Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arap Birliği (Arapça: جامعة الدول العربية Jāmiʻat ad-Duwal al-ʻArabiyya) veya Arap Ligi (Arapça: الجامعة العربية al-Jāmiʻa al-ʻArabiyya), 22 Arap ülkesinin üye olduğu milletler arası bir örgüttür. Arap ülkeleri arasında ilk ittifak 1936'da Irak ve Suudi Arabistan arasında gerçekleşmiştir. 1944'te imzalanan ile Arap Birliğinin temeli atılmıştır.
| Arap Ligi | |
|---|---|
| |
 Bayrak | |
 | |
| Kuruluş | , 22 Mart 1945 |
| Tür | Uluslararası örgüt |
| Yasal statü | Siyasal ortaklık |
| Merkez | Kahirea |
| Üyeler | |
| Resmî diller | Arapçaa |
| Genel Sekreter | Ahmed Ebu Gayt |
| Arap Parlamentosu Başkanı | |
| Dönem Başkanı |  Lübnan |
| Notlar | a 1979-1989 arası Tunus Şehri |
Komorlar (1993)
Arap Birliği; Mısır, Irak, Ürdün, Lübnan, Suudi Arabistan ve Suriye devletleri tarafından 22 Mart 1945'te Kahire'de kuruldu. Merkezi Kahire'de olan Arap Birliği'nin bugün 22 üyesi mevcuttur, ancak Suriye'nin üyeliği Kasım 2011'den Mayıs 2023'e kadar askıya alınmıştır.
Örgüt, Arap ülkeleri arasında ekonomik, kültürel, siyasi ve sosyal ilişkileri düzenlemek amacındadır. Ortak pazar ise 1965 yılında kurulmuştur. Birliğin genel sekreteri Ahmed Ebu Gayt'dır. 2006 tarihinden beri Türkiye dâimi gözlemci statüsündedir.
Arap Birliği Eğitim, Kültür ve Bilim Örgütü (ALECSO) ve Arap Birliği Arap Ekonomik Birliği Konseyi (CAEU) Ekonomik ve Sosyal Konseyi gibi kurumlar aracılığıyla, Arap Birliği, Arap dünyasının çıkarlarını desteklemek için tasarlanmış politik, ekonomik, kültürel, bilimsel ve sosyal programları kolaylaştırmaktadır. Üye devletlerin politika pozisyonlarını koordine etmeleri, ortak endişe duydukları konularda müzakere etmeleri, bazı Arap uyuşmazlıklarını çözmeleri ve 1958 Lübnan krizi gibi çatışmaları sınırlamaları için bir forum görevi görmüştür. Birlik, ekonomik entegrasyonu teşvik eden birçok önemli belgenin hazırlanması ve sonuçlandırılması için bir platform görevi görmüştür. Buna bir örnek, bölgedeki ekonomik faaliyetlerin ilkelerini özetleyen Ortak Arap Ekonomik Eylem Bildirgesi'dir.
Her üye devletin Lig Konseyi'nde bir oy hakkı vardır ve kararlar yalnızca kendilerine oy veren devletler için bağlayıcıdır. 1945 yılında birliğin amaçları, üyelerinin siyasi, kültürel, ekonomik ve sosyal programlarını güçlendirmek ve koordine etmek ve/veya aralarında ve üçüncü taraflarda uyuşmazlıklara aracılık etmektir. Ayrıca, 13 Nisan 1950'de Ortak Savunma ve Ekonomik İşbirliği konusunda bir anlaşma imzalanması, imzalayan ülkeleri askeri savunma önlemlerinin koordinasyonuna adamıştır. Mart 2015'te Arap Birliği Genel Sekreteri aşırılıkçılığa ve Arap Devletlerine yönelik diğer tehditlere karşı koymak amacıyla Ortak Arap Gücü'nün kurulduğunu duyurdu. Karara Yemen'de Fırtına Operasyonu yoğunlaşırken ulaşıldı. Projeye katılım isteğe bağlıdır ve ordu sadece üye devletlerden birinin talebi üzerine müdahale eder. Bölgedeki askerileşmenin artması ve şiddetli iç savaşların yanı sıra terörist hareketlerinde artması, zengin Körfez ülkeleri tarafından finanse edilen JAF'ın yaratılmasının arkasındaki nedendir.
1970'lerin başında, Arap Devletleri Birliği Ekonomik Konseyi, Avrupa devletleri arasında Birleşik Arap Ticaret Odalarının oluşturulması için bir teklifte bulundu. Bu teklif, Arap Devletleri Birliğine bağlı hükûmetlerin Arap İngiliz Ticaret Odası'nı kurma kararını "teşvik etmek" ve Arap dünyası ve ana ticaret ortağı İngiltere arasındaki ikili ticareti kolaylaştırmak amaçlıdır.
Amaçları
- Üye ülkeler arasında yakın iş birliğini gerçekleştirmek
- Üye ülkelerin politikalarını koordine etmek
- Üye ülkelerin egemenlik ve bağımsızlığını korumak
- Üye ülkelerinin işlerini ve çıkarlarını genel bir şekilde ele almak
Yapısı ve Yönetimi
- Konsey: Birliğin en üst yönetim organıdır ve genellikle dışişleri bakanları düzeyinde toplanır. Her üyenin bir oyu vardır ve kararların bağlayıcılığı sadece oy veren ülkelerle ilgilidir.
- Genel Sekreterlik: Birliğin günlük faaliyetlerini yürütür ve üye ülkeler arasında koordinasyon sağlar.
Coğrafya
Arap Birliği üye ülkeleri 13.000.000 km²'nin (5.000.000 mil²) üzerinde bir alanı kaplar ve Afrika ile Asyayı birleştirir. Bölge büyük ölçüde Sahra gibi kurak çöllerden oluşmaktadır. Bununla birlikte, aynı zamanda Nil Vadisi, Jubba Vadisi ve Afrika Boynuzu'ndaki , Mağrip'teki Atlas Dağları ve Mezopotamya Levant'a uzanan Bereketli Hilal gibi çok verimli toprakları da içerir. Bölge, Güney Arabistan'daki derin ormanları ve dünyanın en uzun nehri olan Nil'in bazı bölümlerini kapsıyor.
Üyelik
Arap Devletleri Birliği Paktı olarak da bilinen Arap Birliği Şartı, Arap Birliği'nin kurucu antlaşmasıdır. 1945'te kabul edildiğine göre, "Arap Devletleri Birliği bu Anlaşmayı imzalayan bağımsız Arap Devletleri'nden oluşacaktır".
Başlangıçta, 1945'te sadece altı üyesi vardı. Bugün, Arap Birliği'nin 22 üyesi vardır; bunların arasında üç Afrika ülkesi bölgeye göre en büyük (Sudan, Cezayir ve Libya) ve Batı Asya'daki (Suudi Arabistan) en büyük ülkedir.
