Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ang San Su Çi (Birmanca: အောင်ဆန်းစုကြည်) (d. 19 Haziran 1945, Yangon) Myanmarlı şiddetsiz direniş savunucusu aktivist, Ulusal Demokrasi Birliği partisinin lideri, tanınmış düşünce mahkûmu ve 2016'dan 2021'e kadar dışişleri bakanı ve hükûmet başdanışmanı (bir başbakana eş değer). Aynı zamanda diplomatlık, eğitim bakanlığı, enerji bakanlığı görevlerinde bulundu.
| Ang San Su Çi | |
|---|---|
 | |
| Ang San Su Çi, 2013 | |
| Myanmar Devlet Danışmanı | |
| Görev süresi 6 Nisan 2016 - 1 Şubat 2021 | |
| Başkan | Htin Kyaw |
| Yerine geldiği | Thein Sein |
| Myanmar Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 30 Mart 2016 - 1 Şubat 2021 | |
| Başkan | Htin Kyaw |
| Yerine geldiği | |
| Myanmar Devlet Başkanlığından Sorumlu Devlet Bakanı | |
| Görev süresi 30 Mart 2016 - 1 Şubat 2021 | |
| Başkan | Htin Kyaw |
| Yerine geldiği | |
| Ulusal Demokrasi Birliği Partisi Genel Başkanı | |
| Görevde | |
| Makama geliş 18 Kasım 2011 | |
| Yerine geldiği | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 19 Haziran 1945 Rangun, Burma (günümüzde Yangon, Myanmar) |
| Partisi | Ulusal Demokrasi Birliği |
| Evlilik(ler) | Michael Aris (e. 1972; ö. 1999) |
| Çocuk(lar) | 2 |
| Bitirdiği okul | St Hugh's College, Oxford |
| Dini | Theravada Budizmi |
| Ödülleri |  Nobel Barış Ödülü (1991) |
| İmzası |  |
Budist olan Su Çi, Myanmar askerî diktatörlüğüne karşı gösterdiği barışçıl ve şiddetsiz mücadeleyle 1990 yılında Rafto ve Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü'nü, 1991 yılında da Nobel Barış Ödülü'nü kazandı. 1990 genel seçimlerinin sonuçlarına göre ülkenin başbakanı olmaya hak kazanan Su Çi, askerî cunta tarafından gözaltında tutulduğu için bu görevi üstlenemedi.
15 yıl ev hapis dönemi yaşamıştır. Bu dönemde Nobel Barış Ödülü'nü almaya oğulları gitmiş ve eşinin cenazesine de katılamamıştır. Dünya′nın pek çok yerinden serbest bırakılması için baskılar yapılmış, hakkında kitaplar yazılmış, filmler yapılmış ve sonunda 2010 yılında serbest kalmıştır. 2011 yılında Chatham House Ödülü'nü kazanmıştır.
2014 yılı itibarıyla, Forbes tarafından dünyanın 61. en güçlü kadını olarak listede yer almıştır.Myanmar ordusunun Rohingya Müslümanlarına işkence, taciz ve tecavüz yaptığı iddialarını reddetmiştir.
U2, albümündeki Walk On adlı şarkısını Ang San Su Çi'ye adamıştır.
Eyalet danışmanlığına yükselen Aung San Su Çi, Arakan eyaletindeki halkına yapılan soykırım karşısında Myanmar'ın eylemsizliği ve Myanmar ordusunun katliamlar yaptığını kabul etmemesi üzerine birçok ülkeden, kuruluştan ve figürden eleştiriler aldı. Liderliği altındaki Myanmar'da, gazetecilerin yargılanmasından dolayı da eleştiriler aldı. Ang San Su Çi 2019'da Uluslararası Adalet Divanı'na çıktı ve burada Rohingya'ya karşı soykırım iddialarına karşı Myanmar ordusunu savundu.
1 Şubat 2021'de Ang San Su Çi, Kasım 2020 Myanmar genel seçim sonuçlarının hileli olduğunu ilan ettikten sonra 2021 Myanmar darbesi sırasında ordu tarafından tutuklandı. Kendisine karşı birçok suçlamada bulunuldu ve 6 Aralık 2021'de iki suçlamadan dört yıl hapis cezasına çarptırıldı. Birleşmiş Milletler, çoğu Avrupa ülkesi ve Amerika Birleşik Devletleri tutuklamaları, takipleri ve cezaları siyasi amaçlı olduğu gerekçesiyle kınadı. Askerî darbe ülke çapında protestolara yol açtı. Sonraki gün Ang San Su Çi'ye verilen 4 yıllık hapis cezası iki yıla indirildi.
