Ashâb-ı Kehf (Arapça: أصحاب الكهف) veya Yedi Uyurlar, Hristiyanlık ve İslamiyet başta olmak üzere dünyanın değişik kültürlerinde anlatılan, halkını terk ederek Efes şehrinin (günümüzde Selçuk, İzmir, Türkiye) dışındaki bir mağarada saklanan bir grup Romalı gencin hikâyesidir. Anlatıların ortak yanı ise, kendi halkına yüz çeviren ve onları terk eden bir grup olmalarıdır. Hikâyenin M.S. 250 civarında, Roma İmparatorluğu'nun Hristiyanlara yönelik zulümlerde bulunduğu dönemde yaşandığına inanılmaktadır. Hikâyenin başka bir versiyonu İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'ın Kehf Suresi'nde de geçmektedir (18:9-26).
Yedi Uyurlar'ı tasvir eden bir çizim | |
Diğer ad(lar) | Yedi Uyurlar Yedi Uyuyanlar Efes'in Uyuyanları Mağara Arkadaşları |
---|---|
Tür | Kıssa |
İnananlar | Katolik Kilisesi Doğu Ortodoks Kilisesi Latin Kilisesi İslam |
Dönem | M.S. 249-251, Roma İmparatorluğu |
Bu tür hikâyelerin en eski benzer örneğine, Hindu kutsal metni olan Mahabharata destanı içerisinde, 17. kitap olan Mahaprasthanika Parva'da rastlanır. Bu destana göre beş kişi, peşlerinde bir köpek olduğu hâlde riyâzet için krallığa ve dünyaya yüz çevirirler.
Hristiyanlığın ilk dönemlerinde önemli bir hikâye olan Ashâb-ı Kehf, daha sonra Hristiyan dünyasında önemini yitirdi. İslam'da ise Kur'an'ın Kehf Suresi'nde kıssaları anlatılmakta ve İslam kültüründe önemli bir yer tutmaya devam etmektedir. Hristiyanlıkta yedi kişi olarak tasvir edilmekte olup, bu yüzden Yedi Uyurlar olarak bilinmektedirler.
Hristiyanlık inancında
Hikâyenin en eski versiyonu, kayıp bir Yunanca kaynaktan aldığını söyleyen Süryani rahip Suruçlu Yakup'a (y. 451-521) aittir. Hikâyenin çerçevesini Tours piskoposu Gregorius (y. 538-594) ve Paulus Diaconus (y. 720-799), Historia Langobardorum eserinde çizer. En iyi bilinen Batı sürümü, Jacopo da Varazze'nin Legenda aurea (Altın Efsane) eserinde yer alır.
Efes
Anlatılana göre Roma imparatoru Decius zamanında yedi veya sekiz Hristiyan genç, devrin putperest inançlarına kurban edilmekten korkarak, yaşadıkları yerin (Efes) yakınlarındaki bir mağaraya sığınırlar. Fakat Romalı askerler, onları takip ederek ve mağarayı bularak yerlerini tespit ederler. Ancak, askerler içeri girdiklerinde kimseyi bulamazlar ve bunun üzerine komutanları mağaranın girişinin taş ve harçla kapatılmasını emreder. Ardından, mağaranın girişine "Yedi Kâfir'in ölüme terk edildiklerini" bildiren bir levha bırakarak giderler. Gençler çaresizce ne yapacaklarını düşünürlerken, birden üzerlerine bir ağırlık çöker ve orada mucizevî bir uykuya dalarlar. Bu kişilerin adları bir rivayete göre Maximilian, Iamblicus, Martinian, John, Dionysius, Exacustodianus ve Antoninus idi. Başka kaynaklarda ise başka isimler rivayet edilir.
Yedi Uyurlar'ın üzeri kapatıldıktan yaklaşık 184, 200 veya 230 sene sonra mağaranın yer aldığı arsanın sahibi, işçileriyle birlikte mağaranın girişini açar ve Yedi Uyurlar ile karşılaşır. İçlerinden biri şehre ekmek almaya gider. Şehrin çok değiştiğini ve insanların Meryem oğlu İsa'nın adını artık şehirde serbestçe andıklarını fark eder. İmparator Decius zamanından kalma paralarla alışveriş yapmaya çalışır, fakat paranın değersiz olduğunu öğrenir.
