Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arabahmet, Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşa'da mahalle. Mahalle ve mahallede bulunan Arabahmet Camii adını Lefkoşa'nın Osmanlı İmparatorluğu'nca ele geçirilmesinde komutanlık yapan Arap Ahmed Paşa'dan alır. Surlariçi'nde yer alan tarihî Arabahmet mahallesinin 2011 itibarıyla nüfusu 561'dir. Mahallenin neredeyse tamamı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti fiili kontrolü altındadır, küçük bir kısmıysa Kıbrıs Cumhuriyeti'nin egemenliğindedir. Tarihsel olarak günümüzde Köşklüçiftlik mahallesinin dahil olduğu surların dışındaki bir bölge de Arabahmet'in parçası kabul edilmekteydi. Köşklüçiftlik mahallesi Lefkoşa Türk Belediyesi bünyesinde Arabahmet'ten idari olarak ayrılmıştır. Bununla beraber Kıbrıs Cumhuriyeti'nin idari yapılanmasına göre surların dışındaki bu bölgeler hâlen Arabahmet'in parçasıdır. Güneyde Kıbrıs Cumhuriyeti egemenliği altında kalan kısımlar, surların dışında 50 kişinin ikamet ettiği, bir kısmı Yeşil Hat'ta kalan, oteli çevresindeki küçük bir bölgedir. Bahsi geçen tüm bu bölgelerin 2011 itibarıyla toplam nüfusu 3.550'dir.
| Arabahmet | |
|---|---|
Άραπ Άχμετ, Arabahmet | |
 | |
| Ülke |  Kıbrıs Cumhuriyeti |
| • Kaza | Lefkoşa kazası |
| • Belediye | Lefkoşa Türk Belediyesi |
| Nüfus (2011) | |
| • Toplam | 3,550 |
1946 nüfus sayımında mahallenin nüfusu 2.550 olarak kaydedilmişti. Bunun 576'sı Rum, 846'sı Türk ve 1.195'i çoğunlukla Ermeniler ve az sayıda Latin'den oluşmak üzere "diğerleri"ydi. Lefkoşa'da Ermenilerin yoğunlukla ikamet ettiği bir bölgeydi.
Mimarisi
Bölgedeki yapıların kat yüksekliklerini gösteren grafik
Mahalle, Arabahmet Camii'nden başlayıp ana aksı olan Şht. Salahi Şevket Sokak (eski adıyla "Victoria Street") boyunca ilerleyen, bu aks üzerinde birbirine bağlanan paralel dar sokaklarla Katolik Kilisesi'ne ve devamında Baf Kapısı'na varan bölgeyi tanımlar. Dar yollar, meydanlar, meyve bahçeleri, birbirine yapışık düz çatılı ve içe dönük avlulu evlerin Lefkoşa'daki varlığı Lüzinyan Dönemi'ne (1192-1489) dayanır. Bu dönemde binalar gotik stilinde inşa edilmiş olup bu döneme ait evlerden örnekler Arabahmet Bölgesi'nde yer almaktadır. Tuncer Bağışkan'a göre Arabahmet'teki "çoğu evin" alt kısmı Lüzinyan, üst kısmı Osmanlı dönemine aittir. Bu dönemin binalarında yerel malzeme sarı taş kullanılmış ve konutların avluları yaşamın geçtiği ana mekanlar olarak kurgulanmıştır.Venedik Dönemi'nde (1489-1571) yollar daha uzun ve geniş bir yapıya sahip olmaya başlarken, sokak dokusu ve meydanlar kültürel yapısını korumaya devam etmiştir ve genel olarak dönemin yapıları tek katlı taş binalardan oluşmaktadır.(Osmanlı Dönemi)'nde (1571-1878) bölgede iyi durumda olan yapıların korunduğu ve korunan binaların üstüne dönemin evlerinin inşa edildiği bilinmektedir. Bitişik evlerin inşa edildiği bu dönemde inşa edilen Türk evlerinin plan oluşumunda harem-selamlık mekanlarının ayrışması gözlenmektedir. Harem ile selamlık arasında "sofa-geçiş aksı" bulunmaktadır. Yapının içe dönük bir şekilde kurgulanması doğrudan iç avlu duvarlarında sağır ve göz hizasından yüksek duvar oluşumunu, pencerelerin ise bölmeli ve oran olarak normal standartlardan küçük tasarlanmasını beraberinde getirmiştir. Üst katlarda ise cumbalarla konutun sokak ile ilişkisi sağlanmıştır.Britanya Dönemi'nde (1878-1960) bina cephelerinde balkon, kapı girişlerinde verandalar yapılmış ve binalarda yerel malzeme olarak sarı taş kullanılmaya devam edilmiştir. Köşeleri yuvarlak tasarlanmış binalar, pencere motiflerinde görülen eğrisel çizgiler ve cephelerdeki süs ve bezemeler bu dönemin mimarisine kimlik kazandıran niteliklerdir. 1960 yılında başlayan Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kuruluşuyla, bu dönemde yaşanan 1974 eşiği ile Kıbrıs ikiye bölünen bir toplum ve kent yapısına sahne olmuştur. Arabahmet Mahallesi bölünmeden sonra geçmişte sahip olduğu önemi yitirmiştir.Ermenilerin çıkan olaylar sebebiyle bölgeden ayrılması ve yerlerine göçmen Türklerin yerleşmesiyle mahallenin çehresi değişmiştir.