15 Ağustos 2022'de, Aung San Suu Kyi'nin mahkeme işlemlerini takip eden kaynaklar, onun dört yolsuzluk suçundan suçlu bulunmasının ardından altı yıl daha hapis cezasına çarptırıldığını ve toplam cezasını 17 yıl hapis cezasına çevirdiğini söyledi. Eylül 2022'de, seçim hilesi ve devletin sırlarını ihlal etmekten suçlu bulundu ve her iki mahkûmiyetten de toplam altı yıl hapis cezasına çarptırıldı ve toplam cezasını 23 yıla çıkardı. 12 Ekim 2022'de iki kez daha yolsuzluk suçundan hüküm giydi ve aynı anda çekilmek üzere iki kez üçer yıl hapis cezasına çarptırıldı. 30 Aralık 2022'de yargılamaları, başka bir mahkûmiyet ve yolsuzluktan yedi yıl hapis cezası ile sona erdi. Aung San Suu Kyi'nin nihai cezası 33 yıl hapis cezasına yükseldi.
Hayatı
Su Çi, 19 Haziran 1945'te Britanya İmparatorluğu yönetimindeki Myanmar'da, Yangon şehrinde ailesinin 3. çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası, Myanmar'ın bağımsızlık hareketine öncülük eden ulu önderi 'dır. Ancak babası rakipleri tarafından 1947'de suikasta uğrayıp öldürülünce Su Çi, annesi Kin Çi'nin yanında iki erkek kardeşi ile beraber büyütülmeye başladı. Kardeşlerinden biri, henüz sekiz yaşındayken evin avlusundaki bir süs havuzuna düşüp boğularak öldü.
İlk yılları ve eğitimi
Annesi 1960'ta Hindistan Büyükelçisi olarak görevlendirilince Su Çi de annesiyle birlikte Delhi'ye taşındı. 1960 yılında öğrenime başladığı Lady Shri Ram Üniversitesinden 1964'te mezun oldu. Ardından yüksek lisans yapmak için Oxford'daki gitti ve orada felsefe, politika ve ekonomi alanlarında dereceyle mezun oldu. Mezun olduktan sonra bir zamanlar popüler bir pop şarkıcısı olan ile New York'ta yaşamaya başladı. Burada üç yıl yaşadı ve BM'de bütçe üzerine görevlerde bulundu. Su Çi, bütçeyle ilgili yazılarını tarihçi akademisyen 'e gönderiyordu. Zamanla aralarındaki iş ilişkisi, arkadaşlığa dönüştü ve böylelikle Su Çi ve Aris 1972'de evlendiler. Ertesi yıl ilk erkek çocukları Alexander Aris, 1977'de ise Kim Aris dünyaya geldi.
1985-1987 yılları arasında Su Çi, Londra Üniversitesinde felsefe alanında uzman öğretim üyesi olarak dersler verdi. 1990 yılında üniversitenin ‘Onursal Üyesi’ seçildi. Daha sonra Hindistan'ın Şimla eyaletindeki bir üniversitede iki yıl boyunca dersler verdi.
1988'de Su Çi, hasta olan annesinin yanında bulunmak amacıyla Myanmar'a geri döndü. Ancak daha sonra siyasete atıldı ve demokrasi yanlısı harekete öncülük etmeye başladı. Ertesi yıl hükûmet, Su Çi'ye ev hapsi cezası verdi. 1990'da Su Çi'nin öncülük ettiği partisi %59 oy alarak ezici çoğunlukla 1990 genel seçimlerinde kazandı, ancak ülkenin diktatör yönetimi seçimleri tanımadı.
Ev hapsinde olduğu için Su Çi'yi sık sık yabancı diplomatlar ve insan hakları aktivistleri ziyaret ediyordu. Böylelikle hükûmet, Su Çi'yi ‘Batılı emperyalizmin piyonu’ olmakla suçladı; üstelik bir İngiliz vatandaşıyla evli olması da hükûmet için olumsuz bir durum olarak görülüyordu.
1995'in Noelinde eşi ve çocukları ile son kez görüştü. Daha sonra ailesinin vizeleri diktatör yönetim tarafından iptal edildiğinden bir daha Myanmar'a giremediler. Ailesinin Su Çi ile görüşebilmesi için BM Genel Sekreteri Kofi Annan ve Papa II. Ioannes Paulus çağrıda bulundu, ancak bu girişimler sonuç vermedi.
