Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Mart 2020) () |
Bir alkaloid olan asetilkolin tanımlanan ilk nörotransmitterdir. Merkezi sinir sisteminde yer alan bir kimyasal transmitter (iletici) olmasının yanı sıra birçok organizmanın (insanlar dahil) parasempatik sinir sisteminde yer alır.
Tanım ve tarihçe
Formülü CH3COOCH2CH2N+(CH3)3 olan asetilkolin, asetik asit ile kolin'in esteridir. İlk kez 1914 yılında İngiliz bilim insanı Henry Hallett Dale tarafından tanımlanmış, 1921 yılında ise Avustralyalı bilim insanı Otto Loewi tarafından, kurbağa kalpleri üzerinde yaptığı deneyler sonucu bir nörotransmitter olarak doğrulanmıştır. Bu keşif bilimadamlarına 1936'da Nobel Ödülü kazandırmıştır. Asetilkolinin, bugün Alzheimer ve Parkinson hastalıklarının patogenezinde (= mekanizmasında) önemli bir yere sahip olduğu ortaya çıkmıştır.
Özellikleri
Asetilkolin çizgili kas (iskelet kası) liflerindeki nikotinik reseptöre bağlanarak kas hücresine Na+ içeri girmesini ve voltaja duyarlı sodyum kanallarının açılması ile depolarize olan kas hücresinin kasılmasını sağlar, Asetilkolinin öğrenme ve hafıza (M1 res) ile de derin bir ilişkisi bulunur ve bu yüzden beyinde asetilkolin içeren nöronlar mevcuttur. Parasempatik sinir sisteminde gangliyon ve sinapslarda yer alan asetilkolin, parasempatik sinir sisteminin uyarılmasıyla beraber gerçekleşen kalp atışının yavaşlaması, tükürük salgısının artması, (bronş lümeneninin -boşluğunun- daralması),miyozis,mesane ve gıs hareketlerinin artması gibi etkilerin gerçekleşmesine neden olur.
Asetilkolin belli nöronlarda enzimi tarafından, kolin ve asetil-CoA'dan sentez edilir. salınarak görevini tamamladıktan sonra asetilkolin, asetilkolinesteraz enzimi yardımıyla kolin ve asetat'a (asetik asit tuzu) çevrilerek yıkılır.
Bozukluklar ve kullanımı
Nikotin ve , asetilkolin reseptörlerini güçlü şekilde uyarırlar. asetilkolinin stoplazmik veziküllerden salınımı azaltır, atropin ve skopolamin ise asetilkolinin muskarinik tipteki reseptörlerini bloke ederler. nöromüsküler kavşak nikotinik reseptörleri kompetitif olarak bloke ederler. Parasempatik sinir sistemindeki asetilkolin aktivitesini inhibite ettikleri (engelledikleri) için atropin ve skopolamin antikolinerjik maddelerdir. Bazı insektisitler (böcek öldürücüler - böcek ilaçları) asetilkolinesteraz enzimini inhibie ederler (engellerler). Bunun sonucu olarak merkezi sinir sistemi, kaslar ve bezler sürekli olarak uyarılırlar. Bu durumun tedavisi için en çok antikolinerjik bir ilaç olan atropin kullanılır. Alzheimer hastalığı gibi hastalıkların asetilkolin eksikliği ile derin bir bağlantısı olduğu için asetilkolinesteraz enzimini inhibe eden bazı ilaçlar Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılmaktadır. Bir hastalık olan 'de ise, vücut asetilkolin reseptörlerine karşı antikor üreterek düzgün bir asetilkolin sinyal transferini önler. Bu bozukluğun tedavisinde ise asetilkolinesteraz enzimini inhibe eden ilaçlar kullanılmaktadır (bknz.: ). Ayrıca, asetilkolin katarakt ameliyatlarında göz bebeğinin hızlı bir şekilde (küçülme - daralma) uğraması için kullanılır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Michael Kent; "Advanced Biology", Oxford University Press, 2000.