Hristiyanlar tarafından kabul edilen hikâyedeki bu mağara, Türkiye'nin Selçuk ilçesindeki Efes antik şehrinin yakınlarındaki Panayır Dağı eteklerinde bulunmaktadır. Bu mağaranın üstüne bir kilise yapılmış hâli, 1927-1928 yılları arasındaki bir kazıda ortaya çıkarıldı. Kazıda 5. ve 6. yüzyıla ait mezarlar bulundu. Yedi Uyurlar'a ithaf edilmiş yazıtlar hem mezarlarda, hem de kilise duvarlarında bulunmaktadır.
Ürdün
Bir diğer rivayete göre, günümüzde Ürdün sınırları içinde kalan Amman şehrinde bir grup genç, liderleri Maximilian ile birlikte o sırada şehre gelen İmparator Hadrianus'a başkaldırır. Putları reddederek sadece İbrahim'in, Musa'nın ve İsa'nın tanrısının tapılmaya değer olduğunu savunurlar. İmparator, gençlerin idam edilmelerini ister. Fakat onlar, kapatıldıkları zindandan kaçarak sığınacakları bir mağara bulurlar. Kral, mağaranın girişine duvar örülmesini emreder. Gençler yıllarca burada kalır. 300 sene sonra uyandıklarında, birini şehre yiyecek almaya gönderirler. 300 sene önce kullanılan paradan şüphelenen fırıncı, onun bir hazine bulduğunu zanneder ve bunu kendisiyle paylaşmazsa onu ele vereceğini söyler. Askerler gelip onu yetkililere götürürler. Yetkililer, ilk önce onun anlattıklarına inanmasalar da daha sonra ikna olmuşlar ve bunu bir mucize olarak kabul etmişlerdir.
Hristiyan toplumlarındaki durumu
Ortodoks ve Katolik kiliseleri olayı yâd ederler. Bununla birlikte Batı'da aydınlanmanın ve Protestanlığın yükselişi ile birlikte Yedi Uyurlar hikâyesi, apokrif bir efsane olarak nitelendirildi ve Roma Katolik Kilisesi, olayı insanları etkilemeye yönelik bir romantizm olarak itibarsızlaştırdı.
İslam inancında
İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'ın Kehf Suresi’nde bu gençlerin kıssası anlatılmakta ve bu olay "Ashâb-ı Kehf Kıssası" olarak anılmaktadır.
Kıssa
Gençler, Allah'tan başka ilâhlara tapan bir hükümdarın zamanında yaşıyorlardı; halkın çoğunluğu da hükümdarın âdeti üzereydi. Bir rivayete göre bu gençlerden altısı sarayda görevli, hükümdara yakın kimselerdi ve hükümdarın danışma heyetindeydiler. İmparatorun putperest olduğu, putperestliği kabul etmeyen bazı insanları yakalatıp öldürttüğü ve bir ihbar üzerine saraydaki putperest olmayan gençlerin durumlarını öğrendiği anlatılır. Hükümdar onları çağırıp tehdit eder, fakat onlar inançlarından ayrılmak istemezler. Aksine onu inançlarına davet ederler. Hükümdar, onlara eski günlerine dönmeleri için az zaman tanır. Gençler, inançlarını korumak için şehre yakın bir dağ yönüne giderler. Yolda giderken Kefeştetayyuş ismindeki bir çoban ile çobanın Kıtmir isimli köpeği de onlara katılır (Köpeğin ismi bir rivayette Himran olarak geçmektedir).
Gençler, dağda çobanın gösterdiği bir mağaraya girerler, dua ederek merhamet dilerler. Hükümdar gençleri sorar, kaçtıklarını ve mağaraya sığındıklarını haber alıp adamlarıyla mağaraya gider. Mağaranın ağzını kapattırır. İnanca göre gençler ölmez, yüzyıllar boyunca uyumaya devam ederler. Kehf Suresi'nde bu süre 309 hicrî yıl olarak geçer. Bu sürenin sonunda ilahi bir sevkle uyandırılırlar. Ne kadar zaman geçtiğini bilmezler, ancak çok az uyuduklarını zannederler. Acıktıkları için bir arkadaşlarını şehre yiyecek getirmesi için göndermeye karar verirler. Bu kişinin adı Yemliha’dır ve onun kılık değiştirerek hâlini kimseye bildirmeden gidip gelmesini söylerler. Yemliha şehre geldiğinde çok değişmiş bir şehir bulur. İnsanların İsa Peygamber'e inandıklarını görür ve geçen zamanın farkına varır. O zamanın hükümdarının yanına götürülür. İnanca göre bu hükümdar gençlerin dinindendir. Başlarından geçenleri hükümdara anlatır. Daha sonra gidip arkadaşlarına haber verir. Bunun üzerine hepsi tekrar uykuya dalarlar. Halk, onların uyudukları mağaranın girişine bir mescit yapmaya karar verirler.