Michael Aris'e 1997'de metastaz evresinde prostat kanseri teşhisi kondu. 27 Mart 1999'de Aris öldü.
Ev hapsi sürerken 2 Mayıs 2008'de meydana gelen Nargis kasırgası yüzünden Su Çi'nin evinin çatısı ağır zarar gördü.
Cezaevinde geçirdiği dönemler
- 20 Temmuz 1989: Sıkıyönetim uyarınca Yangon'da üç yıl boyunca yargılama yapılmaksızın ev hapsinde tutuldu. 10 Temmuz 1995'te ev hapsi sona erdi.
- 23 Eylül 2000: Yeniden ev hapsine yerleştirildi. 19 ay sonra, 6 Mayıs 2002'de serbest bırakıldı.
- 30 Mayıs 2003: Depayin katliamı sonrasında ev hapsine resmî olarak geri gönderilmeden önce üç aydan fazla gizli olarak tutuklu hayat sürdü.
- 25 Mayıs 2007: BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın Myanmar diktatörü Than Shwe'ye doğrudan itirazda bulunmasına rağmen, tutukluluğu bir yıl uzadı.
- 24 Ekim 2007: Ev hapsinin 12’nci yılında, dünya çapında 12 şehirde dayanışma gösterileri düzenlendi.
- 27 Mayıs 2008: Ev yasağı, hem uluslararası hukuka hem de Myanmar yasalarına aykırı olmasına rağmen bir yıl süreyle uzatıldı.
- 13 Kasım 2010: Ev hapsi sona erdi.
2007 hükûmet karşıtı protestolar
19 Ağustos 2007'de akaryakıt fiyatlarındaki ani yükselişin ardından Safran Devrimi adlı protestolar baş gösterdi. 22 Eylül 2007'de hâlen ev hapsinde olmasına rağmen Su Çi, Yangon'daki evinin önünde protesto yürüyüşü yapmakta olan Budist keşişleri destekleyici kısa bir konuşma yaptı. Daha sonra Su Çi, Insein Cezaevi'ne gönderildi.
2009 ev hapsini ihlal olayı
3 Mayıs 2009'da, John Yettaw adlı bir Amerikalı, Inya Gölü'nden yüzerek Su Çi'n1win ev hapsinde tutulduğu konuta izinsizce girmeyi başardı ve burada iki gün kaldıktan sonra 3. gün tutuklandı. Amerikalı yüzücünün, evinde 2 gün saklanmasına izin vermesinden dolayı Su Çi, ev hapsi şartlarını ihlal ettiği iddiasıyla 13 Mayıs'ta tekrar tutuklandı. Amerikalı yüzücü ise daha sonra çıkarıldığı mahkemede, Su Çi'ye yaklaşan bir suikast girişimini bildirmek için ilahi bir mesaj aldığını, bu nedenle harekete geçtiğini iddia etmiştir.
Su Çi'nin tutuklanması ve ardından yapılan duruşma, Birleşmiş Milletler, ABD, Britanya, Tayland, Güney Afrika, Japonya ve Myanmar'ın da üyesi olduğu Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği tarafından kınanmıştır.
Dava, 11 Ağustos 2009 tarihinde Su Çi'nin üç yıl boyunca ağır işlerle hapse mahkûm edilmesiyle sonuçlandı. Bu ağır ceza, askerî cunta tarafından hafifletildi ve cezası 18 ay fazladan ev hapsine dönüştürüldü. 14 Ağustos'ta Amerikalı Senatör Jim Webb, cunta lideri General Tan Shwe ve Su Çi'yi ziyaret etti ve John Yettaw'ın ülkeden sınır dışı edilmesi şartıyla hapisten çıkartılmasını talep etti ve askerî cunta bunu kabul etti. 18 Ağustos'ta ABD Başkanı Barack Obama, ülkenin askerî liderinden Su Çi'nin de dâhil olduğu tüm siyasi tutukluları serbest bırakmasını istedi.
