini ve imparatora karsi sert sozlerle muamele etmesini ayrintili olarak anlatmaktadir Apollon imparatora komplo kurmakla insan kurban etmekle ve buyu yoluyla bir salgin hastaligi onceden tahmin etmekle suclanmistir Filostratus eserinde Tuvanali Apollon un olumunden sonra goge yukseltildigini ima etmektedir Filostratus un kitabindaki bilgilerin ne kadar tarihsellik ozelligi tasidigi gunumuzde uzmanlarin Filostratus a ne kadar guvendiklerine gore ve Damis diye bir sahsin varligina kani olup olmadiklarina gore degisebilen bir durumdur Bu uzmanlardan bazilari Apollonius un Bati Avrupa ya hic seyahat etmedigini ve MS 3 asra degin Bati da hic taninmadigini kendisi de Suriye eyaletinden olan Julia Domna nin onu Bati da taninan bir sahis haline getirme arzusuyla ogretilerinin ve hayatinin Bati da taninir hale getirildigini savunmaktadir Ayni uzmanlara gore Julia Domna Filostratus a Apollon un olaganustu gucleri olan ve Pisagor dan bile buyuk korkusuz bir bilge olarak anlatildigi biyografiyi yazdirdi Julia Domna nin boyle bir amac guttugu fikrini destekleyen bir bilgi oglu Caracalla nin Tuvanali Apollon a tapmasidir Julia Domna nin kardesinin torunu Alexander Severus da Tuvanali Apollon a tapmis olabilir Kaynakca Maria Dzielska Apollonius of Tyana in Legend and History Roma 1986 s 30 38 Kemerhisar Belediyesi 24 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2009 Milliyet Kultur amp Sanat Tyana gun isigina cikiyor 11 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2009 The Encyclopaedia of Islam Vol 1 Martin Plessner Balinus Leiden 1960 s 994 995 Ursula Weisser Das Buch uber das Geheimnis der Schopfung von Pseudo Apollonios von Tyana Berlin 1980 s 23 39 Maria Dzielska Apollonius of Tyana in Legend and History s 112 123 Philostratus Christopher P Jones The Life of Apollonius of Tyana 2005 Harvard University Press s 2 ISBN 0 674 99613 5 Maria Dzielska Apollonius of Tyana in Legend and History Roma 1986 s 138 146 ISBN 88 7062 599 0 a b E L Bowie Apollonius of Tyana Tradition and Reality ANRW 2 no 16 2 1978 s 1663 1667 Jaap Jan Flinterman Power Paideia and Pythagoreanism Amsterdam 1995 s 79 88 Ayrica bkz Maria Dzielska Apollonius of Tyana in Legend and History Roma 1986 s 12 13 19 49 141 ISBN 88 7062 599 0 Philostratus The Life of Apollonius 8 30 31 25 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Maria Dzielska Apollonius of Tyana in Legend and History Roma 1986 s 83 85 186 192 ISBN 88 7062 599 0 Cassius Dio Roman History 78 18 4 19 Ekim 2017 tarihinde at sitesinde arsivlendi Ayrica bkz Maria Dzielska Apollonius of Tyana in Legend and History Roma 1986 s 56 59 60 1 28 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Historia Augusta 29 2 28 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dzielska bu bilginin dogruluguna supheyle yaklasmaktadir Bkz Apollonius of Tyana in Legend and History Roma 1986 s 74