Beş ülke gözlemci statüsüne sahiptir. Görüşlerini ifade etme ve tavsiyede bulunma hakkı verilir ancak oy verme hakları yoktur.
20. yüzyılın ikinci yarısında üyelikte sürekli bir artış oldu. 2020 itibarıyla 22 üye ülke vardır:
ve 7 gözlemci durumu:
Libya'nın üyeliği, Libya İç Savaşı'nın başlamasının ardından 22 Şubat 2011 tarihinde askıya alındı. Libya'nın kısmen tanınmış geçici hükûmeti olan Ulusal Geçiş Konseyi, Libya'yı kuruluşa yeniden kabul edip etmeyeceğiniz konusundaki bir tartışmaya katılmak üzere 17 Ağustos'ta Arap Birliği toplantısında oturmak üzere bir temsilci gönderdi.
Suriye'nin üyeliği 16 Kasım 2011 tarihinde askıya alındı. 6 Mart 2013 tarihinde Arap Birliği, Suriye Ulusal Koalisyonu'nun Suriye'yi temsil ettiği gerekçesiyle Arap Birliği'ndeki yerini verdi. 9 Mart 2014 tarihinde, genel sekreter Nabil al-Arabi, muhalefet kurumlarının oluşumunu tamamlayana kadar Suriye'nin sandalyesinin boş kalacağını söyledi. 7 Mayıs 2023 tarihinde Suriye, yeniden Arap Birliği'ne katıldı.
Politika ve yönetim
Arap Birliği, üyelerini ekonomik olarak entegre etmeye ve dış yardım istemeden üye devletleri içeren çatışmaları çözmeye çalışan siyasi bir örgüttür. Dışişleri genellikle BM denetimi altında yürütülürken, devlet temsilcisi parlamentonun unsurlarına sahiptir.
Arap Birliği Şartı, her bir üye devletin egemenliğine saygı gösterirken, bir Arap vatanı ilkesini onaylamıştır. Birlik Konseyi ve komitelerin iç düzenlemeleri Ekim 1951'de kabul edildi. Genel Sekreterlik düzenlemeleri Mayıs 1953'te kabul edildi.
O zamandan beri, Arap Birliği'nin yönetimi uluslarüstü kurumların ikiliği ve üye devletlerin egemenliğine dayanmaktadır. Bireysel devletliğin korunması, iktidar seçkinlerinin karar vermede güçlerini ve bağımsızlıklarını korumak için güçlü tercihlerinden güç aldı. Dahası, daha zengin ülkelerin servetlerini Arap milliyetçiliği adına paylaşabileceği korkusu, Arap yöneticiler arasındaki sahtekarlıklar ve Arap birliğine karşı çıkabilecek dış güçlerin etkisi, birliğin daha derin bir entegrasyonuna engel olarak görülebilir.
Arap Birliği 1964 Kahire Zirvesi'nde, Filistin halkını temsil eden bir örgütün kurulma aşamasını başlattı. İlk Filistin Ulusal Konseyi 29 Mayıs 1964'te Doğu Kudüs'te toplandı. Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) 2 Haziran 1964'te bu toplantıda kuruldu. Filistin, FKÖ tarafından temsil edilerek Arap Birliği'ne kısa süre önce kabul edildi. Günümüzde Filistin Devleti Arap Birliği'nin tam üyesidir.
28 Mart 2002'deki Beyrut Zirvesi'nde, Birlik Arap-İsrail çatışmaları konusunda Suudi Arabistan'dan ilham alarak bir barış planı olan Arap Barış Girişimi'ni kabul etti. Girişim, İsrail ile ilişkilerin tamamen normalleşmesini sağladı. Buna karşılık İsrail'in Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki Filistin bağımsızlığını tanımak için Golan Tepeleri dahil olmak üzere işgal altındaki tüm topraklardan çekilmesi ve Doğu Kudüs'ün başkenti olması ve Filistinli mülteciler için "adil bir çözüm" olması gerekiyordu. Barış Girişimi 2007'de tekrar Riyad Zirvesi'nde onaylandı. Temmuz 2007'de Arap Birliği, Ürdün ve Mısır Dışişleri Bakanlarından oluşan bir heyeti, girişimi desteklemek için İsrail'e gönderdi. Venezuela'nın 2008-2009 İsrail-Gazze çatışması sırasında İsrail diplomatlarını sınır dışı etme hareketinin ardından Kuveyt milletvekili Waleed Al-Tabtabaie Arap Birliği'nin merkezini Venezuela'nın Caracas şehrine taşımayı önerdi. 13 Haziran 2010'da Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Mohammed Moussa Gazze Şeridi'ni ziyaret etti.Hamas'ın 2007'de silahlı olarak ele geçirilmesinden bu yana bir Arap Birliği yetkilisinin ilk ziyaretiydi.
2015 yılında Arap Birliği, Şii Husiler'e ve 2011 ayaklanmasında tahttan indirilen eski Yemen Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Saleh'e sadık güçlere karşı Suudi Arabistan'ın Yemen'e askerî müdahalesine destek verdi.
15 Nisan 2018'de, ABD destekli YPG güçlerini Afrin yerleşim bölgesinden uzaklaştırmayı amaçlayan Türkiye'nin Kuzey Suriye'ye müdahalesine yanıt olarak, Arap Birliği Türk güçlerini Afrin'den çekilmeye çağıran bir karar aldı.
Eylül 2019'da Arap Birliği, Benjamin Netanyahu'nun işgal altındaki Batı Şeria'nın Ürdün Vadisi olarak bilinen doğu bölümünü ilhak etme planlarını kınadı.
Arap Birliği 12 Ekim 2019'da Kahire'de bir araya gelerek Türkiye'nin kuzeydoğu Suriye'ye yönelik müdahalelerini tartıştı. Toplantı sonrasında üye devletler, Türk müdahalesini kınamaya karar verdiler ve bunu Arap devletine karşı 'işgal' ve 'saldırganlık' olarak nitelendirerek uluslararası hukuka aykırı olduğunu bildirdiler.