İlgili Kur'an ayetleri
Kehf Suresi 9.-26.
Kişilerin isimleri
Bu hükümdarın adının rivâyetlerde birkaç varyasyonu bulunmaktadır. Bunlar; Takyanus, Dakyanus, Dikyanus, Dekyanus’tur. Ashâb-ı Kehf'in isimleri hakkında da rivâyetler muhteliftir. Onların rivâyetlerdeki adları şöyledir;
- Beyronis,
- Debernuş,
- Kıtmir köpek
- Deymos
- Kefeştetayyuş,
- Keştonis,
- Martonis,
- Mecsimilnina,
- Mekselina, Mekselmina,
- Mernuş,
- Mislina,
- Şazenuş,
- Temlika,
- Vaytonoskaluş,
- Yemliha.
Memleketleri
Ashâb-ı Kehf mağaraları dünyanın değişik ülkelerinde kendilerine atfedilen makam ve anlamları ile farklı dinlerden insanların inandığı ve ziyaret ettiği önemli inanç merkezleri hâline gelmiştir. Dünyada bu mağaraların kendi sınırları içinde olduğunu iddia eden 33 kentin dördü Türkiye'dedir; Afşin, Selçuk (Efes), Lice ve Tarsus. Bunlardan hangisinin onların mağarası olduğu konusunda İslâmî ilim dünyâsında bir fikir birliği yoktur. İbn Kesir Tefsiri'ndeki bir rivayete göre şehrin adı Daksus idi.
Ashâb-ı Kehf'in yaşadığı şehir, bir rivâyete göre, adı önceleri Efesos olan bir Tarsus'tu. Adı geçen Tarsus'un günümüzde Türkiye'nin Mersin ilinin ilçesi olan Tarsus olduğu konusunda genel bir kabûl vardır. Ancak Kahramanmaraş ilinin bir ilçesi olan Afşin kentinin halkı, Ashâb-ı Kehf'in yaşadığı şehrin Afşin olduğunu savunurlar. Bunun bir sebebi, şehrin adının eskiden Efesos (veyâ Efsus) olmasıdır. Türkiye'deki Müslümanlar nezdinde mağaranın yeri hakkındaki tartışma daha çok Afşin ve Tarsus ilçeleri arasında olmaktadır. Ashâb-ı Kehf mağarasının Afşin'de olduğunu kanıtlamak için Afşin Eshâb-ı Kehf Derneği, bilim adamlarından oluşan bir heyete rapor hazırlatıp bunu yerel mahkemede açtıkları keşif davası ile karara bağlattı. Tarsuslular da Tarsus şehrine iki saat uzaklıktaki Bencilüs (veya Encilüs) denilen dağdaki mağarayı tefsirler, tarihî kaynaklar ve arşiv belgelerine dayanarak Ashâb-ı Kehf Mağarası olarak göstermektedir.
Diyarbakır'da da Ashâb-ı Kehf'e atfedilen bir mekân vardır. Kehf Sûresi’nin 17. âyetinde geçen "(Resûlüm! Orada bulunsaydın) Güneş'i görürdün: Doğduğu zaman mağaralarının sağına meyleder; batarken de sol taraftan onlara isabet etmeden geçerdi. (Böylece) onlar (güneş ışığından rahatsız olmaksızın) mağaranın bir köşesinde (uyurlardı)." meâlindeki tanımlamaya uygun bir mağara Lice'de bulunmaktadır. Yerden yüksekte ve üzerinde gölgelik şeklinde bir çıkıntı olan bu mağara, içeriye doğru girintilidir ve âyette geçen tanıma uymaktadır. 12. asırda Artuklu hükümdârı Melik Âdil, burayı imâr ettirip bir kitâbe yaptırdı. Tarihçi Abdürrezzak Semerkandî'nin bir eserinde şöyle geçmektedir: "Sultan Üveys, Lice'deki Ashâb-ı Kehf'e Bingöl üzerinden sefer düzenledi ve Muş Ovası'na vardı".
