Mesleme bin Abdülmelik (Arapça: مسلمة بن عبد الملك, Yunanca kaynaklarda Grekçe: Μασαλμᾶς, Masalmas; fl. 705 – 24 Aralık 738), Emevî prens ve 8. yüzyılın ilk on yıllarının en önde gelen Arap generallerinden biridir. Bizans İmparatorluğu ve Hazar Hanlığı'na karşı birçok sefer düzenlemiştir. Özellikle Bizans başkenti Konstantinopolis'in ikinci ve son Arap kuşatmasına liderlik ettiği için büyük ün kazanmıştır.
Mesleme bin Abdülmelik | |
---|---|
Ölüm | 24 Aralık 738 |
Bağlılığı | Emevîler |
Çatışma/savaşları | Arap-Bizans savaşları: , Konstantinopolis Kuşatması (717-718); Hazar-Arap savaşları |
Ailesi | |
Babası | Abdülmelik bin Mervan |
Eşi | al-Rabab |
Akrabaları | Amcası: Kardeşleri: Velîd, Süleyman, Yezîd ve Hişâm |
İlk yılları ve kariyeri
Mesleme, Emevi halifesi Abdülmelik bin Mervan'ın (h. 685-705) oğlu ve halifeler Velîd (h. 705-715), Süleyman (h. 715-717), Yezîd (h. 720-724) ve Hişâm'ın (h. 724-743) üvey kardeşidir. Annesi köle cariye olduğu için Mesleme tahtın miras hakkından çıkarıldı. El-Qarqisiya'nin isyancı Kays lideri Zufar ibn al-Harith al-Kilabi ile uzlaşmak için Abdülmelik, 691 yazında Mesleme ile Zufar'ın kızı al-Rabab arasında bir evlilik sözleşmesi ayarladı.
705'te Bizans İmparatorluğu'na karşı yeğeni al-'Abbas ibn al-Walid ile birlikte komuta ettiği yıllık yaz seferi (ṣawā'if) sırasında ilk olarak bahsedilir. İlk büyük seferi, bir önceki yıl seçkin general Merdei Maimun'un yenilgisine ve ölümüne misilleme olarak başlatılan, Küçük Asya'nın güneydoğusundaki Bizans şehri Tuvana'ya karşı başlatılan . Kuşatma kış boyunca sürdü ve Arap ordusu büyük zorluklarla karşılaştı, ancak Arapların 708 baharında bir Bizans yardım gücünü yendikten sonra şehir teslim oldu. Birkaç ay sonra, yazın Küçük Asya'ya başka bir sefer düzenleyen Mesleme, Amorium yakınlarında bir Bizans ordusunu yenerken, 709'da Isauria bölgesine baskın düzenledi.
Aynı yıl Mesleme, Ermenistan ve Adharbaycan askeri valisi olarak, amcası 'ın yerine atandı. Bu, halihazırda elinde bulundurduğu Kuzey Suriye'de bulunan Kinnesrin valiliğine ekti. Kinnesrin valiliği erken dönem Arap vakainüvisleri tarafından diğer görevleri kadar iyi belgelenmemesine rağmen tarihçi Mesleme'nin Halep Ulu Cami'nin büyük ihtimal koruyucusu ve muhtemelen Kinnesrin'de bazı inşaat çalışmalarının sorumlusu olduğunu iddia eder. Birlikte, bu vilayetlerin komutanlığı ona Halifeliğin tüm kuzeybatı sınırının tam kontrolünü etkin bir şekilde verdi. Bu konumdan Bizanslılara karşı birkaç sefer başlattı, Galatya'yı harap etti ve 712'de Amasya'yı yağmaladı ve 714'te Malatya'yı aldı. Aynı zamanda Kafkasya'nın kuzeyinde Halifeliğin varlığını ilk kuran kişidri ve Hazarlar ile doğrudan çatışmanın (İkinci Arap-Hazar Savaşı) başlamasına yol açtı. 710'da ordusunu, 714'te ikinci seferinde alıp yıktığı Bab 'l-Abwab'a (Derbent'in Arapça adı "Kapıların Kapısı") kadar yürüdü.