Zirveler
| No. | Tarih | Ev sahibi ülke | Ev sahibi şehir |
|---|---|---|---|
| 13–17 Ocak 1964 |  | Kahire | |
| 5–11 Eylül 1964 | | İskenderiye | |
| 13–17 Eylül 1965 |  | Kazablanka | |
| 29 Ağustos 1967 |  | Hartum | |
| 21–23 Aralık 1969 | | Rabat | |
| 26–28 Kasım 1973 |  | Cezayir | |
| 29 Ekim 1974 | | Rabat | |
| 25–26 Ekim 1976 |  | Kahire | |
| 2–5 Kasım 1978 |  | Bağdat | |
| 20–22 Kasım 1979 |  | Tunus | |
| 21–22 Kasım 1980 |  | Amman | |
| 6–9 Eylül 1982 | | Fes | |
| 1985 | | Kazablanka | |
| 1987 | | Amman | |
| Haziran 1988 | | Cezayir | |
| 1989 | | Kazablanka | |
| 1990 | | Bağdat | |
| 1996 |  | Kahire | |
| 27–28 Mart 2001 | | Amman | |
| 27–28 Mart 2002 |  | Beyrut | |
| 1 Mart 2003 | | Şarm El-Şeyh | |
| 22–23 Mayıs 2004 | | Tunus | |
| 22–23 Mart 2005 | | Cezayir | |
| 28–30 Mart 2006 | | Hartum | |
| 27–28 Mart 2007 |  | Riyad | |
| 29–30 Mart 2008 |  | Şam | |
| 28–30 Mart 2009 |  | Doha | |
| 27–28 Mart 2010 |  | Sirte | |
| 27–29 Mart 2012 |  | Bağdat | |
| 21–27 Mart 2013 | | Doha | |
| 25–26 Mart 2014 |  | Kuveyt | |
| 28–29 Mart 2015 | | Şarm El-Şeyh | |
| 20 Temmuz 2016 |  | Nuakşot | |
| 23–29 Mart 2017 | | Amman | |
| 15 Nisan 2018 | | Dahran | |
| Nisan 2019 | | Tunus |
Askeri güç
Arap Birliği Ortak Savunma Konseyi, Arap Birliği Kurumlarından biridir. Arap Birliği üye ülkelerinin ortak savunmasını koordine etmek için 1950 Ortak Savunma ve Ekonomik İşbirliği Antlaşması uyarınca kuruldu.
Örgüt olarak Arap Birliği'nin BM'ye benzer bir askerî gücü yoktur, ancak 2007 zirvesinde Liderler ortak savunmalarını yeniden etkinleştirmeye ve Güney Lübnan, Darfur, Irak ve diğer sıcak noktalarda konuşlanmak üzere barışı koruma gücü kurmaya karar verdiler.
Mısır'da yapılan 2015 zirvesinde üye devletler prensipte ortak bir askerî güç oluşturma konusunda anlaştılar.
Ekonomik kaynaklar
Arap Birliği, bazı üye ülkelerdeki muazzam petrol ve doğal gaz kaynakları gibi kaynaklar bakımından zengindir. Arap Birliği'nde sürekli büyüyen bir diğer sektör de telekomünikasyondur. On yıldan kısa bir süre içinde, ve Etisalat gibi yerel şirketler uluslararası alanda rekabet etmeyi başardılar.
Birliğin üye devletler arasında başlattığı ekonomik başarılar, Körfez İşbirliği Konseyi(KİK) gibi daha küçük Arap örgütleri tarafından elde edilenlerden daha az etkileyicidir. Bunların arasında Mısır ve Irak gazını Ürdün, Suriye, Lübnan ve Türkiye'ye taşıyacak olan Arap Gaz Boru Hattı da var. 2013 itibarıyla, Cezayir, Katar, Kuveyt ve BAE'nin gelişmiş petrol devletleri ile Komorlar, Cibuti, Moritanya, Somali, Sudan ve Yemen gibi gelişmekte olan ülkeler arasında ekonomik koşullarda önemli bir fark bulunmaktadır.
Arap Birliği, Sudan'ın güney kesiminde büyük verimli topraklar da içeriyor. Arap Dünyasının 'yemek sepeti' olarak anılır, bölgenin Güney Sudan'ın bağımsızlığı da dahil olmak üzere istikrarsızlığı turizm endüstrisini etkilemedi. Mısır, BAE, Lübnan, Tunus ve Ürdün bu alanda en hızlı büyüyen endüstri olarak kabul ediliyor.
Üyelerin ekonomik başarıları birliğin tarihinde düşüktü. Diğer küçük Arap Organizasyonları (KİK) birlikten daha fazlasını başardı, ancak son zamanlarda umut vadeden birkaç büyük ekonomik projenin tamamlanması bekleniyor. Arap Doğalgaz Boru Hattı Mısır ve Irak Gazını; Ürdün, Suriye ve Lübnan'a ve ardından Türkiye'ye, dolayısıyla Avrupa'ya bağlayacaktır ancak 2010 yılına kadar sona ermesi planlanan proje için herhangi bir çalışma yapılamamıştır. 1 Ocak 2008'e kadar serbest ticaret anlaşması (GAFTA) tamamlanacak ve tüm Arap Ürünleri vergisinin %95'i gümrükten muaf tutulacaktır.
Ulaşım
Arap Birliği, ulaşım söz konusu olduğunda beş bölüme ayrılmıştır; Arap Yarımadası ve Yakın Doğu tamamen hava, deniz, karayolları ve demiryollarıyla birbirine bağlanmıştır. Birliğin bir diğer bölümü Mısır ve Sudan'dan oluşan Nil Vadisi'dir. Bu iki üye devlet, erişilebilirliği artırmak ve böylece ticareti teşvik etmek için Nil Nehri'nin navigasyon sistemini geliştirmeye başladı. Güney Mısır şehri 'i, Kuzey Sudan şehri 'ya ve daha sonra Hartum ve Sudan Limanı'na bağlamak için yeni bir demiryolu sistemi kuruldu. Birliğin üçüncü bölümü, Fas'ın güney şehirlerinden 'daki Trablus'a 3.000 km'lik bir demiryolunun geçtiği Mağrip'tir. Birliğin dördüncü bölümü, üye devletlerinden Cibuti ve Somali'yi içeren Afrika Boynuzu'dur. Bu iki Arap Birliği devleti, Babülmendep Boğazı tarafından Arap Yarımadası'ndan sadece on sekiz kilometre ile ayrılıyor ve bu durum, Usame bin Ladin'in kardeşi Tarık bin Ladin'in, 'nin inşasını başlatmasıyla hızla değişiyor. Sonuç olarak Afrika Boynuzu muazzam bir köprü ile Arap Yarımadası'na bağlanmayı hedefliyor. Proje, iki bölge arasındaki asırlık ticareti kolaylaştırmayı ve hızlandırmayı amaçlamaktadır. 2010 yılında I. Aşamanın ertelendiği açıklandı. 2015 yılında Yemen'de iç savaş yeniden başladı. Böylelikle köprü projesi de ertelenmiş oldu. Köprünün uzunluğunun 29 km (18 mi) olacağı tahmin ediliyor ve toplam maliyeti yaklaşık 20 milyar USD. Tarek Bin Laden'in başkanlığındaki Dubai merkezli firması tarafından önerilmişti. Açılış tarihinin 2020 yılında olması bekleniyordu.
Birliğin son bölümü, diğer Afrika devletlerine fiziksel olarak bağlı olmayan, ancak hala diğer Arap Birliği üyeleriyle ticaret yapan ve Doğu Afrika kıyılarında yer alan izole edilmiş Komorlar adasıdır.