Göç
1954 yılına kadar yoğunluklu olarak mülk sahiplerinin yaşadığı Arabahmet, özellikle 1963-1965 yılları arasında büyük bir değişime sahne olmuştur. Bölgede yaşayan sakinlerin bölgeyi terk etmesi ile büyük göçler yaşanmasıyla azalan nüfusun tekrar kazandırılması ve böylelikle bölgenin yeniden canlandırılması adına bölgeye Türkiye'den göçmen grupları yerleştirilmiştir.
Rehabilitasyon
Yönetim, 1984 yılında Lefkoşa imar projesi kapsamında Arabahmet Rehabilitasyon Projesi'ni oluşturmuştur. Finansal desteği UNDP (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı) ve USIAD (Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Ajansı) tarafından sağlanan proje UNOPS () tarafından uygulanmıştır. Projenin diğer ayağı, Güney Kıbrıs'taki Chrysaliniotissa Bölgesi'ni kapsamıştır. Arabahmet Rehabilitasyon Projesi’nin hedefleri şunlar olmuştur:
- Beş yılda beş milyon dolarlık bir yatırımın sağlanması
- Restorasyon çalışmaları ile birlikte bölgelerin kaybettiği tarihi ve kültürel değerin yeniden kazandırılması
- Özellikle mal sahipleri, yerel kullanıcılar ve genç nüfusun bölgelere yeniden yönlendirilmesi
Arabahmet üzerine geliştirilen stratejiler sonucunda bölgede hedeflenen canlanmanın ve sürdürülebilir gelişmenin sağlanamaması yönetimi 2002 yılında bölgedeki sosyal ve ekonomik boyutu araştırmaya yönlendirmiştir. Bu doğrultuda Arabahmet iyileştirme çalışmalarını yürüten ekip, sosyal araştırma ve anket çalışmaları yapmaya başlamış ve bu çalışmaları planlı bir şekilde takip edebilmek ve yürütebilmek için 2004 yılında Arabahmet Geliştirme Şirketi kurulmuştur. Ancak bu şirketin kurulmasından sonra değişen politik güç yönetim stratejilerini değiştirmiş, kurulan şirket misyonunu ve işlevini kaybetmiştir. 2013 yılında değişen yönetim ve stratejiler doğrultusunda Arabahmet Geliştirme Şirketi politikasının yeniden harekete geçirileceği belirtilmiştir.
Kaynakça
- ^ "A description of the historic monuments of Cyprus. Studies in the archaeology and architecture of the island" by George Jeffery, Nicosia 1918
- ^ "Tablo 3. İlçe, Bucak, Belediye, Mahalle ve Cinsiyete göre sürekli ikamet eden nüfus, 2011". TRNC State Planning Organization. 4 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2015.
- ^ Mahallas,Nicosia Turkish Municipality . 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2013. retrieved Oct 2013
- ^ "Quarters of Nicosia" Prepared and published by the Dept. of Lands and Surveys, Cyprus, 1985, Revised 1997. Series DLS30. Scale 1:7500
- ^ . 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017.
- ^ Census of Cyprus, 1946
- ^ Gürkan, Haşmet Muzaffer. Dünkü ve Bugünkü Lefkoşa (3. bas.). Galeri Kültür. ss. 117-8. ISBN .
- ^ Berkay 2014, s. 46.
- ^ Sav, Sedef (2017), Bir Yeniden Kullanım Önerisi Olarak Lefkoşa Kent Müzesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, s. 84
- ^ a b c d Berkay, Erman (2014), Tarihi Kent Alanlarında Sürdürülebilir Gelişmeye Yönelik Bir Model Önerisi: Lefkoşa, Arabahmet Örneği, İstanbul Teknik Üniversitesi, s. 39
- ^ Bağışkan, Tuncer (4 Temmuz 2013). "Lefkoşa Arabahmet Mahallesi". Yenidüzen. 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2020.
- ^ a b c d Berkay 2014, s. 40.