Konstantinopolis Kuşatması
715'ten itibaren Mesleme, kardeşi Halife Süleyman'ın Bizans başkenti Konstantinopolis'i fethetme planlarının baş generaliydi, çünkü Süleyman bizzat seferber olamayacak kadar hastaydı. Mesleme, kaynakların 120.000 adam ve 1.800 gemiye sahip olduğunu bildiren devasa bir orduyu yönetti. 715'in sonlarında, Arap öncü kuvvetleri Toros Dağları'nı Bizans topraklarına geçti, Mesleme, 716 baharında ana ordu ve filo ile takip etti. Arapların planlarına, 695'ten beri Bizanslıları rahatsız eden iç çekişmelerin nüksetmesi yardımcı oldu; İmparator II. Anastasios, 715 yılında III. Theodosios tarafından devrildi ve Anatolikon Theması'nın Stratigos'u olan Isaurialı Leon karşı çıktı. Mesleme, Bizanslılar arasındaki bölünmeleri kendi çıkarları için kullanmayı umuyordu ve Leon ile temaslar başlattı, ancak Leon, müzakereleri Arap generali alt etmek için kullandı ve Mesleme'nin kış üssü olarak kullanmayı amaçladığı stratejik Amorium şehrini kendisi için işgal etti. Sonuç olarak Mesleme daha batıya, Thrakesion Theması'nın kıyı bölgelerine doğru yürüdü. Leon'un Theodosius'a karşı başlattığı ve Mart 717'de Konstantinopolis'e girmesiyle biten yürüyüşü sırasında Mesleme, kışı orada geçirdi.
717 yazının başlarında, Mesleme ordusuyla birlikte Asya'dan Çanakkale Boğazı üzerinden Avrupa'ya geçti ve Konstantinopolis'i karadan ve denizden kuşatmaya başladı. Ancak donanması kısa süre sonra Rum ateşinin kullanımıyla etkisiz hale geldi ve ordusu şehrin kara savunmasını aşamadığı için kuşatma, özellikle o yıl üç ay boyunca yerin karla kaplandığı şiddetli kışa kadar devam etti. Mesleme pek çok malzeme getirmişti, ama ya çok geçmeden tükendi ya da kayboldu - Arap kaynakları Leon'un müzakerelerin çoğunluğunda Arap generali istiflenmiş malzemelerinin önemli bir bölümünü teslim etmesi veya yok etmesi için bir kez daha kandırdığını söyler - ve ordu açlık ve hastalıktan acı çekmeye başladı.
İlkbaharda, takviyeler Mısır ve İfrikiye'den iki büyük filo şeklinde geldi, ancak çoğu Hristiyan olan mürettebatlarının büyük bir kısmı Bizanslıların tarıfına geçti ve Leon'un donanması Arap filolarını yok etmeyi veya ele geçirmeyi başardı. Bizanslılar ayrıca, Küçük Asya'daki kuşatma birliklerine yardım etmek için yürüyen bir Arap ordusunu yendi, Mesleme'nin adamları da Bulgarların saldırılarıyla mücadele etmek zorunda kaldı ve bu da onlara birçok adama mal oldu. Kuşatma açıkça başarısız olmuştu ve yeni Halife Ömer bin Abdülazîz (h. 717-720) Mesleme'nin geri çekilmesini emretti. 15 Ağustos 718'de on üç aylık kuşatmanın ardından Araplar oradan ayrıldı.
Irak ve Kafkasya Valiliği
Konstantinopolis'teki başarısızlığından sonra Mesleme, Hâricîler'i bastırmak için Irak'a gönderildi. Ömer'in ölümü ve 720'de kardeşiII. Yezîd'in tahta çıkmasından sonra, Ağustos 720'de mağlup edip, öldürdüğü Yezid bin Mühelleb'in isyanını bastırmakla görevlendirildi. Yine de, her iki Irak'ın valisi olarak iktidarına kızan ve ondan korkan Halife'nin ve velihatlığa müdahale etmesinden dolayı gözden düştü: Mesleme, Yezid'in oğlu Velîd yerine kardeşi Hişam'ı tercih etti. Yezid kısa süre sonra, görünüşte eyaletlerinin vergi yükünü Şam'a teslim edemediği için görevinden Mesleme'yi geri çağırdı ve onun yerine onun himayesi Ömer bin Hubayra'yı atadı.