Arakan'daki soykırım iddiaları
Myanmar devleti aleyhine Uluslararası Adalet Divanı'nda (UAD) geçen yıl aralık ayında başlayan davada ülkesini bizzat savunan Nobel Barış Ödülü sahibi Ang San Su Çi ise Arakanlı Müslümanlara "soykırım" yapıldığı iddialarını reddetmişti. Güney Asya ülkesinin lideri, Müslüman Rohingya halkına uygulanan baskıdan devletin sorumlu olduğuna dair raporları reddederek, şiddetin nedeninin "ayrılıkçı grupların ayaklanmasının yol açtığı çatışma" olduğunu ileri sürmüştü. Ang San'ın Lahey savunmasını eleştiren Arakanlı yetkililer "adaletin kanıtlarla tesis edilebileceğini" söylerken, Save the Children kuruluşu da Myanmar liderinin "BM'nin topladığı tüm delilleri ve hayatta kalanların şahitliklerini hiçe saydığını" belirtmişti. BM, Myanmar Ang San Su Çi hükûmetinin Arakanlı Müslümanlara karşı şiddet eylemlerinin "soykırım niyetiyle" yapıldığının yeni delillerle pekiştiğini açıkladı. Raporda, Misyon'un, Arakanlı Müslümanlara karşı soykırım eylemlerinin tekrarlanma riskinin ciddi boyutlarda olduğu sonucuna makul gerekçeler ışığında vardığının altı çizildi.
Kitapları
- Freedom from Fear (1991)
- Myanmar'dan Mektuplar (1991)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "The World's 100 Most Powerful Women". Forbes. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Haziran 2014.
- ^ "Canada makes Myanmar's Suu Kyi an honorary citizen". Reuters. 17 Ekim 2007. 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2010.
- ^ . The Ismaili. 19 Haziran 2009. 4 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2010.
- ^ Recipients of the Wallenberg Medal 19 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Wallenberg.umich.edu. Retrieved 2 April 2012.
- ^ "Burma's Aung San Suu Kyi given US Congressional medal". BBC News. 19 Temmuz 2012. 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2016.
- ^ "Malezya'dan Arakanlı Müslümanlara Yardım". tr.euronews.com. 9 Şubat 2017. 10 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2017.
- ^ Taub, Amanda; Fisher, Max (31 Ekim 2017). "Did the World Get Aung San Suu Kyi Wrong?". The New York Times. 14 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2017.
- ^ Beech, Hannah (25 Eylül 2017). "What Happened to Myanmar's Human-Rights Icon?". The New Yorker. 14 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2017.
- ^ "Dispatches – On Demand – All 4". Channel 4. 15 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018.
- ^ Cook, Jesselyn (24 Nisan 2018). "Suu Kyi's Silence: Why Myanmar's Leader Is Ignoring The Rohingya Genocide". HuffPost. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2021.
- ^ Ratcliffe, Rebecca (12 Kasım 2018). "Aung San Suu Kyi stripped of Amnesty's highest honour over 'shameful betrayal'". The Guardian. 12 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2021.
- ^ Ratcliffe, Rebecca (6 Aralık 2021). "Myanmar's junta condemned over guilty verdicts in Aung San Suu Kyi trial". The Guardian. 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2021.
- ^ Lin Kyaw, Khine (15 Ağustos 2022). "Ex-Myanmar Leader Suu Kyi Said to Get Six More Years in Prison". Bloomberg. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2022.
- ^ Slow, Oliver (2 Eylül 2022). "Myanmar: Aung San Suu Kyi given three more years for 'election fraud'". BBC News. 12 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Eylül 2022.
- ^ "Aung San Suu Kyi, Australian economic adviser jailed in Myanmar". Al Jazeera. 29 Eylül 2022. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ "Graft convictions extend Suu Kyi's prison term to 26 years". ABC News. 12 Ekim 2022. 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ "Suu Kyi's secretive Myanmar trials end with 7 more years of jail". Reuters. 30 Aralık 2022. 30 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2022.
- ^ "Aung San Suu Kyi - Biographical". Nobelprize.org. 9 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2016.
- ^ "Much warmth, some restraint at Manmohan's meeting with Suu Kyi". Business Standard Private gazetesi. 30 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2012.
- ^ "Before the storm: Aung San Suu Kyi photograph peels back the years". The Guardian gazetesi. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2009.
- ^ "Suu Kyi Questions Burma's Judiciary, Constitution". The Irrawaddy gazetesi. 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2009.
- ^ "Asia-Pacific Suu Kyi rejects UK visit offer". news.bbc.co.uk. BBC. 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2016.
- ^ "UN plane lands in Myanmar with aid after cyclone". Iowa State Daily. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2008.
- ^ "Burma's silent symbol of hope". BBC. 4 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2007.