Dış bağlantılar
- Kur'an'da Efesli Yedi Uyurlar 15 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ashâb-ı Kehf - Sanal Tur 27 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Radikal; "Kur’an Işığı Afşin'de"; 28 Ağustos 2005
Kaynakça
- ^ a b Refiye Şenesen; Pagandan Hristiyanlık ve Müslümanlığa Bir İnanç Merkezi: Ashab-ı Kehf ve Günümüzde Tarsus Ashab-ı Kehf'te Hıdırellez Şenlikleri 3 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi; Erişim Tarihi: 25 Aralık 2015
- ^ Pieter W. van der Horst; "Pious Long-Sleepers in Greek, Jewish, and Christian Antiquity 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ."
- ^ Encyclopædia Britannica 12 Ağustos 2014 tarihinde at sitesinde arşivlendi'da Seven Sleepers of Ephesus 6 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . maddesi, Erişim Tarihi: 25 Aralık 2015
- ^ a b c John Sanidopoulos; "The Historicity of the Seven Sleepers of Ephesus 5 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ."; Erişim Tarihi: 25 Aralık 2015
- ^ James Wood; The Nuttall Encyclopædia; 1907 "Seven Sleepers 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ."
- ^ E. Cobham Brewer; Dictionary of Phrase and Fable; 1894; "Seven Sleepers"; s. 2519 21 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Kuran, 18:9-25". 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2015.
- ^ İbn Kesir 1983, s. 4965 (c. 9)
- ^ Bu sürenin güneş takvimine göre 300 yıla eşit olduğu belirtilmektedir. E. Candan, Kuran-ı Kerim'in Gizli Öğretisi
- ^ İbn Kesir 1983, s. 4960 (c. 9)
- ^ Bursevî 2012, s. 79, 81 (c. 5)
- ^ Bursevî 2012, s. 92 (c. 5)
- ^ a b c d e f g h İbn Kesir 1983, s. 4971 (c. 9)
- ^ Bursevî 2012, s. 90 (c. 5)
- ^ a b Bursevî 2012, s. 91 (c. 5)
- ^ İbn Kesir 1983, s. 4968 (c. 9)
- ^ "Kuran, 18:17". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2015.
Bibliyografya
- Bursevî, İsmail Hakkı (2012). Sabûnî, Muhammed Ali (Ed.). Rûhu'l-Beyân Tefsîri. Damla Yayınevi. ISBN .
- İbn Kesir (1983). Hadislerle Kur'ân-ı Kerîm Tefsîri. Çağrı Yayınları.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ashab i Kehf Arapca أصحاب الكهف veya Yedi Uyurlar Hristiyanlik ve Islamiyet basta olmak uzere dunyanin degisik kulturlerinde anlatilan halkini terk ederek Efes sehrinin gunumuzde Selcuk Izmir Turkiye disindaki bir magarada saklanan bir grup Romali gencin hikayesidir Anlatilarin ortak yani ise kendi halkina yuz ceviren ve onlari terk eden bir grup olmalaridir Hikayenin M S 250 civarinda Roma Imparatorlugu nun Hristiyanlara yonelik zulumlerde bulundugu donemde yasandigina inanilmaktadir Hikayenin baska bir versiyonu Islam in kutsal kitabi Kur an in Kehf Suresi nde de gecmektedir 18 9 26 Ashab i Kehf أصحاب الكهفYedi Uyurlar i tasvir eden bir cizimDiger ad lar Yedi Uyurlar Yedi Uyuyanlar Efes in Uyuyanlari Magara ArkadaslariTurKissaInananlarKatolik Kilisesi Dogu Ortodoks Kilisesi Latin Kilisesi IslamDonemM S 249 251 Roma Imparatorlugu Bu tur hikayelerin en eski benzer ornegine Hindu kutsal metni olan Mahabharata destani icerisinde 17 kitap olan Mahaprasthanika Parva da rastlanir Bu destana gore bes kisi peslerinde bir kopek oldugu halde riyazet icin kralliga ve dunyaya yuz cevirirler Hristiyanligin ilk donemlerinde onemli bir hikaye olan Ashab i Kehf daha sonra Hristiyan dunyasinda onemini yitirdi Islam da ise Kur an in Kehf Suresi nde kissalari anlatilmakta ve Islam kulturunde onemli bir yer tutmaya devam etmektedir Hristiyanlikta yedi kisi olarak tasvir edilmekte olup bu yuzden Yedi Uyurlar olarak bilinmektedirler