Demografisi
Arap Birliği kültürel ve etnik olarak 22 üye devletten oluşan bir birliktir ve Birliğin nüfusunun ezici çoğunluğu Arap olarak tanımlanmıştır. 1 Temmuz 2013 itibarıyla, Arap Birliği devletlerinde yaklaşık 359 milyon insan yaşıyor. Nüfusu diğer küresel bölgelere göre daha hızlı büyüyor. En kalabalık üye devlet, nüfusu yaklaşık 91 milyon olan Mısır'dır. 44 En az nüfus, 0.6 milyondan fazla nüfusu ile Komorlar'dır.
Din
Arap Birliği vatandaşlarının çoğunluğu İslam'a bağlı, Hristiyanlık ise ikinci büyük dindir. Mısır, Irak, Ürdün, Lübnan, Filistin, Sudan ve Suriye'de en az 15 milyon Hristiyan bir arada yaşıyor. Buna ek olarak, daha az ama önemli sayıda Dürzî, Yezîdî, ve vardır. Dindar olmayan Araplar için rakamlar genellikle mevcut değildir, ancak 'nun araştırması, ODKA bölgesindeki insanların yaklaşık %1'inin "dine bağlı olmayanlar(Ateist)" olduğunu göstermektedir.
Diller
Arap Birliği'nin resmi dili, Klasik Arapça'ya dayanan 'dır. Bununla birlikte, bazı Arap Ligi üye ülkelerinin Somalice, Afarca, Komorca, Fransızca, İngilizce, Berberice ve Kürtçe gibi başka resmi veya ulusal dilleri vardır. Çoğu ülkede farklı de konuşulmaktadır.
Kültür
Spor Dalları
Pan Arap Oyunları, tüm Arap ülkelerinden sporcuları çeşitli sporlara katılmak için bir araya getiren en büyük Arap spor etkinliği olarak kabul edilir.
Arap Futbol Federasyonları Birliği (millî takımlar için) Arap Uluslar Kupası'nı ve 'nı düzenlemektedir. Basketbol, voleybol, hentbol, masa tenisi, tenis, squash ve yüzme gibi çeşitli sporlar için Arap spor federasyonları da mevcuttur.
Üye ülkeler
| Devletler | Nüfus (2018) | Yüzölçümü (km²) | Birliğe katıldığı sene |
|---|---|---|---|
| Irak | 38.430.000 | 437.072 | 1945 |
| Suriye | 16.910.000 | 185.180 | 1945 |
| Lübnan | 6.849.000 | 17.818 | 1945 |
| Ürdün | 10.658.123 | 92.300 | 1945 |
| Suudi Arabistan | 33.700.000 | 2.149.690 | 1945 |
 Yemen | 28.500.000 | 527,970 | 1945 |
| Mısır | 98.500.000 | 1.001.450 | 1945 |
 Libya | 6.871.287 | 1.759.540 | 1953 |
| Sudan | 41.800.000 | 1.886.068 | 1956 |
| Tunus | 11.570.000 | 163.610 | 1958 |
| Fas | 36.030.000 | 710.850 | 1958 |
| Kuveyt | 4.137.000 | 17,820 | 1961 |
| Cezayir | 42.230.000 | 2.381.740 | 1962 |
 Bahreyn | 1.569.000 | 665 | 1971 |
| Katar | 2.782.000 | 11.437 | 1971 |
 Birleşik Arap Emirlikleri | 9.631.000 | 83.600 | 1971 |
 Umman | 4.829.000 | 309.500 | 1971 |
 Moritanya | 4.403.000 | 1.030.700 | 1973 |
 Somali | 15.010.000 | 637.657 | 1974 |
 Filistin | 5.159.000 | 6000 | 1976 |
 Cibuti | 958.920 | 23.000 | 1977 |
 Komorlar | 832.322 | 2.170 | 1993 |
| Toplam | 421.359.652 | 13.868.171 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Sly, Liz (12 Kasım 2011). "Syria suspended from Arab League". Washington Post. 30 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "The Arab League Educational, Cultural and Scientific Organization (ALESCO)". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.
- ^ Ashish K. Vaidya, Globalization (ABC-CLIO: 2006), p. 525.
- ^ Fanack. . Fanack.com. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2015.
- ^ . . . 1998. 25 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2012.
- ^ "Pact of the League of Arab States, Mart 22, 1945". Yale Law School. 29 Ocak 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Temmuz 2016 – law.yale.edu vasıtasıyla.
- ^ "India invited as observer for Arab League summit". . 27 Mart 2007. 24 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2007.
- ^ "Armenia invited as observer for Arab League". Azad Hye. 19 Ocak 2005. 21 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2014.
- ^ "Brazil must be a facilitator in the Middle East, says VP". Brazil-Arab News Agency. 14 Ağustos 2019. 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Chad to join Arab League as observer". www.aljazeera.com. 29 Nisan 2005. 23 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ "Nile dam still raging, despite global pause for COVID-19". The Africa Report. 8 Nisan 2020. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Eylül 2020.
- ^ "Greece to become observer member of the Arab League". www.greekcitytimes.com. 16 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
- ^ "India and the Arab League: Walking the Trade Talk". thediplomat.com. 21 Aralık 2014. 19 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Eylül 2020.
- ^ "Arab League Fast Facts". CNN. 30 Temmuz 2013. 5 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
- ^ "Libya suspended from Arab League sessions". Ynetnews.com. 20 Haziran 1995. 8 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2014.
- ^ "Arab League Recognizes Libyan Rebel Council". RTT News. 25 Ağustos 2011. 8 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2011.
- ^ Black, Ian. "Syrian opposition takes Arab League seat". The Guardian. 21 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2014.
- ^ "Syria opposition 'not yet ready for Arab League seat'". The Daily Star Newspaper. Lebanon. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2014.
- ^ . 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Model League of Arab States. Ed Haynes, . 6 April 1998. 6 April 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 July 2008.
- ^ . Model League of Arab States. Ed Haynes, Winthrop University. 6 April 1998. 6 April 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 July 2008.
- ^ . Model League of Arab States. Ed Haynes, Winthrop University. 6 April 1998. 6 April 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 July 2008.
- ^ Council of Arab States (1 Ekim 2005). . al bab. 4 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ . AFP, via CaribbeanNetNews. 15 January 2009. 4 March 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 January 2009.
- ^ Boyle, Christina; al-Alayaa, Zaid (29 Mart 2015). "Arab League's joint military force is a 'defining moment' for region". Los Angeles Times. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Turkey slams Arab League resolution on Afrin operation". Yeni Safak. 18 Nisan 2018. 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Arab nations condemn Netanyahu's Jordan Valley annexation plan". BBC News. 11 Eylül 2019. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Turkey's Syria offensive an 'invasion': Arab League secretary general". Reuters (İngilizce). 12 Ekim 2019. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ Arap Birliği zirvesi 2013 4 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Qatarconferences.org (2013-03-27). Retrieved on 2014-04-28.