- ^ "Inside Burma's Insein prison". BBC. 15 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2018.
- ^ "U.S. Swimmer: God Told Me to Warn Suu Kyi". FOX News Network. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2009.
- ^ "UN calls for release of Suu Kyi". The Age. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2009.
- ^ "Western outcry over Suu Kyi case". BBC. 28 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009.
- ^ "Asian leaders call for release of Aung San Suu Kyi". ABC Radio Australia. 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2018.
- ^ "Asian leaders condemn Burma trial". BBC. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2009.
- ^ "Burma court finds Suu Kyi guilty". BBC. 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2009.
- ^ "Senator wins release of US prisoner in Myanmar". The Mercury News. 15 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2009.
- ^ . Independent Türkçe. 9 Eylül 2020. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021.
- ^ Özkan, Yusuf (23 Ocak 2020). . BBC Türkçe. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ang San Su Ci Birmanca အ င ဆန စ က ည d 19 Haziran 1945 Yangon Myanmarli siddetsiz direnis savunucusu aktivist Ulusal Demokrasi Birligi partisinin lideri taninmis dusunce mahkumu ve 2016 dan 2021 e kadar disisleri bakani ve hukumet basdanismani bir basbakana es deger Ayni zamanda diplomatlik egitim bakanligi enerji bakanligi gorevlerinde bulundu Ang San Su CiAng San Su Ci 2013Myanmar Devlet DanismaniGorev suresi 6 Nisan 2016 1 Subat 2021Baskan Htin KyawYerine geldigi Thein SeinMyanmar Disisleri BakaniGorev suresi 30 Mart 2016 1 Subat 2021Baskan Htin KyawYerine geldigiMyanmar Devlet Baskanligindan Sorumlu Devlet BakaniGorev suresi 30 Mart 2016 1 Subat 2021Baskan Htin KyawYerine geldigiUlusal Demokrasi Birligi Partisi Genel BaskaniGorevdeMakama gelis 18 Kasim 2011Yerine geldigiKisisel bilgilerDogum 19 Haziran 1945 79 yasinda Rangun Burma gunumuzde Yangon Myanmar Partisi Ulusal Demokrasi BirligiEvlilik ler Michael Aris e 1972 o 1999 Cocuk lar 2Bitirdigi okul St Hugh s College OxfordDini Theravada BudizmiOdulleri Nobel Baris Odulu 1991 Imzasi Budist olan Su Ci Myanmar askeri diktatorlugune karsi gosterdigi bariscil ve siddetsiz mucadeleyle 1990 yilinda Rafto ve Sakharov Dusunce Ozgurlugu Odulu nu 1991 yilinda da Nobel Baris Odulu nu kazandi 1990 genel secimlerinin sonuclarina gore ulkenin basbakani olmaya hak kazanan Su Ci askeri cunta tarafindan gozaltinda tutuldugu icin bu gorevi ustlenemedi 15 yil ev hapis donemi yasamistir Bu donemde Nobel Baris Odulu nu almaya ogullari gitmis ve esinin cenazesine de katilamamistir Dunya nin pek cok yerinden serbest birakilmasi icin baskilar yapilmis hakkinda kitaplar yazilmis filmler yapilmis ve sonunda 2010 yilinda serbest kalmistir 2011 yilinda Chatham House Odulu nu kazanmistir 2014 yili itibariyla Forbes tarafindan dunyanin 61 en guclu kadini olarak listede yer almistir Myanmar ordusunun Rohingya Muslumanlarina iskence taciz ve tecavuz yaptigi iddialarini reddetmistir U2 albumundeki Walk On adli sarkisini Ang San Su Ci ye adamistir Eyalet danismanligina yukselen Aung San Su Ci Arakan eyaletindeki halkina yapilan soykirim karsisinda Myanmar in eylemsizligi ve Myanmar ordusunun katliamlar yaptigini kabul etmemesi uzerine bircok ulkeden kurulustan ve figurden elestiriler aldi Liderligi altindaki Myanmar da gazetecilerin yargilanmasindan dolayi da elestiriler aldi Ang San Su Ci 2019 da Uluslararasi Adalet Divani na cikti ve burada Rohingya ya karsi soykirim iddialarina karsi Myanmar ordusunu savundu 1 Subat 2021 de Ang San Su Ci Kasim 2020 Myanmar genel secim sonuclarinin hileli oldugunu ilan ettikten sonra 2021 Myanmar darbesi sirasinda ordu tarafindan tutuklandi Kendisine karsi bircok suclamada bulunuldu ve 6 Aralik 2021 de iki suclamadan dort yil hapis cezasina carptirildi Birlesmis Milletler