Hristiyanlik inancindaHikayenin en eski versiyonu kayip bir Yunanca kaynaktan aldigini soyleyen Suryani rahip Suruclu Yakup a y 451 521 aittir Hikayenin cercevesini Tours piskoposu Gregorius y 538 594 ve Paulus Diaconus y 720 799 Historia Langobardorum eserinde cizer En iyi bilinen Bati surumu Jacopo da Varazze nin Legenda aurea Altin Efsane eserinde yer alir Efes Yedi Uyurlar i tasvir eden bir Orta Cag el yazmasi Anlatilana gore Roma imparatoru Decius zamaninda yedi veya sekiz Hristiyan genc devrin putperest inanclarina kurban edilmekten korkarak yasadiklari yerin Efes yakinlarindaki bir magaraya siginirlar Fakat Romali askerler onlari takip ederek ve magarayi bularak yerlerini tespit ederler Ancak askerler iceri girdiklerinde kimseyi bulamazlar ve bunun uzerine komutanlari magaranin girisinin tas ve harcla kapatilmasini emreder Ardindan magaranin girisine Yedi Kafir in olume terk edildiklerini bildiren bir levha birakarak giderler Gencler caresizce ne yapacaklarini dusunurlerken birden uzerlerine bir agirlik coker ve orada mucizevi bir uykuya dalarlar Bu kisilerin adlari bir rivayete gore Maximilian Iamblicus Martinian John Dionysius Exacustodianus ve Antoninus idi Baska kaynaklarda ise baska isimler rivayet edilir Efes teki magaradan bir bolum Selcuk Izmir Turkiye Yedi Uyurlar in uzeri kapatildiktan yaklasik 184 200 veya 230 sene sonra magaranin yer aldigi arsanin sahibi iscileriyle birlikte magaranin girisini acar ve Yedi Uyurlar ile karsilasir Iclerinden biri sehre ekmek almaya gider Sehrin cok degistigini ve insanlarin Meryem oglu Isa nin adini artik sehirde serbestce andiklarini fark eder Imparator Decius zamanindan kalma paralarla alisveris yapmaya calisir fakat paranin degersiz oldugunu ogrenir Hristiyanlar tarafindan kabul edilen hikayedeki bu magara Turkiye nin Selcuk ilcesindeki Efes antik sehrinin yakinlarindaki Panayir Dagi eteklerinde bulunmaktadir Bu magaranin ustune bir kilise yapilmis hali 1927 1928 yillari arasindaki bir kazida ortaya cikarildi Kazida 5 ve 6 yuzyila ait mezarlar bulundu Yedi Uyurlar a ithaf edilmis yazitlar hem mezarlarda hem de kilise duvarlarinda bulunmaktadir Urdun Mahabharata da bulunan bir kopek peslerinde olarak bir daga dogru yola cikmaya hazirlanan bir grup gencin tasviri Bir diger rivayete gore gunumuzde Urdun sinirlari icinde kalan Amman sehrinde bir grup genc liderleri Maximilian ile birlikte o sirada sehre gelen Imparator Hadrianus a baskaldirir Putlari reddederek sadece Ibrahim in Musa nin ve Isa nin tanrisinin tapilmaya deger oldugunu savunurlar Imparator genclerin idam edilmelerini ister Fakat onlar kapatildiklari zindandan kacarak siginacaklari bir magara bulurlar Kral magaranin girisine duvar orulmesini emreder Gencler yillarca burada kalir 300 sene sonra uyandiklarinda birini sehre yiyecek almaya gonderirler 300 sene once kullanilan paradan suphelenen firinci onun bir hazine buldugunu zanneder ve bunu kendisiyle paylasmazsa onu ele verecegini soyler Askerler gelip onu yetkililere gotururler Yetkililer ilk once onun anlattiklarina inanmasalar da daha sonra ikna olmuslar ve bunu bir mucize olarak kabul etmislerdir Hristiyan toplumlarindaki durumu Ortodoks ve Katolik kiliseleri olayi yad ederler Bununla birlikte Bati da aydinlanmanin ve Protestanligin yukselisi ile birlikte Yedi Uyurlar hikayesi apokrif bir efsane olarak nitelendirildi ve Roma Katolik Kilisesi olayi insanlari etkilemeye yonelik bir romantizm olarak itibarsizlastirdi Islam inancindaIslam in kutsal kitabi Kur an in Kehf Suresi