Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arap Camii, Türkiye'nin İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesindeki Galata semtinde yer alan cami. Önceleri Aziz Paolo (San Paolo) veya Aziz Domeniko Kilisesi (San Domenico) olarak bilinen ibadethane, 1453 yılında şehrin Osmanlı egemenliğine girmesinin ardından camiye çevrildi.
 Camiinin avludan görünümü (Aralık 2021) | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°01′28″K 28°58′15″D / 41.02444°K 28.97083°D |
| İnanç | İslam |
| Durum | Etkin |
| Mimari | |
| Mimari tür | Gotik |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | 1 |
Tarihçe
Galata kentsel dokusunda beton bloklar arasında, sivri külahlı hayli yüksek kare biçimli kulesiyle hala fark edilebilen Arap Camii; fetih öncesinden kalan İstanbul'un tek Gotik kilisesidir.
Bir rivayete göre, İstanbul’da ezan sesinin yükseldiği ilk yerdir. Yapılışı hakkında iki farklı rivayet vardır. Birincisine göre, 717 yılında yapılmış olan İstanbul’un ilk cami hüviyetini taşıyan eser Arap Camii’dir. İstanbul’un Fethi için 717 yılında gelmiş olan Müslüman Arap kumandanlarından ve sahabe neslinden meydana gelen bir ordu başında Mesleme bin Abdülmelik adındaki komutan bir cami yaptırmış ve adına da Arap Camii denilmiştir.
Hicri 95 Senesinin Zilhicce ayında 15 Ağustos 717’e Mesleme bin Abdülmelik, Karadan bir ordu, denizden kuvvetli bir donanma ile Bizans’ı kuşatmıştır. Muhasara bir yıl kadar devam etmiş ancak Kostantiniyye alınamamıştı. Ama Galata zapt edilmişti. Mesleme ve İmparator Leon arasında varılan bir anlaşma sonucu Arap mescidi inşa edilmiş ve ibadete açılmıştır. 7 yıl kadar İstanbul’da kalmış olan Arap Müslüman Ordusu ibadetini burada yapmıştır. Daha sonra Şam'da çıkan bir isyan üzerine Arap ordusunun Şam’a gitmesi üzerine Dominiken Papaz ve Rahipleri burasını kilise haline sokmuş, şimdi minare olarak kullanılan çan kulesini bu esnada ilave etmişlerdir. 1453 İstanbul’un fethinden sonra kilise yeniden camiye çevrilerek öndeki mihrap ve minber ilave edilmiş ve Osmanlı kayıtlarında yine Arap Mescidi ismini almıştır.
İkinci rivayete göre Dördüncü Haçlı Seferi'nde Kudüs yerine Konstantinopolis'i ele geçirmeyi amaçlayan Katolikler, 1200'lerin başlarında Pavlus'a adadıkları bir kiliseyi ve yanına Dominikan Tarikatı'na bağlı bir manastırı Galata'da yaptırmışlardır. Papaların da yakın ilgisini çeken bu manastır ve kilise, bir süre sonra mezhebin kurucusu olan Aziz Dominik'in adının da eklenmesiyle tanınır: San Paolo ve San Domeniko.
1475'te Fatih, kiliseyi camiye çevirerek vakfına katmıştır. Yirmi yıl sonra da, İspanya'dan çıkartılan Endülüs Arapları'nın bir kısmının, çevredeki mahallelere yerleştirilmesiyle cami, "Arap Camii" olarak tanınır. Caminin Araplara mal edilmesinin bir nedeni de, minareye çevrilen eski çan kulesinin 714'te Şam'da yaptırılan ünlü Emeviye Camii'nin özgün minaresini çağrıştırmasıdır.
III. Mehmed ve I. Mahmud'un annesi Saliha Sultan ve II. Mahmud'un kızı Adile Sultan değişik dönemlerde Cami'yi onartmış; hünkar mahfili, sebil, çeşme, şadırvan gibi ögeler ekletmişlerdir. Özellikle Saliha Sultan'ın yaptırdığı onarımdan sonra caminin iç düzeni, mahfillerin, mihrabın barok ahşap tasarımlarıyla hayli değişmiş, tiyatral bir görümün egemen olmuştur.
1913-1919 yılları arasındaki kapsamlı onarım sonucu yapı yeniden büyük bir değişime uğrar: Avlu duvarı yıkılır, Cami genişletilerek yeniden yaptırılır. "Arabesk" bir son cemaat mahalli ekletilir. Döşeme altında kalan yüzü aşkın Latin soylusunun mezar taşları müzeye taşıtılırken, mihrabın yanındaki "Mesleme'nin Çilehanesi", "Arap Baba Merkadi" ve çevrede sahabelere ait oldukları ileri sürülen birkaç kabir de Arap kimliğini daha güçlendirerek vurgular. Yapı her ne kadar büyük ölçüde İslamlaşmış (Osmanlılaşmış) ise de, dikkatli bir göz, çok az da olsa Gotik geçmişini belgeleyen birtakım mimarî ögeleri fark edebilir.