cogu Avrupa ulkesi ve Amerika Birlesik Devletleri tutuklamalari takipleri ve cezalari siyasi amacli oldugu gerekcesiyle kinadi Askeri darbe ulke capinda protestolara yol acti Sonraki gun Ang San Su Ci ye verilen 4 yillik hapis cezasi iki yila indirildi 15 Agustos 2022 de Aung San Suu Kyi nin mahkeme islemlerini takip eden kaynaklar onun dort yolsuzluk sucundan suclu bulunmasinin ardindan alti yil daha hapis cezasina carptirildigini ve toplam cezasini 17 yil hapis cezasina cevirdigini soyledi Eylul 2022 de secim hilesi ve devletin sirlarini ihlal etmekten suclu bulundu ve her iki mahkumiyetten de toplam alti yil hapis cezasina carptirildi ve toplam cezasini 23 yila cikardi 12 Ekim 2022 de iki kez daha yolsuzluk sucundan hukum giydi ve ayni anda cekilmek uzere iki kez ucer yil hapis cezasina carptirildi 30 Aralik 2022 de yargilamalari baska bir mahkumiyet ve yolsuzluktan yedi yil hapis cezasi ile sona erdi Aung San Suu Kyi nin nihai cezasi 33 yil hapis cezasina yukseldi HayatiSu Ci 19 Haziran 1945 te Britanya Imparatorlugu yonetimindeki Myanmar da Yangon sehrinde ailesinin 3 cocugu olarak dunyaya geldi Babasi Myanmar in bagimsizlik hareketine onculuk eden ulu onderi dir Ancak babasi rakipleri tarafindan 1947 de suikasta ugrayip oldurulunce Su Ci annesi Kin Ci nin yaninda iki erkek kardesi ile beraber buyutulmeye basladi Kardeslerinden biri henuz sekiz yasindayken evin avlusundaki bir sus havuzuna dusup bogularak oldu Ilk yillari ve egitimi Annesi 1960 ta Hindistan Buyukelcisi olarak gorevlendirilince Su Ci de annesiyle birlikte Delhi ye tasindi 1960 yilinda ogrenime basladigi Lady Shri Ram Universitesinden 1964 te mezun oldu Ardindan yuksek lisans yapmak icin Oxford daki gitti ve orada felsefe politika ve ekonomi alanlarinda dereceyle mezun oldu Mezun olduktan sonra bir zamanlar populer bir pop sarkicisi olan ile New York ta yasamaya basladi Burada uc yil yasadi ve BM de butce uzerine gorevlerde bulundu Su Ci butceyle ilgili yazilarini tarihci akademisyen e gonderiyordu Zamanla aralarindaki is iliskisi arkadasliga donustu ve boylelikle Su Ci ve Aris 1972 de evlendiler Ertesi yil ilk erkek cocuklari Alexander Aris 1977 de ise Kim Aris dunyaya geldi 1985 1987 yillari arasinda Su Ci Londra Universitesinde felsefe alaninda uzman ogretim uyesi olarak dersler verdi 1990 yilinda universitenin Onursal Uyesi secildi Daha sonra Hindistan in Simla eyaletindeki bir universitede iki yil boyunca dersler verdi 1988 de Su Ci hasta olan annesinin yaninda bulunmak amaciyla Myanmar a geri dondu Ancak daha sonra siyasete atildi ve demokrasi yanlisi harekete onculuk etmeye basladi Ertesi yil hukumet Su Ci ye ev hapsi cezasi verdi 1990 da Su Ci nin onculuk ettigi partisi 59 oy alarak ezici cogunlukla 1990 genel secimlerinde kazandi ancak ulkenin diktator yonetimi secimleri tanimadi Ev hapsinde oldugu icin Su Ci yi sik sik yabanci diplomatlar ve insan haklari aktivistleri ziyaret ediyordu Boylelikle hukumet Su Ci yi Batili emperyalizmin piyonu olmakla sucladi ustelik bir Ingiliz vatandasiyla evli olmasi da hukumet icin olumsuz bir durum olarak goruluyordu 1995 in Noelinde esi ve cocuklari ile son kez gorustu Daha sonra ailesinin vizeleri diktator yonetim tarafindan iptal edildiginden bir daha Myanmar a giremediler Ailesinin Su Ci ile gorusebilmesi icin BM Genel Sekreteri Kofi Annan ve Papa II Ioannes Paulus cagrida bulundu ancak bu girisimler sonuc vermedi Michael Aris e 1997 de metastaz evresinde prostat kanseri teshisi kondu 27 Mart 1999 de Aris oldu Ev hapsi surerken 2 Mayis 2008 de meydana gelen Nargis kasirgasi yuzunden Su Ci nin evinin catisi agir zarar gordu Cezaevinde gecirdigi donemler 20 Temmuz 1989 Sikiyonetim uyarinca Yangon da uc yil boyunca yargilama yapilmaksizin ev hapsinde tutuldu 10 Temmuz 1995 te ev hapsi sona erdi 23 Eylul 2000 Yeniden ev hapsine yerlestirildi 19 ay sonra 6 Mayis 2002 de serbest birakildi 30 Mayis 2003 