Mesleme daha sonra kaynaklardan kaybolur ve 725 yılında, Yezid'in ölümünden ve Kafkas cephesinde Hazarlara karşı Cerrah bin Abdullah'nin yerine Mesleme'yi gönderen Hişam'ın tahta çıkmasından kısa bir süre sonra yeniden ortaya çıkar. Başlangıçta, Mesleme çoğunlukla Bizans cephesinde aktifti ve Hazarlara karşı savaş el-Harith ibn Amr al-Ta'i'yi görevlendirdi. 725 kışında Mesleme, Malatya'dan Küçük Asya'ya karşı 13 Ocak 726'da Kayseri'nin yağmalanmasıyla sonuçlanan bir sefer düzenledi. Çankırı'nın Abdallah el-Battal tarafından 727'de ele geçirilmesiyle birlikte, 720'lerde Bizanslılara karşı Arap silahlı kuvvetlerinin en büyük başarılarından biriydi bu. Birkaç ay sonra, başka türlü dikkate değer olmayan kuzey yaz seferi de Bizans topraklarına öncülük etti. 727–728'de, Adharbaycan'ın derinliklerine kadar ulaşan Hazar saldırıları, dikkatini başka yöne çevirdi. Mesleme onları geri püskürtüp Daryal Boğazı'nin kontrolünü geri alabilse de Kafkasya'daki 728 seferberliği zor, kanlı ve kararsızdı. Maslama'nın birliklerinin çok kötü havalarda otuz ile kırk güne kadar sürekli savaştığı ve Hazar kağanına karşı bir savaşta zaferini iddia etmesine rağmen, seferde herhangi bir sonuç alınamadı ve yenilgiye yaklaşıldı. Kafkasya'nın güneyinde 729'da yeniden başlayan Hazar saldırılarını durdurmak için kesinlikle çok az şey yaptı. Aynı yıl Mesleme görevden alındı ve yerine Cerrah getirildi. Daha sonra Bizans vakainüvis Günah Çıkartıcı Theofanis tarafından 730'un sonlarında Harsianon kalesinin yağmalanmasından sorumlu olarak kaydedildi, ancak Arap kaynakları bu eylem için Muaviye bin Hişâm'a itibar ederler.
Kafkasya'da durum Meslame'nin ayrılmasının ardından hızla kötüleşti. Cerrah Kafkasya'nın kuzeyine seferler düzenlerken, Hazarlar onun arkasında saldırıp, ana üssü olan Erdebil saldırdı. Şehri kurtarmak için acele eden Cerrah yenildi ve öldürüldü ve ordusu 9 Aralık 730'da fiilen yok edildi. Bu kriz karşısında Halife, Meslame'yi Ermenistan ve Adharbaycan'ın yeni valisi olarak atadı, ancak bu arada, gazi general durumu düzeltmeyi ve Hazar ordusunu yenmeyi başardı. İddiaya göre Mesleme, Said'in başarılarını kıskanmasından ötürü, Hişam serbest bırakılmasını emredinceye kadar Said'i hapse atmıştır. 730 ve 731 boyunca Mesleme, emrinde büyük bir orduyla Hazarların Kafkasya'nın güneyindeki vilayetleri temizledi ve ardından dağların ötesine geçerek birkaç yerleşim yerini yağmaladı ve kağan meydan muharebesinde yenildi. Ayrıca Bâb el-Abvâb'ın stratejik kalesini su kaynağını zehirleyerek işgal eden Hazarlardan kurtardı ve askeri bir koloni (misr) olarak yeniden düzenleyerek 24.000 askerle yeniden yerleşti. Ancak görev süresinin yeterince başarılı olmadığına karar verildi ve 3 Mart 732'de yerine Mervan bin Muhammed atandı.
Mesleme daha sonra kamusal yaşamdan, muhtemelen Suriye'nin kuzeyindeki geniş mülklerine çekildi. 24 Aralık 738'de öldü.
Mirası
9. yüzyılın başlarında yirmi yıldan fazla bir süredir Konstantinopolis'e yapılan büyük saldırının komutanı ve "İslami Derbent'in kurucusu" olarak, Douglas M. Dunlop'a göre Mesleme "Emevi iktidarının temel desteklerinden ve Doğu sahnesinin en önemli aktörlerden biriydi". Şöhreti Müslüman dünyasında her yere yayıldı ve kahramanlıkları ve şövalyeliği efsaneye geçti. Mesleme'nin özellikle Konstantinopolis'i ele geçirme girişimi, daha sonraki Müslüman edebiyatında, çoğu yarı kurgusal, tarihsel yenilginin bir tür zafere dönüştürüldüğü hayatta kalan birkaç anlatımla kutlandı: Mesleme'nin ancak sembolik olarak Bizans başkentine girdikten sonra ayrıldığı söyleniyordu. otuz süvari eşliğinde atında; Leon onu onurla karşıladı ve onu imparatorun Arap generaline saygı gösterdiği Ayasofya'ya götürdü. Kuşatma öyküleri, Arap epik edebiyatında benzer olayları etkiledi; burada Mesleme, Bizans'a karşı savaşların bir başka efsanevi Arap kahramanı Abdallah el-Battal ile ilişkilendirildi. Özellikle Konstantinopolis'e karşı yürüttüğü sefer, 13. yüzyıl Endülüs mistik Muhyiddin İbnü'l-Arabî'ye atfedilen Muhadarat al-Abrar 17. yüzyıl Osmanlı şairi Nergisi'nin Hamse gibi sonraki Müslüman yazarlara ilham vermeye devam etti.