- ^ Arap Birliği zirvesi hit by new rifts - Features 28 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Al Jazeera English. Retrieved on 2014-04-28.
- ^ Opposition fail to get Syria Arab League seat - Middle East 28 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Al Jazeera English. Retrieved on 2014-04-28.
- ^ "الأردن يستضيف القمة العربية في مارس". www.alarabiya.net. 3 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ . 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Arab-Israeli Wars: 60 Years of Conflict". ABC-CLIO. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2014.
- ^ (2003). "League of Arab States". Mango, Anthony (Ed.). Encyclopedia of the United Nations and international agreements. 2 (3 bas.). New York: Routledge. s. 1290.
- ^ "Arab summit agrees on unified military force for crises". Reuters. 29 Mart 2015. 22 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Reuters.com". Reuters. 9 Ocak 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2014.
- ^ Yemen civil war: the conflict explained 3 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Guardian, 20th of June 2019, retrieved 21st of January 2020
- ^ . 26 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Religious Diversity Around The World – Pew Research Center". Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 4 Nisan 2014. 5 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arap Birligi Arapca جامعة الدول العربية Jamiʻat ad Duwal al ʻArabiyya veya Arap Ligi Arapca الجامعة العربية al Jamiʻa al ʻArabiyya 22 Arap ulkesinin uye oldugu milletler arasi bir orguttur Arap ulkeleri arasinda ilk ittifak 1936 da Irak ve Suudi Arabistan arasinda gerceklesmistir 1944 te imzalanan ile Arap Birliginin temeli atilmistir Arap Ligiجامعة الدول العربيةJamiʻat ad Duwal al ʻArabiyyaBayrakKurulus 22 Mart 1945TurUluslararasi orgutYasal statuSiyasal ortaklikMerkezKahireaUyeler22 uye Bahreyn Birlesik Arap Emirlikleri Cezayir Cibuti Fas Filistin Irak Katar Komorlar Kuveyt Libya Lubnan Misir Moritanya Somali Sudan Suriye Suudi Arabistan Tunus Umman Urdun YemenResmi dillerArapcaaGenel SekreterAhmed Ebu GaytArap Parlamentosu BaskaniDonem Baskani LubnanNotlara 1979 1989 arasi Tunus SehriHarita uzerinde bayraklariyla birlik uyeleriUyelerin birlige katilim yillari 1940 lar 1950 ler 1960 lar 1970 ler Komorlar 1993 Arap Birligi Misir Irak Urdun Lubnan Suudi Arabistan ve Suriye devletleri tarafindan 22 Mart 1945 te Kahire de kuruldu Merkezi Kahire de olan Arap Birligi nin bugun 22 uyesi mevcuttur ancak Suriye nin uyeligi Kasim 2011 den Mayis 2023 e kadar askiya alinmistir Orgut Arap ulkeleri arasinda ekonomik kulturel siyasi ve sosyal iliskileri duzenlemek amacindadir Ortak pazar ise 1965 yilinda kurulmustur Birligin genel sekreteri Ahmed Ebu Gayt dir 2006 tarihinden beri Turkiye daimi gozlemci statusundedir Arap Birligi Egitim Kultur ve Bilim Orgutu ALECSO ve Arap Birligi Arap Ekonomik Birligi Konseyi CAEU Ekonomik ve Sosyal Konseyi gibi kurumlar araciligiyla Arap Birligi Arap dunyasinin cikarlarini desteklemek icin tasarlanmis politik ekonomik kulturel bilimsel ve sosyal programlari kolaylastirmaktadir Uye devletlerin politika pozisyonlarini koordine etmeleri ortak endise duyduklari konularda muzakere etmeleri bazi Arap uyusmazliklarini cozmeleri ve 1958 Lubnan krizi gibi catismalari sinirlamalari icin bir forum gorevi gormustur Birlik ekonomik entegrasyonu tesvik eden bircok onemli belgenin hazirlanmasi ve sonuclandirilmasi icin bir platform gorevi gormustur Buna bir ornek bolgedeki ekonomik faaliyetlerin ilkelerini ozetleyen Ortak Arap Ekonomik Eylem Bildirgesi dir Arap Birligi Devletleri kurulmasi anit damgasi Kurucu 8 ulkenin bayraklari gosteriliyor Misir Kralligi Suudi Arabistan Kralligi Yemen Mutevekkili Kralligi Suriye Cumhuriyeti Irak Hasimi Kralligi Urdun Hasimi Kralligi Lubnan Cumhuriyeti Her uye devletin Lig Konseyi nde bir oy hakki vardir ve kararlar yalnizca kendilerine oy veren devletler icin baglayicidir 1945 yilinda birligin amaclari uyelerinin siyasi kulturel ekonomik ve sosyal programlarini guclendirmek ve koordine etmek ve veya aralarinda ve ucuncu taraflarda uyusmazliklara aracilik etmektir Ayrica 13 Nisan 1950 de Ortak Savunma ve Ekonomik Isbirligi konusunda bir anlasma imzalanmasi imzalayan ulkeleri askeri savunma onlemlerinin koordinasyonuna adamistir Mart 2015 te Arap Birligi Genel Sekreteri asirilikciliga ve Arap Devletlerine yonelik diger tehditlere karsi koymak amaciyla Ortak Arap Gucu nun kuruldugunu duyurdu Karara Yemen de Firtina Operasyonu yogunlasirken ulasildi Projeye katilim istege baglidir ve ordu sadece uye devletlerden birinin talebi uzerine mudahale eder Bolgedeki askerilesmenin artmasi ve siddetli ic savaslarin yani sira terorist hareketlerinde artmasi zengin Korfez ulkeleri tarafindan finanse edilen JAF in yaratilmasinin arkasindaki nedendir 1970 lerin basinda Arap Devletleri Birligi Ekonomik Konseyi Avrupa devletleri arasinda Birlesik Arap Ticaret Odalarinin olusturulmasi icin bir teklifte bulundu Bu teklif Arap Devletleri Birligine bagli hukumetlerin Arap Ingiliz Ticaret Odasi ni kurma kararini tesvik etmek ve Arap dunyasi ve ana ticaret ortagi Ingiltere arasindaki ikili ticareti kolaylastirmak amaclidir AmaclariUye ulkeler arasinda yakin is birligini gerceklestirmek Uye ulkelerin politikalarini koordine etmek Uye ulkelerin egemenlik ve bagimsizligini korumak Uye ulkelerinin islerini ve cikarlarini genel bir sekilde ele almakYapisi ve Yonetimi Konsey Birligin en ust yonetim organidir ve genellikle disisleri bakanlari duzeyinde toplanir Her uyenin bir oyu vardir ve kararlarin baglayiciligi sadece oy veren ulkelerle ilgilidir Genel Sekreterlik Birligin gunluk faaliyetlerini yurutur ve uye ulkeler arasinda koordinasyon saglar CografyaArap Birligi uye ulkeleri 13 000 000 km nin 5 000 000 mil uzerinde bir alani kaplar ve Afrika ile Asyayi birlestirir