Depayin katliami sonrasinda ev hapsine resmi olarak geri gonderilmeden once uc aydan fazla gizli olarak tutuklu hayat surdu 25 Mayis 2007 BM Genel Sekreteri Kofi Annan in Myanmar diktatoru Than Shwe ye dogrudan itirazda bulunmasina ragmen tutuklulugu bir yil uzadi 24 Ekim 2007 Ev hapsinin 12 nci yilinda dunya capinda 12 sehirde dayanisma gosterileri duzenlendi 27 Mayis 2008 Ev yasagi hem uluslararasi hukuka hem de Myanmar yasalarina aykiri olmasina ragmen bir yil sureyle uzatildi 13 Kasim 2010 Ev hapsi sona erdi 2007 hukumet karsiti protestolar 19 Agustos 2007 de akaryakit fiyatlarindaki ani yukselisin ardindan Safran Devrimi adli protestolar bas gosterdi 22 Eylul 2007 de halen ev hapsinde olmasina ragmen Su Ci Yangon daki evinin onunde protesto yuruyusu yapmakta olan Budist kesisleri destekleyici kisa bir konusma yapti Daha sonra Su Ci Insein Cezaevi ne gonderildi 2009 ev hapsini ihlal olayi 3 Mayis 2009 da John Yettaw adli bir Amerikali Inya Golu nden yuzerek Su Ci n1win ev hapsinde tutuldugu konuta izinsizce girmeyi basardi ve burada iki gun kaldiktan sonra 3 gun tutuklandi Amerikali yuzucunun evinde 2 gun saklanmasina izin vermesinden dolayi Su Ci ev hapsi sartlarini ihlal ettigi iddiasiyla 13 Mayis ta tekrar tutuklandi Amerikali yuzucu ise daha sonra cikarildigi mahkemede Su Ci ye yaklasan bir suikast girisimini bildirmek icin ilahi bir mesaj aldigini bu nedenle harekete gectigini iddia etmistir Su Ci nin tutuklanmasi ve ardindan yapilan durusma Birlesmis Milletler ABD Britanya Tayland Guney Afrika Japonya ve Myanmar in da uyesi oldugu Guneydogu Asya Ulkeleri Birligi tarafindan kinanmistir Dava 11 Agustos 2009 tarihinde Su Ci nin uc yil boyunca agir islerle hapse mahkum edilmesiyle sonuclandi Bu agir ceza askeri cunta tarafindan hafifletildi ve cezasi 18 ay fazladan ev hapsine donusturuldu 14 Agustos ta Amerikali Senator Jim Webb cunta lideri General Tan Shwe ve Su Ci yi ziyaret etti ve John Yettaw in ulkeden sinir disi edilmesi sartiyla hapisten cikartilmasini talep etti ve askeri cunta bunu kabul etti 18 Agustos ta ABD Baskani Barack Obama ulkenin askeri liderinden Su Ci nin de dahil oldugu tum siyasi tutuklulari serbest birakmasini istedi Arakan daki soykirim iddialariMyanmar devleti aleyhine Uluslararasi Adalet Divani nda UAD gecen yil aralik ayinda baslayan davada ulkesini bizzat savunan Nobel Baris Odulu sahibi Ang San Su Ci ise Arakanli Muslumanlara soykirim yapildigi iddialarini reddetmisti Guney Asya ulkesinin lideri Musluman Rohingya halkina uygulanan baskidan devletin sorumlu olduguna dair raporlari reddederek siddetin nedeninin ayrilikci gruplarin ayaklanmasinin yol actigi catisma oldugunu ileri surmustu Ang San in Lahey savunmasini elestiren Arakanli yetkililer adaletin kanitlarla tesis edilebilecegini soylerken Save the Children kurulusu da Myanmar liderinin BM nin topladigi tum delilleri ve hayatta kalanlarin sahitliklerini hice saydigini belirtmisti BM Myanmar Ang San Su Ci hukumetinin Arakanli Muslumanlara karsi siddet eylemlerinin soykirim niyetiyle yapildiginin yeni delillerle pekistigini acikladi Raporda Misyon un Arakanli Muslumanlara karsi soykirim eylemlerinin tekrarlanma riskinin ciddi boyutlarda oldugu sonucuna makul gerekceler isiginda vardiginin alti cizildi KitaplariFreedom from Fear 1991 Myanmar dan Mektuplar 1991 Ayrica bakinizMyanmar Arakan Soykirimi Arakan IsyaniKaynakca The World s 100 Most Powerful Women Forbes 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2014 Canada makes Myanmar s Suu Kyi an honorary citizen Reuters 17 Ekim 2007 9 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2010 The Ismaili 19 Haziran 2009 4 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2010 Recipients of the Wallenberg Medal 19 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wallenberg umich edu Retrieved 2 April 2012 Burma s Aung San Suu Kyi given US Congressional medal BBC News 19 