Dahası, 10. yüzyılda De Administrando Imperio'da kaydedildiği gibi Bizans geleneği, Mesleme kuşatma sırasında Bizanslıları, şehrin Praetorium'unun yakınında Konstantinopolis'in ilk camisini inşa etmeye ikna etti. Gerçekte, praetorium yakınındaki cami büyük olasılıkla yaklaşık 860 yılında, o yılki bir Arap elçiliğinin sonucu olarak inşa edildi. Dördüncü Haçlı Seferi ile şehrin yağmalanmasına kadar ayakta kaldı. Daha sonraki Osmanlı geleneği, Arap Camii'nin (Galata'da bulunan Konstantinopolis'un dışında bulunan) yapımını da Mesleme'ye atfeder, ancak bu yanlış bir şekilde 686'ya tarihlenir, muhtemelen Mesleme'nin saldırısını 670'lerde ilk Arap kuşatması ile karıştırdı.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d ODB, "Maslama" (P. A. Hollingsworth), p. 1311
- ^ a b c d e f Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit, ss. 190–191
- ^ a b c d e f g h i j k Rotter 1991, s. 740
- ^ a b c d e f Lammens 1987, s. 394
- ^ Dixon 1971, ss. 92-94.
- ^ a b Treadgold 1997, s. 341.
- ^ Bacharach 1996, s. 34.
- ^ Blankinship 1994, s. 108.
- ^ Guilland 1959, ss. 110-111.
- ^ Guilland 1959, s. 110.
- ^ Treadgold 1997, s. 346.
- ^ Guilland 1959, ss. 111-114, 124-126.
- ^ Treadgold 1997, ss. 344-345.
- ^ Brooks 1899, ss. 24-28.
- ^ Guilland 1959, ss. 119-123.
- ^ Treadgold 1997, ss. 346-347.
- ^ Guilland 1959, ss. 121-123.
- ^ Treadgold 1997, ss. 347-349.
- ^ Blankinship 1994, ss. 87-88.
- ^ Blankinship 1994, s. 123.
- ^ Blankinship 1994, ss. 120-121.
- ^ Blankinship 1994, ss. 124–125, 149.
- ^ Blankinship 1994, s. 162.
- ^ Blankinship 1994, ss. 149-150.
- ^ Blankinship 1994, ss. 150-152.
- ^ a b c Dunlop 1954, s. 67.
- ^ Canard 1926, ss. 99-102.
- ^ Guilland 1959, ss. 130-131.
- ^ Canard 1926, ss. 112-121.
- ^ Guilland 1959, ss. 131-132.
- ^ Hasluck 1929, s. 720.
- ^ Hasluck 1929, ss. 718-720.
- Genel
- (1996). "Marwanid Umayyad Building Activities: Speculations on Patronage". Necipoğlu, Gülru (Ed.). Muqarnas: An Annual on the Visual Culture of the Islamic World (İngilizce). 13. Leiden: Brill. ss. 27-44. ISBN .
- Blankinship, Khalid Yahya (1994). The End of the Jihâd State: The Reign of Hishām ibn ʻAbd al-Malik and the Collapse of the Umayyads (İngilizce). Albany, New York: State University of New York Press. ISBN .
- Brooks, E. W. (1899). "The Campaign of 716–718 from Arabic Sources". (İngilizce). The Society for the Promotion of Hellenic Studies. XIX: 19-33. doi:10.2307/623841. JSTOR 623841.
- Canard, Marius (1926). "Les expéditions des Arabes contre Constantinople dans l'histoire et dans la légende". Journal Asiatique (Fransızca) (208): 61-121. ISSN 0021-762X. 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2020.
- Dixon, ʹAbd al-Ameer ʹAbd (1971). The Umayyad Caliphate, 65-86/684-705: (a Political Study) (İngilizce). Londra: Luzac. ISBN . 6 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2020.
- Dunlop, Douglas M. (1954). The History of the Jewish Khazars (İngilizce). Princeton, N.J.: Princeton University Press. OCLC 459245222.
- Guilland, Rodolphe (1959). "L'Expedition de Maslama contre Constantinople (717-718)". Études byzantines (Fransızca). Paris: Publications de la Faculté des Lettres et Sciences Humaines de Paris: 109-133. OCLC 603552986.
- Hasluck, F. W. (1929). "LVII. The Mosques of the Arabs in Constantinople". Christianity and Islam Under the Sultans, Volume II (İngilizce). Oxford: Oxford University Press. ss. 717-735.