Bolge buyuk olcude Sahra gibi kurak collerden olusmaktadir Bununla birlikte ayni zamanda Nil Vadisi Jubba Vadisi ve Afrika Boynuzu ndaki Magrip teki Atlas Daglari ve Mezopotamya Levant a uzanan Bereketli Hilal gibi cok verimli topraklari da icerir Bolge Guney Arabistan daki derin ormanlari ve dunyanin en uzun nehri olan Nil in bazi bolumlerini kapsiyor UyelikArap Devletleri Birligi Pakti olarak da bilinen Arap Birligi Sarti Arap Birligi nin kurucu antlasmasidir 1945 te kabul edildigine gore Arap Devletleri Birligi bu Anlasmayi imzalayan bagimsiz Arap Devletleri nden olusacaktir Baslangicta 1945 te sadece alti uyesi vardi Bugun Arap Birligi nin 22 uyesi vardir bunlarin arasinda uc Afrika ulkesi bolgeye gore en buyuk Sudan Cezayir ve Libya ve Bati Asya daki Suudi Arabistan en buyuk ulkedir Bes ulke gozlemci statusune sahiptir Goruslerini ifade etme ve tavsiyede bulunma hakki verilir ancak oy verme haklari yoktur 20 yuzyilin ikinci yarisinda uyelikte surekli bir artis oldu 2020 itibariyla 22 uye ulke vardir Cezayir Bahreyn Komorlar Cibuti Misir Irak Urdun Kuveyt Lubnan Libya Moritanya Fas Umman Filistin Katar Suudi Arabistan Somali Sudan Suriye Tunus Birlesik Arap Emirlikleri Yemen ve 7 gozlemci durumu Ermenistan Brezilya Cad Eritre Yunanistan Hindistan Venezuela Libya nin uyeligi Libya Ic Savasi nin baslamasinin ardindan 22 Subat 2011 tarihinde askiya alindi Libya nin kismen taninmis gecici hukumeti olan Ulusal Gecis Konseyi Libya yi kurulusa yeniden kabul edip etmeyeceginiz konusundaki bir tartismaya katilmak uzere 17 Agustos ta Arap Birligi toplantisinda oturmak uzere bir temsilci gonderdi Suriye nin uyeligi 16 Kasim 2011 tarihinde askiya alindi 6 Mart 2013 tarihinde Arap Birligi Suriye Ulusal Koalisyonu nun Suriye yi temsil ettigi gerekcesiyle Arap Birligi ndeki yerini verdi 9 Mart 2014 tarihinde genel sekreter Nabil al Arabi muhalefet kurumlarinin olusumunu tamamlayana kadar Suriye nin sandalyesinin bos kalacagini soyledi 7 Mayis 2023 tarihinde Suriye yeniden Arap Birligi ne katildi Politika ve yonetimArap Birligi nin Merkezi Kahire Hem Israil hem de Filistin Devletini taniyan ulkeler Yalnizca Filistin Devletini taniyan ulkelerArap Birligi nde idari bolumler Arap Birligi uyelerini ekonomik olarak entegre etmeye ve dis yardim istemeden uye devletleri iceren catismalari cozmeye calisan siyasi bir orguttur Disisleri genellikle BM denetimi altinda yurutulurken devlet temsilcisi parlamentonun unsurlarina sahiptir Arap Birligi Sarti her bir uye devletin egemenligine saygi gosterirken bir Arap vatani ilkesini onaylamistir Birlik Konseyi ve komitelerin ic duzenlemeleri Ekim 1951 de kabul edildi Genel Sekreterlik duzenlemeleri Mayis 1953 te kabul edildi O zamandan beri Arap Birligi nin yonetimi uluslarustu kurumlarin ikiligi ve uye devletlerin egemenligine dayanmaktadir Bireysel devletligin korunmasi iktidar seckinlerinin karar vermede guclerini ve bagimsizliklarini korumak icin guclu tercihlerinden guc aldi Dahasi daha zengin ulkelerin servetlerini Arap milliyetciligi adina paylasabilecegi korkusu Arap yoneticiler arasindaki sahtekarliklar ve Arap birligine karsi cikabilecek dis guclerin etkisi birligin daha derin bir entegrasyonuna engel olarak gorulebilir Arap Birligi 1964 Kahire Zirvesi nde Filistin halkini temsil eden bir orgutun kurulma asamasini baslatti Ilk Filistin Ulusal Konseyi 29 Mayis 1964 te Dogu Kudus te toplandi Filistin Kurtulus Orgutu FKO 2 Haziran 1964 te bu toplantida kuruldu Filistin FKO tarafindan temsil edilerek Arap Birligi ne kisa sure once kabul edildi Gunumuzde Filistin Devleti Arap Birligi nin tam uyesidir 28 Mart 2002 deki Beyrut Zirvesi nde Birlik Arap Israil catismalari konusunda Suudi Arabistan dan ilham alarak bir baris plani olan Arap Baris Girisimi ni kabul etti Girisim Israil ile iliskilerin tamamen normallesmesini sagladi Buna karsilik Israil in Bati Seria ve Gazze Seridi ndeki Filistin bagimsizligini tanimak icin Golan Tepeleri dahil olmak uzere isgal altindaki tum topraklardan cekilmesi ve Dogu Kudus un baskenti olmasi ve Filistinli multeciler icin adil bir cozum olmasi gerekiyordu Baris Girisimi 2007 de tekrar Riyad Zirvesi nde onaylandi Temmuz 2007 de Arap Birligi Urdun ve Misir Disisleri Bakanlarindan olusan bir heyeti girisimi desteklemek icin Israil e gonderdi Venezuela nin 2008 2009 Israil Gazze catismasi sirasinda Israil diplomatlarini sinir disi etme hareketinin ardindan Kuveyt milletvekili Waleed Al Tabtabaie Arap Birligi nin merkezini Venezuela nin Caracas sehrine tasimayi onerdi 13 Haziran 2010 da Arap Birligi Genel Sekreteri Amr Mohammed Moussa Gazze Seridi ni ziyaret etti Hamas in 2007 de silahli olarak ele gecirilmesinden bu yana bir Arap Birligi yetkilisinin ilk ziyaretiydi 2015 yilinda Arap Birligi Sii Husiler e ve 2011 ayaklanmasinda tahttan indirilen eski Yemen Cumhurbaskani Ali Abdullah Saleh e sadik guclere karsi Suudi Arabistan in Yemen e askeri mudahalesine destek verdi 15 Nisan 2018 de ABD destekli YPG guclerini Afrin yerlesim bolgesinden uzaklastirmayi amaclayan Turkiye nin Kuzey Suriye ye mudahalesine yanit olarak Arap Birligi Turk guclerini Afrin den cekilmeye cagiran bir karar aldi Eylul 2019 da Arap Birligi Benjamin Netanyahu nun isgal altindaki Bati Seria nin Urdun Vadisi olarak bilinen dogu bolumunu ilhak etme planlarini kinadi Arap Birligi 12 Ekim 2019 da Kahire de bir araya gelerek Turkiye nin kuzeydogu Suriye ye yonelik mudahalelerini tartisti Toplanti sonrasinda uye devletler Turk mudahalesini kinamaya karar verdiler ve bunu Arap devletine karsi isgal ve saldirganlik olarak nitelendirerek uluslararasi hukuka aykiri oldugunu bildirdiler ZirvelerNo Tarih Ev sahibi ulke Ev sahibi sehir13 17 Ocak 1964 Kahire5 11 Eylul 1964 Iskenderiye13 17 Eylul 1965 Kazablanka29 Agustos 1967 Hartum21 23 Aralik 1969 Rabat26 28 Kasim 1973 Cezayir29 Ekim 1974 Rabat25 26 Ekim 1976 Kahire2 5 Kasim 1978 Bagdat20 22 Kasim 