August Ferdinand Möbius (UK , US ;Almanca telaffuz: ; 17 Kasım 1790 - 26 Eylül 1868), bir Alman matematikçi ve teorik astronomdu.
August Möbius | |
---|---|
August Ferdinand Möbius (1790-1868) | |
Doğum | August Ferdinand Möbius 26 Eylül 1868 , Saksonya Elektörlüğü |
Ölüm | 26 Eylül 1868 (77 yaşında) Leipzig, Alman Konfederasyonu |
Milliyet | Sakson |
Eğitim | Leipzig Üniversitesi Göttingen Üniversitesi |
Tanınma nedeni | |
Çocuk(lar) | |
Kariyeri | |
Dalı | Matematik, Astronomi |
Çalıştığı kurum | Leipzig Üniversitesi |
Doktora danışmanı | Carl Friedrich Gauss |
Diğer akademik danışmanlar | Johann Friedrich Pfaff |
Doktora öğrencileri | |
Diğer önemli öğrencileri | Hermann Hankel |
17 Kasım 1790 günü Prusya'da Schulpforte kentinde doğdu. Leipzig, Göttingen ve Halle Üniversiteleri'nde çalıştı. 1815 yılında Leipzig Üniversitesi'ne astronomi profesörü olarak atandı. Aynı zamanda Leipzig Gözlemevi Müdürü oldu. Astronomi üzerine çok sayıda kitap yazdı. Analitik geometrinin değişik kesimlerinde yine çok sayıda çalışmalar yaptı. Topoloji ilminin kurucusudur. Onun ölümünden sonra bulunan ve onun anısına olmak üzere, bugün çok ünlü olan "Möbius Şeridi"nin birçok özellikleri açıklandı. "Möbius Dönüşümleri" ve "Möbius Grupları" çok iyi bilinen ünlü çalışmalarıdır. 26 Eylül 1868 günü Leipzig'te öldü.
Hayatının erken dönemi ve eğitimi
Möbius, Saksonya Elektörlüğü 'da doğdu ve annesinin soyundan dini reformcu Martin Luther'in soyundan geldi. 13 yaşına kadar evde eğitim gördü, 1803'te Schulpforta'daki Kolej'e girdi ve orada okuyarak 1809'da mezun oldu. Daha sonra matematikçi ve astronom altında astronomi okuduğu Leipzig Üniversitesi'ne kaydoldu. 1813'te Göttingen Üniversitesi'nde matematik alanına eğimli profesör Carl Friedrich Gauss'un altında astronomi okumaya başladı, Gauss ise 'nin direktörüydü. Oradan, 'nde Carl Gauss'un hocası Johann Pfaff ile çalışmaya gitti ve 1815'te Sabit yıldızların örtülmesi (The occultation of fixed stars) doktora tezini tamamladı. 1816'da Leipzig Üniversitesi'nde "astronomi ve yüksek mekanik kürsüsüne" Ekstraordinaryüs Profesör olarak atandı. Möbius, 1868'de 77 yaşında Leipzig'de öldü. Oğlu tanınmış bir dil bilimciydi.
Katkıları
En çok, üç boyutlu Öklid uzayına yalnızca bir tarafı olan, iki boyutlu bir yüzey olan Möbius şeridini keşfetmesiyle tanınır. Birkaç ay önce Johann Benedict Listing tarafından bağımsız olarak keşfedilmiştir. Karşılıklı çevrelenmiş iki dörtyüzlüden oluşan da onun adıyla anılır. Möbius projektif geometriye sokan ilk kişiydi. tanıtımıyla tanınır.
, projektif geometride önemli olan ve sayı teorisindeki da dahil olmak üzere birçok matematiksel kavram onun adını almıştır. Sayı teorisine olan ilgisi, önemli Möbius fonksiyonu μ(n) ve yol açtı. Öklid geometrisinde, sonuçları basitleştirmenin ve birleştirmenin bir yolu olarak işaretli açıların ve doğru parçalarının kullanımını sistematik olarak geliştirdi.