- ^ a b c Berkay 2014, s. 41.
- ^ a b Sav 2017, s. 86.
- ^ a b Berkay 2014, s. 60.
- ^ a b Berkay 2014, s. 61.
- ^ a b Berkay 2014, s. 62.
- ^ a b c Berkay 2014, s. 68.
- ^ Berkay 2014, s. 94.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arabahmet Kibris in baskenti Lefkosa da mahalle Mahalle ve mahallede bulunan Arabahmet Camii adini Lefkosa nin Osmanli Imparatorlugu nca ele gecirilmesinde komutanlik yapan Arap Ahmed Pasa dan alir Surlarici nde yer alan tarihi Arabahmet mahallesinin 2011 itibariyla nufusu 561 dir Mahallenin neredeyse tamami Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti fiili kontrolu altindadir kucuk bir kismiysa Kibris Cumhuriyeti nin egemenligindedir Tarihsel olarak gunumuzde Koskluciftlik mahallesinin dahil oldugu surlarin disindaki bir bolge de Arabahmet in parcasi kabul edilmekteydi Koskluciftlik mahallesi Lefkosa Turk Belediyesi bunyesinde Arabahmet ten idari olarak ayrilmistir Bununla beraber Kibris Cumhuriyeti nin idari yapilanmasina gore surlarin disindaki bu bolgeler halen Arabahmet in parcasidir Guneyde Kibris Cumhuriyeti egemenligi altinda kalan kisimlar surlarin disinda 50 kisinin ikamet ettigi bir kismi Yesil Hat ta kalan oteli cevresindeki kucuk bir bolgedir Bahsi gecen tum bu bolgelerin 2011 itibariyla toplam nufusu 3 550 dir ArabahmetArap Axmet ArabahmetUlke Kibris Cumhuriyeti KazaLefkosa kazasi BelediyeLefkosa Turk BelediyesiNufus 2011 Toplam3 550 1946 nufus sayiminda mahallenin nufusu 2 550 olarak kaydedilmisti Bunun 576 si Rum 846 si Turk ve 1 195 i cogunlukla Ermeniler ve az sayida Latin den olusmak uzere digerleri ydi Lefkosa da Ermenilerin yogunlukla ikamet ettigi bir bolgeydi MimarisiBolgedeki yapilarin kat yuksekliklerini gosteren grafik Tek katli 26 4 Iki katli 67 Uc katli 6 6 Mahalle Arabahmet Camii nden baslayip ana aksi olan Sht Salahi Sevket Sokak eski adiyla Victoria Street boyunca ilerleyen bu aks uzerinde birbirine baglanan paralel dar sokaklarla Katolik Kilisesi ne ve devaminda Baf Kapisi na varan bolgeyi tanimlar Dar yollar meydanlar meyve bahceleri birbirine yapisik duz catili ve ice donuk avlulu evlerin Lefkosa daki varligi Luzinyan Donemi ne 1192 1489 dayanir Bu donemde binalar gotik stilinde insa edilmis olup bu doneme ait evlerden ornekler Arabahmet Bolgesi nde yer almaktadir Tuncer Bagiskan a gore Arabahmet teki cogu evin alt kismi Luzinyan ust kismi Osmanli donemine aittir Bu donemin binalarinda yerel malzeme sari tas kullanilmis ve konutlarin avlulari yasamin gectigi ana mekanlar olarak kurgulanmistir Venedik Donemi nde 1489 1571 yollar daha uzun ve genis bir yapiya sahip olmaya baslarken sokak dokusu ve meydanlar kulturel yapisini korumaya devam etmistir ve genel olarak donemin yapilari tek katli tas binalardan olusmaktadir Osmanli Donemi nde 1571 1878 bolgede iyi durumda olan yapilarin korundugu ve korunan binalarin ustune donemin evlerinin insa edildigi bilinmektedir Bitisik evlerin insa edildigi bu donemde insa edilen Turk evlerinin plan olusumunda harem selamlik mekanlarinin ayrismasi gozlenmektedir Harem ile selamlik arasinda sofa gecis aksi bulunmaktadir Yapinin ice donuk bir sekilde kurgulanmasi dogrudan ic avlu duvarlarinda sagir ve goz hizasindan yuksek duvar olusumunu pencerelerin ise bolmeli ve oran olarak normal standartlardan kucuk tasarlanmasini beraberinde getirmistir Ust katlarda ise cumbalarla konutun sokak ile iliskisi saglanmistir Britanya Donemi nde 1878 1960 bina cephelerinde balkon kapi girislerinde verandalar yapilmis ve binalarda yerel malzeme olarak sari tas kullanilmaya devam edilmistir Koseleri yuvarlak tasarlanmis binalar pencere motiflerinde