nde bu genclerin kissasi anlatilmakta ve bu olay Ashab i Kehf Kissasi olarak anilmaktadir Kissa Efes teki Ashab i Kehf Magarasi Gencler Allah tan baska ilahlara tapan bir hukumdarin zamaninda yasiyorlardi halkin cogunlugu da hukumdarin adeti uzereydi Bir rivayete gore bu genclerden altisi sarayda gorevli hukumdara yakin kimselerdi ve hukumdarin danisma heyetindeydiler Imparatorun putperest oldugu putperestligi kabul etmeyen bazi insanlari yakalatip oldurttugu ve bir ihbar uzerine saraydaki putperest olmayan genclerin durumlarini ogrendigi anlatilir Hukumdar onlari cagirip tehdit eder fakat onlar inanclarindan ayrilmak istemezler Aksine onu inanclarina davet ederler Hukumdar onlara eski gunlerine donmeleri icin az zaman tanir Gencler inanclarini korumak icin sehre yakin bir dag yonune giderler Yolda giderken Kefestetayyus ismindeki bir coban ile cobanin Kitmir isimli kopegi de onlara katilir Kopegin ismi bir rivayette Himran olarak gecmektedir Gencler dagda cobanin gosterdigi bir magaraya girerler dua ederek merhamet dilerler Hukumdar gencleri sorar kactiklarini ve magaraya sigindiklarini haber alip adamlariyla magaraya gider Magaranin agzini kapattirir Inanca gore gencler olmez yuzyillar boyunca uyumaya devam ederler Kehf Suresi nde bu sure 309 hicri yil olarak gecer Bu surenin sonunda ilahi bir sevkle uyandirilirlar Ne kadar zaman gectigini bilmezler ancak cok az uyuduklarini zannederler Aciktiklari icin bir arkadaslarini sehre yiyecek getirmesi icin gondermeye karar verirler Bu kisinin adi Yemliha dir ve onun kilik degistirerek halini kimseye bildirmeden gidip gelmesini soylerler Yemliha sehre geldiginde cok degismis bir sehir bulur Insanlarin Isa Peygamber e inandiklarini gorur ve gecen zamanin farkina varir O zamanin hukumdarinin yanina goturulur Inanca gore bu hukumdar genclerin dinindendir Baslarindan gecenleri hukumdara anlatir Daha sonra gidip arkadaslarina haber verir Bunun uzerine hepsi tekrar uykuya dalarlar Halk onlarin uyuduklari magaranin girisine bir mescit yapmaya karar verirler Ilgili Kur an ayetleri Kehf Suresi 9 26 Kisilerin isimleri Bu hukumdarin adinin rivayetlerde birkac varyasyonu bulunmaktadir Bunlar Takyanus Dakyanus Dikyanus Dekyanus tur Ashab i Kehf in isimleri hakkinda da rivayetler muhteliftir Onlarin rivayetlerdeki adlari soyledir Beyronis Debernus Kitmir kopek Deymos Kefestetayyus Kestonis Martonis Mecsimilnina Mekselina Mekselmina Mernus Mislina Sazenus Temlika Vaytonoskalus Yemliha Kahramanmaras Afsin deki magara Kehf Suresi nde anlatilan magara oldugu dusunulmektedir ve UNESCO Dunya Mirasi Gecici Listesindedir Memleketleri Uygur Ozerk Bolgesi ndeki magara ve eklentileri Burasi yoredeki Uygur Muslumanlarina gore Kehf Suresi nde anlatilan magaradir Ashab i Kehf magaralari dunyanin degisik ulkelerinde kendilerine atfedilen makam ve anlamlari ile farkli dinlerden insanlarin inandigi ve ziyaret ettigi onemli inanc merkezleri haline gelmistir Dunyada bu magaralarin kendi sinirlari icinde oldugunu iddia eden 33 kentin dordu Turkiye dedir Afsin Selcuk Efes Lice ve Tarsus Bunlardan hangisinin onlarin magarasi oldugu konusunda Islami ilim dunyasinda bir fikir birligi yoktur Ibn Kesir Tefsiri ndeki bir rivayete gore sehrin adi Daksus idi Ashab i Kehf in yasadigi sehir bir rivayete gore adi onceleri Efesos olan bir Tarsus tu Adi gecen Tarsus un gunumuzde Turkiye nin Mersin ilinin ilcesi olan Tarsus oldugu konusunda genel bir kabul vardir Ancak Kahramanmaras ilinin bir ilcesi olan Afsin kentinin halki Ashab i Kehf in