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- Lammens, H. (1987). "MASLAMA". Houtsma, Martijn Theodoor (Ed.). E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913–1936, Volume V (İngilizce). Leiden: Brill. s. 394. ISBN .
- Rotter, G. (1991). "Maslama b. ʿAbd al-Malik b. Marwān". Bosworth, C. E.; ; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume VI: Mahk–Mid (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. s. 740. ISBN .
- Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN .
- Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2000). "Maslama ibn 'Abd al-Malik (# 4868)". Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: 1. Abteilung (641–867), Band 3: Leon (# 4271) – Placentius (# 6265) (Almanca). Berlin ve Boston: De Gruyter. ss. 190–191. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mesleme bin Abdulmelik Arapca مسلمة بن عبد الملك Yunanca kaynaklarda Grekce Masalmᾶs Masalmas fl 705 24 Aralik 738 Emevi prens ve 8 yuzyilin ilk on yillarinin en onde gelen Arap generallerinden biridir Bizans Imparatorlugu ve Hazar Hanligi na karsi bircok sefer duzenlemistir Ozellikle Bizans baskenti Konstantinopolis in ikinci ve son Arap kusatmasina liderlik ettigi icin buyuk un kazanmistir Mesleme bin AbdulmelikOlum24 Aralik 738BagliligiEmevilerCatisma savaslariArap Bizans savaslari Konstantinopolis Kusatmasi 717 718 Hazar Arap savaslariAilesiBabasiAbdulmelik bin MervanEsial RababAkrabalariAmcasi Kardesleri Velid Suleyman Yezid ve HisamIlk yillari ve kariyeriMesleme Emevi halifesi Abdulmelik bin Mervan in h 685 705 oglu ve halifeler Velid h 705 715 Suleyman h 715 717 Yezid h 720 724 ve Hisam in h 724 743 uvey kardesidir Annesi kole cariye oldugu icin Mesleme tahtin miras hakkindan cikarildi El Qarqisiya nin isyanci Kays lideri Zufar ibn al Harith al Kilabi ile uzlasmak icin Abdulmelik 691 yazinda Mesleme ile Zufar in kizi al Rabab arasinda bir evlilik sozlesmesi ayarladi 705 te Bizans Imparatorlugu na karsi yegeni al Abbas ibn al Walid ile birlikte komuta ettigi yillik yaz seferi ṣawa if sirasinda ilk olarak bahsedilir Ilk buyuk seferi bir onceki yil seckin general Merdei Maimun un yenilgisine ve olumune misilleme olarak baslatilan Kucuk Asya nin guneydogusundaki Bizans sehri Tuvana ya karsi baslatilan Kusatma kis boyunca surdu ve Arap ordusu buyuk zorluklarla karsilasti ancak Araplarin 708 baharinda bir Bizans yardim gucunu yendikten sonra sehir teslim oldu Birkac ay sonra yazin Kucuk Asya ya baska bir sefer duzenleyen Mesleme Amorium yakinlarinda bir Bizans ordusunu yenerken 709 da Isauria bolgesine baskin duzenledi Ayni yil Mesleme Ermenistan ve Adharbaycan askeri valisi olarak amcasi in yerine atandi Bu halihazirda elinde bulundurdugu Kuzey Suriye de bulunan Kinnesrin valiligine ekti Kinnesrin valiligi erken donem Arap vakainuvisleri tarafindan diger gorevleri kadar iyi belgelenmemesine ragmen tarihci Mesleme nin Halep Ulu Cami nin buyuk ihtimal koruyucusu ve muhtemelen Kinnesrin de bazi insaat calismalarinin sorumlusu oldugunu iddia eder Birlikte bu vilayetlerin komutanligi ona Halifeligin tum kuzeybati sinirinin tam kontrolunu etkin bir sekilde verdi Bu konumdan Bizanslilara karsi birkac sefer baslatti Galatya yi harap etti ve 712 de Amasya yi yagmaladi ve 714 te Malatya yi aldi Ayni zamanda Kafkasya nin kuzeyinde Halifeligin varligini ilk kuran kisidri ve Hazarlar ile dogrudan catismanin Ikinci Arap Hazar Savasi baslamasina yol acti 710 da ordusunu 714 te ikinci seferinde alip yiktigi Bab l Abwab a Derbent in Arapca adi Kapilarin Kapisi kadar yurudu Konstantinopolis KusatmasiAraplar Konstantinopolis e saldiriyor Manasses Vakainamesi 715 ten itibaren Mesleme kardesi Halife Suleyman in Bizans baskenti