Argiştihinili antik kenti harabeleri |
---|
![]() |
Armavir İdari Bölgesi'nde yer alan Argiştihinili antik kenti |
Argiştihinili (Urartuca: URUar-gi-iš-ti-ḫi-ni-li) - Eski bir Urartu şehir devleti. M.Ö. VIII-VI yüzyıllarda Urartular'ın Kafkaslara doğru yayıldığı I. Argişti zamanında Urartu Devleti'nin Başkenti olarak kuruldu ve kral Argişti'nin onuruna şahre Argiştihinili adı verildi. Argiştihinili Armavir Kentinin 15 kilometre güneybatısında bulunan Argiştihinili Kalesi kalıntıları Nor-Armavir ve Armavir-Merkez köyleri arasında Aras nehrinin kıyısında Ermenistan'da yer almaktadır.
Argiştihinili antik kentinden arda kalan harabeler
I. Argişti'nin Aras Nehri ile onun bir yan kolu olan Kasakh nehri arasında sulama kanallarından oluşturduğu ağ şehir ile ayni zamanda inşa edilmişti. Bugün hâlâ bazı kanallar gözle görünebilmektedir. Bu kanalların açılması 160,000 metre küp toprağın yerinden çıkarılmasını gerekli kılmıştı.
Argiştihinili 5x2 km planı ile boyutları dikdörtgen şeklinde inşa edilmişti. Batı ve doğu bölgelerinde şehre ait yapılar tepeler de büyük bir kale bulunmaktadır. Argiştihinili, yaklaşık 1.000 ha alanda etrafı duvarlarla çevrili ve çevresinde toplam uzunluğu yaklaşık 40 km'ye varan ve kısmen günümüzde bile kullanılan sulama kanalları mevcuttu.
Argiştihinili antik kentinden arda kalan duvar bölümleri | ||
---|---|---|
![]() | ![]() | ![]() |
Yirminci yüzyılın yetmişli yıllarında gerçekleştirilen arkeolojik kazı çalışmaları sayesinde şehir surları yeniden inşa ve tamir edilerek, arda kalan parçalar sergilendi. |
Bilim adamlarına göre, bu kanalların inşası için 160,000 m³ toprak getirtildiği, kaleler için ise 40,000 m³ kaba volkanik-bazalt taşı kullanıldığı zannediliyor. Yine buralarda araştırmalar yürüten bilim adamları, savaş esirlerinin bu kanalların yapımında sıklıkla kullanılmış olabileceğini öne sürmektedir. Argisztihinili antik şehri, ayni zamanda Ararat Vadisinin idari ve ekonomik kontrol merkezi konumunda bulunmaktaydı.
Argiştihinili antik kentinin temellerinde bulunan kitâbeler
![]() | ![]() |
Tercüme: Menua oğlu Argişti konuşuyor. Heybetli bir kale inşa ettim ve ona kendimden bir isim verdim: Argiştihinili. Arazi el değmemiş, bakımsız ve çoraktı. Üzerinde hiçbir şey inşa edilmemişti. Üstünde akan ırmaklardan tam dört tane kanal inşa ettim. Daha sonra üzerinde üzüm bağları ile meyve bahçeleri birbirlerinden ayrıldılar. Orada pek çok cesaretli girişimlerde bulundum ve büyük başarılar elde ettim...Menua oğlu Argişti, güçlü kral, yüce kral, Biainili kralı, Tuşpa'nın hâkimi. | Tercüme: İlâh Ḫaldi'nin azamet ve ululuğu sayesinde, Menua oğlu Argişti bu su kanalını inşa etti. Arazi tamamen ıssız ve tenha idi, üzerinde yaşayan hiçbir kimse yoktu. Argişti bu sulama kanalını yüce Ḫaldi'nin lütufları ve yardımları sayesinde yaptı. Menua oğlu Argişti, güçlü kral, yüce kral, Biainili kralı, Tuşpa'nın hâkimi. |
Argiştihinili kentinin kalıntıları
Argiştihinili kentinin kalıntıları
![]() | ![]() | ![]() | |
Yukarıda: En parlak çağında Argiştihinili şehrinin planı; Solda: Argiştihinili şehrinin uydudan görünümü; Sağ tarafta ise: Kral I. Argişti anısına konulan Dikilitaş görülmektedir. |
Argiştihinili - (Armavir, Ermenistan) arkeolojik kazı bölgesinde ele geçirilen tarihi eser örnekleri
![]() | ![]() | ![]() |
Yukarıda solda: III. Rusa devrinde Argishtikhinili tahıl (silo) ambarlarından birine ait Urartuca Çivi yazısı tablet kalıntısı; Yukarıda sağda: Buğdaydan un üretiminde kullanılan endüsriyel taş değirmen parçacıkları; Solda: Argishtikhinili'deki şarap mahsenlerinden birinde bulunan kil-kap. Kendi yüksekliklerinin %80'ine kadar toprağa gömülen bu küplerin toprağa gömülü olan kısımları açıkta hava ile temas eden boyun kısımlarına nazaran günümüze kadar bozulmadan gelebilmişlerdir. Argishtikhinili'de bu tip küplerde 160,000 litre şarap depolanabilmekteydi. |
Wikimedia Commons'ta Argiştihinili ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ ; Edwards, I. E. S.; Hammond, N. G. L. (5 Ağustos 1982). The Cambridge Ancient History. Cambridge University Press. ISBN . 27 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2012.
- ^ Мартиросян, А. А. (1974). Аргиштихинили (Rusça). Ереван: Издательство Академии наук Армянской ССР.
- ^ Burney, Charles Allen; Sagona, A. G. (2004). A view from the highlands: archaeological studies in honour of Charles Burney. Peeters. ss. 206-207. ISBN . 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2012.