1979 Tunus21 22 Kasim 1980 Amman6 9 Eylul 1982 Fes1985 Kazablanka1987 AmmanHaziran 1988 Cezayir1989 Kazablanka1990 Bagdat1996 Kahire27 28 Mart 2001 Amman27 28 Mart 2002 Beyrut1 Mart 2003 Sarm El Seyh22 23 Mayis 2004 Tunus22 23 Mart 2005 Cezayir28 30 Mart 2006 Hartum27 28 Mart 2007 Riyad29 30 Mart 2008 Sam28 30 Mart 2009 Doha27 28 Mart 2010 Sirte27 29 Mart 2012 Bagdat21 27 Mart 2013 Doha25 26 Mart 2014 Kuveyt28 29 Mart 2015 Sarm El Seyh20 Temmuz 2016 Nuaksot23 29 Mart 2017 Amman15 Nisan 2018 DahranNisan 2019 TunusAskeri gucArap Birligi Ortak Savunma Konseyi Arap Birligi Kurumlarindan biridir Arap Birligi uye ulkelerinin ortak savunmasini koordine etmek icin 1950 Ortak Savunma ve Ekonomik Isbirligi Antlasmasi uyarinca kuruldu Orgut olarak Arap Birligi nin BM ye benzer bir askeri gucu yoktur ancak 2007 zirvesinde Liderler ortak savunmalarini yeniden etkinlestirmeye ve Guney Lubnan Darfur Irak ve diger sicak noktalarda konuslanmak uzere barisi koruma gucu kurmaya karar verdiler Misir da yapilan 2015 zirvesinde uye devletler prensipte ortak bir askeri guc olusturma konusunda anlastilar Ekonomik kaynaklarArap Birligi bazi uye ulkelerdeki muazzam petrol ve dogal gaz kaynaklari gibi kaynaklar bakimindan zengindir Arap Birligi nde surekli buyuyen bir diger sektor de telekomunikasyondur On yildan kisa bir sure icinde ve Etisalat gibi yerel sirketler uluslararasi alanda rekabet etmeyi basardilar Birligin uye devletler arasinda baslattigi ekonomik basarilar Korfez Isbirligi Konseyi KIK gibi daha kucuk Arap orgutleri tarafindan elde edilenlerden daha az etkileyicidir Bunlarin arasinda Misir ve Irak gazini Urdun Suriye Lubnan ve Turkiye ye tasiyacak olan Arap Gaz Boru Hatti da var 2013 itibariyla Cezayir Katar Kuveyt ve BAE nin gelismis petrol devletleri ile Komorlar Cibuti Moritanya Somali Sudan ve Yemen gibi gelismekte olan ulkeler arasinda ekonomik kosullarda onemli bir fark bulunmaktadir OAPEC Uye devletleri Arap Birligi Sudan in guney kesiminde buyuk verimli topraklar da iceriyor Arap Dunyasinin yemek sepeti olarak anilir bolgenin Guney Sudan in bagimsizligi da dahil olmak uzere istikrarsizligi turizm endustrisini etkilemedi Misir BAE Lubnan Tunus ve Urdun bu alanda en hizli buyuyen endustri olarak kabul ediliyor Uyelerin ekonomik basarilari birligin tarihinde dusuktu Diger kucuk Arap Organizasyonlari KIK birlikten daha fazlasini basardi ancak son zamanlarda umut vadeden birkac buyuk ekonomik projenin tamamlanmasi bekleniyor Arap Dogalgaz Boru Hatti Misir ve Irak Gazini Urdun Suriye ve Lubnan a ve ardindan Turkiye ye dolayisiyla Avrupa ya baglayacaktir ancak 2010 yilina kadar sona ermesi planlanan proje icin herhangi bir calisma yapilamamistir 1 Ocak 2008 e kadar serbest ticaret anlasmasi GAFTA tamamlanacak ve tum Arap Urunleri vergisinin 95 i gumrukten muaf tutulacaktir Ulasim Arap Birligi ulasim soz konusu oldugunda bes bolume ayrilmistir Arap Yarimadasi ve Yakin Dogu tamamen hava deniz karayollari ve demiryollariyla birbirine baglanmistir Birligin bir diger bolumu Misir ve Sudan dan olusan Nil Vadisi dir Bu iki uye devlet erisilebilirligi artirmak ve boylece ticareti tesvik etmek icin Nil Nehri nin navigasyon sistemini gelistirmeye basladi Guney Misir sehri i Kuzey Sudan sehri ya ve daha sonra Hartum ve Sudan Limani na baglamak icin yeni bir demiryolu sistemi kuruldu Birligin ucuncu bolumu Fas in guney sehirlerinden daki Trablus a 3 000 km lik bir demiryolunun gectigi Magrip tir Birligin dorduncu bolumu uye devletlerinden Cibuti ve Somali yi iceren Afrika Boynuzu dur Bu iki Arap Birligi devleti Babulmendep Bogazi tarafindan Arap Yarimadasi ndan sadece on sekiz kilometre ile ayriliyor ve bu durum Usame bin Ladin in kardesi Tarik bin Ladin in nin insasini baslatmasiyla hizla degisiyor Sonuc olarak Afrika Boynuzu muazzam bir kopru ile Arap Yarimadasi na baglanmayi hedefliyor Proje iki bolge arasindaki asirlik ticareti kolaylastirmayi ve hizlandirmayi amaclamaktadir 2010 yilinda I Asamanin ertelendigi aciklandi 2015 yilinda Yemen de ic savas yeniden basladi Boylelikle kopru projesi de ertelenmis oldu Koprunun uzunlugunun 29 km 18 mi olacagi tahmin ediliyor ve toplam maliyeti yaklasik 20 milyar USD Tarek Bin Laden in baskanligindaki Dubai merkezli firmasi tarafindan onerilmisti Acilis tarihinin 2020 yilinda olmasi bekleniyordu Birligin son bolumu diger Afrika devletlerine fiziksel olarak bagli olmayan ancak hala diger Arap Birligi uyeleriyle ticaret yapan ve Dogu Afrika kiyilarinda yer alan izole edilmis Komorlar adasidir DemografisiArap Birligi kulturel ve etnik olarak 22 uye devletten olusan bir birliktir ve Birligin nufusunun ezici cogunlugu Arap olarak tanimlanmistir 1 Temmuz 2013 itibariyla Arap Birligi devletlerinde yaklasik 359 milyon insan yasiyor Nufusu diger kuresel bolgelere gore daha hizli buyuyor En kalabalik uye devlet nufusu yaklasik 91 milyon olan Misir dir 44 En az nufus 0 6 milyondan fazla nufusu ile Komorlar dir Din Arap Birligi vatandaslarinin cogunlugu Islam a bagli Hristiyanlik ise ikinci buyuk dindir Misir Irak Urdun Lubnan Filistin Sudan ve Suriye de en az 15 milyon Hristiyan bir arada yasiyor Buna ek olarak daha az ama onemli sayida Durzi Yezidi ve vardir Dindar olmayan Araplar icin rakamlar genellikle mevcut degildir ancak nun arastirmasi ODKA bolgesindeki insanlarin yaklasik 1 inin dine bagli olmayanlar Ateist oldugunu gostermektedir Diller Arap Birligi nin resmi dili Klasik Arapca ya dayanan dir Bununla birlikte bazi Arap Ligi uye ulkelerinin Somalice Afarca Komorca Fransizca Ingilizce Berberice ve Kurtce gibi baska resmi veya ulusal dilleri vardir Cogu ulkede farkli de konusulmaktadir KulturSpor Dallari Pan Arap Oyunlari tum Arap ulkelerinden sporculari cesitli sporlara katilmak icin bir araya getiren en buyuk Arap spor etkinligi olarak kabul edilir Arap Futbol Federasyonlari Birligi milli takimlar icin Arap Uluslar Kupasi ni ve ni duzenlemektedir