Möbius, astronomi, geometri ve statik üzerine çok sayıda kapsamlı inceleme ve yazı yazdı. Analitik geometriye homojen koordinatların tanıtılması ve dualite ilkesi dahil olmak üzere değerli katkılarda bulunmuştur. Topolojide öncü olarak kabul edilir.
1846'da Kraliyet Sakson Bilimler Derneği'nin kurucularından biriydi.
Aydaki bir krater ve bir asteroit (28516) Möbius onuruna isimlendirilmiştir.
Derlenmiş çalışmaları
- Gesammelte Werke erster Band (v. 1) (Leipzig : S. Hirzel, 1885)
- Gesammelte Werke zweiter Band (v. 2) (Leipzig : S. Hirzel, 1885)
- Gesammelte Werke dritter Band (v. 3) (Leipzig : S. Hirzel, 1885)
- Gesammelte Werke vierter Band (v. 4) (Leipzig : S. Hirzel, 1885)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (2008). Longman Pronunciation Dictionary. 3. Longman. ISBN .
- ^ . www.angelfire.com. 17 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2021.
- ^ (2007). Poincaré's Prize: The Hundred-Year Quest to Solve One of Math's Greatest Puzzles. . s. 66. ISBN .
- ^ a b c d O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "August Ferdinand Möbius", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- ^ Hille, Einar. "Analytic Function Theory, Volume I", Second edition, fifth printing. Chelsea Publishing Company, New York, 1982, , page 33, footnote 1
- ^ , A Survey of Geometry (1963), p. 64 (Revised edition 1972, Allyn & Bacon, )
- ^ Mobiüs krateri
- ^ 28516 Mobius (2000 DQ3)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta August Ferdinand Möbius ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Wikisource has the text of a 1920 Encyclopedia Americana article about August Ferdinand Möbius. |
Vikikaynak has the text of the 1911 Encyclopædia Britannica article Möbius, August Ferdinand. |
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "August Ferdinand Möbius", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- Mathematics Genealogy Project'te August Ferdinand Möbius
- . Gallica-Math. 24 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- YouTube'da Minnesota Üniversitesi'ndeki matematikçiler tarafından oluşturulan Möbius Dönüşümlerinin güzel bir görselleştirmesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
August Ferdinand Mobius UK ˈ m ɜː b i e s US ˈ m eɪ ˈ m oʊ Almanca telaffuz ˈmoːbi ʊs 17 Kasim 1790 26 Eylul 1868 bir Alman matematikci ve teorik astronomdu August MobiusAugust Ferdinand Mobius 1790 1868 DogumAugust Ferdinand Mobius 26 Eylul 1868 1868 09 26 Saksonya ElektorluguOlum26 Eylul 1868 77 yasinda Leipzig Alman KonfederasyonuMilliyetSaksonEgitimLeipzig Universitesi Gottingen UniversitesiTaninma nedeniMobius seridi Mobius fonksiyonuCocuk lar KariyeriDaliMatematik AstronomiCalistigi kurumLeipzig UniversitesiDoktora danismaniCarl Friedrich GaussDiger akademik danismanlarJohann Friedrich PfaffDoktora ogrencileriDiger onemli ogrencileriHermann Hankel 17 Kasim 1790 gunu Prusya da Schulpforte kentinde dogdu Leipzig Gottingen ve Halle Universiteleri nde calisti 1815 yilinda Leipzig Universitesi ne astronomi profesoru olarak atandi Ayni zamanda Leipzig Gozlemevi Muduru oldu Astronomi uzerine cok sayida kitap yazdi Analitik geometrinin degisik kesimlerinde yine cok sayida calismalar yapti Topoloji ilminin kurucusudur Onun olumunden sonra bulunan ve onun anisina olmak uzere bugun cok unlu olan Mobius Seridi nin bircok ozellikleri aciklandi Mobius Donusumleri ve Mobius Gruplari cok iyi bilinen unlu calismalaridir 26 Eylul 1868 gunu Leipzig te oldu Hayatinin erken donemi