- ^ a b Меликишвили Г.А. (1960). Урартские клинообразные надписи. Москва: Издательство Академии наук СССР.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Argistihinili antik kenti harabeleriArmavir Idari Bolgesi nde yer alan Argistihinili antik kenti Argistihinili Urartuca URUar gi is ti ḫi ni li Eski bir Urartu sehir devleti M O VIII VI yuzyillarda Urartular in Kafkaslara dogru yayildigi I Argisti zamaninda Urartu Devleti nin Baskenti olarak kuruldu ve kral Argisti nin onuruna sahre Argistihinili adi verildi Argistihinili Armavir Kentinin 15 kilometre guneybatisinda bulunan Argistihinili Kalesi kalintilari Nor Armavir ve Armavir Merkez koyleri arasinda Aras nehrinin kiyisinda Ermenistan da yer almaktadir Argistihinili antik kentinden arda kalan harabelerI Argisti nin Aras Nehri ile onun bir yan kolu olan Kasakh nehri arasinda sulama kanallarindan olusturdugu ag sehir ile ayni zamanda insa edilmisti Bugun hala bazi kanallar gozle gorunebilmektedir Bu kanallarin acilmasi 160 000 metre kup topragin yerinden cikarilmasini gerekli kilmisti Argistihinili 5x2 km plani ile boyutlari dikdortgen seklinde insa edilmisti Bati ve dogu bolgelerinde sehre ait yapilar tepeler de buyuk bir kale bulunmaktadir Argistihinili yaklasik 1 000 ha alanda etrafi duvarlarla cevrili ve cevresinde toplam uzunlugu yaklasik 40 km ye varan ve kismen gunumuzde bile kullanilan sulama kanallari mevcuttu Argistihinili antik kentinden arda kalan duvar bolumleriYirminci yuzyilin yetmisli yillarinda gerceklestirilen arkeolojik kazi calismalari sayesinde sehir surlari yeniden insa ve tamir edilerek arda kalan parcalar sergilendi Bilim adamlarina gore bu kanallarin insasi icin 160 000 m toprak getirtildigi kaleler icin ise 40 000 m kaba volkanik bazalt tasi kullanildigi zannediliyor Yine buralarda arastirmalar yuruten bilim adamlari savas esirlerinin bu kanallarin yapiminda siklikla kullanilmis olabilecegini one surmektedir Argisztihinili antik sehri ayni zamanda Ararat Vadisinin idari ve ekonomik kontrol merkezi konumunda bulunmaktaydi Argistihinili antik kentinin temellerinde bulunan kitabeler Argistihinili antik kentinin temellerinde bulunan I Argisti nin yazdirdigi Urartuca civi yazisi kitabeler Tercume Menua oglu Argisti konusuyor Heybetli bir kale insa ettim ve ona kendimden bir isim verdim Argistihinili Arazi el degmemis bakimsiz ve corakti Uzerinde hicbir sey insa edilmemisti Ustunde akan irmaklardan tam dort tane kanal insa ettim Daha sonra uzerinde uzum baglari ile meyve bahceleri birbirlerinden ayrildilar Orada pek cok cesaretli girisimlerde bulundum ve buyuk basarilar elde ettim Menua oglu Argisti guclu kral yuce kral Biainili krali Tuspa nin hakimi Tercume Ilah Ḫaldi nin azamet ve ululugu sayesinde Menua oglu Argisti bu su kanalini insa etti Arazi tamamen issiz ve tenha idi uzerinde yasayan hicbir kimse yoktu Argisti bu sulama kanalini yuce Ḫaldi nin lutuflari ve yardimlari sayesinde yapti Menua oglu Argisti guclu kral yuce kral Biainili krali Tuspa nin hakimi Argistihinili kentinin kalintilariArgistihinili kentinin kalintilari Argistihinili kentinin kalintilari arasinda yer alan muze binalari Ermenistan Armavir Etnografya Muzesi Yukarida En parlak caginda Argistihinili sehrinin plani Solda Argistihinili sehrinin uydudan gorunumu Sag tarafta ise Kral I Argisti anisina konulan Dikilitas gorulmektedir Argistihinili Armavir Ermenistan arkeolojik kazi bolgesinde ele gecirilen tarihi eser ornekleri Argishtikhinili de bulunan kap tablet ve endustriyel tas degirmen parcaciklari Ermenistan Etnografya Muzesi Armavir Yukarida solda III Rusa devrinde Argishtikhinili tahil silo ambarlarindan birine ait Urartuca Civi yazisi tablet kalintisi Yukarida sagda Bugdaydan un uretiminde kullanilan endusriyel tas degirmen parcaciklari Solda Argishtikhinili deki sarap mahsenlerinden birinde bulunan kil kap Kendi yuksekliklerinin 80 ine kadar topraga gomulen bu kuplerin topraga gomulu olan kisimlari acikta hava ile temas eden boyun kisimlarina nazaran gunumuze kadar bozulmadan gelebilmislerdir Argishtikhinili de bu tip kuplerde 160 000 litre sarap depolanabilmekteydi Wikimedia Commons ta Argistihinili ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Edwards I E S Hammond N G L 5 Agustos 1982 The Cambridge Ancient History Cambridge University Press ISBN 978 0 521 22496 3 27 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2012 Martirosyan A A 1974 Argishtihinili Rusca Erevan Izdatelstvo Akademii nauk Armyanskoj SSR Burney Charles Allen Sagona A G 2004 A view from the highlands archaeological studies in honour of Charles Burney Peeters ss 206 207 ISBN 978 90 429 1352 3 27 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2012 a b Melikishvili G A 1960 Urartskie klinoobraznye nadpisi Moskva Izdatelstvo Akademii nauk SSSR