Konstantinopolis i fethetme planlarinin bas generaliydi cunku Suleyman bizzat seferber olamayacak kadar hastaydi Mesleme kaynaklarin 120 000 adam ve 1 800 gemiye sahip oldugunu bildiren devasa bir orduyu yonetti 715 in sonlarinda Arap oncu kuvvetleri Toros Daglari ni Bizans topraklarina gecti Mesleme 716 baharinda ana ordu ve filo ile takip etti Araplarin planlarina 695 ten beri Bizanslilari rahatsiz eden ic cekismelerin nuksetmesi yardimci oldu Imparator II Anastasios 715 yilinda III Theodosios tarafindan devrildi ve Anatolikon Themasi nin Stratigos u olan Isauriali Leon karsi cikti Mesleme Bizanslilar arasindaki bolunmeleri kendi cikarlari icin kullanmayi umuyordu ve Leon ile temaslar baslatti ancak Leon muzakereleri Arap generali alt etmek icin kullandi ve Mesleme nin kis ussu olarak kullanmayi amacladigi stratejik Amorium sehrini kendisi icin isgal etti Sonuc olarak Mesleme daha batiya Thrakesion Themasi nin kiyi bolgelerine dogru yurudu Leon un Theodosius a karsi baslattigi ve Mart 717 de Konstantinopolis e girmesiyle biten yuruyusu sirasinda Mesleme kisi orada gecirdi 717 yazinin baslarinda Mesleme ordusuyla birlikte Asya dan Canakkale Bogazi uzerinden Avrupa ya gecti ve Konstantinopolis i karadan ve denizden kusatmaya basladi Ancak donanmasi kisa sure sonra Rum atesinin kullanimiyla etkisiz hale geldi ve ordusu sehrin kara savunmasini asamadigi icin kusatma ozellikle o yil uc ay boyunca yerin karla kaplandigi siddetli kisa kadar devam etti Mesleme pek cok malzeme getirmisti ama ya cok gecmeden tukendi ya da kayboldu Arap kaynaklari Leon un muzakerelerin cogunlugunda Arap generali istiflenmis malzemelerinin onemli bir bolumunu teslim etmesi veya yok etmesi icin bir kez daha kandirdigini soyler ve ordu aclik ve hastaliktan aci cekmeye basladi Ilkbaharda takviyeler Misir ve Ifrikiye den iki buyuk filo seklinde geldi ancak cogu Hristiyan olan murettebatlarinin buyuk bir kismi Bizanslilarin tarifina gecti ve Leon un donanmasi Arap filolarini yok etmeyi veya ele gecirmeyi basardi Bizanslilar ayrica Kucuk Asya daki kusatma birliklerine yardim etmek icin yuruyen bir Arap ordusunu yendi Mesleme nin adamlari da Bulgarlarin saldirilariyla mucadele etmek zorunda kaldi ve bu da onlara bircok adama mal oldu Kusatma acikca basarisiz olmustu ve yeni Halife Omer bin Abdulaziz h 717 720 Mesleme nin geri cekilmesini emretti 15 Agustos 718 de on uc aylik kusatmanin ardindan Araplar oradan ayrildi Irak ve Kafkasya ValiligiKonstantinopolis teki basarisizligindan sonra Mesleme Hariciler i bastirmak icin Irak a gonderildi Omer in olumu ve 720 de kardesiII Yezid in tahta cikmasindan sonra Agustos 720 de maglup edip oldurdugu Yezid bin Muhelleb in isyanini bastirmakla gorevlendirildi Yine de her iki Irak in valisi olarak iktidarina kizan ve ondan korkan Halife nin ve velihatliga mudahale etmesinden dolayi gozden dustu Mesleme Yezid in oglu Velid yerine kardesi Hisam i tercih etti Yezid kisa sure sonra gorunuste eyaletlerinin vergi yukunu Sam a teslim edemedigi icin gorevinden Mesleme yi geri cagirdi ve onun yerine onun himayesi Omer bin Hubayra yi atadi Kafkas bolgesinin haritasi y 740 Mesleme daha sonra kaynaklardan kaybolur ve 725 yilinda Yezid in olumunden ve Kafkas cephesinde Hazarlara karsi Cerrah bin Abdullah nin yerine Mesleme yi gonderen Hisam in tahta cikmasindan kisa bir sure sonra yeniden ortaya cikar Baslangicta Mesleme cogunlukla Bizans cephesinde aktifti ve Hazarlara karsi savas el Harith ibn Amr al Ta i yi gorevlendirdi 725 kisinda Mesleme Malatya dan Kucuk Asya ya karsi 13 Ocak 726 da Kayseri nin yagmalanmasiyla sonuclanan bir sefer duzenledi Cankiri nin Abdallah el Battal tarafindan 727 de ele gecirilmesiyle birlikte 720 lerde Bizanslilara