Temmuz 2012 25 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2016 Malezya dan Arakanli Muslumanlara Yardim tr euronews com 9 Subat 2017 10 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2017 Taub Amanda Fisher Max 31 Ekim 2017 Did the World Get Aung San Suu Kyi Wrong The New York Times 14 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2017 Beech Hannah 25 Eylul 2017 What Happened to Myanmar s Human Rights Icon The New Yorker 14 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2017 Dispatches On Demand All 4 Channel 4 15 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2018 Cook Jesselyn 24 Nisan 2018 Suu Kyi s Silence Why Myanmar s Leader Is Ignoring The Rohingya Genocide HuffPost 23 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2021 Ratcliffe Rebecca 12 Kasim 2018 Aung San Suu Kyi stripped of Amnesty s highest honour over shameful betrayal The Guardian 12 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2021 Ratcliffe Rebecca 6 Aralik 2021 Myanmar s junta condemned over guilty verdicts in Aung San Suu Kyi trial The Guardian 7 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2021 Arsivlenmis kopya 7 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2021 Lin Kyaw Khine 15 Agustos 2022 Ex Myanmar Leader Suu Kyi Said to Get Six More Years in Prison Bloomberg Erisim tarihi 15 Agustos 2022 Slow Oliver 2 Eylul 2022 Myanmar Aung San Suu Kyi given three more years for election fraud BBC News 12 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Eylul 2022 Aung San Suu Kyi Australian economic adviser jailed in Myanmar Al Jazeera 29 Eylul 2022 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2022 Graft convictions extend Suu Kyi s prison term to 26 years ABC News 12 Ekim 2022 8 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2023 Suu Kyi s secretive Myanmar trials end with 7 more years of jail Reuters 30 Aralik 2022 30 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2022 Aung San Suu Kyi Biographical Nobelprize org 9 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2016 Much warmth some restraint at Manmohan s meeting with Suu Kyi Business Standard Private gazetesi 30 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2012 Before the storm Aung San Suu Kyi photograph peels back the years The Guardian gazetesi 21 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2009 Suu Kyi Questions Burma s Judiciary Constitution The Irrawaddy gazetesi 31 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2009 Asia Pacific Suu Kyi rejects UK visit offer news bbc co uk BBC 13 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2016 UN plane lands in Myanmar with aid after cyclone Iowa State Daily 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2008 Burma s silent symbol of hope BBC 4 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2007 Inside Burma s Insein prison BBC 15 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2018 U S Swimmer God Told Me to Warn Suu Kyi FOX News Network 7 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2009 UN calls for release of Suu Kyi The Age 7 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2009 Western outcry over Suu Kyi case BBC 28 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2009 Asian leaders call for release of Aung San Suu Kyi ABC Radio Australia 19 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2018 Asian leaders condemn Burma trial BBC 7 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2009 Burma court finds Suu Kyi guilty BBC 9 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2009 Senator wins release of US prisoner in Myanmar The Mercury News 15 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2009 Independent Turkce 9 Eylul 2020 24 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2021 Ozkan Yusuf 23 Ocak 2020 BBC Turkce 27 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2021