Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kuşkonmaz, sebze olarak yenen ve süs amacıyla yetiştirilen çeşitli bitki türlerini kapsayan bitki cinsi.
| Kuşkonmaz | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||
| Asparagus officinalis | |||||||||||||
Hepsi de Asparagaceae familyasının cinsinde yer alan bu türlerin yabanilerine dünyanın ılıman bölgelerinde sıkça rastlanır.
Morfoloji
Kuşkonmaz en iyi besince zengin, kumlu ve gevşek topraklarda yetişir. Haziran-Temmuz ayları arasında yeşilimsi sarı renkli çiçekler açan, 50–150 cm boyunda, çok yıllık otsu bir bitkidir. Sulak, kumlu ve killi, kuvvetli topraklarda, ormanlık yerlerde yetişir. Gövdeleri dik, yeşil düzgün yüzlü ve yaygın dallıdır. Dallar dalcıklara ayrılmış olup, ince, yeşil renkli, 3-6 tanesi bir aradadır. Yapraklar küçük ve zarımsıdır. Çiçekler teker teker veya çift olarak yaprakların koltuğunda bulunur. Erkek çiçekler 6 parçalıdır. Meyveleri kırmızı veya siyah renklidir. Kuşkonmaz tohum veya pençeden üretilir. İlkbaharda ekilir. Tohum ekiminden ilk hasada kadar geçen süre dört yıldır. Bir kuşkonmaz tarlasından 20 yıl verim alınabilir.
Eğer bir kuşkonmaz bitkisi hasat edilmeyip doğal haline bırakılacak olursa 170 santimetreye kadar boylanır. Dalları kaplayan ince, iğnemsi yaprakların ardından küçük, sarımsı çiçekler açar; çiçekler daha sonra kırmızı etli meyvelere döner.
Tarihte
Çok eskiçağlarda kendi doğal ortamından alınıp taze sürgünleri için yetiştirilmeye başlanan sebze kuşkonmaz Eski Yunan ve Romalılar'dan beri çok sevilen değerli bir besin kaynağıdır. Bugün en çok Fransa, İtalya, Çin ve ABD'de yetiştirilir. Türkiye'de taze üretimi gitgide artmaktadır. Istanbul'un Silivri ilçesinde kuşkonmaz bağları bulunmaktadır. Genel bir inanış olarak kuşkonmazın cinsel olarak uyarıcı yani afrodizyak bir besin olduğu düşünülür. Kuşkonmaz tüketimi bazı insanlarda idrar kokusuna sebep olur. Beyaz, yeşil ve mor tipte üretimi vardır.
Kullanım alanları
Kuşkonmaz A, B1, B2 ve C vitaminlerinin yanı sıra protein, şeker, yağ ve çeşitli mineralleri de içeren zengin bir üründür. Çorbası yapılır ya da garnitür ve salata olarak yenir.
Süs kuşkonmazları içinde en yaygınlarından biri olan tül kuşkonmazı tüy gibi incecik, hoş görünümlü yaprakları için yetiştirilen bir saksı bitkisidir. Bitkinin yaprakları çiçekçilikte buket hazırlamakta da kullanılır.
Altcinsler
Türkiye'deki taksonlar
- Asparagus acutifolius (tilkişen)
- (izmiye)
- (papazsakalı)
- (tülotu) endemik
- (tikenpisiği)
- (tuzkırgını) endemik
- (kırgınotu) endemik
- (kuşkonmaz)
- (tülüzümü)
- Asparagus persicus (mereço)
- (üç kuşkonmaz)
- (üç kuşkonmaz)
- (gılemşe)
Kaynakça
![image]()
Wikimedia Commons'ta Kuşkonmaz ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuskonmaz sebze olarak yenen ve sus amaciyla yetistirilen cesitli bitki turlerini kapsayan bitki cinsi KuskonmazBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube Sinif LiliopsidaTakim AsparagalesFamilya AsparagaceaeCins Asparagus Tourn ex L Tip turAsparagus officinalisL Kuskonmaz yemegi Hepsi de Asparagaceae familyasinin cinsinde yer alan bu turlerin yabanilerine dunyanin iliman bolgelerinde sikca rastlanir MorfolojiAsparagus asparagoides Kuskonmaz Kuskonmaz en iyi besince zengin kumlu ve gevsek topraklarda yetisir Haziran Temmuz aylari arasinda yesilimsi sari renkli cicekler acan 50 150 cm boyunda cok yillik otsu bir bitkidir Sulak kumlu ve killi kuvvetli topraklarda ormanlik yerlerde yetisir Govdeleri dik yesil duzgun yuzlu ve yaygin dallidir Dallar dalciklara ayrilmis olup ince yesil renkli 3 6 tanesi bir aradadir Yapraklar kucuk ve zarimsidir Cicekler teker teker veya cift olarak yapraklarin koltugunda bulunur Erkek cicekler 6 parcalidir Meyveleri kirmizi veya siyah renklidir Kuskonmaz tohum veya penceden uretilir Ilkbaharda ekilir Tohum ekiminden ilk hasada kadar gecen sure dort yildir Bir kuskonmaz tarlasindan 20 yil verim alinabilir Eger bir kuskonmaz bitkisi hasat edilmeyip dogal haline birakilacak olursa 170 santimetreye kadar boylanir Dallari kaplayan ince ignemsi yapraklarin ardindan kucuk sarimsi cicekler acar cicekler daha sonra kirmizi etli meyvelere doner TarihteCok eskicaglarda kendi dogal ortamindan alinip taze surgunleri icin yetistirilmeye baslanan sebze kuskonmaz Eski Yunan ve Romalilar dan beri cok sevilen degerli bir besin kaynagidir Bugun en cok Fransa Italya Cin ve ABD de yetistirilir Turkiye de taze uretimi gitgide artmaktadir Istanbul un Silivri ilcesinde kuskonmaz baglari bulunmaktadir Genel bir inanis olarak kuskonmazin cinsel olarak uyarici yani afrodizyak bir besin oldugu dusunulur Kuskonmaz tuketimi bazi insanlarda idrar kokusuna sebep olur Beyaz yesil ve mor tipte uretimi vardir Kullanim alanlariKuskonmaz A B1 B2 ve C vitaminlerinin yani sira protein seker yag ve cesitli mineralleri de iceren zengin bir urundur Corbasi yapilir ya da garnitur ve salata olarak yenir Sus kuskonmazlari icinde en yayginlarindan biri olan tul kuskonmazi tuy gibi incecik hos gorunumlu yapraklari icin yetistirilen bir saksi bitkisidir Bitkinin yapraklari cicekcilikte buket hazirlamakta da kullanilir AltcinslerTurkiye deki taksonlarAsparagus acutifolius tilkisen izmiye papazsakali tulotu endemik tikenpisigi tuzkirgini endemik kirginotu endemik kuskonmaz tuluzumu Asparagus persicus mereco uc kuskonmaz uc kuskonmaz gilemse Kaynakca Sp Pl 1 313 1753 Sp Pl 1 313 1753 22 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2020 Wikimedia Commons ta Kuskonmaz ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de konuyla ilgili taksonomik bilgiler bulunur Asparagus