karsi Arap silahli kuvvetlerinin en buyuk basarilarindan biriydi bu Birkac ay sonra baska turlu dikkate deger olmayan kuzey yaz seferi de Bizans topraklarina onculuk etti 727 728 de Adharbaycan in derinliklerine kadar ulasan Hazar saldirilari dikkatini baska yone cevirdi Mesleme onlari geri puskurtup Daryal Bogazi nin kontrolunu geri alabilse de Kafkasya daki 728 seferberligi zor kanli ve kararsizdi Maslama nin birliklerinin cok kotu havalarda otuz ile kirk gune kadar surekli savastigi ve Hazar kaganina karsi bir savasta zaferini iddia etmesine ragmen seferde herhangi bir sonuc alinamadi ve yenilgiye yaklasildi Kafkasya nin guneyinde 729 da yeniden baslayan Hazar saldirilarini durdurmak icin kesinlikle cok az sey yapti Ayni yil Mesleme gorevden alindi ve yerine Cerrah getirildi Daha sonra Bizans vakainuvis Gunah Cikartici Theofanis tarafindan 730 un sonlarinda Harsianon kalesinin yagmalanmasindan sorumlu olarak kaydedildi ancak Arap kaynaklari bu eylem icin Muaviye bin Hisam a itibar ederler Bab el Abvab da Derbent in Arapca adi Kapilarin Kapisi Cuma Camii Mesleme nin sehri yeniden kurmasina dayanir Kafkasya da durum Meslame nin ayrilmasinin ardindan hizla kotulesti Cerrah Kafkasya nin kuzeyine seferler duzenlerken Hazarlar onun arkasinda saldirip ana ussu olan Erdebil saldirdi Sehri kurtarmak icin acele eden Cerrah yenildi ve olduruldu ve ordusu 9 Aralik 730 da fiilen yok edildi Bu kriz karsisinda Halife Meslame yi Ermenistan ve Adharbaycan in yeni valisi olarak atadi ancak bu arada gazi general durumu duzeltmeyi ve Hazar ordusunu yenmeyi basardi Iddiaya gore Mesleme Said in basarilarini kiskanmasindan oturu Hisam serbest birakilmasini emredinceye kadar Said i hapse atmistir 730 ve 731 boyunca Mesleme emrinde buyuk bir orduyla Hazarlarin Kafkasya nin guneyindeki vilayetleri temizledi ve ardindan daglarin otesine gecerek birkac yerlesim yerini yagmaladi ve kagan meydan muharebesinde yenildi Ayrica Bab el Abvab in stratejik kalesini su kaynagini zehirleyerek isgal eden Hazarlardan kurtardi ve askeri bir koloni misr olarak yeniden duzenleyerek 24 000 askerle yeniden yerlesti Ancak gorev suresinin yeterince basarili olmadigina karar verildi ve 3 Mart 732 de yerine Mervan bin Muhammed atandi Mesleme daha sonra kamusal yasamdan muhtemelen Suriye nin kuzeyindeki genis mulklerine cekildi 24 Aralik 738 de oldu Mirasi9 yuzyilin baslarinda yirmi yildan fazla bir suredir Konstantinopolis e yapilan buyuk saldirinin komutani ve Islami Derbent in kurucusu olarak Douglas M Dunlop a gore Mesleme Emevi iktidarinin temel desteklerinden ve Dogu sahnesinin en onemli aktorlerden biriydi Sohreti Musluman dunyasinda her yere yayildi ve kahramanliklari ve sovalyeligi efsaneye gecti Mesleme nin ozellikle Konstantinopolis i ele gecirme girisimi daha sonraki Musluman edebiyatinda cogu yari kurgusal tarihsel yenilginin bir tur zafere donusturuldugu hayatta kalan birkac anlatimla kutlandi Mesleme nin ancak sembolik olarak Bizans baskentine girdikten sonra ayrildigi soyleniyordu otuz suvari esliginde atinda Leon onu onurla karsiladi ve onu imparatorun Arap generaline saygi gosterdigi Ayasofya ya goturdu Kusatma oykuleri Arap epik edebiyatinda benzer olaylari etkiledi burada Mesleme Bizans a karsi savaslarin bir baska efsanevi Arap kahramani Abdallah el Battal ile iliskilendirildi Ozellikle Konstantinopolis e karsi yuruttugu sefer 13 yuzyil Endulus mistik Muhyiddin Ibnu l Arabi ye atfedilen Muhadarat al Abrar 17 yuzyil Osmanli sairi Nergisi nin Hamse gibi sonraki Musluman yazarlara ilham vermeye devam etti Dahasi 10 yuzyilda De Administrando Imperio da kaydedildigi gibi Bizans gelenegi Mesleme kusatma sirasinda Bizanslilari sehrin Praetorium unun yakininda