Basketbol voleybol hentbol masa tenisi tenis squash ve yuzme gibi cesitli sporlar icin Arap spor federasyonlari da mevcuttur Uye ulkelerDevletler Nufus 2018 Yuzolcumu km Birlige katildigi seneIrak 38 430 000 437 072 1945Suriye 16 910 000 185 180 1945Lubnan 6 849 000 17 818 1945Urdun 10 658 123 92 300 1945Suudi Arabistan 33 700 000 2 149 690 1945Yemen 28 500 000 527 970 1945Misir 98 500 000 1 001 450 1945Libya 6 871 287 1 759 540 1953Sudan 41 800 000 1 886 068 1956Tunus 11 570 000 163 610 1958Fas 36 030 000 710 850 1958Kuveyt 4 137 000 17 820 1961Cezayir 42 230 000 2 381 740 1962Bahreyn 1 569 000 665 1971Katar 2 782 000 11 437 1971Birlesik Arap Emirlikleri 9 631 000 83 600 1971Umman 4 829 000 309 500 1971Moritanya 4 403 000 1 030 700 1973Somali 15 010 000 637 657 1974Filistin 5 159 000 6000 1976Cibuti 958 920 23 000 1977Komorlar 832 322 2 170 1993Toplam 421 359 652 13 868 171Ayrica bakinizArap Turk iliskileri OPEC Arap Bahari BM Arap Insani Kalkinma RaporuKaynakca Sly Liz 12 Kasim 2011 Syria suspended from Arab League Washington Post 30 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi The Arab League Educational Cultural and Scientific Organization ALESCO 27 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2020 Ashish K Vaidya Globalization ABC CLIO 2006 p 525 Fanack Fanack com 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2015 1998 25 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2012 Pact of the League of Arab States Mart 22 1945 Yale Law School 29 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Temmuz 2016 law yale edu vasitasiyla India invited as observer for Arab League summit 27 Mart 2007 24 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2007 Armenia invited as observer for Arab League Azad Hye 19 Ocak 2005 21 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2014 Brazil must be a facilitator in the Middle East says VP Brazil Arab News Agency 14 Agustos 2019 11 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 Chad to join Arab League as observer www aljazeera com 29 Nisan 2005 23 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Nile dam still raging despite global pause for COVID 19 The Africa Report 8 Nisan 2020 22 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2020 Greece to become observer member of the Arab League www greekcitytimes com 16 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2024 India and the Arab League Walking the Trade Talk thediplomat com 21 Aralik 2014 19 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2020 Arab League Fast Facts CNN 30 Temmuz 2013 5 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2017 Libya suspended from Arab League sessions Ynetnews com 20 Haziran 1995 8 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2014 Arab League Recognizes Libyan Rebel Council RTT News 25 Agustos 2011 8 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2011 Black Ian Syrian opposition takes Arab League seat The Guardian 21 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2014 Syria opposition not yet ready for Arab League seat The Daily Star Newspaper Lebanon 10 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2014 8 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Model League of Arab States Ed Haynes 6 April 1998 6 April 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 July 2008 Model League of Arab States Ed Haynes Winthrop University 6 April 1998 6 April 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 July 2008 Model League of Arab States Ed Haynes Winthrop University 6 April 1998 6 April 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 July 2008 Council of Arab States 1 Ekim 2005 al bab 4 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2008 AFP via CaribbeanNetNews 15 January 2009 4 March 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 January 2009 Boyle Christina al Alayaa Zaid 29 Mart 2015 Arab League s joint military force is a defining moment for region Los Angeles Times 6 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Turkey slams Arab League resolution on Afrin operation Yeni Safak 18 Nisan 2018 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Arab nations condemn Netanyahu s Jordan Valley annexation plan BBC News 11 Eylul 2019 4 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Turkey s Syria offensive an invasion Arab League secretary general Reuters Ingilizce 12 Ekim 2019 10 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Arap Birligi zirvesi 2013 4 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Qatarconferences org 2013 03 27 Retrieved on 2014 04 28 Arap Birligi zirvesi hit by new rifts Features 28 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Al Jazeera English Retrieved on 2014 04 28 Opposition fail to get Syria Arab League seat Middle East 28 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Al Jazeera English Retrieved on 2014 04 28 الأردن يستضيف القمة العربية في مارس www alarabiya net 3 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Arab Israeli Wars 60 Years of Conflict ABC CLIO 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2014 2003 League of Arab States Mango Anthony Ed Encyclopedia of the United Nations and international agreements 2 3 bas New York Routledge s 1290 Arab summit agrees on unified military force for crises Reuters 29 Mart 2015 22 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Reuters com Reuters 9 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2014 Yemen civil war the conflict explained 3 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Guardian 20th of June 2019 retrieved 21st of January 2020 26 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Religious Diversity Around The World Pew Research Center Pew Research Center s Religion amp Public Life Project 4 Nisan 2014 5 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020