ve egitimiMobius Saksonya Elektorlugu da dogdu ve annesinin soyundan dini reformcu Martin Luther in soyundan geldi 13 yasina kadar evde egitim gordu 1803 te Schulpforta daki Kolej e girdi ve orada okuyarak 1809 da mezun oldu Daha sonra matematikci ve astronom altinda astronomi okudugu Leipzig Universitesi ne kaydoldu 1813 te Gottingen Universitesi nde matematik alanina egimli profesor Carl Friedrich Gauss un altinda astronomi okumaya basladi Gauss ise nin direktoruydu Oradan nde Carl Gauss un hocasi Johann Pfaff ile calismaya gitti ve 1815 te Sabit yildizlarin ortulmesi The occultation of fixed stars doktora tezini tamamladi 1816 da Leipzig Universitesi nde astronomi ve yuksek mekanik kursusune Ekstraordinaryus Profesor olarak atandi Mobius 1868 de 77 yasinda Leipzig de oldu Oglu taninmis bir dil bilimciydi KatkilariMobius seridi En cok uc boyutlu Oklid uzayina yalnizca bir tarafi olan iki boyutlu bir yuzey olan Mobius seridini kesfetmesiyle taninir Birkac ay once Johann Benedict Listing tarafindan bagimsiz olarak kesfedilmistir Karsilikli cevrelenmis iki dortyuzluden olusan da onun adiyla anilir Mobius projektif geometriye sokan ilk kisiydi tanitimiyla taninir projektif geometride onemli olan ve sayi teorisindeki da dahil olmak uzere bircok matematiksel kavram onun adini almistir Sayi teorisine olan ilgisi onemli Mobius fonksiyonu m n ve yol acti Oklid geometrisinde sonuclari basitlestirmenin ve birlestirmenin bir yolu olarak isaretli acilarin ve dogru parcalarinin kullanimini sistematik olarak gelistirdi Mobius astronomi geometri ve statik uzerine cok sayida kapsamli inceleme ve yazi yazdi Analitik geometriye homojen koordinatlarin tanitilmasi ve dualite ilkesi dahil olmak uzere degerli katkilarda bulunmustur Topolojide oncu olarak kabul edilir 1846 da Kraliyet Sakson Bilimler Dernegi nin kurucularindan biriydi Aydaki bir krater ve bir asteroit 28516 Mobius onuruna isimlendirilmistir Derlenmis calismalariGesammelte Werke erster Band v 1 Leipzig S Hirzel 1885 Gesammelte Werke zweiter Band v 2 Leipzig S Hirzel 1885 Gesammelte Werke dritter Band v 3 Leipzig S Hirzel 1885 Gesammelte Werke vierter Band v 4 Leipzig S Hirzel 1885 Ayrica bakinizMobius bandiKaynakca 2008 Longman Pronunciation Dictionary 3 Longman ISBN 978 1 4058 8118 0 www angelfire com 17 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2021 2007 Poincare s Prize The Hundred Year Quest to Solve One of Math s Greatest Puzzles s 66 ISBN 978 0 525 95024 0 a b c d O Connor John J Robertson Edmund F August Ferdinand Mobius MacTutor Matematik Tarihi arsivi Hille Einar Analytic Function Theory Volume I Second edition fifth printing Chelsea Publishing Company New York 1982 0 8284 0269 8 page 33 footnote 1 A Survey of Geometry 1963 p 64 Revised edition 1972 Allyn amp Bacon 0 205 03226 5 Mobius krateri 28516 Mobius 2000 DQ3 Dis baglantilarWikimedia Commons ta August Ferdinand Mobius ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Wikisource has the text of a 1920 Encyclopedia Americana article about August Ferdinand Mobius Vikikaynak has the text of the 1911 Encyclopaedia Britannica article Mobius August Ferdinand O Connor John J Robertson Edmund F August Ferdinand Mobius MacTutor Matematik Tarihi arsivi Mathematics Genealogy Project te August Ferdinand Mobius Gallica Math 24 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi YouTube da Minnesota Universitesi ndeki matematikciler tarafindan olusturulan Mobius Donusumlerinin guzel bir gorsellestirmesi