Galeri
-
![image]()
Camiinin iç kapısındaki tanıtıcı levhası -
![image]()
Camiinin minaresi (Nafe Sokaktan görünüm) -
![image]()
Camiinin iç kapısı -
![image]()
Camiiden bir görünüm (Galata Mahkemesi Sokaktan) -
![image]()
Camii şadırvanı -
![image]()
Aslan figürü
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Arap Mosque ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ bkz. Halil İnalcık, 2010, Osmanlılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arap Camii Turkiye nin Istanbul iline bagli Beyoglu ilcesindeki Galata semtinde yer alan cami Onceleri Aziz Paolo San Paolo veya Aziz Domeniko Kilisesi San Domenico olarak bilinen ibadethane 1453 yilinda sehrin Osmanli egemenligine girmesinin ardindan camiye cevrildi Arap CamiiCamiinin avludan gorunumu Aralik 2021 Temel bilgilerKonumIstanbul TurkiyeKoordinatlar41 01 28 K 28 58 15 D 41 02444 K 28 97083 D 41 02444 28 97083InancIslamDurumEtkinMimariMimari turGotikOzelliklerMinare sayisi1TarihceGalata kentsel dokusunda beton bloklar arasinda sivri kulahli hayli yuksek kare bicimli kulesiyle hala fark edilebilen Arap Camii fetih oncesinden kalan Istanbul un tek Gotik kilisesidir Bir rivayete gore Istanbul da ezan sesinin yukseldigi ilk yerdir Yapilisi hakkinda iki farkli rivayet vardir Birincisine gore 717 yilinda yapilmis olan Istanbul un ilk cami huviyetini tasiyan eser Arap Camii dir Istanbul un Fethi icin 717 yilinda gelmis olan Musluman Arap kumandanlarindan ve sahabe neslinden meydana gelen bir ordu basinda Mesleme bin Abdulmelik adindaki komutan bir cami yaptirmis ve adina da Arap Camii denilmistir Mesleme bin Abdulmelik in kabri Hicri 95 Senesinin Zilhicce ayinda 15 Agustos 717 e Mesleme bin Abdulmelik Karadan bir ordu denizden kuvvetli bir donanma ile Bizans i kusatmistir Muhasara bir yil kadar devam etmis ancak Kostantiniyye alinamamisti Ama Galata zapt edilmisti Mesleme ve Imparator Leon arasinda varilan bir anlasma sonucu Arap mescidi insa edilmis ve ibadete acilmistir 7 yil kadar Istanbul da kalmis olan Arap Musluman Ordusu ibadetini burada yapmistir Daha sonra Sam da cikan bir isyan uzerine Arap ordusunun Sam a gitmesi uzerine Dominiken Papaz ve Rahipleri burasini kilise haline sokmus simdi minare olarak kullanilan can kulesini bu esnada ilave etmislerdir 1453 Istanbul un fethinden sonra kilise yeniden camiye cevrilerek ondeki mihrap ve minber ilave edilmis ve Osmanli kayitlarinda yine Arap Mescidi ismini almistir Ikinci rivayete gore Dorduncu Hacli Seferi nde Kudus yerine Konstantinopolis i ele gecirmeyi amaclayan Katolikler 1200 lerin baslarinda Pavlus a adadiklari bir kiliseyi ve yanina Dominikan Tarikati na bagli bir manastiri Galata da yaptirmislardir Papalarin da yakin ilgisini ceken bu manastir ve kilise bir sure sonra mezhebin kurucusu olan Aziz Dominik in adinin da eklenmesiyle taninir San Paolo ve San Domeniko 1475 te Fatih kiliseyi camiye cevirerek vakfina katmistir Yirmi yil sonra da Ispanya dan cikartilan Endulus Araplari nin bir kisminin cevredeki mahallelere yerlestirilmesiyle cami Arap Camii olarak taninir Caminin Araplara mal edilmesinin bir nedeni de minareye cevrilen eski can kulesinin 714 te Sam da yaptirilan unlu Emeviye Camii nin ozgun minaresini cagristirmasidir III Mehmed ve I Mahmud un annesi Saliha Sultan ve II Mahmud un kizi Adile Sultan degisik donemlerde Cami yi onartmis hunkar mahfili sebil cesme sadirvan gibi ogeler ekletmislerdir Ozellikle Saliha Sultan in yaptirdigi onarimdan sonra caminin ic duzeni mahfillerin mihrabin barok ahsap tasarimlariyla hayli degismis tiyatral bir gorumun egemen olmustur 1913 1919 yillari arasindaki kapsamli onarim sonucu yapi yeniden buyuk bir degisime ugrar Avlu duvari yikilir Cami genisletilerek yeniden yaptirilir Arabesk bir son cemaat mahalli ekletilir Doseme altinda kalan yuzu askin Latin soylusunun mezar taslari muzeye tasitilirken mihrabin yanindaki Mesleme nin Cilehanesi Arap Baba Merkadi ve cevrede sahabelere ait olduklari ileri surulen birkac kabir de Arap kimligini daha guclendirerek vurgular Yapi her ne kadar buyuk olcude Islamlasmis Osmanlilasmis ise de dikkatli bir goz cok az da olsa Gotik gecmisini belgeleyen birtakim mimari ogeleri fark edebilir GaleriCamiinin ic kapisindaki tanitici levhasi Camiinin minaresi Nafe Sokaktan gorunum Camiinin ic kapisi Camiiden bir gorunum Galata Mahkemesi Sokaktan Camii sadirvani Aslan figuruKaynakcaWikimedia Commons ta Arap Mosque ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir bkz Halil Inalcik 2010 Osmanlilar