Konstantinopolis in ilk camisini insa etmeye ikna etti Gercekte praetorium yakinindaki cami buyuk olasilikla yaklasik 860 yilinda o yilki bir Arap elciliginin sonucu olarak insa edildi Dorduncu Hacli Seferi ile sehrin yagmalanmasina kadar ayakta kaldi Daha sonraki Osmanli gelenegi Arap Camii nin Galata da bulunan Konstantinopolis un disinda bulunan yapimini da Mesleme ye atfeder ancak bu yanlis bir sekilde 686 ya tarihlenir muhtemelen Mesleme nin saldirisini 670 lerde ilk Arap kusatmasi ile karistirdi KaynakcaOzel a b c d ODB Maslama P A Hollingsworth p 1311 a b c d e f Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit ss 190 191 a b c d e f g h i j k Rotter 1991 s 740 a b c d e f Lammens 1987 s 394 Dixon 1971 ss 92 94 a b Treadgold 1997 s 341 Bacharach 1996 s 34 Blankinship 1994 s 108 Guilland 1959 ss 110 111 Guilland 1959 s 110 Treadgold 1997 s 346 Guilland 1959 ss 111 114 124 126 Treadgold 1997 ss 344 345 Brooks 1899 ss 24 28 Guilland 1959 ss 119 123 Treadgold 1997 ss 346 347 Guilland 1959 ss 121 123 Treadgold 1997 ss 347 349 Blankinship 1994 ss 87 88 Blankinship 1994 s 123 Blankinship 1994 ss 120 121 Blankinship 1994 ss 124 125 149 Blankinship 1994 s 162 Blankinship 1994 ss 149 150 Blankinship 1994 ss 150 152 a b c Dunlop 1954 s 67 Canard 1926 ss 99 102 Guilland 1959 ss 130 131 Canard 1926 ss 112 121 Guilland 1959 ss 131 132 Hasluck 1929 s 720 Hasluck 1929 ss 718 720 Genel 1996 Marwanid Umayyad Building Activities Speculations on Patronage Necipoglu Gulru Ed Muqarnas An Annual on the Visual Culture of the Islamic World Ingilizce 13 Leiden Brill ss 27 44 ISBN 90 04 10633 2 Blankinship Khalid Yahya 1994 The End of the Jihad State The Reign of Hisham ibn ʻAbd al Malik and the Collapse of the Umayyads Ingilizce Albany New York State University of New York Press ISBN 978 0 7914 1827 7 Brooks E W 1899 The Campaign of 716 718 from Arabic Sources Ingilizce The Society for the Promotion of Hellenic Studies XIX 19 33 doi 10 2307 623841 JSTOR 623841 Canard Marius 1926 Les expeditions des Arabes contre Constantinople dans l histoire et dans la legende Journal Asiatique Fransizca 208 61 121 ISSN 0021 762X 17 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2020 Dixon ʹAbd al Ameer ʹAbd 1971 The Umayyad Caliphate 65 86 684 705 a Political Study Ingilizce Londra Luzac ISBN 978 0718901493 6 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2020 Dunlop Douglas M 1954 The History of the Jewish Khazars Ingilizce Princeton N J Princeton University Press OCLC 459245222 Guilland Rodolphe 1959 L Expedition de Maslama contre Constantinople 717 718 Etudes byzantines Fransizca Paris Publications de la Faculte des Lettres et Sciences Humaines de Paris 109 133 OCLC 603552986 Hasluck F W 1929 LVII The Mosques of the Arabs in Constantinople Christianity and Islam Under the Sultans Volume II Ingilizce Oxford Oxford University Press ss 717 735 Alexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Lammens H 1987 MASLAMA Houtsma Martijn Theodoor Ed E J Brill s First Encyclopaedia of Islam 1913 1936 Volume V Ingilizce Leiden Brill s 394 ISBN 90 04 08265 4 Rotter G 1991 Maslama b ʿAbd al Malik b Marwan Bosworth C E Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume VI Mahk Mid Ingilizce Leiden E J Brill s 740 ISBN 978 90 04 08112 3 Treadgold Warren 1997 A History of the Byzantine State and Society Ingilizce Stanford Kaliforniya Stanford University Press ISBN 0 8047 2630 2 Lilie Ralph Johannes Ludwig Claudia Pratsch Thomas Zielke Beate 2000 Maslama ibn Abd al Malik 4868 Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit 1 Abteilung 641 867 Band 3 Leon 4271 Placentius 6265 Almanca Berlin ve Boston De Gruyter ss 190 191 ISBN 978 3 11 016673 6