yasadigi sehrin Afsin oldugunu savunurlar Bunun bir sebebi sehrin adinin eskiden Efesos veya Efsus olmasidir Turkiye deki Muslumanlar nezdinde magaranin yeri hakkindaki tartisma daha cok Afsin ve Tarsus ilceleri arasinda olmaktadir Ashab i Kehf magarasinin Afsin de oldugunu kanitlamak icin Afsin Eshab i Kehf Dernegi bilim adamlarindan olusan bir heyete rapor hazirlatip bunu yerel mahkemede actiklari kesif davasi ile karara baglatti Tarsuslular da Tarsus sehrine iki saat uzakliktaki Bencilus veya Encilus denilen dagdaki magarayi tefsirler tarihi kaynaklar ve arsiv belgelerine dayanarak Ashab i Kehf Magarasi olarak gostermektedir Magara ve cevresi Babek Nahcivan Ozerk Cumhuriyeti AzerbaycanKahramanmaras Afsin deki Eshab i Kehf Ashab i Kehf Kulliyesi Kehf Suresi nde anlatilan magara oldugu dusunulmektedir ve UNESCO Dunya Mirasi Gecici Listesindedir Diyarbakir da da Ashab i Kehf e atfedilen bir mekan vardir Kehf Suresi nin 17 ayetinde gecen Resulum Orada bulunsaydin Gunes i gorurdun Dogdugu zaman magaralarinin sagina meyleder batarken de sol taraftan onlara isabet etmeden gecerdi Boylece onlar gunes isigindan rahatsiz olmaksizin magaranin bir kosesinde uyurlardi mealindeki tanimlamaya uygun bir magara Lice de bulunmaktadir Yerden yuksekte ve uzerinde golgelik seklinde bir cikinti olan bu magara iceriye dogru girintilidir ve ayette gecen tanima uymaktadir 12 asirda Artuklu hukumdari Melik Adil burayi imar ettirip bir kitabe yaptirdi Tarihci Abdurrezzak Semerkandi nin bir eserinde soyle gecmektedir Sultan Uveys Lice deki Ashab i Kehf e Bingol uzerinden sefer duzenledi ve Mus Ovasi na vardi Dis baglantilarKur an da Efesli Yedi Uyurlar 15 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ashab i Kehf Sanal Tur 27 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Radikal Kur an Isigi Afsin de 28 Agustos 2005Kaynakca a b Refiye Senesen Pagandan Hristiyanlik ve Muslumanliga Bir Inanc Merkezi Ashab i Kehf ve Gunumuzde Tarsus Ashab i Kehf te Hidirellez Senlikleri 3 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cukurova Universitesi Turkoloji Arastirmalari Merkezi Erisim Tarihi 25 Aralik 2015 Pieter W van der Horst Pious Long Sleepers in Greek Jewish and Christian Antiquity 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopaedia Britannica 12 Agustos 2014 tarihinde at sitesinde arsivlendi da Seven Sleepers of Ephesus 6 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde maddesi Erisim Tarihi 25 Aralik 2015 a b c John Sanidopoulos The Historicity of the Seven Sleepers of Ephesus 5 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim Tarihi 25 Aralik 2015 James Wood The Nuttall Encyclopaedia 1907 Seven Sleepers 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde E Cobham Brewer Dictionary of Phrase and Fable 1894 Seven Sleepers s 2519 21 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kuran 18 9 25 14 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2015 Ibn Kesir 1983 s 4965 c 9 Bu surenin gunes takvimine gore 300 yila esit oldugu belirtilmektedir E Candan Kuran i Kerim in Gizli Ogretisi Ibn Kesir 1983 s 4960 c 9 Bursevi 2012 s 79 81 c 5 Bursevi 2012 s 92 c 5 a b c d e f g h Ibn Kesir 1983 s 4971 c 9 Bursevi 2012 s 90 c 5 a b Bursevi 2012 s 91 c 5 Ibn Kesir 1983 s 4968 c 9 Kuran 18 17 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2015 BibliyografyaBursevi Ismail Hakki 2012 Sabuni Muhammed Ali Ed Ruhu l Beyan Tefsiri Damla Yayinevi ISBN 975 381 117 9 Ibn Kesir 1983 Hadislerle Kur an i Kerim Tefsiri Cagri Yayinlari