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Asetilkolin haber gazete kitap akademik JSTOR Mart 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bir alkaloid olan asetilkolin tanimlanan ilk norotransmitterdir Merkezi sinir sisteminde yer alan bir kimyasal transmitter iletici olmasinin yani sira bircok organizmanin insanlar dahil parasempatik sinir sisteminde yer alir Tanim ve tarihceFormulu CH3COOCH2CH2N CH3 3 olan asetilkolin asetik asit ile kolin in esteridir Ilk kez 1914 yilinda Ingiliz bilim insani Henry Hallett Dale tarafindan tanimlanmis 1921 yilinda ise Avustralyali bilim insani Otto Loewi tarafindan kurbaga kalpleri uzerinde yaptigi deneyler sonucu bir norotransmitter olarak dogrulanmistir Bu kesif bilimadamlarina 1936 da Nobel Odulu kazandirmistir Asetilkolinin bugun Alzheimer ve Parkinson hastaliklarinin patogenezinde mekanizmasinda onemli bir yere sahip oldugu ortaya cikmistir OzellikleriAsetilkolin cizgili kas iskelet kasi liflerindeki nikotinik reseptore baglanarak kas hucresine Na iceri girmesini ve voltaja duyarli sodyum kanallarinin acilmasi ile depolarize olan kas hucresinin kasilmasini saglar Asetilkolinin ogrenme ve hafiza M1 res ile de derin bir iliskisi bulunur ve bu yuzden beyinde asetilkolin iceren noronlar mevcuttur Parasempatik sinir sisteminde gangliyon ve sinapslarda yer alan asetilkolin parasempatik sinir sisteminin uyarilmasiyla beraber gerceklesen kalp atisinin yavaslamasi tukuruk salgisinin artmasi brons lumeneninin boslugunun daralmasi miyozis mesane ve gis hareketlerinin artmasi gibi etkilerin gerceklesmesine neden olur Asetilkolin belli noronlarda enzimi tarafindan kolin ve asetil CoA dan sentez edilir salinarak gorevini tamamladiktan sonra asetilkolin asetilkolinesteraz enzimi yardimiyla kolin ve asetat a asetik asit tuzu cevrilerek yikilir Bozukluklar ve kullanimiNikotin ve asetilkolin reseptorlerini guclu sekilde uyarirlar asetilkolinin stoplazmik vezikullerden salinimi azaltir atropin ve skopolamin ise asetilkolinin muskarinik tipteki reseptorlerini bloke ederler noromuskuler kavsak nikotinik reseptorleri kompetitif olarak bloke ederler Parasempatik sinir sistemindeki asetilkolin aktivitesini inhibite ettikleri engelledikleri icin atropin ve skopolamin antikolinerjik maddelerdir Bazi insektisitler bocek olduruculer bocek ilaclari asetilkolinesteraz enzimini inhibie ederler engellerler Bunun sonucu olarak merkezi sinir sistemi kaslar ve bezler surekli olarak uyarilirlar Bu durumun tedavisi icin en cok antikolinerjik bir ilac olan atropin kullanilir Alzheimer hastaligi gibi hastaliklarin asetilkolin eksikligi ile derin bir baglantisi oldugu icin asetilkolinesteraz enzimini inhibe eden bazi ilaclar Alzheimer hastaliginin tedavisinde kullanilmaktadir Bir hastalik olan de ise vucut asetilkolin reseptorlerine karsi antikor ureterek duzgun bir asetilkolin sinyal transferini onler Bu bozuklugun tedavisinde ise asetilkolinesteraz enzimini inhibe eden ilaclar kullanilmaktadir bknz Ayrica asetilkolin katarakt ameliyatlarinda goz bebeginin hizli bir sekilde kuculme daralma ugramasi icin kullanilir Ayrica bakinizParasempatik sinir sistemi NorotransmitterKaynakcaMichael Kent Advanced Biology Oxford University Press 2000