gorulen egrisel cizgiler ve cephelerdeki sus ve bezemeler bu donemin mimarisine kimlik kazandiran niteliklerdir 1960 yilinda baslayan Kibris Cumhuriyeti nin kurulusuyla bu donemde yasanan 1974 esigi ile Kibris ikiye bolunen bir toplum ve kent yapisina sahne olmustur Arabahmet Mahallesi bolunmeden sonra gecmiste sahip oldugu onemi yitirmistir Ermenilerin cikan olaylar sebebiyle bolgeden ayrilmasi ve yerlerine gocmen Turklerin yerlesmesiyle mahallenin cehresi degismistir Goc1954 yilina kadar yogunluklu olarak mulk sahiplerinin yasadigi Arabahmet ozellikle 1963 1965 yillari arasinda buyuk bir degisime sahne olmustur Bolgede yasayan sakinlerin bolgeyi terk etmesi ile buyuk gocler yasanmasiyla azalan nufusun tekrar kazandirilmasi ve boylelikle bolgenin yeniden canlandirilmasi adina bolgeye Turkiye den gocmen gruplari yerlestirilmistir RehabilitasyonYonetim 1984 yilinda Lefkosa imar projesi kapsaminda Arabahmet Rehabilitasyon Projesi ni olusturmustur Finansal destegi UNDP Birlesmis Milletler Kalkinma Programi ve USIAD Amerika Birlesik Devletleri Uluslararasi Kalkinma Ajansi tarafindan saglanan proje UNOPS tarafindan uygulanmistir Projenin diger ayagi Guney Kibris taki Chrysaliniotissa Bolgesi ni kapsamistir Arabahmet Rehabilitasyon Projesi nin hedefleri sunlar olmustur Bes yilda bes milyon dolarlik bir yatirimin saglanmasi Restorasyon calismalari ile birlikte bolgelerin kaybettigi tarihi ve kulturel degerin yeniden kazandirilmasi Ozellikle mal sahipleri yerel kullanicilar ve genc nufusun bolgelere yeniden yonlendirilmesi Arabahmet uzerine gelistirilen stratejiler sonucunda bolgede hedeflenen canlanmanin ve surdurulebilir gelismenin saglanamamasi yonetimi 2002 yilinda bolgedeki sosyal ve ekonomik boyutu arastirmaya yonlendirmistir Bu dogrultuda Arabahmet iyilestirme calismalarini yuruten ekip sosyal arastirma ve anket calismalari yapmaya baslamis ve bu calismalari planli bir sekilde takip edebilmek ve yurutebilmek icin 2004 yilinda Arabahmet Gelistirme Sirketi kurulmustur Ancak bu sirketin kurulmasindan sonra degisen politik guc yonetim stratejilerini degistirmis kurulan sirket misyonunu ve islevini kaybetmistir 2013 yilinda degisen yonetim ve stratejiler dogrultusunda Arabahmet Gelistirme Sirketi politikasinin yeniden harekete gecirilecegi belirtilmistir Kaynakca A description of the historic monuments of Cyprus Studies in the archaeology and architecture of the island by George Jeffery Nicosia 1918 Tablo 3 Ilce Bucak Belediye Mahalle ve Cinsiyete gore surekli ikamet eden nufus 2011 TRNC State Planning Organization 4 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2015 Mahallas Nicosia Turkish Municipality 31 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2013 retrieved Oct 2013 Quarters of Nicosia Prepared and published by the Dept of Lands and Surveys Cyprus 1985 Revised 1997 Series DLS30 Scale 1 7500 2 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Aralik 2017 Census of Cyprus 1946 Gurkan Hasmet Muzaffer Dunku ve Bugunku Lefkosa 3 bas Galeri Kultur ss 117 8 ISBN 9963660037 Berkay 2014 s 46 Sav Sedef 2017 Bir Yeniden Kullanim Onerisi Olarak Lefkosa Kent Muzesi Istanbul Teknik Universitesi s 84 a b c d Berkay Erman 2014 Tarihi Kent Alanlarinda Surdurulebilir Gelismeye Yonelik Bir Model Onerisi Lefkosa Arabahmet Ornegi Istanbul Teknik Universitesi s 39 Bagiskan Tuncer 4 Temmuz 2013 Lefkosa Arabahmet Mahallesi Yeniduzen 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2020 a b c d Berkay 2014 s 40 a b c Berkay 2014 s 41 a b Sav 2017 s 86 a b Berkay 2014 s 60 a b Berkay 2014 s 61 a b Berkay 2014 s 62 a b c Berkay 2014 s 68 Berkay 2014 s 94